Lanztíðindi - 06.10.1850, Blaðsíða 4

112
bekki; skulu f)eir vera eitt ár i fyrsta (þ. e.
neðsta) bekk, og eitt ár í öðrum bekk, en í
þriðja og fjórða bekk skulu þeir vera tvö ár
í hvorum, og ljúká þeir þá af öllu skólanámi
á sex árum.
3. yrein.
Skildaginn fyrir því, að nokkur piltur
geti komist í neðsta bekk, er sá,
1, að hann sje staðfestur, og þó eigi eldri
en sextán vetra, og að hann sje bólusett-
ur, og skulu skirteini sýnd fyrir livoru-
tveggja;
2, að hann
a) géti lesið islenzku og ritað hana læsi-
lega, og stórlýtalaust að rjettrituninni
til; einnig verður hann að geta lesið
og skiliö dönsku;
b) hafi numið aðalatriði hinnar latínsku
málfrœði, og lesið einhvern kafla eptir
einhv^rn hinna auðskildari latínsku
rithöfunda;
c) hafi lært lielztu alriðin í landaskipun-
arfrœðinni, og hið markverðasta úr
sögu Norðurlanda;
d) hafi numið hinar Qórar aðalgreinir talna-
froeðinnar;
3, að siðferði hans sje óspillt.
Vilji einhver piltur ná sæti í einhverjum
hinna efri bekkjanna (undir eins og hann
kemur í skóla), þó hann hafi eigi verið í neðri
bekkjunum, þá getur það orðið með því skil-
yrði,
1, að hann sje ekki eldri en svo, að hann
fái af lokið skólalærdómi, unz hann er
fullra tuttugu og tveggja ára;
2, að hann sje kominn eins langt í skóla-
lærdómi, og heimtað er af lærisveinum
skólans sjálfs í prófi því,' sem þeir ganga
undir, þegar þeir eiga að flytjast í þann
bekk, sem hann vill ná sæti í;
3, að hann sýni vitnisburð um það, að siðferði
hans sje óspillt.
I fjórða bekk getur enginn nýsveinn sezt;
en reynist einhver nýsveinn svo vel í prófi
því, sem nýsveinar eiga undir að ganga, þeg-
ar þeir koma fyrstí skóla, að hann þykir að
öllu leyti hcefur til þess, þá er hann settur
í þriðja bekk, en getur komizt í fjórðabekk
að vetri liðnum.
Yfirumsjónarmenn skólans mega veita I
piltum skóla, þó þeir sjeu tveim árum eldri,
en hjer er til tekið, eða þaðan af minna.
Eins mega yfirumsjónarmenn skólans veita
piltum skóla, þó ekki sjeu þeir staðfestir,
og verða þeir þó að vera fullra tólf ára, en
þeir geta eigi orðið heimasveinar, fyr enþeir
eru staðfestir. Hvorttveggja þetta leyfi er
þó þeim skildaga bundið, að meðmæling
skólastjórans (rektors) fylgi bónarbrjefi pilts-
ins uin inntöku í skóla, bæði að því leyti,
sein nær til gáfna piltsins og andlegs þroska.
4. grein.
Til að geta veitthinum almenna tilgangi,
sem áður er nefndur, fullnustu, á hinn lærði
skóli að sjá um, að piltar verði guðrœknir og
siðprúðir, og jafnframt leiða þá til íhugunar
á framförum mannkyrisins, eptir sern tímar
hafa liðið fram, og einkum á hinni upphaf-
legu menntun fornaldarmanna, með því hún
er undirstaðan undir menntuninni á hinum
síðari tímum; einnig skal skólinn koma þeim
til að íhuga stoerðalögin og hið ytra líf nátt-
úrunnar, sjá um, að þeir verði vel kunnugir
tungu sinni og bókmenntum hennar, og ryðja
þeim veg til fremri menntunar.
Af þessu leiðir, að kenna skal tungur
þær og vísindagreinir, er nú skal telja.
1, Islenzka. Hana skal kenna í öllum
bekkjum; skal þeirri kennslu svo haga,
að piltum lærist að tala hana og rita
hreint, rjett og lipurt; smásaman skal og
kynna þeim bókmenntasögu íslendinga
og helztu rit. I allri tungumálakennslu
skal hafa íslenzkuna til að gjöra piltum
skýrar og skiljanlegar hinar almennu
málfroeðislegu hugmyndir, ogþessarmál-
frœðislegu liugmyndir á að heimfoera upp á
íslenzkuna. I eíri bekkjunum eigaíslenzku
ritgjörðirnar að vera þannig lagaðar, að
piltar komistá þann rekspöl, að þeir geti
ritaö um eitthvert efni af eigin rammleik.
2, Danska. Ilana á að kenna piltum, írá
því þeir koma í skóla, og þangað til þeir
fara úr þriðja bekk, og skal kennslunni
í henni þá lokið; verða þá piltar að vera
orðnir leiknir í þvi, að leggja dönskuút,
geta ritað hana rjett, og vita hið helzta
úr bókmenntasögu Dana.
3, þýzka. Hana skal kenna piltum frá því
þeir komaí skóla, og þangað til þeirfara