Lanztíðindi - 06.09.1850, Blaðsíða 1

LANZTÍÐmDI.
1950.
3. Ár.
Dálítið um umburðarbrjef biskups frá S.
rnarz 1850.
I nifturlagi nefndarálits jiess, er samið var í
fyrra um verkefni synodusar eptirleiðis, er
komist jtannig að orði: „En af þvi það er enn
þá með öllu óljóst, livíiíkt vald alfiíngi muni|
fá eða Iivernig sambandi Islands við Danmerk-
ur ríki verði fyrirkomið eptirleiðis, þareð þetta
verður ræðt á þjóðsamkomu þeirri, sem i ráði
er, að komi lijer saman að suniri, þá óttumst
vjer fyrir, <að nákvæmari uppástúngur um vald
synodusar, bornar upp að sinni, mundu ann-
aðhvort koma að ógagni, eða taka fram fyrir
hendur á þjóðfundinum, og, ef til vill, kom-
ast í bága við írumvarp það til stjórnarskip-
unar hjer á landi eptirleiðis, sem að líkind-
indum verður af stjórnarinnar hálfu borið
undir tjeða þjóðsanikomu. Jareð nú líka
íslenzka kyrkjangetur ekki farið svoeinförum,
að hún liafi ekki neitt tillit til þeirrar hreif-
íngar, sem birtist bæði í hinu prótestantiska
kyrkjulífi ytír höfuð, og í hinni dönsku kyrkju
sjer í lagi og af því það nú sem stendur litur
svoút, semdanska kyrkjan sjeekjii vel búin að
átta sig í þeirri stefnu, sein hún muni taka,
þá er auðsjeð, að synodus hjer muni meiga
fá það eina vald, sein ekki stríði gegn þeim
aðalgrundvallarreglum, sem stjórn dönsku
kyrkjunnar verður eptirleiðís löguð eptir. Hjer
af leiðir nú, að þar eð stjórnarráðunum í Dan-
mörku verðurkunnugastum,bæði hvernig frum-
varpi til stjórnarskipunar lijer á landi eptir-
leiðis verði háttaö og eins, hvaða snið danska
kyrkjan murii fá á sig, þá er það eðlilegast,
að stjórnarherra sá, sein í Danmörku hefur
kyrkjumálin á hendi, vekji fyrst máls á því,
hvaða vald synodus hjer geti feingið í geist-
legum málum, o. s. frv.“.
Af þessu vonum vjer almenníngi verði
25. og 26.
fullkomlega Ijóst, með hvílíkri varkárni nefnd-
in hefur farið í þetta mál og hvernig hún
hefur viljað koma í veg fyriri? að nokkur á-
greiníngur gæti risið af tillögum hennar. En
þó hún færi því á flot, að synodus fengi at-
kvæðisrjett í geitsleguin málum, að svo miklu
leyti sem þetta gæti rýinst saman við stjórn-
arbót þá, sem hjer yrði lögtekin, mun hverj-
um sanngjörnum manni þykja eðlilegt, hvort
sem hann er andlegrar eða veraldlegrar stjett-
ar. Vjer ætlum það sje ástæðulaust að halda,
að þessháttar atkvæðisrjettur synodusar geti
valdið ágreiníngi milli andlegrar og veraldlegr-
ar stjettar og það byggist á þeirri ímyndun,
sem vjer og verðurn að álita ránga, að and-
leg og veraldleg málefni sjeu svo ólíks og
gagnstæðs eðlis, að erfitt sje að samþýða
þau. En hví má þá ekki ræða allt þetta og
ráða því öllu til lykta á sama þíngi? segja hin-
ir. 3>essu svörumvjer þannig:þó andleg og
veraldleg mál sjeu ekki gagnstæðs eðlis og
þó kyrkjan sje í þjóðfjelaginu, en ekki fyr-
ir utan það, þá má þó ekki rugla öllu þessu
saman og það má aldrei gleimast, að and-
legu málin og kyrkjan eiga rót sina í trúar-
brögðunum, sem ekki eru sprottin af mann-
legri tilskipun. Jess vegna verður að skoða
öll þau málefni, sem eru eingaungu andleg og
snerta kyrkjuna eina saman, þannig, að kröf-
um trúarbragðanna verði sem bezt fullnægt.
Sumir halda nú, að það muni vera einhlýtt
að ræða slik mál ásamt með veraldleguin mál-
um á alþíngi af því að alþíngi sje fulltrúaþing
allrar þjóðarinnar og allra þeirra mála, sem
þjóðina varða og vitna þeir til þess, að þann-
ig sje það i Danmörku eptir grundvallarlögun-
uin þar og að svo margir prestar muni að
líkindum jafnan eiga setu á alþíngi, að þeir
geti komið þar við kyrkjulegri skoðun á geist-
6. September.