Lanztíðindi - 10.02.1851, Blaðsíða 6

170
vin éða áfenga drykki, en leggja í |>ess stað
liver eptir efnum sínum frá 48 sk. til 3 rbd.
saman ár hvert i sjóð til vegabóta innanum
sóknirnar; jiannig höfum við nú í tvö ár
fengið nálægt 50rbd. og fyrir það hafa verið
leigðir fátækustu bændurnir til »vegaruðníngs
pg endurbóta, með umsjón hreppstjórans,
sein optast nær hefur sagt fyrir verkum ó-
keypis; er nú búið að gjöra allan kyrkjuveg
afbragðsgóðan og bæta engjaveg á 2. mýra-
jörðum og befi jeg von um, að með sama
framhaldi verði að 10 árum liðnum hvorki fló-
ar njegrjót bændum til fyrirstöðu, j>egar jjeir
fara hæja á milli eða með heyband sitt. 3>að
væri vissulega gagn og jafnvel nauðsyn fyrir
landið, að ofdrykkju yrði burt rýmt úr því;
en það er ekki við því að búast, að bindind-
isfjelög geti einsaman komið þessu til leið-
ar, ekki þarf heldur að gjöra ráð fyrir, að
þeirri aðferð, sem við höfum haft, verði al-
staðar komið við á landinu, sízt í kaupstöð-
um eða i grend við þá.
3>að er sannfæríng min og reynslan stað-
festir hana hvervetna, að því meiri örbyrgð
sem er á einhverjum stað, þess meiri drykkju-
skapur er j»ar, og er það eðlilegt, því lífið
verður þar að sífeldu stríði við fátækt ogvesæl-
dóm, og menn taka fegins hendi móti sjer-
hverju því, sem fær þá til aö gleyma lífinu,
þó ekki sje nema um stunð og ná skjaldan
svo lángt í menntun, að þeir læri að þekkja
ósóma þann til hlýtar, sem ofdrykkjunni fylg-
ir. 3>að er, að minni ætlun, einkum tvent,
sem miðar til að útrýma drykkjuskap úr land-
inu og það er að reyna til að auka velmeg-
unina og setja einbverja saklausa skennntun
í staðinn fyrir drykkjuskapinn. Til þess að
almenn velmegan í landinu gæti aukist þarf
bæði að burtrýma því, sem aptrar framförum
hennar, og styðja hitt, sem beinlínis eflirliana,
til þess útheimtist af stjórnarinnar hálfu vit-
urleg löggjöf um atvinnuvegi, verzlun, mennt-
un alþýðu o. s. frv., af hálfu landsmanna
hlýðni við lögin, samtök og góður fjelagsandi.
Um þessi atryði ætla jeg ekki hjer að fara
fleirum orðum, heldur einúngis minnast á það,
að það sem að minni ætlun helzt niðurdrep-
ur velgengni manna og um leið margfahlar
og eykur drykkjuskapinn, eru þeir óþarflega
mörgu smáverzlunarstaöir, sem núeruáland-
inu og reynslan sýnir, að hvergi er ðrbyrgð
og ofdrykkja eins mikil og í kringum þá og
aldrei held jeg lagfæríng komist á þetta,
nema þeim verði fækkað. Hversdaglega lífið
hjá okkur Íslendíngum er svo alvörugefið og
áliyggjufullt, að eigi það ekki að verða okk-
ur ofþúng byrði, þá þurfum við öðru hverju
að njóta einhverrar glaðværðar og skemmt-
unar; en hverjar eru nú skemmtanir og dægr-
astyttíngar okkar Islendínga? Af sögunuin
sjáum við, að forfeður okkar einatt komu
saman, sjerílagi á vetrum, til að halda glím-
úr og knattleiki; enmeð tímanum hefurþetta
aflagst og glímurnar, — þessi fagra og lieils-
usamlega íþrótt — sem lengst hafa haldist
hjer við, eru altaf að aíleggjast meir’og meir.
^eir einustu gleðifunðir lijá oss eru veizl-
urnar; en þær verða mönnuin einatt til ógleði
vegna drykkjuskapar þess, sem þeim er sam-
fara og af því menn geta ekki gjört sjer þar
neitt til skemmtunar, nema talað og súngið.
Hefðum vjer nokkurn hljóðfæra slátt og kynn-
um að dansa, þá mundi það eyða drykkjuskap
bæði í veizlum og viö önnur tækifæri. En
þessu er ekki hæg; að koma á fyrr en, ef til
vill, með tímarjum ef hljóðfæra sláttur yrði
kenndur í latinuskólanum einsog þar nú er
kenndur saungur og þetta gæti þaðan út breiðst
um landið. J>að eina sein í bráðina verður
gjört og ætti að gjörast í þessu efni, er að
taka upp aptur glímurnar og að únglíngar komi
svo opt saman sem þeir eiga kost á til þess-
ara og annara æfínga líkamans. jþað held
jeg gæti ásamt öðru fleiru miðað til að mínka
nautn áfengra drykkja ef gott öl fengíst til
kaups á verzlunarstöðunum. Auk þess sem
ölið væri hressandi svaladrykkur fyrir ferða-
menn, gþá gæfi það sjáfarbóndanum góða og
heiinæma vökvun, svo hann þá gæti sparað
við sig nokkuö af kaffi því, sem hann nú kaup-
ir, og er jeg fullkomlega sannfærður um, að
verzlunarmenn, sjerílagi í Reykjavík og á Ak-
ureyri, mundu ekki að eins geta jstaðist við
að brugga öl og hafa það til sölu, heldur yrði
það ágóðavegur fyrir þá í öllum þeim árum
þá korri væri ekki í afarháu verði.
(Framhaldið síðar).