Alþýðublaðið - 10.04.1959, Blaðsíða 4

Útgefandl: Alþýðuflokkurinn. Ritstjórar: Benedikt Gröndal, Gísli J. Ást-
þórsson og Helgi Sæmund'sson (áb). Fulltrúi ritstjómar: Sigvaldi Hjálmars-
eon. Fréttastjóri: Björgvin Guðmundsson. Auglýsingastjóri Pétur Péturs-
son. Ritstjórnarsímar: 14901 og 14902. Auglýsingasími: 14906. Afgreiðslu-
Eími: 14900. Aðsetur: Alþýðuhúsið. Prentsmiðja Alþýðubl. Hverfisg. 8—10.
Menntun verkstjóra
HREYFING er komin á málefni verkstjóra
t og raddir uppi um að bæta menntunarskilyröi
þeirra. Emil Jónsson forsætisráðherra hefur tví-
vegis á liðnum árum hreyft þessu máli á þingi. •
Nu hefur nefnd, skipuð af íyrrverandi stjóm, lok-
ið störfum, og iðnaðarmálaráðherra, Gylfi Þ.
Gíslason, flutt frumvarp, er byggist á störfum
hennar. Loks er kominn hingað til lands norskur
sérfræðingur í þessum málum, svo að vonandi
er tími aðgerða- og sinnuleysi á þessu sviði
liðinn.
Verkstjórn hefur gífurlega þýðingu fvrir
‘ þjóðarbúið. Við Iivers konar framleiðslu og fram
kvæmdir hafa verkstjórar umráð yfir vinnu
’ manna og véla fyrlr mörg hundruð milljónir
króna arlega. Getur oltið á tugum milljóna,
1 hvernig þeim farast úr hendi, hvort þeir kunna
*■ að stjórna fólki og hafa þá tæknilegu þekkingu,
sem krefjast verður í viðkomandi grein.
Þegar minnzt er á verkstjóra, verður mörgum
hugsað til myndarlegs fyrirliða í hóp verkamanna,
sem eru að leggja veg eða síma, svo að dæmi sé
tnefnt. Þetta er þröngt sjónarmið. Verkstjórar
stjórna einstökum greinum verksmiðjuiðnaðar og
á þeim geta oltið afköst verksmiðjanna og hagnýf-
ing hráefnisins. Verkstjórar hafa eitt þýðingar-
inesta hlutverkið í útfiutningsframleiðslu þjóð-
; arinnar. Það er ekki nóg, að verkstjóri í frystihúsi
kunni að stjórna fólki og fá út úr því sem mest af-
köst, heldur þarf hann að vera þaulkunnugur hrá-
efninu, meðferð þess á öllum stigum, pökkun og
frystingu, Hann ber, sennilega meir en nokkur ann
ar, ábyrgð á því, hvort framleiðslan verður ávallt
- fyrsta flokks vara — eða eitthvað lakara. Mörg
fleiri slík dæmi mætti nefna um þýðingu verk-
stjórnar í nútíma atvinnulífi íslendinga.
Það er ánægjulegt, að máli þessu hefur verið
; hreyft á alþingi og erlendur sérfræðingur er hing-
}.. að kominn til að kynna það og vekja á því áhuga.
' Vonandi verður þessi hreyfing tll þess að bæta
‘ menntunarskilyrði fyrir stétt, sem hefur verið van
) metin hingað til, en fer með hlutverk, er varðar
. miklu fyrir afkomu og sóma þjóðarinnar.
SÓL 6IJÓN efla hreysfi
eggjahvltuefni.
Engar framkvæmdir S Alsír
BrÁTT ERU liðnir tíu
mánuðir síðan de Gaulle
komst til valda í Frakklandi.
Eitt af því, sem hann lofaði
þjóð sinni var að koma á friði
í Alsír, en þrátt fyrir góðan
vilja bólar enn ekki á vopna-
hléi þar, hvað þá meira. í öll-
um atriðum má segja, að fylgt
hafi verið sömu stefnu í Aisír
málinu og fyrri ríkisstjórnir
Frakklands hafa fylgt: auka
herlið þar stöðugt en um leið
að efla framkvæmdir og fram
farir í iandinu, og reyna að
ná takmörkuðu vopnahléi við
uppreisnarmenn, en neita öll
um samningum við útlaga-
stjórn Alsír, sem aðsetur hef-
ur í Kairó og Túnis.
Þegar de Gaulle kom til
valda var við mörg erfið
vandamál að glíma í sambandi
við Alsír. Eitt hið erfiðasta
var þjóðfélagslegt og efna-
hagslegt, börn múhameðstrú-
armanná áttu ekki kost á sömu
skólagöngu og börn franskra
manna í landinu, og í flestum
tilfellum. ekki kost á neinni
skólagöngu. Bændur hafa
ekki jörð til að erja og' þeir
fá ekki heldur vinnu við iðn-
að né önnur störf í borgun-
um. Sem sagt: Vandamálin
eru hin sömu og önnur van-
þróuð lönd eiga við að stríða.
En hinn franski hluti íbúanna
þar lifir.við kjör, sem jafn-
ast á við hið bezta, sem tíðk-
ast í Evrópu.
HlN FRÆGA áætlun de
Gaulle um nýsköpun í Alsír,
sem lög'ð var fram á síðasta
ári og kennd við borgina Con-
stantine, á að binda endi á
þetta ástand. Aðalfulltrúi
frönsku stjórnarinnar í Alsír,
Paul Delouvrier, er í hópi
færustu áætlunarhagfræðinga
Frakka og hann hófst þegar
handa um framkvæmd Con-
stantine áætlunarinnar.
Áætluriin gerir ráð fvrir
stórauknum skólabyggingum
og innan tíu ára eiga öll börn
að eiga kost á skólagöngu, og
bændur munu um svipað leyti
fá nægjanlegt jarðnæði. Gert
er ráð fyrir stórauknu einka-
fjármagni til framkvæmda í
Alsír. Skattaívilnanir gera
íyrirtækjum auðveldara fyr-
ir um að festa fé sitt í Alsír.
NúNA ER fyrst hægt að
gera sér einhverja grein fyr-
ir, hvernig Constantine áætl-
unin verður í framkvæmd.
Það er vert að taka fram í
þessu sambandi, að hvorki de
Gaulle né Delouvrier hafa
nokkru sinni 'sagt að Constan
tine áætluriin rnuni' leysa Al-
sírvandamálið. En það er aug
Ijóst mál, að ekkert verður
gert að ráði fyrr en styrjöld-
inni þar er lokið. Uppreisn-
armennirnir í Alsír leggja
mikla áherzlu á að brenna
niður alla skóla og myrða þá
múhameðstrúarmenn, Sem
þiggja land af Frökkum til á-
búðar. Skólana er því aðeins
mögulegt að byggja þar, sem
franski herinn hefur afl til
að hindra að þeir verði eyði-
lagðir jafnóðum. Sama máli
gegnir um skiptingu jarðnæð
is, það getur aðeins farið
fram þar, sem Frakkar geta
verndað bændurna fyrir löndi
um sínum í hersveitum upp-
reisnarmanna. Það segir sig
því sjálft, að þessi hlið áætl-
unarinnar verður ekki fram-
kvæmd nema þar, sem friður
ríkir.
]
VAÐ VIÐKEMUR einka-
fjárfestingunni er þess að
geta, að fjöldi einkafyrir-
tækja og atvinnuveitenda
hafa sent fulltrúa sína til Al-
sír, en það hefur greinilega
komið í ljós, að ekki er vilji
fyrir hendi af hálfu þessara
aðila til að auka fjárfesting-
una í Alsír fyrr en friður hef-
ur komizt á þar, og víst verð-
ur um pólitíska framtíð lands
ins.
Undanfarnar VIKUR
hefur gengið þrálátur orð-
rómur um það í París, að Paul
Delouvrier hafi í hyggju að
segja af sér starfi sínu í Alsír
á þeim forsendum, að hann'
geti ekki gert þar meira fyrr
en saminri hafi verið friður
í landinu. Það ber allt að
sama brunni, ekkert er hægt
gera í landinu fyrr en friður
hefur komizt á. Sagt er að
de Gaulle vilji ekki að Del-
ouvrier hætti strax, hann
hefur enn von um að geta
komið á friði, og væri starf
hans ekki til einskis, ef tak-
ast mætti að Ijúka hinu ógur-
lega stríði, sem staðið hefur x
Alsír undanfarin ár.
Hannes
á horninu
ýý Höfum við framið ó-
bætanlegt glappn-
skot?
ýý Togaraskipstjóri .
skrifar um togara-
kaup.
Samanburður á nýj-
um togurum og þeim
allra elztu.
FYRIK NOKKRUM DÖGUM
barst mér eftirfarandi bréf frá.
þekktum togaraskjpstjóra, sem
aldrei mun verða sakaður um
áróður eða ofmælgi um menn
eða málefni. Hann skrifar um
mikið nauðsynjamál — og furð-
ar mig á ef svo hrapallega hefur
verið að farið og hann segir.
Hins vegar þekki ég mörg dæmi
um það, að þjóðin hefur beðið
stórtjón vegna skrums og sýnd-
armennsku, keppni, öfundar og
tog’streitu milli flokka. Ráðizt
hefur verið í stórvirki af lítilli
fyrirhyggju og án nauðsynlegra
rannsókna — og vel má vera áð
málið, sem togaraskipstjórinn
ræðir um, sé af sömu rót runnið.
TOGARASKIPSTJÖRI skrif-
ar .mér: ,,Fyrir nókkrum dögum
varst þú að mælast til þess í
pistlum þínum, að fá umsögn
frá fleiri sjómönnum um við-
hald skipa og þess háttar. Það
er víst í krafti þess að ,,sá sé
vinur, sem til vamms segi“. Það
getur verið gott og gagnlegt, sé
það gert af sanngirni og þekk-
ingu. Ég ætla ekki að fara út í
þá sálma að þessu sinni, en
hreyfa í þess stað við öðru at-
ríði, sem líka snertir skip og út-
gerð þeirra.
ÞU HEFUR OFT í pistlum
þínum rómað ýmsa röggsemi
þinna manna síðan þeir tóku við
rikisstjórninni. Ekki ætla ég að
bera fram neinn efa um réttmæti
þeirra orða, en vil í þess stað
mælast til þess að þú kæmir því
á framfæri við þá, hvort þeir
geti þá ekki sýnt þá rögg af sér
í viðbót, að fá leiðréttingu á, eða
öllu heldur þá breytingu á skipa
.Smíðasamningi þeim, sem næsta
ríkisstjórn á undan þeim gerði
um smíði þessara 250 lesta tog-
ara. eða öllu heldur gervitogara.
Það sjá allir, sem nokkuð þekkja
til togaraútgerðar hér á landi,
að þetta eru algerlega ónothæf
skip fyrir okkur, og öllum þeim
mörgu milljónum, sem fara til
þess áð greiða þau með, er á glæ
kastað. Væri því mikil þörf á
því að stöðva þetta ef hægt væri
og fá þessum samningi breytt á
þanri veg, að ekki yrðu smíðuð
fleiri skip af þessari stærð, en í
þess stað fengin færri en stærri
og fullkomin botnvörpuskip í
stað þeirra, sem eftir er að af-
henda. Geti stjórnin komið þessu
til leiðar, mun hún af því hljóta
meiri orðstír en af nokkru öðru,
sem hún hefur afrekað, og hefur
hún þó gert ýmislegt ágætlega.
„ÞAÐ ER SVO BÁGT að
standa í stað, og mönnunum
munar annaðhvort aftur á bak
ellegar nokkuð á leið.“ Síðan
vér íslendingar fórum að fást
við útgerð botnvörpuskipa upp
úr síðustu aldamótum og ráða
smíði þeirra og tilhögun allri, er
ekkj hægt að segja annað en
okkur hafi „munað nokkuð á
leið“, þar til þessi umræddi
skipasmíðasamnignur var gerð-
ur. Hann er hvorki méira né
minna en hálfrar aldar skref aft
ur á bak, og rúmlega það. Þeg-
ar Jón forseti hinn eldri var
smíðaðúr 1907, markaði það
tímamót í þróun þessara mála,
ekki eingöngu hér á landi, held-
ur þótti hann líka bera af sams
konar skipum annarra þjóða,
sem togveiðar stunduðu þá. Var
hann þó ekki stórt skip á nú-
tíma mælikvarða. Framvinda
þessara mála varð svo sú, að við
eignuðumst fleiri góð botnvörpu
skip. Upp úr fyrri heimsstyrj-
öldinni létum við smíða fleiri
skip stærri og betur búin. Var
talið að botnvörpuskip okkar,
þótt ekki væru þau mörg, bæru
af sams konar skipum annarra
þjóða, sem fleiri skip áttu, og
stóð svo nokkur ár.
SVO KOM nokkurra ára tíma
bil, sem segja má að kyrrstaða
væri í þróun þessara mála hjá
okkur vegna erfiðrar afkomu.
Mátti þá segja, að við yrðum eft
irbátar annarra þjóða um skipa-
kost. Undir eins og hægt var að
fá smíðuö skip, að aflokinni síð-
ari heimsstyrjöldinni, var undið
Framhald ú 10. síðu.
10. apríl 1959 — Alþýðublaðið