Íslendingur - 20.04.1860, Page 6

14
Keykjavík, verSur í livert skipti auglýst í fógeta-skápnum
í Hafnarstræti í Reykjavík.
IJtlendar frjettir (Framh.). Sagter, ab múr-
veggir Frihriksborgar standi lítt skemmdir ab utan, en ab
innan er liöllin því nær gjiireydd, og þekjur allar af brunn-
ar. þa& er í rábi, ab hressa höll þessa vib aptur, og byggja
alveg á sama hátt og ábur var fyrir brunann; segja menn
þab muni kosta l'ram undir 1 milíón ríkisdala. Konungur
gaf þegar 100,000 rd., og nií eru menn ab safna gjöl'um
til þessa um Danmörku. Höli þessi var fyrst reist á dög-
um Kristjáns fjórba, og hel'ur þótt ein liin fegursta á Norb-
urlöndum. Danir hafa fyr átt slíkum hallarbrunum ab vcnj-
ast; þannig brann Krónuborgarhöll árib 1629, og Kristjáns-
borgarhöll 1794 ; voru bábar þessar reistar vib aptur, eins
og kunnugt er orbib, en stórfje hefur þótt ganga til þess
1 litlu landi.
Af löndum vorum hafa í vetur þessir fengib nafnbœt-
ur, ebur á annan veg framazt: 27. d. des. 1859 varb Dr.
Grímur Thomsen Departementssekreteri í 3. stjórnardeild
utanríkismálanna. 1. jan. 1860 fjekk landlæknir Dr. Jón
Hjaltalín jústizrábs-nafnbót, en þorsteinn sýslumabur Jóns-
son í Norbur-Múlasýslu kanselírábs-nafnbót. þá urbu þeir
Jón Illtigason á Djúpalœk í Norbur-Múlasýslu og Jakob Pjet-
ursson á Breibumýri í þingeyjarsýslu dannebrogsmenn. 9.
jan. fengu þeir Dr. Hallgrímur Seheving og Konráb pro-
fessor Gíslason riddarakross dannebrogsorbunnar.
Mabur er nefndur Shaffner, ættabur úr Kentucky-tyUú
í Norbur-Ameriku. Hann hefur um nokkur undanfarin ár
starfab ab því, ab rafsegul-þrábur (sjá stutta lýsingu á raf-
segulþræbi í Skírni 1859, bls. 73 og 74.) yrbi lagbur frá
norburhluta Yesturheims til Englands, yfir Grœnland, ísland
og Færeyjar; ijekk hann leyfi konungs vors, ab því er lönd
þessi snertir, ab framkvæma stórvirki þetta (sjá leyfisbrjef
í stjórnartíbindum íslands 16. ág. 1854). Hefur nú ágæt-
ismabur þessi ekki haldib kyrru fyrir síban, heldur víba
farib og leitazt fyrir, hvar líklegast mundi ab leggja segul-
þrábinn milli heimsálfanna. Hann hefur kannab hafsbotn-
inn niilli Labrador (þab er norban og austan á Ameriku
og hjet Ilelluland hib mikla í fornöld) og Grœnlands, l'rá
Grœnlandi austur undir Island, frá Islandi subur til Fær-
eyja, og svo hjelt hann þaban til Englands. Ilafsbotninn
hjer í norburhöfum, á leib þeirri, er hann kannabi, gafst
Jionum alstabar góbur. Ilvergi hitti hann á hraun, heldur
27
höfbingjunum skelk í bringu vib; svarabi þá einn þeirra
og mælti: „þjer verbib ab fyrirgefa oss, herra; jarlinn hlýt-
ur ab hafa fengib fregnir frá Miklagarbi; þvr ab þegar vjer
komum í höllina, var hann allur á braut". „Ábraut?flú-
innft? mælti Moliamed. „þjer óláns-menn, vitib þá, ab bob
nirn voru bob soldáns, drottins ybar. þjer skulub ábyrgj-
ast flóttamann þennan, og liggur líf ybar vib. Brátt skul-
ub þjer fá ab vita, hvílíkri hegningu þeir sæta, er eigi
hlýba bobuni soldáns.
Stórhöl'bingjunum hnj'kkti vib ógnun þessa, og urbu
næsta óttafullir. Meb örlæti sínu og gjöfum hafbi Mohamed
þegar komib sjer í mjúkinn hjá þjóbinni, og þótti höfbingj-
unum, sem þab kœmi fyrir ekki, ab spyrna á móti honuni.
Meban þeir velktu fyrir sjer, daprir í huga, hvab þeir skyldu
til rábs taka, kallabi Mohamed þá fyrir sig, einn og einn
í senn; hann var stilltur vel og hinn blíbasti vib þá; frjetti
liann þá eptir, hvernig ástatt væri þar í landi, og livab
umbotar þyrlti; ljet þá síban frá sjer fara, og gal’ þeim
stórgjaflr úr fjehirzlu fyrirrennara síns. Vib þetta urbu þeir
næsta glabir og rann af þeim hræbslan; þeim datt eigi í
sand, leir ebur skeljar. Dýpib milli Labrador og Grœn-
lands reyndist inest 2090 fabma, uiilli Grœnlands oglslands,
1500 fabma, milli ísiands og Færeyja lOOOfabma. Nú cr
þab ætlun Shaffners, ab því er hann sjálfur segir, ab hafa
lagt þrábinn allan og lokib starfinu á þessu ári. Er Shaffners
von hingab til lands frá Færeyjum á öndverbu sumri, og
heyrzt hefur, ab hann muni leggja þrábinn á land í nánd
vib Djúpavog í Múlasýslu, þaban vestur eptir landi til Reykja-
vfkur, en þar skirli þráburinn liverfa í sjó vestur Faxaflóa,
og svo í útsiibirrshafib til Grænlands, vestur um Grœnland
allt til Labrador, sem ábur er nelnt. Sagt hefur og verib,
ab mabur þessi vilji halda þræbinum á frain og leggjahann
alla ieib utan uni hnöttinn frá austri til vesturs, og er þab
ógnarlegt fyrirtœki, og áþreifanlegur vottur þess, hvílíkt
geysiafl hugvits og framkvæmda hinni ensku kynsiób ergef-
ib ; því kiinnugt er, ab Norbameríkumenn eiga kyn sitt ab
rekja til Englands. Vjer efum ekki, ab landar vorir muni
sýna þessum göfuga manni alla þá velvild og allan þann
greiba, sem þeim er unnt, og þvílíkir albragbsmenn eiga
skilib.
þab lítur svo út, sem Island eigi ab hafa eitthvert happ
af rafsegulþræbinum, því fyrst var rábgjört, ab leggja þráb-
inn um Island, síban þótti mönniim rjettara, ab leggja hann
beina leiþ frá Nýfundnalandi til Irlands, en sá þrábur bil-
abi og reyndist óhafandi, svo nú eru menn ásáttir um, ab
sá vegur, er Shaffner hefur valib, sje hinn eini, er hafbur
verbi.
I vetur hefur ófribur verib milli Spnnar og Marokko,
og margt orbib til tíbirida. Maroklco er keisaradœmi norb-
an og vestan á Suburálfu, frekar 10,000 ferli. mílur á stœrb,
meb hjer um bil 8 milíónum manna. Land þetta liggur í
subur frá Spárii, en Gibraltar-sund (Njörfasund) er á milli,
og eru vart 3 vikur sjávar yfrr, þar sem mjóst er. Mar-
okkomenn hafa ekki haft gott orb á sjer, og gjört liöfbu
þeir Spánverjum ýmsar skapraunir, og svarab erigu góbu
um á eptir. í nóvembermánubi sendi drottning Spánverja
her manns á hendur þeim, og heitir sá mabur O. Donnel,
er aballoringi er fyrir libinu. Ilann er írskur ab ætt, her-
ntabur mikill og harbsnúinn, og hefur á hinum síbustu ár-
um stabib í mörgum stórvirkjum á Spáni og kemur mjög
vib sögu þess lands. Ilefur hann átt rnargar orustur vib
Marohhomenn síban í haust og haft jafnan sigur, en 4. d.
febrúarm. í vetur tók hann borg þá þar í landi, er Tetuan
heitir, og þótti sá sigurinn mestur. Nú er eigi ólíklegt ab
þessi vibskipti Spánverja og Marohkomanna. leibi til þess,
28
hug, eba þeir þorbu eigi, ab beibast þess, ab liinn nýi jarl
sýndi þeim tilskipun soldáns, eins og sibur var til, eba
leggja íram fyrir hina göfgustu af tignum mönnum og eni-
bættismennina í jarlsliirbinni brjef soldáns um þab, ab
Mohamed væri skipabur jarl í Damaskusborg. þeir voru
glabir vib, ab sleppa hjá hegningu fyrir seinlæti sitt í ab
taka höndum liinn fyrri jarl, og vildu eigi gjörast sekir í
nýrri ávirbingu. Mohamed var snillingur mikill og mörg-
um góbum kostum búinn; hóf hann stjórn sína meb því,
ab hann ljetti álögur þær, er lágu á þjóbinni, nam af ýmsa
ósibi, og skipabi ný og viturleg lög, er efla mættu verzlun
og akuryrkju. Sökum þessa var hann brátt vel metinn af
þegnum sínum og mikils virtur. Hann hjelt og stórveizlur,
og gaf gjafir á bábar hendur af fje fyrirrennara síns, og
gjiirbist vib þab vel þokkabur. Ilann sýndi og mikib dreng-
lyndi ættingjum og venzlamönnum hins fyrra jarls, og hóf
alla höfbingjana til nýrra metorba.
Um þær mundir voru litlar samgöngur milli Domaskus-
borgar og Miklagarbs, og leib því alllangur tími, til þess
er fregnir bárust um vibburbi þessa til Miklagarbs. Ab