Ný félagsrit - 01.01.1869, Blaðsíða 54
54
Um fjárhagsmálið.
þá vil eg aí> eins minna á t. a. m. um vegina, ab á öllu
íslandi er ekki ein einasta akbraut, og af því aí> engin
er akbrautin, þá eru ekki heldur nein akfærin. Eg hefi
séí> tekiö fram í ferfeasögubroti sem mestu nýlundu, aí> á
einum stab sé til kerra meí) tveim hjólum, enda væri þa&
hin einasta, sem væri til á öllu þessa stóra landi. Enginn
er vagninn, af því ab enginn vegurinn er til afe aka á.
En þab er ekki nóg meö þab: á helztu alfaravegunum er
ekki einusinni stígur handa ríbandi mönnum, nema á
stöku stöbum. þab er þannig ekki til, sem minnst má
vera af vegum til samgángna manna á milli á Islandi;
eg bib ybur hugleiba, hvab til þess þarf, þegar á ab fara
ab bæta úr því. Póstgaungur eru engar á Islandi; póst-
ferbir meb ströndum fram, sem liggja svo beint vib og
eru svo naubsynlegar á svo stóru landi milli landsíjórb-
únganna, eru ekki til á íslandi. Íslendíngar hafa bebib
um þær í mörg ár, en þeim hefir ekki aubnazt ab fá
þær enn; þab er alveg ómissandi, ab koma á bæbi þeim
og öbru, sem stybur ab samgaungum, en til þess þarf
ærib fé. Ekki hefir heldur verib gjört neitt á íslandi
fyrir fiskiveibar og siglíngar. Ekki er einn einasti viti á
ströndunum. þab vill svo vel til, ab þar eru margar
hafnir af náttúrunni gjörbar, en þab er líka hún ein, sem ,
hefir átt þátt í því; af stjórnarinnar hendi hefir ekkert
verib gjört í því efni. Sama er ab segja um löggæzluna;
eins lítill hlutur og fángelsi er ekki til á öllu Islandi; en
slíku þarf þó ab koma á stofn. Eg get enn fremur vikib
á, ab þar vantar vibunandi skipulag í öllum öbrum grein-
um félagslífsins, t. a. m. um kennslumálefni, læknaskipun,
dýralækna o. s. frv. Allt þetta er fjarskalega skammt á
veg komib. þegar nú þar vib bætist, ab ísland á nú ab
fá landstjórn, sem á ab stybja til ab bæta úr því, sem
hefir verib mjög ábótavant í stjórn íslands, og ab þessi
landstjórn sjálfsagt verbur ab hafa fleiri útgjöld í för meb
sér, en verib hefir híngab til, þá segi eg, ab eins og finna