Lanztíðindi - 06.10.1850, Blaðsíða 6

114
ferðina, hvernig komizt verði að lögmáli
þessu; skal hjer við hnýta aðalefninu úr
liinni stœrðalegu landafrœði (mathema-
tisk Geof/raphie).
12, Náttúrufrœði. Hana skal kennaííjórða
bekk, og skal kennslan í henni ná yfir
aflafrœðina og efnafrœðina (mechanisk
og chemisk Physik); skal kennsla þess-
arar vísindagreinar eigi vera mjög þröng-
skorðuð eða stoerðafroeðisleg, heldur jiann-
ig, aðpiltum aílistljós og skýr hugmynd
um þau aðalatriði, er sýnileg má gjöra
með tilraunum, lögmálið fyrir þeim og
samanhengi þeirra.
13, Náttúrusar/a. Hana skal kenna í þrem-
ur neðri bekkjunum; skal það mark og
mið þeirrar kennslu, eigi svo að telja
upp fyrir piltum ættir og tegundir, eða
lýsa hverju einu smásmuglega, heldur
miklu fremur að þeir fái yfirlit yfir eðli
og einkenni aðalflokka steina, grasa og
dýra, og ættir og tegundir að eins nefnd-
ar þessu til skýringar og skilningsauka;
skal gjöra þetta piltum ljóst með því, að
kenna þeim að þekkja helztu steina, grös
og dýr, sem eru í landinu sjálfu.
14 og 15, Enska og frakkneska. Tungur
þessar skal kenna þeim einum, er œskja
að nerna þær; skal kennslunni í þeim
haga svo, að henni sje lokið á þrern
árum; en eigi skal binda hana við neinn
bekk sjer í lagi, heldur skal kenna þær
í aukatímum, en ekki í hinum reglulegu
kennslutimum, og leiðir þá af því, að
kennslan fyrir hvern pilt verður að vera,
þegar tími og tœkifœri er til. jþeir pilt-
ar, sem sitja í fyrsta bekk, geta þó eigi
tekið þátt í tilsögninni í þessum málum.
Auk vísindagreina þeirra, sem nú eru þegar
taldar, skal láta pilta fátœkifœri til að taka sjer
fram í skript og söng, og þeimsagttil í því.
Venja skal og pilta við fimleika ogupp-
dráttarlist, þegar því verður við komið, ogað
svo miklu leyti, sem oröið getur. jþó er eigi
ætlazt til, aðpiltar aflisjer íþróttalegrar leikni
í uppdráttum, heldur skal sú kennslatil þess,
að þeir verði laghentir og sjónhagir.
ð. grein.
Kennslunni í tungum þeim og visinda-
1) þetta þyrfti frekari útkýríngar og sönnunar við.
greinum, sem taldar eru í næstu grein hjer
á undan, skal þannig haga, og iietmi miða
þannig áleiðis í þeim bekkjum, þar sem hver
grein er kennd, að eins langt verði komizt,
og fyrir er mælt, án þess þó, að piltum nokk-
urn tíma sje ofboðið. Skal skólastjóri stinga
upp á ölium þeini reglunt, sem hjer af leiðir
og nauðsyn bep til; hann skal og á hverju
ári senda yfirumsjónarmönnum skólans til
samþykktar frumvarp um tilhögunina ákennsl-
unni næsta vetur, og stinga upp á kennslu-
bókunt þeim og rithöfundum, er lesa skal.
(Framhaltlið síðar).
Vm Reykjavik og sveitina.
(E|itir nokkra hændur í Rángárþíngi),
(Framhald). Eptir er nú að sjá með hverju móti
aðflutníngur á verzlnnar vöru til Reykjavíkur getur
aukizt. Höfundur hinnar „aðsendu -greinar“ um R.vík
telur henni það til gildis, að hún hafi með verðlagi
sínii á vörum haft áhrif á aðra verzlunarstaði lanzins,
en þetta þykir oss vera allt á annan veg. Jafnframt
því sém Reykjavík allt til þessa hefur í verzlan sinni
haft töluverðan keim af anda einokunarinnar, þá hef-
ur húii um leið spillt aðflutníngunum fyrir sjálfri sjer1,
og höldum vjer að á meðan önnur aðferð ekki verður
viðhöfð , að bænum fari aldrei fram til nnina i verzl-
an, og sjá allir, hvert tjón að því er, þegar litið er
til, hvað inargir þeir eru, sem fást víð þann næríngar,
útveg í hænum og hversu það stendur í dyrunum fyr-
ir lífgun þeirra verzlunarfjelaga sem þar er þó farið
að bridda á; þó mun þetta verða tlifinnanlegra, eins
og vjer höfum sagt þegar verzlunarfrelsið er feingið.
Reykjavík sjálfri ætlum vjer að ráða hót á þessu.
Rángveltíngar og einkum Skaptfellíngar hafa þókst illa
reka sig á að undanförnu þeir, seui farið hafa með
miklum kostnaði og fyrirhöfn suður í Reykjavík til
verzlunar og það, um dýrmætan tíma og arðsaman, en
fengið að lokuniini mjög lítið eða ekkert betri kaup
en gjörast á Eyrarbakka eða jafnvel í Vcstmannaey-
um og sjá það allir að einginn heilvita maður leggur þá
ferð upp að gamni sínu einúngis, þegar ekkert er í aðra
höud, en híngað til hefur hver maður farið svo úr
þeim sýslum sem vjer nefndum og annarstaðar að, að
hann hefur engá vissu haft fyrir hverju hann hefði að
að hverfa, og|sú óvissa hefurhaldizt að niiklu leyti þáng-
aðtil reikningar koma á áliðnum næsta vetri, þanni-
er annar af þeim, semskiptast á, látinn gjöra allt blind-
andi, meðan hinn veit gjörla, hvað hann gjörir, og vit-
Ritst.