Heimskringla - 19.06.1913, Blaðsíða 4

BLS WINNIPEG,, 12. JÚNÍ 1913
H E 1 M S K R I N G E X
Heimskringla
Pnblished every Thnrsday by The
Beimskringla News & Poblisbing Co. LW
VerO blaðsins 1 Canada (i« Bandar
12,00 nœ árið (fyrir fram borgað).
Bent til Xslands $2.00 (fyrir fram
borgað).
GUNNL.
TR. JÓNSSON,
E d it o r
p. S. PALSSON,
Advertising Manager,
■ Talsími : Sherbrooke 3105.
Office:
729 Sherbrooke Street, Winnipeg
BOX S171. Talaími Qarry 4110.
Gróu-sögur.
ein-
ritstjórn
Allir kannast við Gróu á I.eiti,
þokkadrósina sögvísu í “Kærleiks-
heimilinu” hans Gests. En slik.vr
Gróur eru uppi á öllurn tímum og
meÖal allra þjóðfiokka, — því all-
staðar þrííst baknag og sogur.
Vestur-lslendingar haia sem aör-
ir sínar I/eitis-Gróur.
Ein þeirra hefir lagt mig í
elti síðan ég tók við
þessa blaðs, og eru óhróðurssogur
hennar um mig bæði imargar og o-
fagrar, að þvi sem kunuingjar mm-
ir hafa sagt mér. En við þao
kippi ég mér ekki upp. Gróu-sogur
haia gengið um mig fyr.
Ein er þó sú sagan sem eg \ú
hrekja af því hún sner.tir blaðið
sjáJft frekar en mig personulega.
Sagian er sú : Að síðan eg tók
við ritstjórninni hafi 200 kaupend-
ur sagt upp blaðinu, og þ«nm íari
alt af fjölgandi, sem fylh þann
hópinn.
Auðvitað er ekki hálft orð satt
í hessu ; en tilgangur söguberans
er heldur ekki að segja sannleik-
ann.
Sannleikurinn er sá
asti kaupandi hefir sagt upp
inu frá því ég tók við því, og er
sá Jón Sigurðsson fra Mary Hal
P O. Geti söguberinn eða sogu
berarnir tilnefnt fledri, skal mér á-
nægia að birta nöfn þeirra
blaðinu.
Eins er hverjum og einum vel-
komið, að koma og sjá útsendmg-
arlista blaösins, og geta þeir þr
með eigin augum séð og sann
færst um, hvað satt sé í sogunm
Aftur hefir blaðiö á þessu tima-
bili fengið 8 nýja kaupendur, cg
einn þeirra gat þess bemt,
hann gerðist kaupandi af
Bajdwinson væri farinn fra þvi
þietta er sannieikur. —
Q-unnl. Tr. Jónsson
að einn ein-
blað-
hér
að
því
Bagdad Járnbrautin.
með
fram-
munu
Eitt af málum þeim, sem fnðar-
íundurinn í I.undúnum hafði tj
meðíerðar, var bvgging Bagdad
járnbrautarinnar, í hvers umsja
hún yrði eftir að Tyrkir
orðnir svo magmiþrota, að þeJX
gætu ekki einir haft umsjá
henni eða komið henná i
kvæmd. því eins og flestir
vita, verður brautin því nær em-
vörðungu um lendur Tyrkja, og
þó þeir hins vegar haJdi þessum
Asíu nýlendum sínum eftir sem að-
ur, þá var það álit fulltrúa fnðar
fundarins, að nauðsvn bæri td, að
annað og voldugra ríki hefði um
sjá með brautinm, og sæi um, aO
eitthvað vrði úr fratnkvæmdunum
o uröu þau úrslit málanna, at
pvzkalandi var falin sú umsja., og
kom það til aí því, að þýzkt feJag
hafði fengið levfi Tyrkja til
le«T'Tia brautina. Og þó lyrkir
nafninu U1 hefðu hönci i bagga
með brautarlagningunm, þa
það verið þjóðverjar, er frá upp-
hafi hafa mest haft með brautar-
lagnfnguna að gera. Og var PJ1
ekki niema eðfikgt, þó friðarfund-
urmn fæli þeim frekari framkvæmd
ir málanna.
Bagdad járnbrautin veröur ein
al stærstu járnbrautum heimsins ;
á hún að ná frá Miðjarðarhafi og
austur að Persafióa, eða y r
þvera Asíu. Og er það engum eta
bundið, að hún verður löndum
þeitn, er hún liggur um, til ómet-
anlegs hagnaðar, bvggir þau upp
að nýju og gerir þau að framfara-
löndum.
1 fornöld voru þar eystra írjó-
söm lönd og vel yrkt, en hafa nu
svo öldum skiftir, eða siðan þau
komust undir vfirráð Tvrkjg, leg-
ið 1 órækt og blásið upp. A -þessu
svæði eru hin frægu lönd, sem
biblían getur svo oft um, Assýriu-
ríki og Babýlon, sem i þann mund
voru ,rjósömustu og voldugustu
ríki Asíu. Nú eru þau í hinm
hörmulegustu niðurníðslu. Iéallast
þau nú einu nafni Mesópótamía,
sem er landið á milli fljótanna.
þessi járnbraut
líf.
Rússar hafa lagt hina miklu
járnbraut um Norður-Asíu, alla
leið austur að hafi. JJm Kína er á
síðustu árum verið að leggja fjöl-
margar járnbrautir, og þau fvrir-
tæki voru það, sem urðu orsök til
stjórnarbyltingarinaar. því Kín-
verjar, sem flestar aðrar Austur-
landaþjóðir, hötuðust við ný-
brey.tingar og mienningu nútímans.
Um Indland þvert og endilangt
lie-sr.ia járnbrautir, og er það Bret-
um aö þakka ; en ilt auga gáfu
Indverjar þeim framförum, þegar
þær voru í byrjun. Nú er Indland
mesta framfaralændið í Asíu.
En gömlu menningarlöndin sunn-
an og vestan í álfunni hafa enn að
mestu farið á mis við menningar-
tæki nútímans. Frá Skutari við
Bosporus hefir venð járjibraut
suður og austur til Konia í I.itlu
Asíu, og frá henni álma vestur tdl
Smvrna. Sjálfri Bagdad brautinini
er svo haldið afram austur £rá
Komia. Veitti Tyrkjastjórn þýzku
félagi leyfi til að byggja
þessa árið 1902, eftir mikla vafn-
in-ga og stimabrak, og var byrjað
á verkinu þegar á næsta ári.
Tyrkland var þá all-vel statt fjár-
hagslega og lánaði fé tiil fyrirtæk-
isins. Verkið gekk svo ágætlega,
að árið 1904 var brautin komin
til Adona, og er það langur vegur.
En þá heftust allar framkvæmdir,
og verkið lá niðri í 5 ár. þýzka
félagið þóttí ekki íara vel ^ með
tyrkneska lánsféð o,</ stjórn Tyrkja
neitaði að halda áfram að lána-
Ivíka er því um kient, að Bretar
hafi ekki viljað £á járnbraut aust-
ur að Persa ilóa, er þjóðverjar
hefðu mest umráð yfir, því að
mesttir hluti verzlunarinnar þar
evstra er í höndum Breta, og ótt-
uðust jieir — að sagt var — að
þjóðverjar myndu keppa við sig
og draga verzlunina úr höndum
sér ef unt væri ; en sú tilhugsun
var Bretum ekkert g^eðiiefnd. Og
nú horfði fvrst til vandræða. En
lausnin varð sú, að br.ezkt félag
skvldi taka að sér, að leggja
brautina frá Bagdad og suður og
anstur að Persa rióa. þótti þjóð-
verjum súrt í broti, en urðu að
sætta sdg við svo bvíið. Veitti nú
stjórn Tvrkja að nýju stórlán til
fvrirtækisins.
Arið 1909 var aítur tiekið til
starfa við brautarlagniuguna af
miklu kappi. Nú er brautin næst-
um fullgerð austur að Evrat fijóti
— að eins eftir ólagt á nokkru
svæði í Taurus fjallgarðinum. En
þar er erfitt að komast áfram.þarí
að grafa mörg hvolfgöng og brúa
mörg gil og gjár. Halcfið er, að
því verði ekki lokiö fyrir en eftir
2 ár, að minsta kosti. Nú er sagt
að 72 þúsund nwnna vinni að
brautargerðinni á svæðinu írá
Konía og austur að Mósúl við
Tigris íljótið. Evrat fljótið er ein
ensk míla á breidd, þar sem braut-
in á að liggja yfir það, og er á
þeim stað ekki mjög straumhart.
Ekki er haldið að járnbrautin yfir
það verði fullgerð fyr en eftir 3 ár
En bráðabyrgðabrú hefir verið
hv<rð vfir fijótið til flutninga á
á verkfærum og brautarefni aust-
ur vfir.
Aðalstöðvarnar uppi i landi við
þessa miklu braut verða fynir aust-
an Adana Aleppó, vestast Mosúl
og Bagdad. Frá Aleppó er fvrir-
huguð braut suður til Mekka, eft-
ir Arabíu að vestan, og er álitið
að ALeppó eígi mdkla framtíð 1
vændum. þaðan liggur brautin hér
um bil beint í austur til Mósúl, en
Mósúl er nú þar sem í fornöld var
hin fræga Ninive borg. þaðan
lio-n-ur brautin vestanmagin Tígris
fljótsdns og suður til Bagdad, P<n
í nánd við Bagdad eru rustirnar aí
annari merkustu borg fornaldar-
innar — Babýlon.
“í Babýlon við vötnin ströng
vér sátum fullir sorgar.
Oss fanst hver stundin leið og
löng,
langaði til Zíons borgar”,
færir þeim nýtt þrætumál um hafnargerðir á þess-
um stöðum. það varð og að nýju
misklíðarefni milli Breta o.g þjóð-
verja, því að Bretar óttuðust, að
ugleiki eru eldvarnarlögin í stór-
borgunum, sem svo eru sniðin, að
þau takmarka sætarú.miö svo að
oft verður að neita um inngöngu
ruma,
þjóðverjar mundu ná fótfestu j f jölda
þarna við Miðjarðarhafið. En nú
eru þ.eir sáttir, og hafa þeir gert
samkomulag sin á milli, sem báð-
ir una við, og gera Bretar sig á-
nægða með þá ráðstöfun friðiar-
fundarins, að þjóðverjar en ekki
þeir sjái um framkvæmdir á lagn-
ingu brautarinnar.
Nú er svo komið, aö telja má
víst, að eftir nokkur ár veröi
brautin komin alla leið frá Mið-
jarðarhafi ausrur að Pers’a flóá. —
áætlaður
Leitbeiningar
til vesturfara.
mianns, sem annars mætti
og sem þannig rýrir pen-
ingainntiekt húsanna. Starfsleyfis-
p-jald það, sem surnar borgir krefj-
ast, er ednn útgjaldaliðurinn, og
ekki sá minsti, og þess utan er
mannahald. Allur þessi kostnaöur
samanlagður er svo írukill, að' á-
póðinn við sýningarnar er tiltölu-
le^a lítill.
Hreyfimynda sýningarnar áttu
unntök sín fyrir 16 árum, þegar
Edison fullkomnaði hreyfimynda-
! töku-vél sína. F'ramförin var litil
Allur kostnaðurinn er -----------
um 150 miliónir dollara, og vaía- í fvrstu. Menn voru hrædchr við,
sanit talið, að fyrirtækið beri sig ] að leggja mikið í kostnað tú þess
fyrst um sinn. þó er tafiö víst, j að auglýsa þessa nýju uppfynd-
að ferðamanna straumurinn veröi irigu. En þegar alþýðan reyndist
mikill austur til hinna fornbelgu fús til að smna slikum myndasyn-
sögustaða, því ferðin þangað frálingum, þá var fanð að gera
vesturlöndum vierÖur þá margfalt myndir
hægari, en áður hefir verið. Telja
má líka víst, að áður langtum
líður verði braut þessi lengd alla
braut leið til Indlands.
En mesta þýðingu hefir Bagdad
beautin fyrir löndin, sem hún ligg-
ur um. Hún færir þeim nýjan lífs-
þrott, og verður aflið, sem knýr
löndin til framfara og frægðar
nýju, — svo vel getur verið,
lönd þessi eigi ennþá eftir
verða jafn voldug og frjósöm
þau voru í fornöld.
Hreyfimynda-gjörð.
Engin atvinnugrein í þessu
nokkru öðru landi hefir tekið efns
skjótum framförum eða verið jafnt
fagnað af aiþýðu eins og hreyfi-
mynda framleiðslan, að undan-
teknu máske mótorvagna smíð-
inni, sem þó miklu færri gieta fært
sér í nvt, vegna þess, hve hneyfi-
að gera fleiri
op stórfeldari og heilir
leikir voru leiknir ívrir mynda-
tökuvélunum, ýmist inni í húsum
eða ú’ti á bersvæði, eða uppi á
þökum húsa. þá var uppgötvað
vist raíljós, sem ekki var áður til,
o" sem gerði mögulegt, að taka
þessar myndir inni í húsum, þar
sem það var ekki áður hægt.
Næsta spor í framfaraiáttina var
! myndun ýmsra félaga, meö mikið
| í jármagn, til þess að framleiða
1 hrevfimyndir. Hópar manna og
I kvenna voru sendir út um allan
heim, til þess *að leika á þeim
stöðum, sem mvnirnar áttu að
svna. Ferðir hafa jaínvel verið
gerðar heim að íslands ströndnm,
og þar teknar mvndir aí fiskiskip-
unnm íslenzku og veiðiaðíerðum
að

eí5a þar. þar sér maður fiskinn veidd
ann, flattann og saltaðan fram á
skipunum, og fjallahlíðar íslands
sáust greinilega í f.jarska. Kapp-
glíma Islendinga utanlands er og
sýnd mieð hrevfimyndum, og hefir
það revnst þeim góð skemtun, er
horf.t hafa á þær myndir hér í
vagnarnir eru kostbærir, en mynd- l^or^ Uieálum sögum er snúdð up.p
irnar hins vegar þess eðlis., að fi
hver fátæklingur getur halt þeirra 1
dacl»- not. þiað eru að ,eins fá ár
síðan, að fé það, sem þá lá í
hrevfimynda útbúnaði nam ekki
nema nokkrum liundruðum þús.
dollara. En nú á þessu ári er yfir
40 milíón dollara veltufé í þessum
útbúnaði að eins í Bandaríkjunum,
að ótöldu því fé, sem varið er í
öðrum löndum.
Engar skýrslur eru handbærar er
svni, hve margir sæki daglega
hrevfimvnda svninigarnar í Banda-
rík junu.m ; en giskað er á, að það
ij leiki, sem myndir eru teknar af.
í suum þeim leikflokku.m eru alt
aö 400 manna og kvenna, með öll-
um vandaðasta útbúnaði. Einn
1 slíkur. le kur er gerður út af írskri
sö— og var allur leikiendaHokkur-
inn sendur til írlands frá Banda-
ríkjunum, til j>ess að hægt yrði að
sýna viðburðina á þeim sömu
stöðuim, sem saga.n lýsir. þaö geí-
ur að skilja, að slíkar myndir
verða dvrar, þegar búið er að fu-11-
komna þa-r. Svo er gert rnikið
upplag af myndunum og þær leigð-
ar út til leikhúsaeigenda. I.eigU
sungu Gyðingar í herleáðingunni.—
Ekki er haldið að járnbrautin
muni ná þangað fyr en eftir þrjú
til fjögur ár. Samt eru brezkir
verkfræðingar nú farnir að gera
þarna mælingar yfir stór áveitu
fyrirtæki. Kandið er nú bert og
uppblásið, en nú á að græða hin
miklu svöðusár þess með vatni úr
Tígris fljótinu.
Alt efni til brautarinnar er flutt
sjóveg til Mersina, en það er simá-
bær á suðurströnd Litlu Asiu,, og
liggur þaðan járnbraut til Adana.
Alt er efndð frá þý/.kum verksmiðj
um. Jafnvel trjáviður til stór-
bvgginganna er þaðan fluttur og
múrsteinar, og umsjón verksins
hafa, sem í upphafi, þýzkir verk-
fræðingar.
Kaupmennirnir í Aleppó hafa
viljað fá þaðan braut styztu leið
til sjávar, til smábæjarins Alex-
andretta, sem er austar en Mers-
ína ; og hefir þantiig í sambandi
við brautarlagninguna risið upp
séu nær 6 milíónir manns, cig að málinn er svo mikið á dag, viku
hver borgi að jafnaöi frá 5c til 50
cent^.
Hvert leikhús kostar frá $500 til
$100,000, eftir því hvar þau eru
sett og hv,e vönduð þau eru. því
hefir verið haldið fram, að þessi
nýmóðins ledkhús með ódýrum
mvndasýningum séu orsök þess,
hve dýrt sé orðið að liifa, með því
að þau dragi fé úr vösum fólksins,
sem annars rnætti setja á spari-
banka. En vitið eða sanngirnin er
ekkd finnanleg í þeirri staðhæfingu,
hvernig sem á hana er litið, og
virðdst óþarft, að rökræða það
mál frekar.
Ilitt er frekar eftirtekta- og að-
dáunarvert, hve myndasýningar
þessar eru ódýrar um leið og þær
eru bæði skemtandi og í mörgum
tilfellum sérlega fræðandi, með því
eða mánuði eftir samkomulagi, og
með misjafnlega hárri leigu eftir
eftir því, hve mikið hefir kostað,
að £á bær gerðar, og hve gamlar
bær eru. Meðan mvndirnar eru
nviar, kosta þær vanalega $15.00
á dag, fvrir hvern stranga 400 feta
langan. þegar búið er að nota þær
um tve- ía miánaða tíma, er leig-
an færð niður í $5.00 á dag, og
eftir að þær eru orðnar 6 mánaða
gamlar, fást þær ledgðar fyrir $2
á dag í stórbæjum í Bandaríkjun-
um. Vianalega eru sömu mvndirn-
ar sýndar í 2 daga samflej'tt,
nema í hinum stærri •borgum, þar
sem betri leikhúsin skifta um þ«-r
dagkga. í flestum hrevfimvnda-
húsnm hér í borg er skift um
tnyndir annan hvern dag, þó að" i
einstöku þeirra séu gerð dagkg
að þær svna alþýðu manna ýflmis- ! skifti. Mesti fjöldi landa vorra
legt þaö i heimi iðnaðarins og vis-
indanna, sem hún annars ætti eng-
an kost á að kvnnast. 1 raun
réttri eru þær nú þegar búnar að
sækir daglega þessar sýningar, en
ennibá hafa engir þeirra tekið að
sér hreyfimyndagerð.
Mundi það ekki vera ánægjulegt
ná bví fullkomnunarstigd, að menn jfvrir þá af afkomendum Iskndinga
geta heima hjá sér horft á og at-
hugað ýmislegt það markverðasta
meðal þjóðanna.
Fáir eru þeir, sem nokkra ljósa
huoimvnd hafa um þann feikna til-
kostnað, sem framlediðsla, ýmsra
mvnda heimtar. Að eins þeir, sem
varfð hafa stórfé til að fá hreyíi-
myndirnar framleiddar, vita, hve
feiknamikið það kostár til daemiis i
Bandaríkjunum. Alment hefir svo
verið álitið, að stórgróði væri í
hneyfimynda atvinnuveginum, sér-
staklega sýningum þeirra. það er
viðurkent, að þegar fyrst var far-
ið að sýna þær, bá var ágóðinn af
því mikill. En á síðari árum, síð-
an samkepnin varð öflug og allár
atvinnu tilkostnaðurinn talsvert
liærri, hefir gróðinn af sýningun-
um stöðugt miwkað.
Einn aðal útgjaldaliðurinn er
húsaleiga. Húseigendur, sem áður
vorti fúsir til að kigja hús sín til
mvndasýninga, með sanngjörnu
verðd, hedmta nú afarháa húsa-
leigu. Aðallega er þó þess að gæta
að hiisin séu valin 4 heppilegum
stöðum, helzit á götuhornum eða í
grend við þau, á þeim strætum,
sem fjölfarin eru af gangandi fólki.
þá er og myndaleigan all-tilfinnan-
leg, bó að hún megi að vísu heita
sanngjörn vegna samkepninnar. þá
er opr all-kostbært, að búa húsin
út með sætum og öðrum tilfærum,
að ótöldum þeim kostnaði, sem
gengur til j>ess að skrevta og lýsa
framstofn húsanna til þess að
draga gesti til þeirra. Annar örð-
hér í landi og heimaþjóðina, að
geta eftir þúsund ár séð myndir og
hrevfingar og jafnvel hlustað á
málróm nútíðar íslendinga ? það
kemur sá tím.i, að saga Vestur-
Iskndinga verður rituð, og þá
verður það fróðlegt fyrir lesendur
þeirra sögu, að geta séð land-
námsmennina eins og samtíðar-
menn ]>eirra hafa séð þá.
Fargjald fr.á lslandi til Winndpeg
kostar í ár, eins og að undan-
förnu :
Fyrir hvern, sem er 12 ára og
þar yfir ............... kr. 267.50
Fyrir börn frá 5—12 ára 104.00
Fyrir börn frá 2—5 ára 70.00
Fyrir börn frá 1—5 ára 50.00
Fvrir börn á fyrsta ári 10.00
Frá 1. nóvember til 1. apríl eru
fargjöldm 4 kr. hærri.
í ofanskráðri borgun er inni-
íalið :
Borgun fyrir þriðja pláss á gufu-
skipi og járnbraut, flutningur% á
farangri, sem er fvrir hvern yfir 12
ára 10 teningfet, eöa um 150 pund
oír helmingi minna fyrir börn frá
l’ til 12 ára.
Farþegar fæði sig sjálfir frá ís-
landi til Skotlands, og sömukiöis
á járnbrautinni, þegar komiö er til
Canada. Ef bíða þarf í Skotlandi
ettir skipsferð, sér Allan-línan far-
þegum fyrir ókeypis fæði og hús-
næði, og veitir ókeypis meðul og
læknishjálp 4 leiðinni vfir hafið.
Allir þeir, sem ætla til Vestur-
heiflns, v.erða að fá vottorð hjá
hreppstjóra sínum eða sýslumanni
um, að þeir séu til þess frjálsir að
lögum, og að lög nr. 12, frá 7.
febr. 1890, séu för þeirra ekki til
fvrirstöðii. Knufremur verða allir
vesturfarar að hafa læknisvottorð
um, að beir séu lausdr við alla
smittandi sjúkdóma, þar á mieðal
augniasjúkdóm, sem heitir “tra-
c k o m a ”, og eru menn ámintir
um, að slík læknisskoðun er gerð í
þágu jreirra sjálfra, til j>ess að
revna að fyrirbyggja, að vesitur-
far.inn verði endursendur, þegar út
kemur, því að eftirlit með j>essu
er mjög strang.t í Ameríku, nu
orðið.
I.æknir sá, er skoðax þá vestur-
fara, sem fara liéðan úr Reykjavík
er augnlæknir A. Fjeldsted, í Rvík
jiegar til Canada kemur, verður
hver vesturfari 12 ára og ]>ar yfir
að hafa um 100 kr. í peningum,
eða ávísun (ibörn undir 12 ára
hálfu minna), þó geta menn slopp-
ið hjá þessu, ef j>eir hafa yfirlýs-
ingu á ensku, frá einhverjum
manni, sem búsettur er í Canada,
um það, að hann skuldbindi sig
til að taka á móti og annast við-
komandi vesturfora, ]>egar þangað
kemur ; yfirlýsing þessi skal vera
stýluð til “The Immigraition Auth-
orities of Canada”.
Vegna fargjalds-taxta “Sameiu-
aða”- og “ T h o re ” -ftlaganina ber
að geta þæss, að þneir vesturfarar,
seim óska að íara frá Akureyri og
austur um land, en eiga heima
Reykjavikur megiu við Akureyri,
veröa að borga aukarfargjaldið frá
beim stað sem jæir eiga heima og
til Akureyfar ; viiljum vér því
ráða þeim til, að koma hingað til
Reykjavíkur og taka farbréf liér,
og er ráðlegast fyrir rnenn að
borga ekkert fargjald fyr en hing-
að kemur, en tilkynma skipstjóra,
að viðkomandi sé vesturfari.
Allar frekari upplýsimgar geta
menn fengið hjá okkur, og einnig
eyðublöð undir hreppstjóra eða
sýslumanns-vottorðin, sömuleiðis
hjá umboðsmönnum okkar, sem
eru :
Á Seyðisfirði : Stefán Th. Jóiis-
son konsúll.
A Akureyri : Karl Niknlásson
for.stjóri.
Reykjavík, 20. april 1913.
Ó. RUNÓLFSSON &
I.ÁRUS FJELDSTED.
Aðal-umboðsmenn Allanlínunnar á
íslandi.
Símnefni : “Fjeldsted, Reykja-
vik”.
Duldist öngum að hann biar
einn mieð jiröngum vörpum.
Mjð-vísan birtist í síðasta blaöi,
en ekki rétt. Hún er svona í sinni
róttu mynd.
Fróði.
Fyrirspurn.
Herra ritstj. Viltu gera svo vel,
að svara einni spurningu í blaði
þínu.
Blind lína er milli lands míns og
jjess, er nábúi min.n á, en girðing
er þar engin og ganga því gripír
hvers okkar inn á hins land og
veldur þá óánægju okkar beggja.
Ég vil því að við komurn okkur
saman um að girða milli landanna
— en nábúinn neitar að taka nokk-
urn þátt í þeim kostnaði. Get
ég skyldað hann til J>ess að borga
helming þess, er slík girðing kost
ar ?
SVAR : Já, lögin eru svo á-
kveðin í því efni, að um ekkert er
að villast. Ræddu málið við lög-
mann þinn. Ilann mun taka að
sér að innheimta frá nábúunum
helming girðingarkostnaðarins.
Ritstj.
Loksins er þá Fróði kominn af
stað, og vona ég að hann verði
kominn á öll pósthús í Canada og
Bandaríkjunum til kaupenda sinna,
jæp-ar þetta kemur út í Kringlu..
Efni hans er nú :
Sveinn og svanni.
Iáffæri mannsins, — hieilinn.
Framkvæmd.
Il.reinsun líkamans.
Jurtafæða og arsenic (J. Einars-
son).
Ópóleruð hrísgrjón.
Kafli úr bréfi.
Seinust af ættinni (stutt saga).
Til kaupendanna.
það hefir gengið erfitt fyrir hon-
um þessa seinustu tíma. Ilann er
að hrekjast frá . einum til annars .
En halinn er léttur, því farangur-
inn er enginn : Engar pressur, eng-
inn stýll, engir prentarar sem
fyl.rja honu.m með skylduliði sínu.
Hann getur lítið borgað fyrir sig,.
og því er hann ekki sem kærkomn—
astur gestur.
Hann langar til að Iíta betur út'
— .ef hann gæti þa-ð, en hann verð-
ur að koma til dyranna sem hann.
er klæddur. Og þó að lepparuir
séu götóttir og rifnir, þá verður
hann að halda áfram samt rneðan'
hann fær að tala og einhverjir
vilja ljá honum húsaskjól. En það
veit hann, að betri mætti búnað-
urinn vera.
Eg held það séu heldur færri
prentvillur í honvim núna, sízt
meinlegar. Afsökunar viljum vér
biðja á tveimur. Er önnur á káp-
unni á sumum heftunum, “þriðja
hefti”, fvrir : fjórða hefti;
ocr hin á 219du bls., neðarlega á
vinstri blaðsíðu, með auðkendit
letri : “ h v a r er hann j>essi hinn
hljóðlausi og tungulausi er talar
...... en á að vera : h v e r er
hann” ....... Spurningin er ekkf
um stað, heldur um persónu, —
hver ólukkinn það sé, sem er að
gera þetta.
í næsta blað er komið til prent-
anna : Grein um Battle Creek
lækningaraðferðina, — hvernig þeir
lækna meðalalaust þúsundir
manna.
Aðrar greinir :
Viljdnn.
Burðarkarlar eða hraustleiki.
Hvaða. fæða er bezt fyrir sál og
líkama, eftir Herward Carr-
ington.
Tröllagarðurinn, með mj'nd.
Töflur um fæðutegundir o. fl.
Endir á sögunni Sveinn og
svanni og smásögunni, sem
byrjaði í seinasta hefti.
ATHjS. — Vegna jæss að Hkr.
berast daglega fyrirspurnir um
fargjöld frá lslandi og annað, er
að vesturferðum lýtur, er þessi
leiðbeining þeirra Allan-línu um-
bhðsmanna, er J>eir auglýsa í R.-
víkur blöðunum, tiekin hér upp, og
ættu menn að klippa hana út og
geyrna, J>ví liendingarnar hafa að
innihalda flestar þær upplýsingar,
sem venjulegast er óskað eftir af
mönnum hér. Ritstj.
Um Baldvin Skálda.
Svör til baga sumum bar
sannur Skagfirðingur,
og að laga ljóðin var
lista hagyrðingnir.
Skvetti óð á skýjað loft
skálds að móði gripinn.
Baldvins ljóðin ljúfu oft
léttu þjóðarsvipinn.
Tíðum söng um tál siem var,
tónum löngum, skörpum.
það af ]>essu, siem kemst í hlað-
ið, fá menn að sjá svo fljótt sem
mögulegt er.
En nú 'ætlar ritstjórinn að
bregöa sér suður í Bandaríki til
að geta íengið mannaiœðu svo
sem eina eða tvær vikur. Utaná-
skrift verður : Souris, N. Dak.,
U. S. A.
Samt kemst alt til skila, sem
sent er til gamla bústaðarins 81
Kugienie St., Norwood Grove,
Man., eða 1030 Garfield St., Win-
nipeg, en það getur orðið dálítið
seinna, en ef se.nt er beint til mín.
Ilr. Stefán Pétursson, prentari
Heimskringlu-, tekur einnig við
borgunum, ef einhver vildi siencla,
og hr. Sigmundur M. Long er
innköllunarmaður í Winnipeg.
1030 Garfield St., Winnipeg.
14. júní 1913.
M. J. SKAPTASON.
Alþýðuvísur.
þessar vísur komu upp í Suður-
þingeyjarsýslu, utn 1800(?), um
alræmda kjaftakerling. Eg veit
ekki um höfund þe,irra, og er ekki
viss um að 2 hendingar i miðvís-
unni séu réttar. Sumir eignuðu
Baldvini Jónssyni þær :
Gróa’ á leiti löngum sling
lasta þey.tist stdga,
allar sveitir sig um kring
safnar eitri lvga.
Tönn- ei slaka’ -eiturs ól
oft í baki á mengi.
Kjafta raka, sterkum stól,
stynur og brakar lengi.
Mjög þó níði, margbrotin,
mælsku príðar tólin,
aftur smíðar andskotinn
orða víða stólinn.
J.H.