Fréttablaðið - 26.09.2001, Qupperneq 8

8
FRÉTTABLAÐIÐ
26. september 2001 IVIIÐVIKUPACUR
I Ri 1 l'ABl AOIÐ
Útgáfufélag: Fréttablaðið ehf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjóri: Einar Karl Haraldsson.
Fréttastjóri: Pétur Gunnarsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Þverholti 9, 105 Reykjavík
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Símbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Fréttablaðið ehf.
Plötugerð: ÍP-prentþjónustan ehf.
Prentun: fsafoldarprentsmiðja hf.
Dreifing: Póstflutningar ehf.
Fréttaþjónusta á Netinu: Visir.is
Fréttablaðinu er dreift ókeypis til allra heimila á höf-
uðborgarsvæðinu. Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn
greiðslu sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins I stafrænu formi og I gagnabönkum
án endurgjalds.
| BRÉF TIL BLAÐSINS
Hvernig er staða sveitarfélaga almennt á
kosningavetri, spyr bréfritari.
Slœm staða
Ánægður lesandi I Hafnarfirði,
190828-2479, skrifar:
bæjarfélöc Athyglisvert var að
lesa grein ykkar um slæma stöðu
bæjarsjóðs Húsavíkur. Vissulega
væri fróðlegt fyrir lesendur að fá
fregnir frá fleiri sveitarfélögum
um stöðu mála í þessum efnum,
ekki síst vegna komandi kosninga
á næsta vori.
Hvað bæjarfélög á landinu eru
verst sett í þessum efnum og
hverjir eru með minnstu skuldirn-
ar? Er landsbyggðin verr sett en
höfuðborgarsvæðið? Fréttnæmt
væri að fá fregnir af þessum hlut-
um.
Bakþankar á baksíðum blaðs-
ins eru fyrirmyndar pistlar og
margt fleira, sem mér fellur vel í
geð. Með bestu óskum um áfram-
haldandi gott gengi. ■
| LEIÐRÉTTINC ~~|
Minningarsjóður Valgeirs M.:
Rangt föðurnafn
líknarsjóður í Fréttablaðinu í gær
var sagt frá nýstofnuðum líknar-
sjóði til styrktar utangarðsmönn-
um. Er sjóðurinn til minningar um
Valgeir Magnús Gunnarsson.
Rangt var farið með föðurnafn
Valgeirs og var hann sagður
Magnússon. Beðist er velvirðing-
ar á þessum mistökum. Þá hafa
komið fyrirspurnir um nánari
upplýsingar hvert skila á fram-
lögum og er hér með orðið við því:
Reikningsnúmer: 0547-14-602350
á kennitölu 130746-3069. ■
Sita
Þakniðurföll
Eigum á lager
þakniðurföll,
með eða án hita.
Með mismunandi
dúkum til álímingar
eða suðu
v Ármúla 21, Sími: 533-2020

Þrætueplið
Eitt mesta þrætuepli síðari tíma
í íslenskum stjórnmálum virð-
ist nú vera orðið svo þroskað eftir
30 áratugi, að meirihluti þing-
heims geti hugsað sér að kyngja
því í haust. Landsfundi Sjálfstæð-
..4.. isflokksins er ætl-
„Af hverju má að að sýna fram á
ekki markað- að Það sé ohæ«-
urinn ráða?" Hagsmunasamtok
kvotaeigenda og
bæjarstjórnir á
landsbyggðinni munu halda því að
þingmönnum að eplið sé eitrað, en
svo mörg heilbrigðisvottorð hafa
verið gefin út, að á það er ekki
lengur hlustað. Sú grundvallar-
hugsun að fyrir afnot af auðlind-
um, sem þjóðin á, eigi að koma
gjald, byggist á gildum rökum
sem loks er að ná þroska
hagfræði- og sanngirnissjónar-
miða. Gjaldið hamlar gegn auð-
lindasukki því að það sem menn
nýta ókeypis er því miður oftast
lítils virt. Ýmsir munu finna að
því að veiðileyfagjaldið sé til
málamynda, svokallað „hóflegt
gjald“, og að friðkaupin sem fel-
ast í eyrnamerkingu hluta þess til
fiskeldis og ferðaþjónustu sé
gamaldags byggðastefna. Meira
er þó um vert að hugsanlega verð-
ur festur í lög grundvallarskiln-
ingur sem hlýtur að gilda fyrir all-
ar auðlindir þjóðarinnar.
Engin sátt verður um fiskveiði-
kerfið þótt þessi meginhugsun
kunni að verða almennt viður-
kennd. Það verður áfram rekið
með kvótum sem eru að stofni til
MáLmanna
Einar Karl Haraldsson
fjallar um veiðigjald
„gjöf“ frá þjóðinni en hafa gengið
kaupum og sölum milli útgerðar-
aðila. Nú verður á þá lagt en ekk-
ert heimt til baka. Margir eru
þeirrar skoðunar að vinda eigi
ofan af þessu kerfi með því að
markaðsvæða kvótana að fullu á 6
- 10 ára aðlögunartímabili. Það
fæli í sér innköllun á veiðiheim-
ildum til ríkisins og endurleigu
þeirra til hæstbjóðenda hverju
sinni. Af hverju má ekki markað-
urinn ráða í sjávarútvegi eins og í
öðrum atvinnugreinum? Það yrði
væntanlega best fyrir sjávarút-
vegsfyrirtækin til lengdar, en svo
gífurlega samansúrraðir millj-
arðahagsmunir standa vörð um
óbreytt ástand að við því verður
ekki hróflað. ■
Fylgjast með mannréttindabrotum
Norræn mannréttindavakt í Palestínu:
ÁTÖK A VESTURBAKKANUM
Ungír Palestínumenn flýja undan ísraelskum hermönnum eftir að til átaka milli þeirra kom á Vestur-Bakkanum.
hjálparstare Fyrir ári hófu Palest-
ínumenn á hernumdu svæðunum í
ísrael aðra uppreisn sína gegn her-
náminu þegar mörgum hverjum
þótti útséð um árangur af friðar-
viðræðum. Nærri stöðug átök hafa
staðið síðan milli ísraelsmanna og
Palestínumanna með mannrétt-
indabrotum á báða bóga.
Hjálparstofnanir og mannrétt-
indasamtök á Norðurlöndunum
ætla á næsta ári að senda tvo tíu
manna hópa til hernumdu svæð-
anna sem hafa það hlutverk að
fylgjast með því sem er að gerast
þar, skrá niður mannréttindabrot
sem þeir verða vitni að og fylgjast
jafnframt með þeim áhrifum sem
átökin hafa á daglegt líf bæði
Palestínumanna og ísrealeskra
fjölskyldna. Síðan er meiningin að
þeir taki saman skýrslu um það
sem fyrir augu bar þegar heim er
komið.
Hóparnir dvelja þarna í sex
mánuði hvor, og verður þeim skipt
í tvær sex manna sveitir. Önnur
verður í Jerúsalem en hin væntan-
lega á Gazasvæðinu. Meginhug-
myndin er samt sú að hóparnir
verði sýnilegir og hafi með því þau
áhrif að fæla bæði ísraelska her-
menn og landnema frá því að
fremja mannréttindabrot.
Einnig eiga þeir að taka þátt í
því hjálparstarfi sem fram fer hjá
samstarfsaðilum okkar, til dæmis
vera í sjúkraskýlum eða heilsu-
gæslustörfum og rétta hjálpar-
hönd þar, auk þess að sinna mann-
réttindafræðslu og taka þátt í öðru
mannréttindavakt „Við höfum
ákveðið að leggja eina milljón í
þetta,“ segir Jónas Þórisson hjá
Hjálparstofnun kirkjunnar, „og
væntanlega getum við leitað til
stjórnvalda að auki. Hugmyndin
er sú að senda tvo fulltrúa frá ís-
landi, en auðvitað fer það eftir
því hvort menn eru tilbúnir til að
gefa sex mánuði af tíma sínum í
þetta, því þetta er sjálfboða-
starf.“
Annars vegar er talað um að
upplýsingastai’fi þessara samtaka
sem við eigum í samstarfi við
þarna. Þetta eru bæði kristin sam-
tök, hjálparstofnanir og kirkjur, og
önnur frjáls félagasamtök sem
Hjálparstofnun kirkjunnar:
þátttakendurnir í þessu verkefni
verði læknanemar á síðasta ári
eða sem tengjast kirkjunni, til
dæmis einhverjir sem eru vanir
því að safna saman upplýsingum
og sinna fræðslu. „Svo fara menn
á tíu daga námskeið þar sem hóp-
urinn hittist og farið verður í
gegnum öll þessi atriði áður en
haldið verður af stað. Auðvitað
verður líka gætt fyllsta öryggis.
Þarna verða menn sem eru þaul-
vanir í friðargæslu og eftirliti
ORÐRÉTT
danska hjálparstofnun kirkjunnar
hefur fyrst og fremst haft beint
samband við.
Það eru Danska hjálparstofnun-
in, Mannréttindaskrifstofan í Dan-
sem munu leiða þessa hópa,“ seg-
ir Jónas.
„Við íslendingar höfum fyrst
og fremst haft samstarf við lút-
ersku kirkjuna í Jerúsalem og
palestínumenn þar. Við höfum
stutt þar rekstur Viktoríu-sjúkra-
hússins, en þangað koma margir
til meðhöndlunar eftir átökin.
Það er svo í beinu framhaldi af
þessu starfi sem þessi hugmynd
um mannréttindavaktina kom
upp.“ ■
mörku og Alþjóðleg samtök lækna
í Danmörku sem fjárhagslega
standa straum af þessu verkefni
en danska og íslenska hjálparstarf-
ið sjá um framkvæmdai’hliðina. ■
Segist ekki vita til þess að skípulagt hafi
verið mannréttindaeftirlit sem fyrst og
fremst hafi það hlutverk að koma í veg fyr-
ir mannréttindabrot með því að vera sýni-
legt á staðnum.
BJÖRN BJARNASON
Samkeppni um aðstöðu fyrir þekkingar-
þorp
Gjafakort bjarga ekki miðbænum
SAMKEPPNI „Daginn eftir að Há-
skóli íslands kynnti hugmyndirn-
ar um þekkingarþorpið ákvað
bæjarstjórn Garðabæjar að aug-
lýsa deiliskipulag á svæði fyrir
þekkingarfyrirtæki eða hátækni-
garð á Urriðaholti. Er þar með
stefnt að því, að á tveimur stöðum
á höfuðborgarsvæðinu verði slík-
ir þekkingarkjarnar og vafalaust
fjölgar þeim, ef að líkum lætur..
... Samkeppni um aðstöðu fyrir
þekkingarþorp er nýmæli hér á
landi og engin reynsla af slíku.
Verður spennandi að sjá, hver
framvindan verður í þessu efni.
Það var vissulega nokkuð skrýtið
að sjá borgarstjóra og fleiri boða
til blaðamannafundar í Þjóðmenn-
ingarhúsinu og kynna gjafakort
til að styrkja stöðu miðbæjarfyr-
irtækja vegna þess að Smáralind
verður opnuð 10. október. Bar sú
kynning öll merki þess af hálfu
borgarinnar, að hún væri í mikilli
varnarstöðu, enda er yfirbragð
miðborgarinnar næsta dapurlegt,
eins þeir sjá, sem leggja þangað
leið sína. Við kynninguna á þekk-
ingarþorpinu í Háskóla íslands lét
ég þess getið, að með því og hinu
stóra verkefninu, sem einnig
tengist starfssviði menntamála-
ráðuneytisins og kennt er við tón-
listarhús, væri verið að skapa al-
veg nýjar forsendur í þróun mið-
borgar Reykjavíkur. Er brýnt að
það verði gert, því að miðborgar-
starfseminni verður ekki bjargað
með gjafakortum, jafnvel þótt
þau séu kynnt af borgarstjóran-
um. „
Af heimasíðu
Björn Bjarnasonar
menntamálaráðherra, bjorn.is
Leitar að sjálfboðaliðum
AP/ELIZABETH DALZIEL