Ný félagsrit - 01.01.1869, Blaðsíða 130
130
Um fjárhagsmálið.
fólgin, aí) ríkisþíngife, samkvæmt þeim lögum er þab nú
samþykkir, leyfir konúnginum og sérstaklegu íslenzku
fulltrúaþíngi aS hafa nokkurskonar löggjafar og skatt-
gjafarvald á hendi; en þetta er nú alveg hi& sama, sem
ríkisþíngib hefir optsinnis gjört, þar sem önnur völd hafa
átt hlut aí> máli; þannig hefir löggjafarvald ríkisins (me&
lagabo&i 21. júní 1867) a& því er þjó&vegu snertir veri&
lagt til amtsrá&anna. Enginn ma&ur efast nú um, a&
þetta sé rétt og löglegt, og þa&, sem hér er í rá&i, er í
alla sta&i sama e&lis. þar a& auki hefir ríkisþíngi& sam-
þykkt lög, er snerta íslenzk mál, bæ&i þau mál, er nú
eiga a& ver&a sérstakleg og eins þau, sem eptirlei&is
eiga aö vera almenn, — til dæmis ríkiserf&alögin og af
sérstaklegum lögum hin íslenzku verzlunarlög, og lögin
um launavi&bút handa íslenzkum embættismönnum — og
hafi nú ríkisþíngiö haft löggjafarvald me& tilliti til þess-
ara tvennskonar mála, þá hefir þa& einnig vald til a&
afmarka verkahríng löggjafar sinnar eptir því sem þa&
vill, þrengra e&ur rýmra en veri& hefir. Af þessu er Ijóst,
a& ekki þarf nema einfalt lagaboö til þess a& samþykkja
þa&, sem hér er uppá stúngi&. Til frekari sönnunar vitnar
þíngma&urinn til stjórnmálatí&indanna (Departem. Tid.)
1851 í ástæ&um hins íslenzka stjórnlagafrumvarps, þar
er svo segir: „þaö ver&ur varla álitiö gagnstæ&ilegt, 2.
gr. grundvallarlaganna, a& konúngur í sameiníngu me&
ríkisþínginu samþykki ákvar&anir um sérstaklega stjórn-
ara&fer&, a& því er snertir vissa parta konúngsríkisins.” þar
hefir stjórnin, segir hann, skýlaust vi&urkennt, a& ekki
þyrfti nema almennt Iagabo& til samskyns ákvar&ana og
hér liggja fyrir.
þíngma&urinn minnist nú á þa&, aö margir, sem talaö
hafi í máli þessu, hafi Idifaö næsta miki& á tilfinníngunni, en
þa& er eptirtektavert, segir hann, a&-þeir hafa skýr-
skota& til tilfinníngarinn ar, sem vilja færa til-
lagi& ni&ur. Eg fyrir mitt leyti ver& a& ítreka, aö til-