Alþýðublaðið - 20.05.1959, Blaðsíða 4

(Jtgefandi: AlþýSuflokkurinn. Ritstjórar: Benedikt Gröndal, Gísll J. Ást-
þórsson og Helgi Sæmundsson (áb). Fulltrúi ritstjómar: Sigvaldi Hjálmars-
«on. Fréttastjóri: Björgvin Guðmundsson. Auglýsingastjóri Pétur Péturs-
«on. Ritstjórnarsímar: 14901 og 14902. Auglýsingasími: 14906. AfgreiSslu-
Hmi: 14900. Aösetur: AlþýSuhúsið. Prentsmiðja Alþýðubl. Hvarfisg. 8—10.
Hannes
á h o r n i n u
Mútuþœgni - eða hvað ?
SÚ RÖDD hefur'heyrzt í Þjóðviljanum öðru
hvoru frá áramótunum, að helmingurinn af núver
andi þingmönnum Alþýðuflokksins hafi komizt inn
á löggjafarsamkomu þjóðarinnar með ólöglegum
hætti. Nú eru þessi hróp aukin á hjáleigu Þióð-
viljans, sem kallast Útsýn. Á bersýnilega að svara
með þessu móti gagnrýni Alþýðuflokksins varð-
andi stefnu og störf kommúnista. Vinnubrögðin
sverja sig í einræðisættina, en hins vegar dáiítið
vafasamt, hvort heldur á að rekja þau til kommún
ismans eða nazismans. Seinni tilgátan er naumast
fjarri lagi. Nazistarnir reyndust miklir snillingar
í svona áróðri, meðan þeir voru og hétu.
Málflutningurinn, sem Kér um ræðir, er
engin gagnrýni á Alþýðuflokkinn í raun og sann
leika. Hann er hins vegar athyglisverð sjálfs á-
sökun. Deilan um þingmennskurétt Alþýðuflokks
mannanna fjögurra sætti meðferð löggjafarsam-
komunnar og var þar til lykta ráðið. Hver urðu
þau úrslit? Þingmenn Alþýðuhandalagsins
greiddu því atkvæði, að Alþýðuflokksmennirnir
fjórir væru löglegir fulltrúar á alþingi íslend-
inga. Kommúnistablöðin eru þess vegna að
skammast út í þingmenn sína með gasprinu að
Aþýðuflokknum.
Auðvitað dettur engum sanngjörnum manni í
hug, að samvinna Alþýðuflokksins og Framsóknar
flokksins í síðustu kosningum hafi verið þess eðl-
is, sem Þjóðviljinn og Útsýn vilja nú vera láfca.
Hún var fullkomlega að lögum. Sjálfstæðisflokk-
urinn tók málið upp á alþingi í áróðursskyni og
hafði engan sóma af. En Alþýðubandalaginu ferst
enn síður að flíka þessum áróðri nú. Málgögnum
þess væri sæmast að freista annarra úrræða í mál-
efnaskorti sínum og umkomuleysi.
Á að skilja hróp Þjóðviljans og Útsýnar svo,
að þingmenn Alþýðubandalagsins hafi látið
kaupa sig með stjórnarsamvinnu til að greiða
ólöglegum þingmönnum atkvæði sem fulltrúum
á íöggjafarsamkomu þjóðarinnar? Hvers konar
siðferði væri slík afstaða? Þessa er spurt hér af
því að áróður Þjóðviljans og Útsýnar verður
ekki skilinn á annan veg, ef honum er nokkur
gaumur gefinn. Svo langt er seilzt í baráttunni.
Það verður ekki ofsögum af því sagt, að vopn
kommúnista bíti illa um þessar mundir.
Alþýiðuflokknum hefur aldrei dot'tið í hug, að
þingmenn hans í síðustu kosningum væru ekki
kjörnir með sama hætti og fulltrúamannarra flokka
og fullkomlega löglega. Alþýðubandalagið getur
hins vegar gert upp við sjálft sig á hvaða forsend-
um þingmenn þess greiddu atkvæði með umboðs-
rétti Alþýðuflokksmannanna fjögurra á löggjafa-
Samkomunni. Kannski hefur Alþýðuflokkurinn ó-
afvitandi mútað Alþýðubandalaginu með því að
sættast á ráðherradóm Hannibals Valdimarssonar
og Lúðvíks Jósepssonar. Lengi skal mennina reyna.
Vancf að skrifsfofuhúsnæði
Nýtt og vandað skrifstofuhúsnæði í Brautarholti 20,
er til leigu nú þegar.
Mánari unplýsingar í síma 19717.
ýV Bragga og skúra-
hverfi við Kirkjusand
ýV Blettir þar í van-
rækslu.
ýV Hætta stafar af Hall-
grímskirkju.
ýV Sigurður Guðjónsson
skipstjóri skrifar um
litlu togarana.
MIG FURÐAR dálítið á
bragga- og skúrahverfinu við
Kirkjustræti, bak við Lands-
símahúsið. Enn fremur vekur
það gremju vegfarenda að sjá
umganginn á lóðinni þarna og
hluta af gamla kirkjugarðinum.
Þetta er í hjarta bæjarins og
svo margt lf:fur verið gert íil
að prýða borgina, að það er stór
furðulegt, að þessir blettir skuli
hafa verið skildir eftir. Og hvað
á ékúra- og braggaþyrpingin að
gera þarna? Braggarnir hafa
staðið þar frá hernámsárunum,
en skúrinn eða skúrarnir voru
notaðir til geymslu meðan verið
var að byggja Landssímahúsið.
Nú er þarna alls konar drasl.
ÉG SEGI: Burt með braggana
og skúrana. Opnið þessa ágætu
lóð. Þekið hana og gerið hana
græna. Þetta mundi breyta
Kirkjustræti öllu og gera þarna
allt hlýlegra og skemmtilegra..
Við stefnum að þessu og höfum
gert á undanförnum tveimur
áratugum. Margt hef ég nefnt
og orðið hefur verið við því sem
ég hef bent á, þó að enn sé sama
öfremdarástandið með Suður-
götuna. Gott væri að menn
sneru sér nú að þessu máli með-
an þeir eru að sækja í sig veðrið'
með Suðurgötuna.
FYRIR LANGALÖNGU var
steyptur einn veggurinn í hluta
af væntanlegri Hallgrímskirkju.
En það verk gengur allt seint
sem vonlegt er, enda eru slíkar
stórkirkjur venjulega byggðar á
löngum tíma1. En vanræksla. og
trassaskapur á ekki að, eiga sér
stag Margir mánuðir eru liðnir
síðan veggurinn var steyptur, en
enn hafa mótin ek;ki verið tekin
aif honum. Þarna eru börn úr
nágrenninu alltaf að klifra og
stafaði af þessu mikil slysahætta
í vetur meðan snjóar voru. Nú
rífa börn föt sín þarna og hætta
er á að þau detti niður. Vilja
menn ekki ta-ka mótin af veggn-
um?
SIGURÐUR GUÐJÓNSSON
skipstjóri skri-far mér: „Vegna
þess að 'ég varð til þess að vekja
umræður um hina svokölluðu
gervitogara hér í pistlum. þín-
um, verð ég að biðja, þig fyrir
nokkrar línur til viðbótar,
vegna athugasemdar skipasikoð-
unarstjóra 30. f. m., þótt það
hafi ekki vakað fyrir mér að
fara út í ritdeilu þessa. vegna.
Hann segir, að ekki beri að líta
á þessi skip sem togara, heldur
millibilsskip á milli þeirra og
mótorbáta, og þeim ekki ætlað
að fiska á fjarlægum miðum.
Það út af fyrir sig þarf að vísu
ekki að taika fram-, því það geta
þau ekki. En fyrst ekki má
fl-okka þau undir togara, og þau
séu að istærðinni til á milli
þeirra og báta, með hvaða veið-
arfærum eiga þau þá að fiska?
SEM HERPINÓTASKIP eru
þa-u góð, en ekki stendur sá
MINNÍNGARORÐ:
Sölvi Jónsson. feókslís
ÞEIR hverfa hver af öðrum,
sem: settu svip á bæinn meðan
Reykj aví-k viar enn ekki orðin
svo fjölm-en-n og víðáttumikil og
hún er n-ú orðin. Um- leið breyt-
ist borgin, missir svip þeirra og
setur upp annan, en einhvern
veginn fimnst mér, að- hann sé
ekki markaður svipmétum ein-
staklinga, enda voin,. Þar sem
fjölmjenni er mikið ber minna- á
einstaklingunumi. Þá er það
mergðin, sem- gl-eypir allt í sig.
Eg g-æ-ti nefnt nöfn fjöl-
m-argra slíkra m-anna, sem horf
ið hafa af sjónarsviðinu á síð-
ustu tíu ti! tólf mánuðuim og á-
stæði hefði verið að skrífa um,
en þess er -ekki kostur. Hér skal
aöeins minnzt eins þessara
manna, sem; í áratugi gekk um
gö'tumar og var vikulegur gest-
ur á hundruðumi heimila, alls
staðar boðin-n og velkominn, au-
fúsugestur' sökum- atvinnu sinn
ar og, lundá'rfars, því að all’taf
var hann glaður og reifur, gam
ansamur og ljúfur. Þessi maður
er Sölvi Jónsson bóksali. Hann
seldi bækur í heftumi allt frá
1925 og til dauðadags og þekkti
að líkindum fleiri heimili í
Reykjavík af persónulegum
kynnum en nokkur annar mað-
ur, ef til vill -a-ð vinsælustu
préstum og læknurn undan-skild
uro.
rúmt ár upp á níræðisaldurinn
þegar 'hann lézt. Foreldrar hans
voru Sólveig Sölvadóttir og Jón
Guðmundsson, en faðir 'hans
drukknaði þegar drengurinn
var eins árs að aldri. Börn
þeirra Sólveigar og Jón's voru
sex. Sölvi ólst upp rrneð móður
sinni til tíu ára aldurs á Stóra-
Grindli, en þá fór hann að
Smiðisgerði í Kolbeinsd-al í
Skagaf-irði og var þar til tutt-
ugu og. eins árs aldurs. Þá flutt-
ist hann ti-1 móður sinnar á S’auð
Verkfræðingaféíag ísíands •.
Brautarholti 20.
Sölvi Jónsson fæddist að
Stóra-Grindli í Fljótum1 8 -júlí
árið 1870 og vantaði því aðéins
árkróki. Árið 1893 kvæntist
Sölvi Jónínu Gunnlaugsdóttur
frá Kirkjuhóli í Skagafirði.
veiðiskapur nema tvo mánuði,
Þorskanetaveiði við Suðvestur-
landi mætti kannske nefna í
einn mán-uð. Hinn tímann, eða
níu mánuði, verða þau varla lát-
in gutla með línu eins og litlu
bátarnir. Ég er ansi hræddur
um, að það hafi alltaf vakað fyr-
ir þeim, sem að þeim sjanda, að
þau fiski með botnvc/p-u. Enda
er-u þau í umræddri grein köll-
uð togskip.
ÞAÐ ER RÉTT hjá skipaskoð-
unarstjóra, að á mörgum stöðum
er erfitt að manna togara, en
auðvitað veltur allt á því fyrst
og fremst, að þessi umræddu
skip hafi m-ögul-eika á því að ná í
afla. En það er einmitt það, sem
við drögum m-jög í efa. Nú verða
öll okkar skip, sem í burtu kom
ast, að hrökklast af heimamið-
um vegna s-íþverrandi afla. Ég
get því ekki séð að þe-ssi skip
leysi þann vanda, að birgja upp
vinnslustöðvar þeirra staða, sem
þau hljóta, að hráefni.
ÞAÐ ATRIÐI, að þau komist
af með færri menn, hefur kann-
ske við rök að styðjast að
nokkru leyti, þó er það ekki víst.
Ég býst t. d. ekki við því, að á-
hafnir þeirra sætti sig til lengd-
ar við það, að hafa ekki sama
vökufyrirkomulag og tíðkast á
i öðr-um togurum. Það atriði að
flieiri hafi falazt eftir þeim en
fengið geta, sannar ekki á neinn
hátt ágæti þeirra, því ég efast
um að minnsta kosti sumir
þeirra hafi þekkingu á því, sem
þeir eru að biðja um.
ÞAÐ ER RÉTT í umræddri
grein, að auðvitað sker reynslan
úr þessu eins og öðr-u. En hefði
ekki verið hægt að hafa þá
reynslu ofurlítið ódýrari, með
því að láta sér nægja færri skip
til þess að framkvæma þessa til-
raun með, en ekki heilan flota.
— Það væri óskandi að það ætti
ekki eftir að koma fyrir, að
stjórnarvöldin þyrftu að fara að
upphugsa nýtt styrkjakerifi út-
gerð þessara skipa til framdrátt-
ar.“
Hannes á hor,niiiu.
Um ’þe-tta leyti fór hann að
stunda sjó af Suðurnesju-m' og
gék-k þá alltaf í verið að norð-
an. S’tundaði hanrn sjóróðra það
an fram yfir aldamót. Árið 1904
fluttust þau hjónin að Barði í
Fljótu-m til séra Jónmundar
Haildórssonar 'Og voru þau
vinnuhj'ú hjá prestshjóminum
og 1-íkaði vel. Ári sí-ða-r fluttust
þau að Dæli í Fljótum og hófu
búskap á jörðinni. Árið 1906
fluttust þau til Siglufjarðar og
v-ann Sölvi þar ý-mis störf, en að
allega hjá Gránuverzluninni
við há'karlabræðslu. Þá var oft
erfitt um aitvinnú, en haustið
1913 fór Sölvi með niorsku síld-
veiðiskipi til Nóregs í atvinnu-
leit og vann þar umi skeið. Þar
kyn-ntist han-n Stangel-and út-
gierðarmanm, en Stangeland
ha’fði þá útgerð frá Fáskrúðs-
firði og réði h-amn sig hjá hon-
um. Frá Fá-skriúðsfirði skrifaði
ha-nn konu sinni -og hað hana að
koma þangað og þar settist fjöl-
skyld-an að vorið. 1914. Árið
1917 fluttist hún til Reyðlar-
fjarðar og d-valdi þar til ársins
1920 að hún fluttist til Reykja-
víkur.
Þegar hingað kom fór Sölvi
að vinna hjá vegamiálstjóra við
vegaivinnu og bnúasmíði. Um
skeið stundaði hann og fisksölu
og vann yfirleitt ölj störf, sem
til féllu, því að hann var þrek-
maður vinnusam'ur og hagvirk
ur að allra dóm-i.
!En árið 1925 hóf hamn þá at-
vin-n-u, sem hann stundaði upp
fná því. Þá fóru nok’|rir tnenn
að gefa út sögiur' í heftum- og
byggðíst útgáfan eingöngu á
(Fr-ambald á 10. sí3u).
4 20. maí 1959 — Aljþýðublaðið