Lanztíðindi - 15.04.1851, Blaðsíða 5

193
Jnndsmanna, og a& öðruleyti hafa jafnan
hliðsjón rneð þeim.
Um t þinr/vallafund í sumar.
jíess er áður sjetið hjer í Lanztiðimlun-
um, að það munrli eptirleiðis eiga vel við,
að alþingismenn kæmu saman á 'þingvelli við
Öxará þegar þeir ríða til þíngs og töluðu sig
þar saman og skýrðu fyrir sjer málefni þau,
sem þeir í hvert sinn byggjust við, að koma
munrlu til umræðu á þínginu. 3>ó jeg sjenú
þessu ölrlúngis samdóma og unni bæði öllum
fjelagsskap og samkomufrelsi yfirhöfuð, þeg-
ar slikar samkoinur ekki einúngis byggja.st á
lögmætri undirstöðu, heldur og geía von um,
að þær á einhvern hátt geti miðað til að efla
almenníngs heillir, þá er þó aft minni ætlun
óyggjandi, að svo getur verið ástatt, að betra
sje að slá samkomuin á frest eða halda þær
alls ekki, þegar óttast má fyrir, að þær kunni
frernur að leiða til að spilla en bæta fyrir úr
sliti einhvers umvarðanda* málefnis. Jegjáta
það fúslega, að slíkar kríngumstæður koma
skjaldan fyrir, en aungu að síður geta þær þó
komið fyrir og eptir sannfæríngu ininnierþað
mikið efunarmál, livort Jjíngvallafundarhald í
sumar geti haft þau riot, er menn ætlast til
eða happasæl áhrit á aðgjörðir þjóðfundarins.
^að munu fæstir vera svo grunnhyggnir, að
imynda sjer, að við Íslendíngar raunum fá að
búa til einliverja stjórnarskipun fyrir landið
er oss kynni að fljúga í hug!, en sem enga
rót ætti sjer í því sem er eða hefur verið, og
að stjórnin mundi segja já og arnen til alls,
er vjer þannig beiddum urn þó það sliti Is-
land úr öllu verulegu sambandi við önnur
lönd Danakonúngs!, eins og heldur einginn
getur gefið óræka vissu fyrir því, að slík
stjórnarskipun yrði í bráð og leingd affara
bezt fyrir landið. En að hinu leytinu hljóta
þó allir, sem ekki eru gagnteknir af tor-
tryggni, að bera það traust til dönsku stjórn-
arinnar; að hún muni vilja uima landinu alls
þess frelsis, sem henni þykir meiga standast
ineð almennum ríkisheillum, og hafa þau hygg-
indi til að bera, að hún geti lagað frumvarp
sitt í aðalgreinum þess eptir þessari fyrirætl-
un sinni. Jegar menn hafa nú þetta hvort-
tveggja gefið, þá hlýtur sjerhver Íslendíngur
og einkanlega sjerhver þjóðfundarmaður, sem
ann fósturjörðu sinni, um leið og hann frá
sínu sjónarmiði talar máli landsins, að hafa
sanngjarnt tillit til þess, hvað stjórnin, sein
jafnt á að vaka yfir velfarnan allra parta rík-
isins’, getur frá sínu sjónarmiði gjört og vill
gjöra, hann hlýtur að neyta sinna beztu krapta
til þess að reyna til að samþýða stjórnarfrum-
varpið við það sem hann heldur ýtrast geti
staðist með hagsmunum landsins, svo liann
hvorki af eintrjáningskap nje umhugsunar-
leysi gefi tilefni til þess, að stjórnin ogþjóð-
fundurinn stefni sitt í hverja áttina og að að-
gjörðir hans verði landinu til eintóms kostn-
aðar, en stjórnarbótinni verði slegið á frest.
En fæstir eru færir um að sjá svona í hendi
sinni fyrir fram, hvað stjórnin muni gjöra eða
geta gjört fyr en á sjálfum þjóðfundinum að
þeir sjá stjórnarfrumvarpið og læraaðþekkja
ástæður þær, sem það et byggt á; það erþví
svo eðlilegt, að mönnum þángaðtil verði aö
skoða þetta mál allt á einn veiginn og búa
til þá stjórnarskipun í hendij sinni, sem lofar
landinu mestu sjálfræði og bezt á við frels-
ishugmyndir hvers eins og að þessu sje þann-
ig varið, sýna líka nokkur af álitsskjölum
þeim, sem til miðnefndarinnar hafa verið
send í vetur, með því þau fara svo lángt, að
þau bj'ggja stjórnarskipun hjer á öðrum grund-
vallarreglum, en hún hefur verið byggd á í
Danmörku. Væru nú þessi nefndarálit lögð
til grundvallar við umræðu þessa máls á fundi
á 5'nSve^' í sumar, þá gæti ekki hjá því
farið, að sú stefna, sem í þeim er, hlyti að
verða þar ofari á, og fundurinn gæti ekkieptir
eðli síiiu haft það tillit til stjórnarfrumvarps-
ins, sem nauðsynlegt væri, ætti hann að verða
þjóðfundinum á eptir til stuöníngs og leið-
beiningar ; miklu frernur er þá að óttast fyrir, að
aðgjörðir hans yrftu tilaðbinda hendur á þjóft-
fundinum og aptra mörgum þjóðfundarmanni
frá að láta þar sannfæríngu sína í Ijósi, því
freinur sem sannfæríng manna einmitt getur
breytst á sjálfum þjóðfundinum eptir því sem
þeir fá færi á að kynnast málunum betur.
Á J>í"gvallafundi ræður atkvæðafjöldi úrsliti
málanna, en þaö ræður að likindum, að fæst-
ir þeirra nianna, sem þángað koma, liafi get-
að hugsað um þetta mikilvæga málefni til
hlýtar, og muni því helzt fallast á þær mein-