Alþýðublaðið - 26.04.1960, Blaðsíða 2

1
Ötgefandi: Alþýðuflokkurinn. — Framkvæmdastjóri: Ingólfur Kristjánsson.
— Kitstjórar: Gísli J. Ástþórsson (áb.) og Benedikt Gröndal. — Fulltrúar
ritstjórnar: Sigvaldi Hjálmarsson og Indriði G. Þorsteinsson. — Fréltastjóri:
Björgvin Guðmundsson. — Símar: 14900 — 14902 — 14903. Auglýsingasími:
14906. — Aðsetur: Alþýðuhúsið. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hverfis-
SSta 8—10. — Áskriftargjald: kr. 45,00 á mánuði' í lausasölu kr. 3.00 eint.
Unga fólkið í Temir-Tau
í SOVÉTRÍKJUNUM er hin strangasta rit-
, okoðun. Það er algerlega háð vilja yfirvaldanna,
hvað umheimurinn fréttir um raunverulega við-
, ilburði þar í landi. Þó verður ekki hjá því komizt,
, að fleira fréttist út fyrir járntjaldið en valdhafar
; þar eystra vilja.
Það gerðist í janúarmánuði síðastliðnum, að
. yfirvöldin ráku frá störfum landnámsstjórann í
Kazákhstan í Mið-Asíuhluta Sovétríkjanna. Smám
. saman hefur frétzt, hver ástæðan fyrir þessum
t>rottrekstri var. Það hafði orðið uppreisn austur
þar — 3 000 meðlimir hinnar rússnesku æskulýðs-
fylkingar, Komsomol, höfðu risið upp gegn svik-
, um yfirvaldanna og lélegum lífskjörum.
Þetta gerðist í bænum Temir-Tau, sem er
uokkru minni en Reykjavík. Þar var mikill fjöldi
ungkommúnista, sem sendir hafa verið í stórum
jhópumtil að byggja ný lönd í austurhéruðum
Sovétríkjanna. Þeir unnu við byggingu stáliðju-
, vers í Temir-Tau, en fengu aðeins um 15 krónu
laun á dag, meðan aðrir verkamenn á staðnum
fengu þó um 150. Þeim hafði verið lofað híbýlum
en þeir bjuggu í tjöldum. Maturinn var slæmur.
Þeir þóttust sviknir.
Uppreisnin byrjaði á því, að ungkommúnist-
arnir brenndu matskála sína. Síðan fóru þeir hóp-
göngu inn í bæinn og rændu verzlanir. Þeir náðu
í lögreglustjóra bæjarins og hengdu hann, gerðu
fyrirsátur fyrir hermenn og náðu af þeim vopn-
txm. Herlið var sent gegn ungu mönnunum, og kom
til átaka, þar sem 91 maður féll og mörg hundruð
fíærðust. Um síðir tókst hernum að sjálfsögðu að
, Ibæla uppreisnina niður.
Eftir að allt var hjá liðið, sendu yfirvöldin í
Moskvu nýja yfirmenn til borgarinnar, en bættu
lífskjör hinna ungu frumbygga, gáfu þeim betra
fæði og hækkuðu kaupið. Þó talar þessi uppreisn
sínu máli og gefur til kynna, að ástandið í Sovét-
ríkjunum sé ekki eins dásamlegt og MÍR vill vera
láta. Þjóðviljinn segir og frá ýmsu misjöfnu vestan
járntjalds og oft með réttu, en hann sleppir því
að segja frá svona smámunum austan tjalds.
Von heimsins byggist á æsku Sovétríkjanna.
Hún byggist á því, að unga fólkið hætti að þola
hið miskunnarlausa einræði Stalins og Krústjovs.
Ef þetta unga fólk hristir af sér einræði og yfir-
igangsstefnu, þá mun það njóta samúðar heimsins>
og geta tekið saman höndum við lýðræðisinnaða
, æsku hins frjálsa heims, sem hvorki mun þola auð
valdi eða ofstækismönnum að ráða heiminum eða
steypa mannkyninu út í kjarnorkustríð.
Það á að smíða gólf yfir
stólbökin!
Spekulerað í sumbli.
Ef gólfið hryndi með
veizlugestina.
ÞAÐ á að búa til gólf yfir
bekkina i aðaisal Þjóðleikhúss-
ins, að minnsta kosti aftur að
tíunda bekk. Það á að smíða
tröppur úr anddyrinu svo að
fólkið komist upp á gólfið. Það
er meiningin að hafa veizlukost
á þessu undarlega gólfi, en dansa
á leiksviðinu. Það á að verða
stórskemmtun, reglulegt gildi. —
Það á að selja aðgangseyri mjög
dýrt, en enginn veit enn hvað
dýrt. átórf skal það verða.
HVERS VEGNA? Vegna þess,
að Þjóðleikhúsið á tíu ára af-
mæli. Það á ekki að valda Þjóð-
leikhúsinu tapi. Það á að selja
aðgangseyri svo dýrt, að að
minnsta kosti leikhúsið sleppi
skaðlaust. Það á að spekulera í
hégómaskap manna, tildri og
uppskafningshætti. — Ekki er
þó hér um að ræða neinskonar
góðgerðastarfsemi, eins og til
dæmis hjá Lyonsklúbbnum, —
sælla minningar í Lido um ára-
mótin.
ÞÁ ÁTTI aðgöngumiðinn að
kosta 2000 krónur, og ágóðinn að
ganga til líknarstarfsemi. En
eftir að Ijóst varð, að í raun og
veru var verið að spekúlera í
snobbismanum, og um það hafði
verið skrifað, kipptu menn að
sér hendinni, enginn vildi sýna
það svart á hvítu, að þeir væru
uppskafningar og eyðsluseggir.
Hannes
á h o r n i n u
Það keyptu aðeins tuttugu menn
aðgöngumiða — og þá var hóf-
inu aflýst.
HÉR ER ALLS ekki um það
að ræða, að mér eða þér komi
það nokkuð við, hvernig ná-
granninn eýðir fé sínu, heldur
um hitt, að með slíkum fagnaði
— með slíku tildri, er verið að
gefa samtímanum sérstakan svip
— svip uppskafningsháttar og
snobbisma. Það er aðalatriðið.
Og það er því fráleitana að
hegða sér á þennan hátt þegar
klifað er á því seint og snemma
— að menn verði að spara, ein-
staklingarnir verði að spara og
þjóðin í heild verði að spara.
ÞAÐ á að byggja gólf og smið-
ir eru kófsveittir við að smíða og
téiknarar við að teikna. Gólfið
á að hvíla á súlum, sem aftur
eiga að hvíla á hinum fagra dúk
salarins, því að ekki mun gólfið
eiga að hvíla á stólbökunum né
að neglast við veggina. Ég vona
að svo tryggilega verði umbúið,
að ekki hrynji gólfið þegar hæst
stendur. Það yrðj mikið boms-
araboms, og hörmulegt að horfa
upp á orður og eyrnagull, hringi
og perlufestar, afrifin kjólstél og
afvelta cape á víð og dreif í
brakinu. Guð minn góður. Og
menn og konur á fjórum fótum,
vott í vitum af veigum og smurt
í framan af salötum og rækjum.
Ég vona að tryggilega verði um
búið. Enda verður svo að vera,
því að f jölmennur er hópur -sá,-
sem fagnar hverju tækifæri til
að — sýnast.
MIG FURÐAR á öllu þessu
dæmalausa brölti út af tíu ára
afmæli. Það var sjálfsagt að
halda upp á afmælið, en á til-
gerðarlausan og virðulegan hátt.
En svona er allt uppspennt með
þjóð okkar nú til dags. Meiri
lúxus, meiri spenna, meira tild-
ur, fínna og fínna, þar til alllr
er orðið ófínt. — Skálholt var
sýnt á afmælinu. Uppselt áður
en það var auglýst.
ÞJÓÐLEIKHÚSSSTJÓRA hef
ur tekist stjórnin á leikhúsinu
miklu betur en spáð var þegar1
hann tók við. En á afmæli leik-
hússins hefur hann beðið sinri
fyrsta ósigur. Hræddur er ég
um að hið nýja gólf í aðalsal
Þjóðleikhússins muni reynast
ein lífsseigasta gamansagan á
þessum áratugum. — Þeir féll-
ust ekki á gosbrunn með kampa-
vínsgosi á tröppunum. Þeir sam-
þykktu þess í stað gólf yfir stól-
bökin. — Það er þó allt af nokk-
uð.
Hannes á hornimi.-
álverkasýn
Þorláks
ÞANN 14. apríl s. L opnaði
ungur listmálari, Þorlákur R.
Haldórsen málverkasýningu í
bogasal Þjóðminjasafnsins og
stendur sú sýning ennþá. Á
sýningu þessari eru 40 olíu-
myndir og teikningar og eru
þær flestallar frá síðustu
tveimur árum. Þorlákur, sem
er ungur Reykvíkingur, hefur
um
verið símálandi síðan
fermingaraldur, en fékk um
tíma tilsögn hjá Eggert Guð-
mundssyni' listmálara. —
Þetta mun vera fyrsta sjálf-
stæða sýningin hans, en áður
hefur hann sýnt myndir á sam
sýningu m. a. í Moccakaffi og
í glugga Morgunblaðsins. Það
er ekki sjáanlegt annað en að
hér sé á ferðinni mjög at*
hyglisverður listamaður, seiQ
er stöðugt að sækja sig á listai
brautinni, Yfir málverkasýn-
ingu hans er léttur blær og
heiðríkj a. Hann er tvímæla-
laust náttúruskoðari, sem
leitast við að finna fram hini
réttu -einkenni þeirra staða
sem hann málar, gæða þá
formi, litum og lífi. Það ern
einmitt slíkir menn, sem
kalla má túlkendur hinnar já-<
kvæðu málaralistar, og það es
vissulega uppörvun í því þegx
ar ungur maður kveður sée
hljóðs, sem hefur jafnmikinij
neista í sér til listsköpunar og
Þorlákur, og þorir óhikað að
lýsa hlutunum eins og þeiff
eru á þessari umbrotaöld. Mál
verkið „Kvöld við Gamla-
hraun“, sem er nr. 18 á sýn-
ingunni, er mjög athyglisvert
málverk, gætt lífi og innsýn.
Bezt finnst mér þó Þorláki
takast, er hann málar fjöru-<
borðin og þá ekki sízt Stokks-
eyrarfjöru. Málverk nr, 4e
„Stokkseyrarfjara um vetur::,
er sönn mynd, iðandi af lífi og
þrótti, og er ljóst að lista-<
manninum er sýnt um að lýsai
þeim náttúruöflum sem þar
eru oft að verki. Það sama
sem hér hefur verið sagt, má
segja um aðrar fjörumyndis
hans. Málverk nr. 1, „Eftir-
vænting“, er athyglisvert og
táknrænt. Benda má og á mál
verk nr. 5 af Rauðhólum, sem
sanna mynd af þeim sérkenni-
lega stað áður en honum vaS,
Framihald á 14. síðu.
2 28. apríl 1959
€

Alþýðublaðið
SiðeJdnÚv.íj' h