Norðri - 01.07.1856, Side 3

51
hafaþafe eins og annan skylduskatt. þessa ósiSi og
margaafera leiSir af hinni takmarkalansu gestrisni
hjer á landi, en þó er hún svo fagur vani, þegar hún
er rjett vi& höfb, ab jeg veit ekki, hvort jeg vildi
missa hana, þú þessir ókostir fylgi henni; enda
er búgt ab koina hjer á gestgjafahúsum, þar sem
ferbamenn ætíb gætu átt vísan greiba fyrir borg-
un. Mjer þykir verst ab hún gjörir opt sveita-
bóndanum slík þyngsli, ab þab dregur úr gróba
hans, ef hann er efnabur, og kemur honum á von-
arvöl, ef hann er fátækur.
j>ú babst mig ab segja þjer, hvernig mjer lit-
ist á kjör mín hjer nyrbra og hag prentsmibjunn-
ar; en jeg get enn lítib sagt þjer af því hvoru
tveggja. {>egar jeg kom hingab og tók vib blab-
stjórninni, var komib í mesta ólestur fyrir Norbra
, mínum. Kaupendur höfbu fækkab frá því í fyrra
um 2 til 3 hundrub, og útsendingin á blabinu var
í engu lagi, eins og hún er ekki enn og getur
ekki verib, á meban ab póstferbir eru hjer svo ab
kalla engar, og allt verbur ab senda meb óviss-
um ferbum, svo ab blababögglarnir liggja tímum
saman hjer og þav á leibinni og komast mjög seint
til skila og sumir aldrei. A þessn verbur ekki
rábin bót, fyr en jeg annabhvort get stækkab blab-
ib svo, og fengib svo marga nýja áskrifendur, ab
jeg get sjálfur sent meb blabib út um landib á hverj-
um mánubi, einn mann austur í Múlasýslur, ann-
an vestur ab minnsta kosti til Hrútafjarbar og hinn
þiibja subur í Borgarfjörb; ellegar stjórnin eba
Islendingar sjálfir bæta pðstgöngurnar svo, ab ein
póstferb sje um allt land á hverjum mánubi, ab
minnsta kosti ab sumrinu tiþ og um þab inál ætla
jeg ab ræba seinna betur. J>ó ab nú tala áskrif-
enda hafi þannig fækkab stórum, þá vona jcg þó
ab þeir fjölgi aptur, ef ab mjer semur vib þá, og
þeir firrtast ekki vib mig, þó ab jeg sje berorb-
ur á milli. Jeg hefi síban jeg kom, fengib nær
því hundrab aptur til ab kaupa Norbra, svo þú
sjer, ab jeg get þó verib vongóbur um, ab þetta
muni lagast. Jeg held líka, ab Islendingum sje
þó farib ab skiljast þab, ab þeir geti ekki verib
án blabanna, og er þab mikib þjóbólfi ab þakka;
og hvernig sem mjer gengur, þá er þab sannfær-
ing mín, ab Norburlandi sje ekkert eins naubsyn-
legt eins og blab og prentsmibja. — Af prent-
smibjunni hjerna er þab ab segja, ab hún stend-
ur eins og von er enn á veikum fótum; og hvergi
lvsir sjer eins berlega þolleysi vort Norlendinga
eins og í því, hve áhugi alþýbu cr farinn ab sljófg-
ast ab hjálpa henni fram. Hún á enn líf sitt ab
þakka örlyndi og hjálpsemi einstakra manna, en
svo er ab sjá, ab allur þorri alþýbu vilji ekki
taka þátt í vibhaldi hennar, sem yrbi þó svo aub-
velt, ef margir vildu ab því stybja. þessu veld-
ur nú bæbi deyfb alþýbu, og þab ab prentsmibjan
hjer hefur ekki getab fengib góbar og útgengilegar
bækur til ab prenta nema örfáar, en flest sem prent-
ab hefur verib, hefur ab bezta kosti verib Ijett-
meti, og sumt óþarft og illa valib rusl, eins og
„Smásögurnar“ og „Felsenborgarsögurnar“ t. a. m.
Mig furbar á því, hvab Norblendingar eru daufir
ab rita, því hjcr nyrbra eru þó svo margir menntabir
menn, er ekkert vantar nema áræbib. Prentsmibj-
unni er því mjög áríbandi, ab fá eitthvab gott til
prentunar, og ab sem minnst sje hjer prentab af
því sem ónaubsynlegt er, þó þab sje aubvitab, ab
enginn getur meb sanngirni heimtab, ab hún taki
ekki hib lakara, þegar ekki er betra á bobstólum,
því þab gjörir engin prentsmibja; þab verb-
ur ab vera þess skabi, sem gefur út bókina, ef
hún gengur ekki út, og hans skömm, ef hún er
óþörf og ónýt.
Hjer liggur svo ab kalla allt í dái meb um-
ræbur á stjórnarmálefnum vorum, og vib blaba-
mennirnir erum ab geyma vetrinum, sem í hönd
fer ab tala um alþingismálin, til þess ab orb vor
og tillögur verbi ekki gleymt, þegar til þarf ab
taka. þjer ytra ættub ab skrifa mjer dálítib urn
mebferb alþingis á lagaskólamálinu, fyrst ab mál-
inu var fyrst hreift ytra, og lögfræbingarnir ís-
lenzku ytra geta líka bezt borib um, hve holl og
þörf lagakennslan vib háskólann er oss Islending-
um. — f>ab, sem mjer mest virbist hindra, ab þarf-
legar stofnanir komist á, er skortur á fje því, sem
þarf til ab koma slíku á fót; því aubsjeb er, ab
stjórnin er á seinni tíb .orbin mjög föst fyrir ab
leggja fje til Islands þarfa, og ber húnvibverzl-
unarfrelsinu, sera þó er alls engin ástæba í sjálfu
sjer, og viblíka gób, og ef landsdrottinn segbi vib
leiguliba sinn: „Af því jeg er nú hættur ab slá
upp á þig bæbi á túni og engjum, þá máttu ekki
búast vib, ab jeg á nokkurn hátt styrki þig til
ab bæta jörb þína“. — J>ví þó Ðanastjórn hafi
ljett á oss hinni ófrjálsu verzlun, sem hún hafbi
iagt á oss um margar aldir, þá á hún oss þó enn
ógoldinn rnargan annan órjett, er vjer höfum lib-
ib um langan aldur. Og þó ab sjálf ólögin sjeu
numin í burtu, þá eigum vjer fulla heimting á, ab
hún hjálpi oss til ab rjetta vib aptur eptir þann