Lanztíðindi - 10.03.1851, Blaðsíða 2

174:
helzt mosa og kræðu, hvortveggja f)aft, sem
aðrar skepnur vorar ekki nýta, sjálfala geta
þau viðast gengið á vetruni, og þó í mestu
snjóaplázum þyrfti að ætla þeim nokkuð af
mosa og moðum til vetrarforða, er varla telj-
andi, hús þyrftum vjer hvergi yfir þau að
byggja, grjóthlöð og opnir garðar rnætti það
vera, einúngis verðum vjer að hirða um að
halda þeim spökum og mannvönum, þetta er
auðvelt öðrum þjóðum, eins mundi það oss
ef á reyndi, þau eru að eðli sauðmeinlaus og
geta orðið spök sem hestar, og hænd að
mönnum, líkt og geitur að mjaltakonum, þau
eru sjálf innbyrðis mjög samrínd, fylgjast
hópum saman og halda vel stöðvum sínum,
allir slíkir eðliskostir hreindýranna valda því,
að þau, sein þó eru hverjum liundi hlaupfrárri,
eru þjóðum þeim, Sem temja þau, svo með-
færileg sem þau eru; hið sama yrðu þau oss
ef vjernæðúm þeitn og temduin þau, og fljótt
mundurn vjer læra rjetta meðferð þeirra. Hið
erfiðasta fyrir oss er nú það, að fá þau hand-
söinuð, helzt er að reyna það á vetrum, þá
mest eru fannalög og bezt skíðfæri en dýrin
mætti fjær af megurð og sulti, og, þó skömm
sje frá að segja, þá hefur fjöhli hreindýra
þannig náðst í laruli hjer —en til hvers? <—
til þess að skera þau strax og jeta, en enginn
hefur reynt að temja þau og ala upp sjer og
Iðndum sínunv til lífsbjargar, jeg veit ekki
hvert mál vort á sjer orð verðug sliku rænu-
leysi; og eiga hjer yfirvöldin, hverjum ætl-
andi var að sjá betur fyrir gagni og nauð-
synjum landsins, en alþýðumönnum, eingu
síður óskilið mál en þeir. Jetta má ekki
lengur þnnnig gánga, góðir landar. Trúið
mjer, nyðjar vorir telja oss það til skuldar,
ef vjer gjörum oss seka ísyndum feðra vorra
í þessu efni, vinnum oss heldur lirós hjá þeim
og látum þá geta geymt minníngu vora í
blessun eins í þessu sem öðru, sýnum það
nú, að vjer sjeum vaknaðir og það svo vel,
að vjer lítum ekki einúngis á vort gagn,
heldur jafnframt á þjóðheiil vora, leggjum
þann hug á þetta mál, sem oss og því er
verðugt; hver sem getur, nái hreindýri og
temji það, en ekki má venja þau á lms, sein
nást kunna, heldur geyma í opnum tóptum
og hjöllum og ala þau þar á moðum meðan
þau eru að spekjast, sem, með góðu atlæti,
orðið getur á mánaðar eður skemri tíma, sú
varhygð mundi þörf að fjarlægja þau sem
fyrst uppruna stöðvum sínum, að ekki næðu
þau aptur sauigaungu við vilta flokkinn. Hrís-
ey á Eyafirði held jeg væri lientugur staður
til að ala á hreindýra kynstofn handa oss,
eyan er víðlend og hálend, og vetrarljett,
þaðan mætti selja til hjeraðanna dýrin, jafn-
óðt og þau fjölguðu, mundi verzlun sú verða
eigendurn arðsöm, eins og landsbúum hiu
þarfasta.
Að endingu bið jeg að heilsa öllum þeim,
í hyerra átthögum hreindýrin nú kunna aö
vera, einkum þíngeyarsýslubúuin, kveðjunni
fylgir sú einlæg ósk mín, að þeir sjer til
sóina en landi voru til lánggæðra heilia orðið
gætu frumstarfendur þess, að við töku og
tainníngu hreindýra í Islandi, taki til og þró-
ist hinn áreiðanlegasti bjargræðisvegur niðja
vorra um komaudi aldir. íþað þækti mjer
norðlendíngtnn verðugt, að þeir stofnuðu sjer
fjelag málefni þessu til öruggrar liðveizlu*.
og yfirvöldunum sæma sú röggsemd og ætt-
jarðarást að skerast í leikinn með, og ems að
láta þá, sem með ráðum og dáð ynnu að töku
og tamníngu hreindýranna, fá verðskuldaðan
heiður og laun fyrir starfa sinn.
flarðsti'endínglir, ættaður að norðan.
A ö s e n t.
Ávarp til Íslerulíng’a.
lsleiidíugat'!
Elskulegu meðbræður!
Frá ýmsum stöðuin hafa nú á seinustu
árum vekjandi raddir til vor hrópað og jafrt-
framt ámint oss og skipað að ljetta þeim
dimmudrúnga svefni sem við altof láugan
tírna höfum mókt í; nú þar jeg higg fleiri
af oss sjeu farnir að vakna, virðist vel eiga
hjer við það alkenda máltæki: befra er seint
en aldrei; en látum oss þá ei farast sein
þeim er sofið hafa í sig höfuðóra, og vita
því varla þá vakua í hverja áttina skal halda.
jþað er nú sá tíini, á hverjum menn mega í
alvöru segja það er skáldið fyrir fáum árum
mælti í gamni: j>að er svo margt ef að er
gáð, sem um er vert að ræða, já það er margt!
]það er nú líka sá tími, á hverjum fleirum