Fréttablaðið - 04.03.2002, Qupperneq 10

10
FRÉTTABLAÐIÐ
4. mars 2002 MÁNUDAGUR
í Ri 1 Í’ABLAI)
Útgáfufélag: Fréttablaðið ehf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjórar: Gunnar Smári Egilsson
og Jónas Kristjánsson
Fréttastjórar: Pétur Gunnarsson
og Sigurjón M. Egilsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Þverholti 9, 105 Reykjavfk
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Símbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Fréttablaðið ehf.
Plötugerð: ÍP-prentþjónustan ehf.
Prentun: (safoldarprentsmiðja hf.
Fréttáþjónusta á Netinu: Vlsir.is
Fréttablaðinu er dreift ókeypis til allra heimila á höf-
uðborgarsvæðinu. Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn
greiðslu sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins I stafrænu fomni og I gagnabönkum
án endurgjalds.
BRÉF TIL BLADSINS
Rauði þráðurinn ekki lengur grænn?
Guðmundur Árni Stefánsson,
þingmaður Samfylkingar,
hefur velt því upp að áherslur VG
vegna virkjanamála séu að breyt-
ast. Málflutningur þingmanna
flokksins í umræðu um Kára-
hnjúkavirkjun þykir honum til
marks um það. „Það var augljóst
að áherslur forystumanna flokks-
ins voru allar orðnar á hið hag-
ræna. Spurningin var hvort fram-
kvæmdirnar skiluðu arði til þjóð-
arbúsins til lengri tíma litið.“
Þetta finnst Steingrími J. Sig-
fússyni, formanni VG, einföld
ályktun. Guðmundur Árni ætti að
vita að menn fjalli um mál frá
ýmsum hliðum. Þó sé ástæða til að
þakka honum fyrir að vekja at-
hygli á margþættum málflutningi
VG. „Þetta vekur bara athygli á
því að við erum ekki bundin við að
skoða bara eina hlið á málum. Við
tökum að sjálfsögðu fullan þátt og
beitum okkur af alefli þegar kem-
ur að efnahagslegum og þjóðhags-
legum þáttum."
Guðmundur Árni segir
áherslubreytingarnar ljósar. Eins
séu ljóslega skiptar skoðanir inn-
an VG. „Ögmundur Jónasson, for-
maður þingflokksins, svaraði því
til þegar ég spurði hann að það
væru tveir hópar innan Vinstri-
grænna. Annars vegar þeir sem
líta á þetta heildstætt og vilja
skoða hinn hagræna þátt ekkert
síður en hinn umhverfislega. Hins
vegar þeir sem væru í hjarta sínu
á móti öllu raski þegar kæmi að
__________Meájpgjá.......móti
Guðmundi Árna sýnist sem hinn rauði
þráður í stefnu Vinstrí-grænna sé ekki
lengur grænn, heldur e.t.v. orðinn biár.
Steingrímur J. er ekki sammála og segir
Guðmund Árna einfaldlega vekja athygli á
margþættum rökum flokksins.
ósnertum víðernum.“ Ögmundur
hafi þó ekki svarað hvorum hópn-
um hann tilheyrði.
„Það sýnir nú eftir hversu litlu
keppinautar okkar verða að
beygja sig að menn skuli reyna að
gera þetta að máli í umræðunni",
segir Steingrímur. „Mér finnst
þetta undirstrika að við skoðum
allar hliðar málsins. Þetta breytir
engu um okkar einörðu andstöðu
út frá umhverfisverndarþættin-
um sem slíkum. Ekki verður mál-
JÓNAS SKRIFAR:
ið skárra ef arðsemin er út í hafs-
auga líka.“
Guðmundur Árni er ekki sann-
færður. „Vinstri-grænir eru á ein-
hverju skrýtnu ferðalagi sem ég
get ekki greint betur en að rauði
þráðurinn sé ekki lengur grænn.
Hann er jafnvel orðinn blár að
hluta. Menn töluðu bara um
gróða.“ ■
ORDRÉTT
Geðhjálp og
ljósahátíð
Halldóra skrifar:
E' g er afar ánægð með þá ný-
breytni sem Ijósahátíðin í
Reykjavik er. Nú þegar skamm-
degið er smátt og smátt að láta
undan síga, er kærkomið að lyfta
sér örlítið upp. Við íslendingar
gerum alltof lítið af því að gera
okkur dagamun og skemmta hver
öðrum. Lífsglaðari þjóðir eru dug-
legar við að halda hátíðir oft af
litlu tilefni. Mér finnst þetta
framtak því frábært. Það er miklu
ríkari ástæða til að gera sér daga-
mun að vetrinum á íslandi. Tím-
inn frá jólum og að páskum reyn-
ist mörgum þungur. Ljósahátíðin
með sinni fjölbreyttu dagskrá
léttir lund borgarbúa.
Ég vil líka hæla starfi Geð-
hjálpar og skora á fólk að leggja
sitt af mörkum til styrktar því
ágæta félagi. Geðsjúkdómar hafa
lengi verið feimnismál og tími að
fólk láti af fordómum sínum um
þá. Geðhjálp hefur unnið frábært
starf fyrir þá sem þjást af slíkum
sjúkdómum. Ekki má heldur
gleyma því hversu félagsskapur-
inn hefur verið styrkjandi fyrir
aðstandendur þeirra sem veikir
eru. Aðstandendur þurfa einnig
að líða fyrir fordóma í samfélag-
inu. Við skulum horfa á það sem
jákvætt er í samfélaginu. Ekki
veitir af. ■
Blindni víki fyrir trausti
Bandaríkin hafa hert reglur um beinar og óbeinar
greiðslur til stjórnmálanna. Eftir uppljóstranir um
fjármál orkufyrirtækisins Enron náðist góður
meirihluti í bandarísku fulltrúadeildinni fyrir
auknum takmörkunum við greiðslum til verkefna,
sem óbeint tengjast framboðsmálum.
Enron var fyrirferðarmikið í einkavæðingu
orkugeirans í Bandaríkjunum. Það greiddi miklar
fjárhæðir til kosningabaráttu Bush Banda-
ríkjaforseta og annarra frambjóðenda, sem tengd-
ust honum. Fyrirtækið fékk í staðinn að hafa áhrif
á framvindu einkavæðingar orkugeirans.
í Bandaríkjunum hefur lengi verið talið sjálf-
sagt, að allar fjárreiður, sem tengjast stjórnmálum,
séu gegnsæjar almenningi. Þess vegna er ná-
kvæmlega vitað, hvað hver kosningabarátta kost-
aði og hversu mikið af peningunum kom frá frek-
um hagsmunaaðilum á borð við Enron.
Þannig vitum við, að Michael Bloomberg
greiddi sem svarar sjö milljörðum króna til að
verða borgarstjóri í New York, að mestu leyti úr
eigin vasa. Þannig vitum við, að George W. Bush
greiddi sem svarar tuttugu milljörðum króna til að
verða forseti, sumpart frá Enron.
Flest ríki Vesturlanda hafa fetað sömu slóð og
Bandaríkin á þessu sviði. Annars vegar hafa þau
sett lög, sem gera fjárreiður stjórnmálanna gegn-
særri. Hins vegar hafa þau sett lög, sem takmarka
fjárhæðir, sem einstakir aðilar geta látið renna
beint eða óbeint til stjórnmálanna.
ísland hefur hvorugt gert, jafnvel þótt ljóst
megi vera, að vandamál, sem skotið hafa upp koll-
inum á Vesturlöndum almennt, láti einnig á sér
kræla hér á landi. Einstaka stjórnmálamenn hafa
reynt að hreyfa málinu, en mætt harðri andstöðu
annarra, einkum Sjálfstæðisflokksins.
Fréttir af græðgi áhrifamanna í stórfyrirtækj-
um hér á landi, einkum þeim, sem hafa verið á leið
til einkavæðingar, benda til, að kjósendur hefðu
gagn af að vita, hversu mikið fé þessir menn hafa
„Flest ríki Vesturlanda hafafetað sötnu
sfóð og Bandaríkin á þessu sviði. Annars
vegar hafa þau sett lög, sem gera fjárreiður
stjórnmálanna gegnsœrri. Hins vegar hafa
þau sett lög, sem takmarkajjárhœðir... “
látið fyrirtækin greiða til pólitískra hagsmuna,
sem varða til dæmis einkavæðinguna.
Við vitum af samanlögðum auglýsingum barátt-
unnar fyrir síðustu alþingiskosningar, að Fram-
sóknarflokkurinn og Samfylkingin voru með svo
rúm fjárráð, að miklar summur hlutu að renna til
þeirra frá fjársterkum aðilum, sem enn þann dag í
dag er ekki með vissu vitað, hverjir voru.
Fyrst og fremst er það landlægt kæruleysi
kjósenda, sem veldur því, að þeir hafa ekki knúið
stjórnmálaflokkana til að setja lög um gegnsæjar
fjárreiður stjórnmálanna, hvort sem um er að
ræða greiðslur eða aðra fyrirgreiðslu til flokka eða
manna eða til verkefna, sem tengjast þeim.
Ástandið hér á landi stafar ekki af, að íslenzkir
stjórnmálamenn séu spilltari en starfsbræður
þeirra beggja vegna Atlantshafsins. Þeir hafa bara
ekki orðið fyrir nægum þrýstingi og eru að spara
sér og flokkum sínum óþægindin af að þurfa að
sýna, hvernig þeir eru fjármagnaðir.
Vestrænt lýðræði hvílir á trausti manna milli og
traustið hvílir á gegnsæi, en ekki blindni. Þetta er
munurinn á þjóðskipulagi okkar heimshluta og
ýmsu öðru þjóðskipulagi á jörðinni. Ekki þarf að
efast um, að traust mundi eflast hér á landi, ef
fjárreiður stjórnmálanna yrðu gegnsæjar.
Svo geta kjósendur spurt sjálfa sig, hvers vegna
ýmsar opinberar siðareglur, sem þykja sjálfsagðar
í öllum nágrannalöndum okkar, hafa ekki enn
komizt til framkvæmda hér á landi.
Jónas Kristjánsson
NOKKRIR GÓÐIR
DAGAR ÁN
GRÓU Á LEITI
„Ráðherra víkur
að rógburði sem
ég mátti sæta af
hendi ótilgreindra
aðila um meinta
misnotkun á stöðu minni hjá Sím-
anum við kaup á hlutabréfum
fyrir eigin reikning. Um þetta er
það eitt að segja að menn hafa
lagt mikið á sig við að reyna að
finna þessum rógi stoð en eðli-
lega án nokkurs árangurs. Ég
hvatti alla sem kynnu að hitta
þessa sögumenn að kalla eftir
dæmunum og þá varð fátt um
svör því sögurnar voru hreinn til-
búningur. Það verður enginn
meiri maður af því að hlusta eftir
rógi, og minni af því að bera
hann út.“
Þórarinn V. Þórarinsson um gagnrýni
Davíðs Oddssonar á störf sín. Mbl 2.
mars.
GÓÐ FRAM AÐ HLÉI
„Það mætti því segja að EBITDA
veitti ákveðna innsýn í rekstur
fyrirtækja en gæfi engan veginn
mynd af heildarrekstri þeirra.
EBITDA-greining á rekstri fyrir-
tækja er ekki ósvipað því að fara
út í hléi á bíómynd og rita dóm
um hana. Hálf sagan er sögð en
allt er á huldu varðandi heildar-
myndina."
Már Wolfgang Mixa um greiningu fyrir-
tækja út frá afkomu fyrir fjármagnsliði og
afskriftir. Strik.is
TVÍTYNGDUR
UPPREISNAR-
SEGGUR
„Ef Baugsveldið
heldur að þetta sé
aðferðin til að
þagga niður í mér
get ég ekki varist
þess að upp í hugann komi hin
fræga setning: You aintí seen not-
hing yet.“
Össur Skarphéðinsson, liffræðingur í
bréfi til Baugsmanna.
MÖSKVAR SIÐFERÐISINS
„Hér verður að brjóta í blað.
„Kaffipakkaréttlæti" af þessu
tagi er ekki réttlæti sem nokkur
þjóð getur verið stolt af. Reglurn-
ar mega aldrei vera eins og net
sem smáfiskarnir einir festast í
en stórfiskarnir rjúfa.“
Davíð Oddsson í hátíðarræðu 17. júní
1991 ui íólk sem er rekið fyrir að hnupla
kaffipökkum og þá sem sóa stórum upp-
hæðum almennings án þess að bera
ábyrgð.
SPURNiNG UÍVI
IVIEÐVITUND
„Sturla Böðvars-
son samgönguráð-
herra er handhafi
nær alls hlutafjár
í Landssíma ís-
lands. En hann er
líka aðili þessa samnings sem
farið var leynt með. Ef starfs-
maðurinn hefði snúið sér til sam-
gönguráðherra hefði hann ekki
verið að ljóstra neinu upp - ráð-
herranum var fullkunnugt um
samninginn."
Eyþór Arnalds um það hvert uppljóstr-
arinn í Landssímanum hefði getað snúið
sér annað en til fjölmiðla með sa.nning
Friðriks Pálssonar og Sturlu Böðvarssonar.
Eythor.is 1. mars.