Fjallkonan - 22.11.1899, Blaðsíða 4
200
F JALLKON AN.
XVI, 45.-46.
Gufuskipið „Tejo“ (tekó), sem sameinaða guíu-
skipafélagið sendi hingað í haust auk hinna ákveðnu
skipa þess hér við land og tekið hafði mjög mikið
af saltfiski bæði héðan og af höfuum vestanlands,
strandaði í norðanroki 7. þ. m. 4 kvartmilur fyrir
vestan Siglufjörð. Mennirnir komust ailir á bátum
til Haganess í Fljótum. Skipið var fult af sjó, og
ekki útlit fyrir að því yrði bjargað, því steinar voru
genguir upp úr botninum.
í skipinu voru nokkur þúsund skippund af fiski.
Rétt á eftir var gufuskipið „Víkingur" þar á ferð,
og þykir líklegt að strandmennirnir hafi farið með
þvi skipi, eða að minsta kosti að með því skipi hafi
þegar borist fregnin um straudið til útlanda. —
Daginn eftir að skipið strandaði var gott veður, svo
að líkindi eru tii að einhverju hafi verið bjargað.
Tíðarfar alt af mjög óstilt og regnsamt en snjó-
laust að líkindum um alt land.
Toiubóla. Iðflaðarmannafélagið hélt nýlega tom-
bólu og varð ágóðinn af henni rúmar 1000 krónur.
— Allar gjafir til tombólunnar vóru frá félagsmönn-
um sjálfum.
Sjónleikar. „Leikfélag Reykjavíkui“ lék í fyista
sinni í vetur á sunnadagskveldið. Það var „Dreng-
urinn minn“. Það þótti í þetta sinn takast miður
en í fyrra, mest þó fyrir þá sök, að nú vóru tveir
leikendur nýir og óvanir í stað Sig. Magnússonar,
sem var einn af beztu leikendunum, og frk. Þuríðar
Sigurðardóttur (sem nú dveiur í Khöfn), er líka lék
vel. Hinir, Kristján Þorgr., Árni, Stefanía, Gunnþórnnn
o. fl. léku vel að vanda. — Næst á að leika „Æfin-
týri á gönguför“.
Guilbrúðkaup. 13. þ. m. héldu Reykyíkingar fyrv. yfir-
kennara Halldðri Kr. Friðrikssyni og Leópoldínu frú hans sam-
sæti í minningu þess, að þá var 50. afmælisdagur brúðkaups
þeirra. 120 manns tðku þátt i samsætinu. Auk gullbrúðkaupshjðu-
anna vðru heiðursgestir: tengdasonur þeirra (bæjarfðgetinn)
með konu og börnum, Júlíus læknir sonur þeirra og Þóra dótt-
ir þeirra. — Biskupinn mælti vel fyrir minni brúðhjónanna og
þakkaði brúðguminn með snjallri ræðn.
Hag. Benedikt Gröndal orti kvæði, sem sungið var í
samkvæmiuu.
Stúdentafélagið sendi ávarp, skrautritað af Ben. Gröndal.
Samsætið var bið skemtilegasta og stóð langt fram á nótt.
Samsöng héldu þeir Brynjólfur Þorláksson landshöfðingja-
skrifari og Jón Jónsson sagufræðiugur 5. þ. m., og þótti báð-
um takast vel. Sérstaklega þótti Brynjólfur leika snildarlega á
harmoníum, og mun það hafa verið misráðið af þinginu, að það
veitti honum ekki í sumar þann iitla framhaldsstyrk, sem hann
sótti um. — En þessir námsatyrkir eru oft skornir svo við negl-
ur, að ekkert gagn verður að þeim.
Bókmentir.
Lögfræðingnr. Útgef. Páll Briem. 3. árg. Aknr-
eyri 1899.
Þessi árg. Lögfræðings flytnr:—1. þýðing af yfirliti
yfir lagasögn íslands, sem dr. Konráð Maurer hefir
samið. 2. Ritg. um ágang búfjár eftir útgefandann
(framh. frá f. árg.). — 3. Yfirlit yfir löggjöf í út-
löndum. — 4„ Erfðaábúð, sjálfsábúð og leiguábúð,
eftir útgef.
Ritið er fróðlegt, eins og að undanfórnu, en ekki
er það eiginlega alþýðurit. Það er þó gefið út með
styrk úr landssjóði sem svarar öllum prentkostnaði.
Með því móti er auðvelt að gera út tímarit. Blöðin
fá engan styrk úr landssjóði, og eru þau þó miklu ver
borguð en tímaritin.
Búnaðarrit. Útgef. Hermann Jönasson. 13. ár.
Reykjavík 1899.
Þetta tímarit er líka gefið út með styrk úr lands-
sjóði, og þótt það hafi talsverðan kaupendafjölda og
þyki gott og nauðsynlegt rit, getur það ekki staðist,
og hefir því legið við hvað eftir annað, að hættyrði
við það. Sýnir þetta eitt meðal anuars, hve örðugt
er að gefa út timarit og blöð hér á landi um þessar
mundir.
í þeasum árg. Búaaðarritsins er löng ritgerð um
mjóikurbú í Daumörku og Noregi eftir Sigurð Sig-
urðsson frá Langholti. Ritgerð þessi tekur nærri
þriðjung af árganginum. Hann skýrir þar frá hin-
ura ýmsu mjólkurbúum á Norðurlöndum og meðferð
þeirra á mjólkinni; það var einkanlega sú grein Bú-
naðarins, sem liann átti að kynna sér eftir ráði bú-
naðarfélags Suðuramtsins, sem veitti honum styrk
til utanfarar, og hefir hann eflaust leyst það vel af
hondi. Ritgerð hans kemur í góðar þarfir á þessum
tíma, eérstaklega af því, að út lítur fyrir, að menn
muui fara að reyna koma hér upp mjólkurbúum, að
minsta kosti í smáum stíl, eins og ráðið var til í
ritgerð um það efni í þessu blaði eítir Pétur alþing-
ismann Jónsson og ritstjóra þessa blaðs. Til þessa
lutu einnig fjárveitingar í fjárlögunum fyrir 1900—
1901 : 2000 kr. til kenslu í mjólkurmeðferð og 20 þús.
kr. lánsheimild til sveitarfélaga til að stofaa mjólkur-
bú. Búnaðurinn mun nú fara að breytast í þá átt,
að minsta kosti í sumum héruðum, að menn fækka
sauðfé meir og meir en fjölga kúm, og leggja því
mesta stund á túnræktina. Sauðfé hefir verið fækk-
að óvanalega mikið á Suðurlendi í haust, og stöku
bændur hafa gert sig sauðlauss. Séra Eggert Páls-
son á Breiðabólstað, einn af beztu búhöidum af sunn-
lonzku prestunum, fargaði öllu fé sinu í haust og
ætlar framvegis eingöngu að hafa kúabú. Þ&ð hlýt-
ur eflaust að vera áb&tavænlegxa, sð taka þá stefnn
1 búnaðinum, ef afurðir sauðfjárins haldast framveg-
is í jafnlágu verði og að undanförnu.
Höfundurinn jsegir í niðurlaginnu: „Eitt af því
fyrsta, sem nú þarf að gers, er að koma upp mjöik-
urbúum sem víðast. Verði það eigi gert, hafa menn
þar með kveðið upp dauðadbm yfir landbúaðinum á
Islandi og islemku þjóðerni“. Hann vill láta koma
upp kenslustofnun í mjólkurmeðferð, helzt við Hvann-
eyrarskólann, og að fenginn sé maður, helzt frá Jót-
landi, sem er vel að sér í öllu verklegu sem Iítur
að smjörgerð og ostagerð, til þess að annast kensluna.
Hann ætlast til að kvenfólk læri þessi störf og ann-
ist þau á heimilunum. Síðast leggnr haun ti!, að