Hirðir - 23.07.1858, Blaðsíða 1
23.-24 lilaíi.
HIRÐIR
23. júli' 1853.
Ijungnaveikin í fjenn.
(Framh.). Eptir því scm lungnaveikin hefur Iiaga?) sjer lijer á
Suímrlandi, og annarsta&ar, þar sem vjer höfuin heyrt hennar getife,
er oss enginn vafi a', aÖ hún stendur í sanibandi vib brá&afárib, sem
svo er kallab, og er eins og sprottin upp úr því. t>a& eru nú
li&in mörg ár, síban fyrst fór ab brydda á henni, og eptir því sem
vjer höfum getab næst komizt, hefur hún ár frá ári farib vesnandi og
orbib ískyggilegri. Sí&an veiki þessi fór fyrir alvöru a& vesna og
verba almennari, en þa& munu sí&an vera 5 e&a 6 ár hjer sy&ra,
þá hefur ymist fylgt henni barkaormur e&a drepandi skitu-
pest, einkum á gemlingum og hinum yngra fjárstofni. þab mun
og eigi svo fágætt, a& henni liafi verib samfara vatnssýki, þvalasýki
og uppdráttarsj?ki, og þa& er einmitt þvalasýkin, er sýnist a& hafa
verib mjög almenn í Rangárvallasýslu haustib á&ur, en klá&inn gjör&i
þar vart vi& sig.
Sumir hug&u, a& þessi sýki v.æri hin sama sem klá&inn, og þess
vegna komu merin almcnnt úr Iloltasveit lijer í hitt e& fyrra haust
(haustib 1856), til a& fá lyf vi& lienni. jþvalasýkin hvarf, og þá
þóttust menn öllu bœttir, þangab til klá&inn á Sper&li og í Svín-
haga kom þeirri trú inn hjá nuinnum, a& nú væri klá&apestin
einnig komin þar. Eptir ni&urskur&inn á þessuin tveimur bœjuin
voru menn óhræddir fyrir klá&anum, eins og sjá má af rœ&u þing-
manns Rangvellinga á alþingi í fyrra-sumar, og kær&u sig ekkert
um þa&, þótt fjöldi fjár lief&i drepizt úr Iungnaorminum í hitt e&
fyrra, og hrúgurnar af þeim liefbu legib fyrir vitunum á skepnunni,
þar sem þær fundust dau&ar á ví&avangi. Loksins gjör&i útsláttur-
inn á fjenu aptur vart vi& sig í Rangárvallasýslu í vetur, og þá
þóttust menn þekkja hina verulegu klá&apest, komna einhversta&ar a&,
eins og vandi er til, því a& á því hefur almenningur hjer á landi
stabib, a& allt á skepnunni geti or&ib veikt nema hörundib; þab má
aldrei bila, því ab þá fara menn undir eins, þegar óþrifuklába-nafni&
eigi dugar, a& skírskota til hinnar „útlendu klá&apestar", klá&a-
maursins, o. s. frv.
þa& sjá nú allir, hversn bágt þa& er me& þessum sko&unarhætti
fólks, a& fá nokkra nákvæma almenna lýsingu á liinni nú almennu
23 - 24