Alþýðublaðið - 09.10.1959, Blaðsíða 10

Kristinn o-g Steinunn í hlutverkum
STUNDUM förum við í leik-
hús fyrst og fremst til að
hlæja, til að varpa af okkur á-
hyggjuro og hversdagsieika-
kennd og gleyma okkur eina
kvöldstund: Við gerum þá enga
meiri kröfu til leikhússins en aö
því takist að veita okkur þessa
gleði. Stundum tekst það, stund
um ekki, en það er gróflega ó-
skemmtilegt að þurfa að ganga
krossbölvandi út af slíkri sýn-
ingu,
Við gengum út af sýningunni
í Framsóknai'húsinu á sunnu-
dagskvöldið, að vísu ekki skelli-
hlæjandi, en þó hellur létt á
brún og raulandi fyrir munni
okkar um rjúkandi ráð, undur-
snjallt pólití. keppnina hjá kön-
um og brjóstið á Helga Sæm.
Þetta var „fyrsta frumsýning11
hjá Nýju leikhúsi (ágætt nafn)
og viðfangsefnið heitir „Rjúk-
andi ráð“, söngleikur í þrem
þáttum eftir Pír. Ó. Man, hver
eða hverjir, sem það nú kunna
að vera. Það var alveg rétt að (
taka það fram, að þetta er söng- j
leikur eða söngvaleikur, Því að
það er fljótsagt, að lögin og
sumir lagatextarnir eru það |
bezta í sýningunni. Jón Múli
Árnason, sem hefur samið tón- :
listina, er þarna kominn með
lögin, sem við fáum á heilann :
næstu vikurnar. Sumir textarn- |
ir eru nokkuð skemmtilegir, '
einkum ef maður lætur sér
nægja að hlýða á þá frá sviðinu,
®en lætur vera að gaumgæfa þá
í leikskránni; hitt er það, að
1 enginn þeirra er gerður af sama
listfengi og beztu vlsurnar í
„Delerium búbónis“, svo að
tekið sé nsertækt dæmi til sam
anburðar. Sjálf historían verð-
ur með bezta vilja varla köliuð
annað en léttmeti, jafnvel þótt
örli á áöeilu, sem er reyndar
ekki markvís. En þeir atburðir,
sem þarna gerast, koma mör-
landanum ekki ókunnuglega
•fyrir. sjónii', þótt með ólíkind-
um sé. Fyndnin í samtólunum
er umbúðalaus og höfðar kann-
ski ekki ýkja mikið til heila-
starfsemi áhorfandans eða fínni
tauga, en er stundum hressileg.
Oft eru tækifærin illa nýtt, en
annars staðar helzti mikið
(Rjúkandi ráð, brennandi á-
hugi; eldlegur etc., íkveikjufær,
ergelsisfær etc.,), svo að áhorf-
andinn nennir ekki að roynda
sig til að hlæja lengur. í heild
sinni hafði maður þó gaman af
þessu.
En nú er sagan ekki hálfsögð
fyrr en kemur til kasta leik-
stjórans og leikendanna. Maður
kynnist þarna ýmsu merkis-
fólki, sem manni kemu.r kunn-
uglegar fyrir sjónir en enskir
lávarðar og ýmsir aðrir fasta-
gestir á leiksviðum okkar.
Þarna er Stefán Þ. Jónsson veit
ingamaður, duglegur kaupsýslu
maður fremur en heiðarlegur;
Kristinn Hallsson gerir hann
viðkunnanlegan í öllu braski
sínu og leikur af töluverðum
kúltúr. Um söng hans er ekki að
tvíla, og intermezzóið söng
hann af mikilli hjartans list
(lyst), enda komst það til skila.
Hins vegar dettur rnannj sein-
ast í hug orðið kúltúr, þegar
Steinunn Bjarnadóttir birtist á
sviðinu í undarlegum múnder-
íngum, svo að örgustu fugla-
hræður blikna eða verða aðlað-
andi. En Steinunni er hins veg-
ar gefið þetta, sem öllum er
jkki gefið: að þurfa ekki annað
en sýna sig á sviðinu til að
koma fólki til að hlæja. Og því
skyldi maður þá mögla? Stein-
unn er þarna marghrjáð þvotta-
kona og langþreytt á skjólleys-
inu í húskofa sínum og ófor-
betranleik sonar síns. Þessi son
ur, strokufangi, sem non irri-
dicule heitir Skarphéðinn Níl-
sen, ei' gervilegur og mannbor-
legur í meðförum Erlings Gísla
sonar, sem sýnir lipurð og sviðs
öryggi. Ennfremur kynnumst
við dóttur Stefáns og vinu
Skarphéðins. Sú heitir Ásdís pg
tekur þátt í fegui’ðarsamkeppni.
Það dylst ekki, að Guðrún
Högnadóttir, sem hana leikúr,
er viðvaningur á sviðinu, én
hún er hispurslaus og furðu ör-
ugg. Svipbrigðin eru nokkuð fá-';
biotin, en tilsvörin alls ekki svd'-'
slök. Enn skal til tíndur Lárus
Lýsól, vínhneigður æskumaður.
Einar Guðmundsson, sem .hann
leikur, er ég ekki frá að búi yf-
ir upprunalegri skopgáfu, sem
þó ekki nýtur sín tú fullnustu
hér, maðurinn ofgerir á köfium
og allui' þessi mikli hristingur
á honum virtist manni stafa af
öðruin sjúkdómum en simplu
fylleríi og afleiðingum þess.
Prologusinn fannst mér ekki
takast vel hjá leikaranum, en
upplesturinn úr blaðinu siiöggt
um betur. Fulltrúar réttvísinn-
ar, þeir Ólafui' Eldibrandur
Jónsson og Guðmundur Peter-
sen Smith eru forkostnlegir í
meðförum þeirra Sigurðar Óla-
afssonar og Jóns Kjartansson-
ar, og stjórnandi fegurðarsam-
keppni ekki óhnyttilegur eins
og Reynir Oddsson lýsir hon-
um. Ótalinn er fulltrúi heims-
fegurðarráðsins (Flosi Ólafs-
son) og svo nokkrar þokkagyðj-
ur, sem meir eru fyrir augað en
eyrað.
Eins og sjá má af þessari upp
talningu eru í hópi leikenda
furðumargir, sem ekki geta
talizt mjög sviðsvanir. Það veld
ur því engri furðu, að hér eru
svo sem engin leikafrek á ferð-
inni, og varla hnökralaus leik-
ur. Hitt veldur eiginlega meiri
furðu, hversu ánægjulegt yfir-
bragð sýningarinnar er þrátt
fyrir allt. Sá sem heidur í alla
taumana er Flosi Ólafsscn, sem
virðist vera ötull og ekki hæíi-
leikalaus leikstjóri. Sviðið er
lítið og fátt virðist honum bein
línis lagt upp í hendurnar, en
maigan erfiðleikann tekst hon-
um a® leysa lystilega. Hraðinn
er góður, einkum er á líður og
staðsetningar oft gerðar af
glöggu leikhúsauga. Sum atrið-
in, sem slöpp eru frá hendi höf-
undai', bætir hann stórum um
(t. d. þegar Stefán semur við
Skarphéðin um örlög „æsku-
heimilisins"), og oft dettur hon
um ýmislegt skemmtilegt í hug
(t. d. stóllinn yfir haus Skarp-
héðins í tugthúsaríunni). Svo er
annað, sem betur hefði mátt
fara og smekklegar, en ég nenni
ekki hér að vera með sparða-
tíning. Leiktjöld Hafsteins
Austmanns eru mjög við hæfi,
en dansar Carmenar Benitch
' heldur ómerkilegir og kannski
um að kenna hve sviðið er lítið.
I Sjálf er dansmærin gædd mikl-
■ um þokka.
I Það kæmi mér ekki á óvart,
þótt „Rjúkandi iáð“ yrði lang-
líft hjá „Nýju leikhúsi“. Það er
nú einu sinni svo, að innlendir
leikir um innlent fólk, hvort
sem manni er nú ætlað að taka
! þá í gamni eða alvöru, höfða
löngum meir til alls þorra á-
frambærileg íslenzk gamansemi
horfenda en framandi fuglar.
Maður fagnar' því alltaf, þegar
er á ferðinni hér á leiksviðinu
(svo sjaldan sem Það nú er), og
hispurslaus framkoma leikend-
anna í Nýja leikhúsinu og leik-
gleði þeirra verður heldur til
þess að auka á ánægjuna.
Sveinn Einarsson,
Framhald af 12. síSn.
kengúrurnar, en enginn vírus
hefur fundizt, sem nothæfur
er,
Þessar bollaleggingar hafa
vákið mikla andspyrnu dýra-
vina og ýmissa annarra aðila,
sem benda á, að kengúran sé
þaj dýr, sem sérkennilegast
séi'fyrir álfuna, og hún skipi
heiðurssess í skjaldamerki
Ástralíu. Þar af leiðandi verði
að vernda hana með öllum
ráðum. í sumum hériiífum eru
kengúruveiðar mikið stundað-
®ar, en ekki er hægt að utrýma
átta milljón dýrum með byssu
íeinni saman.
«k. Nú hefur verið ákveðið, að
ranflSaka nákvæmlega lifnað-
ayþæiti kengúrunnar með það
Éjrir augum, að finna ^,veika
.JÖUikta“ í neyzluvenjum henn-
ar. Mjög lítið er raunverulega
. vitað um lifnaðarhætti ken-
gúrunnar, enda þótt hún hafi
verið kunn í 171 ár. Forstjóri
náttúrugripasafns Ástralíu
hefur látið svo um mælt, að
öll vitneskjan um kengúruna
sé ekki nema sem svari einu
prósenti, og að það muni taka
a.m.k. fimm ár að rannsaka
hana vísindalega að nokkru
ráði.
Kengúrum hefur fjölgað gíf-
urlega síðustu árin og er ekki
vitað til, að þær hafi nokkurn
tíma verið fleiri en nú.
Shákin
íi
' i
Ceylon
. Framhald af 4. síðu.
aM nýju, getur hún varla látið
afskiptalaust.
«?ÁHANAYAKE og samstarfs
rBfetin haps virðast nú ætla að
rfyná að rífa sig út úr sam-
!iu við ofsatrúarmenn og
i öfgamenn og hefur ekki
aðejns haft í för með sér
fjÖldamorð og dráp forsætis-
íáðherra, heldur er einnig á
nffti öllum framförum og er-
Iéhdum áhrifum.
-ý^pnrningin er aðeins, hvort
láahli eða nokkur annar er
ijp&gilega sterkur pólitískt til
þgss að koma á röð og reglu
r;.hipdinu eða hvort þar held-
úsfrátram baráttu allra gegn
oRúm á þingi og í ríkisstjórn
meðal þjóðarinnar. í flest-
jlTYl" 'ti'ívikum hlýtur þingræð-
lÉtíáð. bíða nokkurn hnekki á
IfsýÍon eins og í öðrum lönd-
úm Asíu, sem nýlega hafa
Framhald af 2. síðu.
vel. Loks kemur Gligoric ridd-
urum sínum og drottningu í
hættulegt samspil við kóngs-
búð andstæðingsins, fær hann
jafnvel betra tafl, en tekur þá
þann kost að þráskáka. Að-
spurður eftir skákina, hvers
vegna hann hefði ekki teflt til
vinnings, svarar Gligoric; „Það
gat ég ekki gert — samvizku
minnar vegna“.
Freysteinn.
Syndir •
Framhald af 12. síðu.
og dýrmætir. Það reið á að
smygla þessum griþum gegn-
um járntjaldið. Hún kvað kist-
una vera á leið til Englands
með skipi, en peninga vant-
aði til að leysa hana út. Ábót-
inn lánaði henni 550 sterlings-
pund og síðan hvarf Marie á
brott,
Engintn þessara auðtrúa
manna sá hana aftur, hvít-
hærðu ástiiðiegu konuna. Dag
einn hné hún niour á götu,
látin úr hjartaslagi. Hún bjó
á ódýru liótelherbergi og eng-
inn gat séð á henni, að hún
hefði milljónaverðmæti saum-
uð inn í klæði sín.
H,
IÚN VAR grafin á kostn-
að sevitarinnar. En er kirkju-
klukkurnar hringdu við jarð-
arför hennar hafði lögreglan
lokið við að rekja slóð henn-
ar. Hún var ekki dóttir auð-
ugs herforingja eins og hún
oftast hafði haldið fram. Faðir
hennar var fátækur skósmið-
ur í Graz í Austurríki. Fyrsti
maður hennar var enskur
þjónn, sem hún giftist til að fá
enskan ríkisborgararétt. Þau
komu til Dover 1948 og síðan
sáust þau hjónin ekki. I nokk-
ur ár vann hún fyrir sér sem
ráðskona, en gerðist síðan
stórsvindlari og ferill hennar
er slíkur, að lögreglumenn
Scotland Yard Iiafa sjaldan
komizt í kynni við annað eins.
Litli blómsveigurinn á gröf
hennar er sagður vera frá
leyniiögreglumanninum, sem
kom of seint.
Udmunauppboð
Framhald af 12. síðu.
gerð úr frönsku gobeiíni, stofu
sófi Matthiasar Jochumsonar,
sem áður liefur verið seldur á
uppboði í Odda árið 1887, og
stofuborð úr mahogny, sem
var í eigu Einars Benedikts-
sonar skálds. Er þetta í fyrsta
sinn að minjagripir sem þess-
ir eru seldir á uppboði hjá
Sigurði. Ekki vill hann láta
uppi, hverjir hafa átt þá síð-
ast, en væntanlegum liaupend-
urn verður auðvitað sagt það.
LíKÓSNINGAíSKRIFSTOFA Alþýðuflokksins í Reykjavík
er í Alþýðuhúsinu, onin kl. 9—7 og 8—10 hvern virkan dag,
símar 15020 og 16724. Alþýðuflokksmenn eru beðnir að líta
inn og veita allar þær upplýsingar sem að -gagni mega koma.
Einkum er áríðandi að láta vita af þeim, sero fjarverandi verða
á kjördag, hvort heidur þeir eru úti á landi eða erlendis. —
Kosningasjóðurinn hefur aðsetur sitt á flokksskrifstofunni og
er þar veitt viðtöku framlögum í hann. — utankjörstaðat-
kvæðagreiðsla stendur nú yfir og eru allir alþýðuflokksmenn
minntir á að kjósa, sem búast við að vera fjarverandi á kjör-
dag. Þeir sem þurfa á fyrirgreiðslu að halda í þessu sambandi
eru beðnir að hafa tal af stafsmönnum flokksskrifstofunnar.
Kosið er dagle-ga í nýja Fiskifélagshúsinu við Skúlagötu
kl. 10—12, 2—6 og 8—10. Á sunnudögum er opið þar 2—6 og
8—10.
10 9- okt. 1959 — Alþýðublaðið

< i ( '• i IA