Ný félagsrit - 01.01.1869, Side 220
220
Um fjárhagsmálið.
liti til skyldunnar afc grei&a tillag til ríkismálanna, og a&
þess verbi ekki krafizt, ab löggjafarvald hinna s&rstaklegu
mála (íslands) skuli þartil gefa samþykki sitt. — Eg hefi
ekki að sinni neina hvöt til, einsog eg áíiur drap á, a&
fara útí einstök atri&i e&a einstakar greinir nefndarálitsins.
Eg hefi á&ur geti& þess, a& eg er nefndinni a& mestu
samdúma, hvaö sko&un hennar á ríkisréttindunum snertir
mefe tilliti til íslands. Svo eg hafi va&i& fyrir ne&an mig,
vil eg a& eins raefe fám or&um drepa á þa& nú, er eg get
ekki verife nefndinni samdúma um, a& svo miklu leyti
sem mér skilst a& liggi í or&um hennar. Eg get þá fyrst
ekki fallizt á þá sko&un framsögumanns, er lýsir sér í
nefndarálitinu í 2. gr. 2: afe málaskoti því til hæstaréttar
(á íslenzkum málum), sem nú á sér stafe, megi ekki breyta
nema me& lögum, sem ríkisþíngife samþykki. A& mínum
skilníngi fylgir þafe me& f því sjálfsforræ&i, sem íslend-
íngum er ætlafe í málum sjálfra þeirra, a& þeir megi einnig
vera einrá&ir um a& ákve&a, hvort dúmsmálum þeini,
sem rísa á Islandi, skuli mega skjúta undir nokkurn
erlendan dúm, e&a ekki. — En a& svo miklu leyti er eg
samdúma nefndinni, a& þa& getur sjálfsagt aldrei komiö
til mála, a& hi& íslenzka löggjafarvald geti ákve&ife nokkufe
um málafærsluna vi& hæstarétt, svo lengi sem Íslendíngar
nota sér þenna dúmstúl. Eg get ekki sé&, a& hæstiréttur
hafi neinskonar heimild til a& njúta þess eptirlætis, a&
dæma í málum frá Islandi, svo a& þessvegna þurfi a&
slá varnagla vi& því me& slíkri lagagrein.
þegar stendur seinast í 2. gr., a& (1hin æfesta stjúrn
(forsta&a) íslenzkra mála skal vera í Kaupmannahöfn, og
getur konúngur a&eins falife hana einura af rá&gjöfum þeim,
sem hafa ábyrgfe fyrir ríkisþínginu”, þá verfe eg a& geta þess,
a& mér vir&ist þetta ekki vera fullskilmerkilega samife. Hafi
eg samt skilife framsögumann rétt, þá mun meiníngin vera
hin sama og mér liggur vi& a& álíta hina réttu, sem er:
sá rá&gjafi, er fær hina æ&stu forstö&u íslenzku málanna