Víkverji - 04.09.1873, Qupperneq 6

90
en konung einn. |>ó hefir höfundrinn skiiið
það, eins og sjá má af þeim vingjarnlegu
orðuin hans, er vér nú skulum setja eptir að
hafa lagt þau út úr dönsku: «þeim er vita,
að hann (Jón) sækir nú um rektorsembættið,
mun þykja mál þetta miðr óskiljanlegt, og
það lítr eigi,heldr út fyrir, að framganga hans á
Þingvöllum hafi í nokkru verulegu eytt trausti
því, er menn hafa til hans, því að leynilega
var að lokum við tekið á í’ingvallafundinum,
að veita ætti Jóni Sigurðssyni, ef hann yrði
rektor, 1000 rd. árlega viðbót við laun hans,
en ef hann yrði eigi rektor, ætti að gefa
honum svo mikið, er svaraði rektorslaunun-
um». Atli megi bæta við þessa sögu: Ólýg-
inn sagði mér?
Af því, er vér böfum hér sett, geta les-
endr skilið, hvernig inn djúpsæi höfundr
dæmir um Jón Sigurðsson, en greinin er
mest um hann. Um málin sjálf fer höfundr-
inn eigi mörgum orðum, en þau orð, er hann
prenta lætr, eru jafn-fróðleg Dönum og kát-
leg íslendingum, og dómrinn um Jón Sig-
urðsson og flokk hans.
Um tillögu nefndarinnar í stjórnarbótar-
málinu á alþingi í sumar segir höfundrinn,
að hann hafi átt örðugt með að skilja hana,
— þó að maðrinn þykist hafa íslenskan anda,
er hann eigi hyggjuhvass. Loksins, líklega
eptir að hafa glöggvað sig á fornsögunum,
kemst hann að þeirri niðrstöðu — (og það
er eiginlega ið merkilegasta í ritgjörðinni) —
að lillaga sú frá nefndinni, er allir urðu sam-
dóma um á alþingi, sé eigi annað en það, er
varðofan á í’ingvallafundinum, það er Jón Sig-
urðsson þá mælti í móti, en sem hann nú fær
veslings-alþingismennina , er ekkert geta
hugsað sjálör, til að ganga að! Það er og
merkilegr andsk. þessi Jón! Hefði hann að
eins fundið höfundinn, fyr en hann fór frá
Höfn, hefði höfundrinn getað kent honum
hæga og góða leið til að koma stjórnarmál-
inu í lag, en þá leið hefir enginn enn farið!
í>á er höfundrinn tekr svo að mæla, kveikist
forvitnin með mönnum, en sneypa kemr í
stað forvitni, er menn lesa, að þessi inn nýi
vegr, er höfundrinn hefir hugar-augum á
komið með inum íslenska anda sínum, sé sá,
að landshöfðingi skuli hafa ábyrgð fyrir al-
þingi á öllum sérstökum Islenskum málum,
en ráðgjafi í Höfn skuli liafa ábyrgð fyrir
ríkisdegi í öllum þeim málum, er sameigin
eru Dönum og íslendingum. Gaman væri að
fá þá íslensku veru, er höfundrinn talar svo
mikið um, til að kenna oss, hver munrinn
er á þvi fyrirkomulagi, og því, er alþingi fór
fram 1867, 1869 og 1871.
Höfundrinn endar grein sína með því að
segja inum dönsku bræðrum sínum frétt þá,
er eigi er með öllu ómerkilegri, en það, er
hann sagði oss af fjárveitingum Þíngvalla-
fundarins Jóni til handa: «l>að var Jón, er
1867 kom konungsfulltrúa til að gefa fyrir
hönd Leunings ráðgjafa heitorð, er enginn
ráðgjafi hafði heimild til að veita, en það var,
að vér skyldum fá að kljá stjórnarmál vort
án samþykkis ríkisþingsins, (það er sjálfsagt
að ætlun höfundarins eitt af þvi, erJónhefir
gert óíslenskulegast og ófrjálslegast), og nú
í sumar helir landshöfðingi, er sýnist að
ællun höfundarins að vera með þeim slerk-
ustu fylgifiskum Jóns, og nokkrir alþingis-
menn að undirlagi Jóns talað sig saman um,
að alþingi skyldi í þetta sinn selja stjórninni
sjálfdæmi í sljórnarskipunarmáli voru». Er
eigi óttalegt að sjá ina helslu menn þjóðar-
innar, alþingisforseta og konungsfulltrúa og
nokkra alþingismenn, stofna samsæri gegn
þjóðinni ?!!
4. Þess mátti vænta, að landar vorir í
Raupmannahöfn mundu eigi láta grein þeirri,
er vér nú gátum, með öllu ósvarað, þó að
örðugt sé að reka aptr alla þá skekkju, er í
henni er, þá er mælt er til Dana, er eigi
geta sjálfir lesið blöð vor, og þannig er hægt
að villa sjónir fyrir. í Dags-Telegrafen 15.
f. m. lesum vér þannig bréf, er «íslendingr»
hefir ritað ritstjórninni 11. s. m. út af grein
þessari. Greinin er eins og von er á í
dönsku blaði, mjög stutt, og sýnir að eins
fram á ið helzta af því, er sagt er rangt í
greininni 10. s. m.: «Að Jón eigi hafi verið
mótdrægr öllum sambandsmálum milli Dana
og íslendinga sést bezt af því, að það er
að miklu leyti honum að þakka að in fyrsta
grein í öllum þeim stjórnarskrárfrumvörpum,
er alþingi hefir samþykt, segir svo: «ísland
er óaðskiljanlegr hluti Danaveldis með sér-
stökum landsréttindum», eins og skipað er
fyrir í lögum 2. janúar 1871. teir er vilja
vita, hvað Jón Sigurðsson og íslendingar hafa
verið að berjast fyrir, geta lesið það, er sagt