Morgunblaðið - 05.09.2000, Page 43

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 5. SEPTEMBER 2000 43
MINNINGAR
greinir, var Guðfinni treyst til fjöl-
margra trúnaðarstarfa innan sjávar-
útvegsins. Hann hafði mikla ánægju
af stjórnarsetu sinni í SH og dóttur-
fyrirtækjum. Með henni öðlaðist
hann mikla innsýn í markaðsmálin.
Jafnframt eignaðist hann trausta
vini úr hópi starfsfólks og stjóm-
enda, og ekki síður úr hópi sjávar-
útvegsmanna sem hann kynntist, og
komu víðsvegar að af landinu. Guð-
finnur var skarpgreindur, afar tölu-
glöggur og mikill bókhaldsmaður.
Hann var mannglöggur og minnug-
ur, allt þar til sjúkdómurinn herjaði
á hann. Hugarreikningur var honum
íþrótt. Hann var ljúfur og einlægur í
samskiptum sínum við fólk, við-
kvæmur, en á hinn bóginn skapstór
og fastur fyrir. Það þykknaði í hon-
um ef honum fannst hann órétti
beittur. Samband hans við skip-
stjórnarmenn var alla tíð náið og
gott, og hann hafði þann sið að heim-
sækja frystihúsið og rækjuverk-
smiðjuna daglega, sér í lagi hin síðari
ár. Guðfinnur var því alla tíð í góðu
og persónulegu sambandi við starfs-
fólk sitt.
Síðustu árin í rekstri fyrirtækja
Einars Guðfinnssonar, voru okkur
öllum erfið sem vorum í forsvari. Al-
mennur vandi innan sjávarútvegs-
ins, ekki sist vegna hruns þorsk-
stofnsins, skapaði gríðarlega
erfiðleika um allt land. Svartsýni í
garð atvinnugreinarinnar gerði bar-
áttuna enn erfiðari. Róinn var lífróð-
ur. Tímabil vonar og vonbrigða
skiptust á. Loks þegar við töldum
okkur sjá til lands kom náðarhöggið,
þaðan sem síst skyldi. Þetta vai’ reið-
arslag, ekki síst fyrir þá sem áttu
ævistarf að baki við fyrirtækin.
Áfallið var Guðfinni frænda mínum
þungbærara en orð fá lýst. Vinarþel
fyrrverandi starfsfólks, viðskipta-
vina og ekki síst samherja innan
sjávarútvegsins voru líknandi, en
sárin greru ekki.
Guðfinnur frændi var hamingju-
maður í sínu einkalífi. Það var
auðnuspor er hann gekk að eiga eft-
irlifandi eiginkonu sína, Maríu Har-
aldsdóttur. Alla tíð stóð hún sem
klettur við hlið hans, jafnt í annríki
hversdagsins sem í mikilvægum
ábyrgðarstörfum sem Guðfinnur
gegndi um ævina. Þau nutu mikils
barnaláns, og barnabörnin hafa átt
gott athvarf á heimili afa síns og
ömmu. Þau nutu ekki síst barn-
gæsku afa síns, sem sannarlega er
eftirbreytni verð. Heimili athafna-
manna, ekki síst í litlum þorpum,
getur oft verið erilsamt. Þannig var
það með heimili Maríu og Guðfinns.
Þar gistu menn og snæddu jafnvel í
lengri tíma í senn. Það gátu verið
Danir að setja upp rækjuvél, Frakk-
ar að gera við togara eða leikstjóri að
setja upp leikrit. Oft gat fyrirvarinn
líka verið stuttur þegar húsbóndan-
um datt í hug að koma með fólk í mat
eða kaffi, jafnvel heilu hópana. Á
heimilinu var verkaskiptingin skýr.
Það kom í hlut Maríu að annast mót-
tökurnar. Allir nutu höfðingsskapar,
gestrisni og velvildar.
Það er mikil gjöf hverjum manni,
og ekki sjálfgefið, að fá að alast upp í
fjölskyldu, þar sem ástúð og vinátta
ríkir. Væntumþykja systkinanna úr
Einarshúsi, afkomenda Elísabetar
Hjaltadóttur og Einars Guðfinns-
sonar, hvers í annars garð, hefur
verið með sérstökum hætti og hald-
ist alla tíð. Þótt skipst hafi á skin og
skúrir, hefur lífsgleðin jafnan náð yf-
irhöndinni. Þegar stórfjölskyldan
kemur saman er oft sameinast í
söng. Þá naut Guðfinnur sín,
gleymdi sér í söngnum, enda söng-
gleði hans við brugðið.
En nú hefur Guðfinnur frændi
minn sungið sinn síðasta tón. Björt
og há tenórrödd hans mun ekki
framar hljóma í fjölskyldukómum.
Með Guðfinni er genginn sá elsti úr
systkinahópnum. Hlýlegt ávarp
hans og spurningar um gengi okkar
systkinabarnanna á öllum aldurs-
skeiðum, munu lifa með okkur.
I erfiðum veikindum Guðfinns síð-
ustu árin naut hann einstaks stuðn-
ings barna sinna, tengdadætra og
barnabarna, en þó umfram allt ást-
ríkis Mæju, sem í bókstaflegri merk-
ingu vakti yfir velferð hans nótt sem
nýtan dag. Við fráfall Guðfinns
frænda míns viljum við systkinin
þakka honum samfylgdina og velvild
alla í okkar garð. Vinum okkar og
frændfólki, Maríu, börnum, tengda-
dætrum og barnabörnum fylgja ein-
lægar samúðarkveðjur frá okkur og
fjölskyldum okkar. Blessuð sé minn-
ing Guðfinns Einarssonar.
Einar Jónatansson.
í dag er til grafar borinn móður-
bróðir minn, Guðfinnur Einarsson,
og er mér ljúft að minnast hans
nokkrum orðum.
Ég átti því láni að fagna að njóta
samvista við Guðfinn frænda minn í
faðmi samheldinnar fjölskyldu á
uppvaxtarárum mínum í Bolungar-
vík og síðar á vettvangi viðskiptalífs-
ins.
Guðfinnur var einkar glæsilegur
og aðsópsmikill maður og það var því
ekki að ástæðulausu, að við frænd-
systkinin sóttumst eftir návist við
hann. Við löðuðumst að glaðværð
hans og einstakri barngæsku, enda
var hann ætíð tilbúinn að taka þátt í
leik okkar. Sterkar minningar eigum
við um fjölskylduveislur og ferðalög,
þar sem Guðfinnur hafði ætíð frum-
kvæði að samsöng og leikjum, en
hann var mikill söngmaður og hefði
vafalaust getað náð langt á þeirri
braut, ef hann hefði kosið að ganga
listagyðjunni á hönd og nýta sína
tæru og miklu tenórrödd. Með ár-
unum varð okkur auðvitað ljóst, að
metnaður og frumkvæði frænda
okkar beindist ekki aðeins að þátt-
töku í leikjum okkar frændsystkin-
anna, heldur að öllu sem hann tók
sér fyrir hendur í viðburðaríkri at-
hafnasögu sinni.
Líklega höfum við ungdómurinn
ekki síst á þessum árum skynjað
kappsemi og metnað Guðfinns í
skemmtilegum berjaferðum fjöl-
skyldunnar, en enginn tíndi meira en
Guðfinnur, enda tíndi hann með báð-
um höndum til að ná markmiði sínu.
Þessi skemmtilega táknræna mynd
af frænda mínum kom upp í huga
mér, þar sem við Maja, kona mín,
vorum einmitt í árlegri berjaferð
með fjölskyldu okkar á heimaslóðum
í Bolungarvík, er okkur barst fréttin
af andláti hans.
Á æskuárum mínum naut ég iðu-
lega þess að fá að búa á heimili
þeirra Guðfinns og Maríu, er foreldr-
ar mínir brugðu sér af bæ. Þá og síð-
ar kynntist ég mikilli gestrisni og
hlýju þeirra hjóna, enda varð það
síðar fastur punktur í heimsóknum
fjölskyldu minnar til Bolungarvíkur
að taka hús á þeim hjónum.
Guðfinnur helgaði alla starfsævi
sína uppbyggingu og rekstri fjöl-
skyldufyrirtækjanna í Bolungarvík,
sem hann var í forystu fyrir ásamt
föður sínum Einari og bræðrunum
Jónatan og Guðmundi. Þegar stjarna
þess rekstrar reis sem hæst var fyr-
irtækið eitt stærsta og öflugasta
sjávarútvegsfyrirtæki landsins.
Guðfinnur var mikill frumkvöðull á
sínu sviði og fylgdist vel með nýjung-
um og öllum tækniframförum á sviði
sjávarútvegs. Má nefna mörg dæmi
frumkvöðulsstarfs sem unnið var af
fyrirtækjum þeirra feðga í Bolung-
arvík. En þrátt fyrir mikinn metnað
og kapp var Guðfinnur grandvar í
eðli sínu og vildi fara að öllu með gát.
Vegna metnaðarfulls atvinnu-
rekstrar þeirra feðga var mjög leitað
eftir þátttöku þeirra í öðrum at-
vinnurekstri og stjórnum fyrirtækja.
Guðfinnur tók þannig þátt í stjórn-
um fjölda fyrirtækja, einkum á sviði
sjávarútvegs. Sat hann m.a. um ára-
bil í stjórnum Sölumiðstöðvar hrað-
frystihúsanna, síldarútvegsnefndar,
Síldarverksmiðja ríkisins og Cold-
water, dótturfyrirtækis SH í Banda-
ríkjunum, þar sem hann var lengst af
stjórnarformaður. Þá var Guðfinnur
lengi stjórnarformaður Sparisjóðs
Bolungarvíkur og Tryggingamið-
stöðvarinnar. Eftir að ég kom til
starfa á vettvangi sjávarútvegsins
kynntist ég því vel hversu Guðfínnur
var mikils metinn í greininni. Kom
þar ekki eingöngu til yfirburðaþekk-
ing hans og yfirsýn, heldur ekki síð-
ur velvilji hans og hjálpsemi og
áhugi á að láta gott af sér leiða.
í þessum störfum sínum, ekki síð-
ur en eigin rekstri og lífi sínu öllu,
var auk þess eitt, sem einkenndi
Guðfinn mjög. Hann sparaði aldrei
hrós eða hvatningarorð og lá aldrei
illt orð til nokkurs manns.
Guðfinnur var elstur átta systk-
ina, sem komust til fullorðinsára. Nú'
er stórt skarð höggvið í þennan sam-
heldna systkinahóp, sem öll lifa
bróður sinn.
Við Maja og fjölskylda okkar vott-
um Maríu, börnum þeirra Guðfinns,
tengdabörnum og barnabörnum
okkar dýpstu samúð. Megi góður
guð vísa frænda mínum veginn á
nýrri vegferð.
Einar Benediktsson.
Mig langar til að minnast í nokkr-
um orðum hans Guðfinns frænda
míns. Guðfinnur var svo barngóður
að það er leitun að öðru eins. Frá því
að ég man fyrst eftir mér var hann
minn uppáhaldsfrændi. Það skein af
honum góðsemin og hann hafði alltaf
tíma fyrir mig. Þegar farið var með
mig í veislur sem lítið barn skreið ég
strax upp í fangið á Guðfinni ef hann
var þar viðstaddur. I jólaboðum var
hann sjálfkrafa forsöngvari í „epli og
perur vaxa á trjánum og þegar þau
þroskast þá detta þau niður!“ Þetta
tók hann af það mikilli innlifun að öll
börnin hópuðust í kringum hann til
að vera þátttakendur. Reglulega fór
ég í heimsókn á skrifstofuna hjá hon-
um og stundum oft í viku. Þá gaf
hann sér alltaf tíma til að spjalla við
mig og gaf mér svo blöð með flottum
myndum en mikið af alls kyns blaða-
efni kom í fyrirtækið. Það var gaman
að koma á skrifstofuna til hans og
setjast í rauðu stólana og horfa á
hann vinna. Þar sá ég í fyrsta skipti
reiknivél með ljósaborði, sem mér
fannst algjört tækniundur, en með
henni gat Guðfinnur frændi lagt
saman alveg rosalega langar tölur.
Hann hafði þannig framkomu að
börn voru ófeimin og afslöppuð í ná-
vist hans. Sjálfur naut ég þeirra for-
réttinda að geta labbað beint inn á
skrifstofuna til hans en það held ég
að önnur börn hafi ekki getað, fyrir
utan hans eigin. Trúlega hefur hon-
um fundist þessi litli strákhnokki,
sem missti móður sína fimm ára,
vera hálfumkomulaus.
Eitt atvik er mér sérlega minnis-
stætt þegar ég horfi til baka og á
þeim tíma var gjarnan vitnað til þess
þegar rætt var um barngæsku Guð-
finns. Þetta var um haust og það
voru réttir. Langaði mig til að kom-
ast í réttirnar til að hamast í kindun-
um og hjálpa til við draga, að því
marki sem hægt er að notast við sex
ára gutta. En það var frekar langt að
labba þangað, þannig að ég fór sem
oftar á skrifstofuna til Guðfinns
frænda og bað hann um að keyra mig
í réttirnari Þá hittist þannig á, að hjá
honum á skrifstofunni voru einhver
fyrirmenni að sunnan. Guðfinnur tók
þessu ljúflega eins og öðru sem ég
bað hann um og bað herramennina
úr Reykjavík að hafa sig afsakaðan
um stund því hann þyrfti að keyra
frænda sinn í réttirnar! Ekki áttaði
ég mig á því fyrr en mörgum árum
síðar hve þetta hefur verið ófor-
skammað. En allt starfsfólkið á
skrifstofunni mun víst hafa rekið upp
stór augu þegar Guðfinnur leiddi
litla frænda sinn út af skrifstofunni
og lét fyrirmennin bíða. Það vissi jú,
hvað hann var barngóður en það að
hann skyldi gera þetta þótt hann
væri upptekinn á mikilvægum fundi
þótti alveg einstakt og lýsir góð-
mennsku hans betur en margt ann-
að. Ég kveð Guðfinn frænda minn
með söknuði og minnist manns sem
kenndi mér að kærleikurinn er ein
mesta dyggðin.
Ásgeir Þór.
Guðfinnur mágur minn hefur lokið
jarðvistargöngu sinni. Við þau þátta-
skil koma fram í hugann fjölmargar
minningar og myndir frá áratuga
nánu samstarfi og farsælum sam-
skiptum okkar. Leiðir lágu saman í
atvinnu-, félags- og menningai'mál-
um. Lífsstarf hans var allt helgað
Víkinni okkar.
Hann var hægri hönd föður síns,
hins landskunna athafnamanns, Ein-
ars Guðfinnssonar, sem rak um-
fangsmikla útgerð, fiskverkun og
verslun. Guðfinnur var reiknings-
glöggur, góður bókhaldari, og voru
vinnudagar hans oft æði langir.
Síðar komu að rekstrinum bræður
hans, Jónatan og Guðmundur Páll.
Starfsemin óx óðfluga. Síldar- og
fiskimjölsverksmiðja reis, stækkun
verslunarhúsnæðis, og varð fyrir-
tækið eitt stærsta sjávarútvegsfyrir-
tæki landsins. Þegar aldur færðist
yfir föður þeirra skiptu bræðumir
með sér verkum í forustu hinna
ýmsu fyrirtækja. Sjávarútvegsþátt-
urinn féll að verulegu leyti í hlut
Guðfinns. Hann sá um útgerðina, var
framkvæmdarstjóri Ishúsfélags Bol-
ungarvíkur hf., í stjóm Sölumið-
stöðvar hraðfrystihúsanna, formað-
ur í stjórn Coldwater í Banda-
ííkjunum, og ýmsum félögum og
stofnunum, tengdum sjávarútvegi. Á
hans starfsferli átti hann oftast aðild
að gerð flestra samninga um kaup og
kjör fólks til lands og sjávar hér á
svæðinu. Fyrirtækið rak um langt
skeið síldarsöltun á Siglufirði og
Seyðisfirði á sumrin í samvinnu við
heimamenn á þessum stöðum. Starf-
aði Guðfinnur þar allt þetta tímbil
fyrir hönd þeirra feðga. - Hann var
kappsamur og metnaðarfullur, en
varkár, enda greindur vel. Fastur
fyrir gat hann verið og fylginn sér,
en lundin var viðkvæm. Hann tók
mjög nærri sér, þegar sjóslys urðu á
útgerðarferli hans.
Guðfinnur var tæplega tvítugur
þegar hann var kosinn í stjórn Spari-
sjóðs Bolungarvíkur. Sat hann í
stjórn sparisjóðsins samfellt í 53 ár,
þar af stjórnarformaður í 33 ár, og
hefur lengstan stjórnarferil að baki.
Sparisjóðurinn stendrn- í mikilli
þakkarskuld við hann. Ég vil hér og
nú fyrir hönd stjórnar Sparisjóðs
Bolungarvíkur þakka honum störfin,
sem vom farsæl og unnin af alúð.
Félags- og menningarmál lét hann
sig miklu varða. Hann var fyrsti for-
maður Kirkjukórs Bolungarvíkur,
sem formlega var stofnaður 1945.
Kór hafði að sjálfsögðu starfað áður í
Hólskirkju áratugum saman. Auk
þess að vera í kór kirkjunnar, söng
hann í blönduðum kórum, kvartett-
um og allt fram á seinni ár í karla-
kórum.
Hann var góður söngmaður, hafði
þróttmikla og fallega tenórrödd og
leiddi oft söng. Ég lít svo á, að hann
hefði getað orðið söngvari á heims-
mælikvarða, hefði hann haldið út á
þá menntabraut.
Hann var löngum hreystimenni til
líkama og sálar. Hár maður vexti,
beinvaxinn og glæsilegur á velli. Á
yngri árum var hann m.a. í forustu-
sveit ferðafélagsins Straums. Hann
Guðfinnur lagði áherslu á heilbrigða
lifnaðarhætti og uppskar heilsu-
hreysti, þar til heilsunni fór hrak-
andi nokkur síðustu æviár hans.
Hann komst vel í gegnum lífið, án
þess að neyta áfengis eða tóbaks.
Guðfinnur var elstur átta systkina
og féll því í hans hlut að vera góð fyr-
irmynd yngri systkina sinna. Þá kom
sér vel að vera barngóður og söng-
elskur. Þeir góðu eiginleikar fylgdu
honum alla tíð. í Einarshúsi voru
börnin efnileg, félagslynd, glaðvær,
kát og samheldin.
Var litið mjög upp til þessa mynd-
arheimilis, þar sem svo mikið var um
að vera. Eftir því var sóst af krökk-
um að komast í kynni við glaðværa
æsku heimilisins og taka þátt í lífs-
gleði þeirra í margbreytilegum leikj-
um.
Þrátt fyrir hávaða og ærsl, sem
gjaman fylgdu þessum barnahóp-
um, var ekki amast við félögum
barnanna, sem flykktust inn á heim-
ilið. Börnin fengu að vera óhindrað
með vini sína heima með vitund for-
eldranna, sem höfðu skilning á
áhugamálum æskunnar. Fylgt var
þó ákveðnum aga og reglusemi, og
börnin vanin á að vinna, strax og þau
höfðu burði til.
Mikil samheldni einkenndi ávallt
fjölskylduna. Sú samheldni hélst,
þegar stofnað var til heimila og börn-
umfjölgaði ört.
Ávallt var mætt í afmæli hvers og
eins, ásamt ömmu og afa, á meðan
þau lifðu. Það var mannmargt í af-
mælis- og jólaboðunum eða um
fimmtíu talsins.
Þrátt fyrir annríki í fyrirtækinu
gaf Guðfinnur sér tíma til að sinna
félags- og menningarmálum. Svo var
einnig um Maríu eiginkonu hans,
sem lagði þeim málum lið í áratugi.
Bolvíkingar, sem til þekkja, þakka
þeim heilum huga fyiir framlag
þeirra á þessum sviðum. Þau hjón
eiga þrjú efnileg böm, sem komist
hafa vel áfram, hvert á sínu sviði.
Guðfinnur átti vissulega stóran
hlut að máli í gróskumiklu atvinnu-,
félags- og menningarlífi í okkar litla r
bæjarfélagi, og það ber að þakka nú ‘
að leiðarlokum.
Megi hinn hæsti höfuðsmiður,
vörður og vemdari fylgja honum á
nýrri vegferð.
Benedikt Bjamason.
í dag, þriðjudaginn 5. september,
verður gerð frá Víðistaðakirkju í
Hafnarfirði, útför Guðfinns Einars-
sonar, framkvæmdastjóra en hann
lést á 78 aldursári 27. ágúst sl.
Fallinn er mikill Bolvíkingur sem
allir minnast sem trausts og mikil-,.
hæfs stjómanda.
Guðfinnur var sonur hins merka
og mikilhæfa atvinnurekanda Bol-
víkinga, Einars Guðfinnssonar. Guð-
finnur fór strax að vinna með föður
sínum sem elsti sonur og eftir skóla-
göngu varð hann strax hægri hönd
föður síns í rekstrinum. Þegar ég lít
yfir farinn veg hefur hlutur Guðfinns
fallið nokkuð í skuggahinnar sterku
persónu föður síns. I mínum huga er
Guðfinnur einn merkasti útgerðar-
maður og atvinnurekandi þessa
lands, manndómsár sín 1942 til 1982
en þá fór heilsan að láta sig.
Eg hef þekkt Guðfinn frá því ég
man eftir mér, foreldrar mínir og
Guðfinns vom vinafólk og hittust oft.
Faðir minn var starfsmaður hjá ís^
húsfélagi Bolungarvíkur hf og var
þar hluthafi og í stjórn með Einari
Guðfinnssyni sem var stærsti hlut-
hafinn og framkvæmdastjóri.
Þegar Guðfinnur kom frá námi tók
hann við bókhaldi Ishúsfélagsins og
varð aðstoðarframkvæmdastjóri og
fljótlega stór hluthafi.
í hádegismatnum á Sólbergi
ræddi j>abbi um vinnu sína og starf-
semi Ishúsfélagsins og þá var það
ósjaldan sem hann bar lof á Guðfinn,
hvað honum litist vel á hann, hvaðí
hann væri duglegur og útsjónarsam-
ur og hans trú væri að hann ætti eftir
að komast langt í lífinu.
Ég fór strax í barnæsku, og það
gerðu flestir í byggðarlaginu, að líta
upp til Guðfinns sem fyrirmynd
ungra manna. Guðfinnur var dugleg-
ur, vandvirkur, sparsamur og algjör
bindindismaður á vín og tóbak og
blótaði ekki.
Þegar ég kom til Bolungarvíkur
eftir löng veikindi, þá tvítugur að
aldri, fór ég til Guðfinns og bað um
létta vinnu hálfan daginn sem hent-
aði berklasjúklingi þar til hann næði
heilsu.
Guðfinnur tók mig strax í vinnu á
skrifstofunni og hjá honum og .
starfsfólki hans fékk ég góðan
verslunarskóla og varð fljótlega bók-
ari hjá útgerðarfélögum þeirra
feðga.
Síðan átti samstarf okkar eftir að
aukast og varaði í 40 ár.
1961 var ég ráðinn sparisjóðsstjóri
hjá Sparisjóði Bolungarvíkur en
Guðfinnur var þar stjórnarformaður.
Þar átti ég eftir að starfa með honum
sem stjómarformanni í 33 ár og þeg-
ar hann hætti var sparisjóðurinn sá
7. stærsti og eiginfjárstað sú besta
peningastofnana sem greiða skatta.
Guðfinnur var kosinn í stjóm 10.
maí 1942, þá tvítugur að aldri. Það
var þessi maður sem hinir gömlu
traustu ábyrgðarmenn völdu í sinn
hóp og kusu jafnframt í stjóm á sín-'‘
um fyrsta fundi. Þessi stjórnarseta
átti eftir að vara í 53 ár og sannar-
lega brást hann ekki trausti þessara
manna. Guðfinnur var alla tíð mjög
ráðdeildarsamur og hafði í huga
spakmælið „Græddur er geymdur
eyrir“. Guðfinnur kvæntist seint og
lifði spart, hann vildi fyrst búa í hag-
inn, eiga fé og leggja í fyrirtæki okk-
ar byggðarlags. Til gamans um
vandvirkni Guðfinns í öllu sem hann
tók sér fyrir hendur undirritaði hann
nafn sitt nákvæmlega eins í fundar-
gerðabækur sparisjóðsins þau 53 ár,
sem hann var í stjóm.
Guðfinnur hafði einstakt lag á að
leysa öll vandamál sem upp komu
með lipurð og lagni svo aldrei urðu
sárindi meðal manna hvort sem sagt
var jáeða nei.
Vélsmiðja Bolungarvíkur hf. var
stofnuð 1944 af útgerðarmönnum í
Bolungarvík til þess að kaupa og