Alþýðublaðið - 07.05.1959, Blaðsíða 5

HARÆLDUR BÖÐVARSSON,
útgerðarmaður á Akranesi, á
sjöíugsafmæli þann 7. þ.m.
Hann hefur verið umsvifamesti
útgerðarmaður og atvinnuveit-
andi á Akranesi um áratuga
gkeið og að sjálfsögðu mikill á-
hrifamaður í bæjarfélagi sínu
og atvinnuvegi. Hann er auk
þess þekktur að því að vera
mikiil styrktarmaður mannúð-
ar- og menningarmála í byggð-
arlagi sínu.
Tíðindamaðurinn hitti Har-
ald í hinni vistlegu skrifstofu
hans á efstu hæð stórhýsis H.B.
& Co. Skrifstofugluggarnir
snúa út að athafnasvæði fyrir-
tækisins og þaðan sér líka vítt
út yfir Faxaflóa, gullkistuna
góðu. SJór, kíkir stendur í
gluggakistunni og bendir til
þess, að útgerðarmaðurinn fylg
ist oft með eigin augum með
ferðum báta sinna.
Niðri strita vélar frystihúss-
ins, þungt og .jafnt, svo að við
liggur,, að húsið titri allt. -— Þú
Viðtal við Marald Böðvarsson á Akranesi sjöfugan.
Nema öll vinnulaun ársins
1958 þá um 25 millj. króna.
GÓÐ SAMVINNA
VIÐ VERKALÝÐINN
ER MIKILS VERÐ.
Þegar Haraldur Böðvarsson
er spurður um sambúð hans
sem atvinnuveitanda og verka-
fólksins, sem hjá honum hefur
unnið, stendur ekki á svörum.
„Mér er það sérstaklega ljúft,
á þessum tímamótum, að votta
urðu nokkrir árekstrar
á árum, þegar meðferð
verðurnu kannski sjoveikur af starfsfólki mínu fyrirtækis-
þessu skrolti, segir HaraldurJ^ hiartanle |akkir fvrir
og kimir við, - en við hmma- tt samstarf gem gengið hef.
menmrmr. erum þessu syo van- ur furðanlega snurðulaust. Auð
vitað
fyrr
verkalýðsmála og kaupgjalds-
mála var ekki komin í fast horf.
Þar hafa vafalaust báðir aðilar
átt sök. En síðari árin fellur
þetta allt saman í nokkurn veg-
inn föstum farvegi. Og það er
atvinnurekanda mikils virði að
hafa gott samstarfsfólk og eiga
g'óða sambúð við það. Sumt af
verkafólkinu hérna hefur starf-
að hjá fyrirtækinu árum og
áratugum saman. Elzti starfs-
maðurinn, sem er á launum hjá
okkur er yfir nírætt.“
ir, að við verðum þess ekki
varir og þykir það jafnvel við-
kunnanlegt.
AKURNESIN GUR
í HÚÐ OG HÁ-Rv
Haraldur er fæddur á Akra-
nesi og ólst þar upp,-sonur hjón
anna Böðvars Yorvaldssonar
kaupmanns og Helgu Guð-
brandsdóttur. Hann byrjaði
kornungur að fást við útgerð,
gerði fyrst út opið skip (með
öðrum) 1907, og síðar nokkrar
vértíðir suður í Garði, og jafn-
framt á Akranesi. Ennfremur í
Sandgerði. Fyrsta vélbátinn
gerir Haraldur út árið 1908, en
útgerð hans á Akranesi hefst
fyrir alvöru með vélbátaútgerð
inni, og þegar Akurnesingar
hætta að fara í verið í Sand-
gerði, Síðan hefur atvinnurekst.
tir H.B.&Co farið sívaxandi og
orðið æ fjölþættari. Fyrirtækið
gerir nú út 9 vélbáta, rekur
Stórt hraðfrystihús, niðursuðu-
verksmiðju, verzlun og um-
fangsmikla síidarsöltun.
Haraldur Böðvarsson kvænt-
ist 1915 Ingunni Sveinsdóttur,
hreppstjóra í Mörk á Akranesi,
og eiga þau tvö uppkomin börn:
Sturlaug framkvæmdastjóra og
Helgu læknisfrú á Akranesi.
Þau Ingunn og Haraldur voru
búsett í Reykjavík árin 1915
til 1924, en dvöldust þó löng-
um á. Akranesi á sumrin. „En
við vorum bæði upprunnin á
Akranesi og þær rætur stóðu
djúp.t,“ segir Haraldur. „Sú
taug, sem dregur rekka til föð-
urtúna, er römm. Við fluttumst
SKOGRÆKT í SKORRADAL.
Haraldur Böðvarss'on er hug-
sjónamaður og dettur margt í
hug. Hann er formaður síjórn-
ar Andakílsárvirkjunarinnar,
og þegar hún berst í tal, skýrir
hann frá hugmynd sinni í sam-
bandi við virkjunina og Skorra
dal. Hann vill, að rekstursaf-
gangi virkjunarinnar verði var -
Haraldur Böð'varsson
STOFNUN HEIDURS-
VERDLAUNASJÓÐS.
„Á þessum tímamótum í lífi
mínu,“ segir Haraldur Böðv-
arsson, „langar misr til að sýna
þégsu samstárfsfólki mínu
nokkurn þakklætisvott Við sfLDARÚTVEGUR, VETRAR-
hiomn hofum bvi akveðið að vF.R.TÍTi nr. T.A'MivnFT.ni
ið til að kaupa jarðirnar í
Skorradal og þær gefnar skóg-
rækt ríkisins til að koma þar
upp nytjaskógi.,.
VERTID OG LANDHELGI.
Þegar talið berst aftur að út-
srefa eitt humlrað biisund
krónur í heiðursverðlauna- garmálu minnist Harald.
S1oð og skal voxtunum, eða ur síldarútve inn segir;
um kn 5000.00 arlew vanð ,:Faxasíldin eða SuðvestUr-
td verðlauna handa starfeíolkr ]andssíidin er og hefur verið
bu, fvrirtsekium H.B.&Co, hin mikla gullnáma Sem fram
smmonnum, yerkamonnum Og að þegsu hefur ekki verig nema
að óverulegu leyti notuð, en á
eftir að verða stór tekjulind
-!' fyrir þjóðarbúskapinn í fram-
i tíðinní. Þessa síld er líkl. hægt
Dá GHFIMILISS.TÓDUR. j að veiða flesta mán. ársins. Sem
Þá miimi þau hjónin. Insjunn dæmi vil ég geta þess, að, við
o° Haraldur. gefa, í tilefni af sendum tvo báta, Svan og Ver,
s-iöt.uesafmæli hans, kr. 150.-:____________________________
000.00 í ríkisskuldabréfum til j
húsbvgginearsióðs dagheimjlis
barna á Akranesi. Skuldabréf
öðrum, scm- leuei bafa unnið
h’á fyrirtækinu. Reglur um
sjóðinn verða síðar settar.“
á - síld 16.—21. janúar; s.l. og
fékk annar þeirra 556 tunnur
í 4 lögnúm og hinn 432 tunnur
í 2 lögnum, en vegna óhágstæðr
ar veðráttu urðu þeir að hætta
þe.ssum veiðum, en nú er vor-
veiðin að byrja, sem við vonum
að gefi góða raun. Þetta er tríik'
ið síðbúiiara en í fyrra, því þá
byrjuðum við. í mafz. Nú hef-
ur verið svo mikið af þorska-
netum í. Faxaflóa á verííðinni,
að ekki hefur bókstaflega verið
bægt að vera með síldarnet
fyrr en nokkuð af þorskanet-
unum hefur. verið upp tekið..
Vetrarvertíðin hefur þrátt
fyrir óhagstæða veðráitu
gengið sæmilega, þorskafli er
orðinn talsvert meiri en alia
vertíðina í fyrra og má tvf?
mælalaust þakka það að miklu
leyti nýju 12 mílna landhelg-
inni, bæði hér við Faxaflóa og
víðar nmhverfis landið.“
TOGARAUTGERÐ OG
TÆKNI.
Hvað er að segja um fram-
tíðina í útgerðarmálunum, Har-
aldur?
— Um framtíðina vildi ég
gjarnan segja þetta: Akurnes-
ingar eru framsæknir í fiskveið
um og fiskiðnaði og .vilja ekki
standa í stað heldur þokast
nokkuð á leið. Einmitt nú erum
við að vinna markvisst að því
að fá byggða tva nýtízku botn-
vörpunga í Þýzkalandi, svo eru
1 eða 2 stórir mótorbátar í smíð
um. Það er mjög mikilsvert að
endurnýja flotann jafnóðum.
Tæknin í þjónustu fiskvinnsl
unnar tekur miklum framför-
um árlega með nýjum vélum,
nýrri kunnáttu og reynzlu, sem
orsakar betri vöru, betri nýt-
ingu aflans. og auðveldari vinnu
samfara sparnaði í vinnukostn-
aði.
í fiskiðnaði okkar eru mörg
ný og margvísleg verkefni fyr-
ir höndum óleyst, óendanleg
tækifæri bíða þar eftir okkur
og. er því tími til kominn að
hefjast handa, en allt h.efu*
sinn tíma.
GOTT SAMSTARF OG
GOTT GENGL
Þetta voru- orð hins sjötagí>
athafnamanns. Hann bað
þýðublaðíð að flytja hinu rjóúi-
marga fóiki,, sem hjá homrnv.
hefur unnið, kveðju sína
þakkir fyrir gott samstarf. —•
Án góðra samverkamanna væri-
árangurinn. minni, segir hann.4
„Það er mikil tízka- að hgeiae-'i
mönnum á afmælum þeirrpj-*
framkvæmdum þeirra og hæíúr
Íeikum“, bætir hami við. „EíX;
þess er sjaldnar minnzt, að átv
hjálpar æðri máttarvalda erum-
við öll lítils megnug. Mér beft» --
gengið vel í lífinu og umsvifa-
mikill atvinnurel'stur mhm
hefur blómgazt og þar'hafa íá
stóróhöpp, orðið. Fyrir það er
ég þakklátur.“
RJÓH.
ÁiþjóSaráðstelna
Fiskveiði-sam-
DAG-ANA12. tii 21. maí.nfcj-
, verður- haldin- aiþjóðleg iá<V
■ stefna f i skv e i ði- s amv i nnuf
laga. Ráðstefnan, sem haldift -
er fyrir tilstilli Matvæla- Ojg-:
Iandbúnaðarstofn an a-r Sameiifc--
; uðuj þjóðanna (FAO) fer ínaa.
í Napoli á Ítalíu.
Búizt ep við fulltrúum víðSf
að til ráðste-fnunnar, þar sem-.i
mi'kill. áhugi er ríkjandi fyi’t*-
. saHtvinrifélagsskap umi fisbA
veiðar.
Framkvæmdastjóri ráðst-riN'
. unnar, Colin Beever., telur aÁ
j því, að menn beri saman cæjtr.,
; núkið -gagn kunni ,að verða .ffc
' ur sínar og ræði um reyœjfca -
i sina í þessum efnum.
Noregux
30 lamtí'3
NOREGUR er prítugastíj"'
landið, sem gerizt aðili að
, þjóðasamþykkt Mennturiar-,
- menningar- og vís i ndastofmTp, - :
i ar Sameinuðu þjóðanna —>
UNESCO — urn niðurfæryhtf •
eða afnánn tolla af bókurn eg •
öðru menntandi uppiýsir-ga*.
efni.
því alkomin heim 1924 og hérfbessi vprða dreffin út á árunum
hefur heimili okkar staðið síð-
an.“
UMSyiFAMIKILL
ATVINNUREKANDI.
Þeir verkamenn, verkakon-
ur o" sjómenn, sem unnið hafa
hjá H.B.&Co á undanförnum
áratugum, skipta mörgum þús
undum. Þegar fréttamaður
Alþýðublaðsins fer að forvitn-
ast um launagreiðslur fyrir-
tækisins, ltallar Haraldur á
skrifstofustjóra sinn, sem flett
ir begar upp í doðröntum
miklum. Kemur þá í Ijós, að
á síðastliðnu ári, 1958, hefur
fyrirtækið greitt um 770
manns laun, konum og körl-
um. Heildarupphæð launanna
það ár nemur uni 20 milljón-
uni 724 þúsumlum króna. Ótal
ið er há starfsfólk, sem virinur
hjá öðrum fyrirtækium, sem
nátengrd eru H.B.&Co. Má
gera ráð fyrir, að fyrirtækið
greiði 3—5 milljónir þangað.
1960—72. Haraldur telur,
með rmxandi íbúatölu bæjarins,
fari örA vaxandi þörfin fyrir
sl.íka;stofnun.
FT T TMTi'IMILI og
bíóhöll.
Ekki er þetta í fyrsta skipti,
sem Haraldur Böðvarsson legg-
ur fram stórfé til mannúðar- og
menningarmála. 1941 páfu þau
hión til bvggingar elliheimilis
á Akranesi kr. 100.000.00. Var
gert ráð fyrir skjótum fram-
kvæmdum, en þær hafa dreg-
izb Sióðurinn er í vörzlu bæj-
arins.
1943 sáfu bau hjón Akraness
bæ Bíóhöllina. Hún hefur lagt
fram til siúkrahússins kr. 932,-
447.00 os tekið að sér að greiða
lán vesna sömu stofnunar kr.
233.37.000, eða samanlagt kr.
ein múBón 165.780.
Bíóhöllin á auk þess nokkúrn
sjóð, sem verja á til annarra
mannúðar- og menningarmála.
MÖGULEIKAR til hagnýt-
ingar hveraorkunnar á íslandi
eru nefndir í nefndarskýrslu
alþj óðasérfræðinga, sem rann
sakað hafa hagnýtingu nýxra
orkulinda í heimihum á veg-
um 'Sameinuðu þjóðanna.
Skýrsla Þessi hefur verið lögö
fyrir Efnahags- og félagsmála
ráð Sameinuðu þjóðanna, sem
kom saman til þinghalds, fyrir
skömmu í Mexíkó-borg.
Meðal annars er á það bent
í skýrslunni, að fyrir aðeins
fjórumi árum hafi ítalir verið
eina þjóðin í heiminum. sem
beizlað hafði hveragufu til
orkuframleiðslu. Nú hafa
bæði Sovétrikin og Nýja Sjá-
; land nýtt -hveragufu til orku-
framlleiðslu og, fleiri þjóðir
háfa ráðagerðir á prjóunum
um að hagnýta hveragufuna
bétur en hingað til hefur ver-
ið gert.
SALTFRAMLEIÐSLA OG
ÞUNGT VATN Á . Í-SLANDl
íslenzkur j arðhi tasérfræö-,
ingur (Gurinar Böðvarsson
verkfræðingur) hefur rann-
sakað jarðhitasvæði í Mexíkó
og í Vestur-Indandseyjum
fyrir - tilstilli Tækniaðstoðar
Sameinuðu þjóðanna. Árajig-
urinn. af þeim rannsóknum er
nú að koma í Ijós í því, að
jarðhitinn á þessum stöðum
verður nú beizlaður.
A íslandi, segir í sk.ýrsl-
unni, þar sem m.enn hafa um
margr-a' ára skeið -nýtt hvera-
vatn til upphitunar íbúðar-
húsa. gr.óðurhúsa Og til sund-
lauga, er nú verig að undirbúa
hagnýtingu- hv.eragufunnar
sem aflgiáfa. Meðai annars er
í ráði að nota hveragufu tij..=.
að íramíeiða sal-t úr sjó, en ígé
lendingar nota rnikið af 'a9»'
fluítu salti 1 fisk sinn. Eihnig
eru uppi ráðagerðir uni' frans*.
leiðsiu Þungs vatns á íslantW'
og gæti komið til mála aS-
nota.hveragufu til þess.
ALÞJÓDLEGUR FUXDl B
UM NÝJAR. ORKULINDI.a
A.uk ,hveraorkunnar fjaRas*.
skýrsla sérfræ-Siriganna um-
hagn.ýtingut sólarhitans og-
vinda loftsins. Skýrslan verð','
ur nú send- til aðalforstjóra
Sameinuðu þjóðanna, Dagg
HaOTm:axsk.jöld.s, með tillögp
■ frá Efnahags- og íélagsmáþy.
ráðinu; að. boðað, verði tih
þjó.ð'aráðstefnu á vsgum
einuðu þjóðanria 111 þess aíð
ræSa-um nýtingu nýrra oiirtte
linda í heiminum.
Alþýðublaðið — 10. maí 1959