Heimskringla - 26.08.1915, Síða 5

WINNIPEG, 26. AGÚST 1915.
HEIMSKRINGLA.
BLS. SL
hvernig skifst hafi og hvaða hluti
fólksins það hafi vcrið, er eftir sat.
F.n það mun sanni na>r að meirihluti
fi amgjarnra manna hafi flutt, —
þeirra, er leita vildu -gæfunnar, er
þeir ekki höfðu fundið hér, — á nýj-
um stöðvum. Hafa sumir þeirra
manna, eftir langa lífsleið og við-
burðaríka æfi, horfið hingað aftur
tg prýða nú samfélag þetta með ná-
vist sínni.
Heyrt hefi eg það sagt, að þeir
hafi helztir eftir setið, á þeim ár-
um, er sigursælastir voru í orða-
sennunum, í hinum miklu sveitar-
mála- og trúarbragða-deilum, er
sundurslitu bygðina um það leyti.
------Þeir hefðu borið sigur úr být-
um og setið að sigrinum. ------ En
óvingjarnlega mun þetta vera mælt,
í bygðarinnar garð, þó að segja hafi
r.iátt á stundum um fólk hér, eins
og þá þarna suður með sjó, "að
samþyktir láti þeim verst".
Eftir 10 ár byrjaði innflutningur
hingað að nýju, og á árunum 1886—
87, var hann allmikill; komu þá
nokkrar þær fjölskyldur, er síðar
hafa látið sín að góðu getið meðal
þjóðar vorrar hér.
Um þessi tíu ár áttu frumbúendur
við ervið kjör að búa. Fyrst var
bygðin afar strjál. Samgöngur ó-
greiðar á landi vegna vegleysis.
Jarðrækt lítt möguleg, efnalausum
mönnum, og þarf ekki annað en að
benda á skóginn ennþá, er þákti þá
hvern blett bygðarlagsins; er hann
þó nú ekki orðinn annað en svipur
hjá sjón við það sem þá var.
Einn bóndi hefir sagt mér, að af
bújörð sinni einni hafi hann látið
saga yfir 350,000 fet af borðvið, og
]>ó hafi þa8 verið minstur hluti jiess
er hann hafi orðið að fella og
brenna!
Við jafn mikla örðugleika að
stríða er sízt að furða, þó ekki kæm-
ust hér á víðlendir akrar fyrstu ár-
in. Svo voru skuldir, sem féllu á
bygðarlagið, fyrir styrk, sem hið
opinbera veitti nýlendumönnum
fyrstu árin, — eins þeim, sem burtu
stukku. Með alt þetta sátu nú þeir,
sem eftir urðu í bygðinni, fyrstti
tíu árin. Hlutu þvi framfarir að
verða smáar, þangað til nýlendan
tók að byggjast að nýju. Enda voru
þær það.
Þó þokaði áfram. — Smám saman
voru höggin rjóður í skóginn. Voru
þessir eftirlegumenn sann-nefndir
Braut-Önundar, einsog Snorri lýsir
hinuni forna konungi Svía: "ön-
undr konungr lagði á þat kapp mik-
it ok kostnat at ryðja markir ok
byggva eftir ruðin. Hann lét ok
leggja vegu yfir eyðimerkr ok funn-
usk þá viða i mörkunum skóglauss
lönd ok bygðusk þar |>;'i Btór héröð".
------- Munu fáar lýsingar frá fornri
tíð koma betur heima við það, sem
þá var að gjörast hér.
Brautir voru brotnar gegnum
skógana með ærinni fyrirhöfn, þó
h ngi vel gætu það ekki talist greið-
færir vegir. Skólar voru reistir, þó
ckki yrði haldið uppi kenslu við
þá, nema lítinn tima ársins. Ofan
á alt þetta starf bættust svo önnur
bygða-þyngsli, er flestar nýlendur
vorar munu kannast við, þvi þær
munu hver um sig hafa hlotið sinn
tulla skerf af þeim. En það var
kostnaðurinn, sem á þá féll, er fyrir
voru, að taka á móti þeim, sem
komu ár frá ári allslausir inn i
bygðina. Til þess mun hafa verið
varið miklu fé, ef alt kæmi til reikn-
ings. Og þegar af litlu var að taka,
voru þetta búhnekkir eigi litlir. —
Þetta var ekki skyldu-útsvar, en það
var mannúðar-útsvar, er þjóð vor
hefir ávalt af hendi látið, án allrar
cftirtölu.--------
— fslendingar geta haft það til,
no þrefa og deila meðan tollir tönn
í þeirra gómi; en þegar í nauðir
íekur, eru þeir allir bræður, er
sannar bezt, að þeir eru göfugrar
ættar og drenglundaðir.
Að það hefir þvi gengið seint
fyrir frumbyggjunum, að safna auð-
legð og ríkidæmi, þarf því engann
að undra; né þó enn á þessum tim-
um, er ekið er hjá garði, að heimilin
virðast smá og lágvaxin. I>að er
ekki alt af lcti. Þessir fyrstu bú-
endur hafa verið að reisa bygð, —
koma á fót mannfélagi, og ]>að tck-
ur meira en koma upp skýli yfir
eigið höfuð.
Hin afkastameiri saga bygðarinn-
ar hefst ekki fyrr en eftir hinn sið-
ari innflutning ril nýlendunnar. —
Það eru ekki nema rúm 12 ár siðan
norðvesturhluti bygðarinnar var
nuininn, og |)á frá Dakota; en rúm
1G ár siðan járnbraut var lögð inn
a?. bygðar-takmörkunum syðri. —
Þessi síðastliðnu 10 ár hafa verið
framfara-ár á verklega og efnalega
visu, og mun nú mega telja bygð
þessa með þeim betri i eigu fslend-
inga í Vesturheimi.
Hvað framfarirnar hafa verið
erviðar og torsóttar, hlýtur að mega
tclja til hinna upphaflegu ókosta
nýlendusvæðisins. Hvað þær hafa
kostað, ekki i fé, heldur í þvi sálar-
atgjörvi, sem erviðleikarnir hafa
smám saman að velli lagt, verður
aldrei talið. Sá hugsunarháttur, sem
þessir erviðleikar hafa smám sam-
an komið inn hjá þeim eldri, er
eytt hafa "atgjörvi sínu á axarsköft-
uiuim", einsog eitt Nýja Islands
skáldið segir, sem svo aftur hefir
borið ávexti hjá þeim yngri, — er
tf til vill dýrasta kaupið. En starfið
er nú þegar lagt fram; það hefir
tekið mannsaldur að gjöra þetta
hérað að lifvænlegum manna-bústað
og ættu þeir sízt, er taka við, að
láta þetta starf hafa verið til ónýtis
unnið.
Frá hinum liðnu árum hljóta þó
ávalt að geymast nöfn nokkurra
bygðarmanna. Frá þeim tima, er
líka nýr skerfur, þó ekki sé hann
stór, lagður til bókmentasjóðs þjóð-
ar vorrar. Er hann einkennilcgur,
en svo ofur eðlilegur. Æfintýrasög-
ur J. Magnúsar Bjarnasonar: þar
sem æfintýrið byrjar og endar eins
og huldusaga, er ofur eðlilegt, hér
inni i myrkviðnum, þar sem ekki
sást til manna. I>ó eru sögur Gnnn-
steins Eyjólfssonar eðlilegri
ÞaS sem svalar þorstanum
V Lager
1 merkur og pott
flösku hylkjum
Fáanlegt hjá þeim s.m þú kauptr
af et5a hjá oss.
L L. Drewry, Ltd., Winnipeg.
skörp ádeila á hið litilsiglda mann
félag. En eðllegast alls er þó það,
"að lagið hans", — söngröddin, sem
berst héðan út úr skóginum -
skyldi einmitt heita: "Mig hryggir
svo margt, sem í hug mínum felst,
Og hversu eg þreytist að lifa", og
vtra við samnefnt kvæði. Það er
einsog það sé svanasöngur hins ís-
lenzka antllega Hfs, sem er að deyja
við moturaksturinn í Winnipeg,
niður á milli trjástofnanna hér í
bygðinni, e8a fram á ísnuml
fslendingar hafa hér á þessum
síðastliðnu 40 árum rutt mörkina
og bygt ruðin. Verk þetta hefir
kostað þjóðina afar mikið. En nú
er það kaup goldið, og það er ósk-
andi og vonandi, að það verði þeim,
stni við eiga að taka, til heilla og
þrifa. Þeir elztu hafa ekki getað
gjört meira en byggja ruðin. And-
legt atgjörvi í rlkum mæli. hafa þeir
tl;ki getað þroskað. Hinni fínni
siðmenningu hafa þeir ekki getað
greitt veg að nokkru ráði. En nú
er svo komið, að nú má hvorttvcggja
gjöra. Þó skal eg ekki segja, nema
að hreinsa verði ýmsan nýgræðing
úr hinum antllega jarðvegi, áður en
slíkt kemst fyllilega til vegar. Er
sá villigróður væri upphöggvinn,
ætti íslenzkt þjóðlíf að eiga sér fram
tíð fyrir höndum, og hana stóra.
Á næstkomandi 40 árum ætti ís-
lenzku fólki að fjölga hér um helm-
ing; mörkin vera stækkuð, ruðin
færð út, og tvíbýlinu við Húnskar
þjóðir, innan íslenzkra sveitartak-
marka, að vera ineð öllu lokið. Þá
ættu að verða komnir vegir, egg-
sléttir og færir í öllum veðrum,
fram og aftur um bygðina, og fram
mcð þeim, cinsog vegvísendur vilt-
um vegfaröntlnm, myndastyttur og
minnisvarðar frumherjanna, er ný-
lendu þessa hafa bygt. Þá ættu heim-
ilin öll, að gcta veitt þcim, sem þar
búa, þroskun, bæo'i til lífs og sálar;
haldið vakantli hugsjóna og fegurð-
ar þránni, engu síður en bætt úr
nauðsynjum líkamans, og sveitin öll
að bera vott um haga hönd og fjöl-
breytilegt andlegt iif. Það er stórt
ætlunarverk, en það er margfald-
lcga tilvinnandi. Þegar svo væri
koinið, myndi vaxa hcr upp blóm-
legt bókmentalif, grein af íslenzk-
um stofni, gróðursett í íslenzkum
jarðvegi, í annari heimsálfu. — Þá
þyrfti bygðarlag þctta ckki að lifa
við það, að vera gjört að beinakerl-
ingu pólitiskra flugumanna og
blaðagutlara; né gæti þá lengur a
þvi sannast hið fornkveðna: "Flest
má heimskum segja".
Að þessi verði framtíðin óskum
vér af heilum huga, og biðjum yður
öll til þess að leggja fram það bezta,
sem þér hafið. En umfram alt,—
stuðlið að því, að hér fái blómgast
íslcnzkt þjóðlíf sálugætt, er minn-
ugt sé þeirra hluta, sem það hefir
þegið, og örugt og trútt reynist fram-
tíðar hugsjónunuin ölltini.
Og allra heilla árnum vér fslend-
ingum, hvar sem þeir búa, — Drott-
ins útvöldu þjóð, — um leið og vér
tökum undir þessi orð með yður, að
"Lengi lifi Nýja Island!"
Athugasemd.
Með ánægju skal eg gefa Dr. Sig-
urði Ji'il. Jóhannessyni viðurkenn-
ingu fyrir því, að svar hans til min
i síðustu Heimskringlu cr það lang
rólegasta, sem eg hefi séð hann
skrifa sem andmæli.
Eg átti von á þrumum og elding-
uin. eftir ])ví sem hann talaði inn á
Skuldar-fundi 11. þ.m., og svo mælt-
ist Gunnlaugur Jóhannsson til þess
lika (með kyrkjuleginn forseta-svip)
að hann velti sér yfir B. M. Long.
Kg var ])ví næstnm hissa ;i hve bróð-
urlegt svarið var, ])ó að á stöku stað
mætti finna ósannindi, útúrsnún-
inga eða hártoganir, get eg vel fyr-
irgefið það; — hann hafði ekki öðr-
um vopnum að beita, og varð ]>vi
annaðbvort að nota þau eða sitja
beima.
S. J. J. segir: "Mér fanst það hálf
óviðkunnanlegt í fyrra. þegar B. M.
Long viltli styrkja Conservativa-
flokkinn til framhaldsvalda" o. s.
frv.' Hér hallar S. J. J. vísvitandi
réttu máli; hann veit, að eg barðist
ekki með neinum pólitiskum flokk
eða á móti. Eg andmælti aðeins
framkomu S. .1. .1., að binda stúk-
urnar með atkvæðagreiðslu á póli-
tiskan flokks-klafa. Og hvað gjörði
ekki stúkan Skultl núna fyrir kosn-
ingarnar, þegar einn bezti bróðir
stúktinnar, Ásm. P. Jóbannsson,
vildi koma fram samskonar tillögu
og S. J, .1. var að burðast með í stúk-
unum í fyrra'? I'ar voru nógu marg-
ir Liberalar á fundi til að fella hana
eins oft og þeir hefðu viljað. En
þeir vihlii blátt áfram hvorki láta
stúkuna fella hana eða samþykkja.
Og t'inn agætur stúkubróðir sagði,
að svona lagaðar uppástungur í
stúkiiniim væru hreina&ta ht'imbúg.
því á kosningardegi greiddi hver
atkvœði eins og honum sýndist.
Hvað hefir ])á br. S. .1. J. tinnio
með þessum gauragangi sinum i
fvrra? Ekki neitt, iiema ef vera
skyldi það, að kveikja kala ;i tneðal
ýmsra meðlima í stúkunni; og |>á
held eg það enn, að hefði verið
betra heima setið en farið á stað.
S. .1. .1. segir, að það hafi bezt sést
á fundarsamþyktum í fyrra, hvort
hann hafi ekki haft betri málstað,
cn við, sem á móti töluðum. líkki er
atkvæðagreiðsla æfinlega áreiðan-
Itgiii' niælir á því, að það réttara og
betra vinni, t. tl. þegar bindindis-
inenn tapa fyrir vínsölunum. Og
mörg ("inntir dæmi mætti nefna, sem
sanna hið gagnstæða.
S. .1. J. fer mörgum bróðurlegum
orðum um starfsemi mína í bindind-
ismálinu um fjórðung ahlar; en
segir þó litlu seinna i greininni, að
það sé sannfæring sín, að eg hafi
unnið á móti Goodtemplara starf-
inu af blindu flokksfylgi við Kon-
servattva. Eg er nú ekki svo góður
smiður, að eg geti felt þetta sanian.
En það get eg sagt, að hafi eg ekki
unnið meira fyrir bindindtsmálið,
ci'.ii fyrir Konservatíve flokkinn, þá
eru orð S. .1. .1. nm starfsemi mína
þar ekkcrt nema kurteis þvættingur.
S. .1. .1. vill ekki láta kalla sig
pólitiskan flokksmann. og ])ó lætur
hann sama flokkinn siga sér út tim
merkur og skóga, hverjar kosning-
arnar eftir aðrar, til að ljúga út at-
kvæði fyrir flokkinn, — svo eg við
hafi hans eigin orð.
S. ,1. .1. segist hafa unnið á nióti
Sveini Thorvaldssyni núna í kosn-
ingunum, af því að hann (S. Th.)
hafi ekki komið fram á síðasta þingi
svo, að við bindindistnenn þyrftum
;ð vera nokkuð upp nieð okkur af
þvi, og greitt atkvæði á móti vín-
sölubanninu. Eg veit ekki, hvort
það er satt eða ekki; eg hefi ekki
rannsakað það. Eg ætla heldur ekki
;;<v fara að taka svari Sv. Th. Ef
hann hefir viljandi beitt áhrifum
síniim á móti góðum niálum í þing-
inu, |>á er rétt hann gjaldi fyrir það.
En S. ,1. .1. var ekki að hefna fyrir
þetta í kosningunuii) í fyrra, og
vann hann þá á móti Sv. Th. engu
ninna cn nú.
S. ,1. .1. neitar að hafa tinnið ;i
móti Páli Beykdal. — af þvi hann
hafði ekki tíma til þess. Kkki vant-
aði viljann- Mér ber því að gjöra
grein fyrir, hvers vegna eg dróttaði
þvi að lionuni. Hétt fyrir kosning-
una fékk eg'bréf utan úr nýlend-
unni, frá stráng heiðarlegum og
sannorðum manni. Hann segir i
bréfinu: "EkEi veit eg, hvort Páll
nær kosningu, þvi það er unnið af-
ar hart ;i móti honinn. En ekki finst
irér það bróðurlegt af meðlim úr
stúkunni Skuld, að koma hér út til
þess að hjálpa til að fella Pál.
bezta dreng og strangan Templara".
— Eg ]>arf ekki að segja það hér,
hvers vegna eg taldi víst, að með-
limur þessi hefði verið S. J. J.;
hann getur ráðið í það sjálfur. En
afsökunar bið eg hann á þvi, að eg
skyldi drótta |>ví að honum, sem
hann hafði ' i unnið til.
Tæplega I ist mcr það drengilcgt
af S. J. J. að scgja, að allir þeir, scm
sóttu nú fram undir merkjum Kon-
servativa, væri hvorki treystandi
eða trúandi. Þessi Aikins flokkur
hafði ekki haft tækifæri til að enda
loforð sín eða svíkja, og því i hæsta
máta ósanngjarnt að kveða upp
vitnisburð um hann, eða nokkurn
flokk, fyrri en hann hefir unnið til
hans.
Norris flokktirinn er nú nýkom-
inn til valda; við höftim enga vissu
fyrir þvi, að hann reynist vel, að
hann noti vald sitt vel, fólkinu i
Manitoba til heilla <>g hamingju; en
við skuliint vonast eftir þvi og ekki
dæma hann fyrir verk sin fyrri en
hann hefir unnið þau.
S. J. .1. hefir sagt. að það væri á-
reiðanlegt, að við yrðum búin að fá
vinbann innan 12 mánaða í Mani-
t<>ba, og lagt við tlrengskap sinn.
Við skulum vona, að svo verði. Mér
er svo kalalaust til br. S. .1. J., að
cg viltli ekki sjá hann tapa dreng-
skapnum fyrir gjörðir Norrisar.
Eg held eg nenni ekki, að elta ólar
við þetta svar til inín. Útúrsnúning-
;>r og hártoganir eru eftirlætis grip-
ir höfundarins, og víl eg ekki
skemma ]>:i fyrir honum. En það
g<'t eg sagt Stórtemplar, að skoðun
niin er óbreytt enn: að engin ann-
ar Stórtemplar, sem eg hefi þekt,
hefði fengist til að ganga þann veg,
sem núverandi Stórtemplar hefir
gengið í kosiiingiinum, — að troða
Iiróður sinn ofan í skarnið, en vinna
alt, sem i hans valdi var, að koma
bjórbelg i valdasessinn, og hæla sér
id Ef það er anili Goodtemplara
reglunnar, þá verð eg að játa, að eg
hefi misskilið hann.
fí. M. Long.
Fjölgun kjósenda.
Samkvæmt skýrslu Hagstofunnar
um al])ingiskosningarnar 1!)14 áttu
þá kosningarrétt 13,400 manns eða
rúmlega 15 prósent af Ibúatölu
landsins, en uni 70 próscnt af öll-
um karlmönnum 2ó ára og eldri. —
l'm 5,600 karlmenn á þeim ahlri,
éða fram undir þriðjung af tölu
þeirr (30 prósent), voru útilokað-
ir frá kosningarrétti vegna takmark-
ana þeirra. sem þágildandi stjórn-
arskrá setti. Langflestir lieirra, sem
fóru á mis við kosningarréttinn
vegna þessara takmarkana, voru
hjt'i eða greiddu minna en 4 kr. í
sveitarútsvar. Hn nú hefir nýja
stjórnarskráin veitt hjúunum kosn-
ingarrétt og afnumið skilyrðið um
útsvarsgreiðslu og þar að auki veitt
konum kosningarrétt með söinu skil
yrðum og körluin. Má þvi heita, að
flestir karlar og konur 25 "ára og
tltlri hafi nú fengið kosningarrétt
eða von um hann innan skamms,
])\í að það skilyrði er sett í stjórn-
arskránni, að nýju kjósendurnir
(konur og karlar) bætist ekki við
allir í einu, heldur smátt og smátt,
þannig að fyrst bætast við allir þeir,
sem eru 40 ára og eltlri, næsta ár
]>eir, sem eru 3S) ára og cldri og svo
frcmvegis, að altlurstakmarkið fær-
ist niður um 1 ár á bverju ári, unz
2."> ára takmarkinu er náð, eftir 15
ér,
Hve miklu kjósendafjölgunin
liiuni neina nt'i þegar, verður ekki
séð með neinni vcrulegri nákvæmni,
c-n með nokkrum getgátuni má þó
liklega fara nærri nm það. Með all-
miklum líkuni má áætla, að mann-
fjöldinn í lantlinu sé nú (á miðju
ari 1915) 88,500 manns. Ef gjört er
láð fyrir, að aldursskifting lantls-
manna sé lík og 1!)1(), þegar mann-
talið fór fram, ]>á ættu að vera hér
um 19,400 karlar og um 22,!)()0 kon-
tn, eða samtals um 42,300 karlar og
kontir 25 ára <)g tidri. Af ]iessu
fólki eru nú samkvæmt nýju stjórn-
arskránni alveg útilokaðir frá kosn-
ingarrétti þeir sem sekir hafa orðið
um svivirðilega glæpi og ekki hafa
ftngið uppreist æru sinnar, enn-
fremur þeir, sem ekki eru fjár sins
ráðandi eða eru í skuld fyrir þeg-
irn sveitarstyrk, ]>eir, sem ekki
hafa verið heimilisfasttr í neinu
kjördæmi i eitt ;ir, og loks útlend-
i:igar, sem ekki hafa átt lögheimili
ht'i' á lantli i sl. 5 ;ir. Hve margir
kunna að missa kosningarrétt
vtgna þessara ákvæða, er ómögu-
k.'gt að segja, en það verður þó ald-
rei nema litill hluti, og með shimp-
reikningi mætti ef til vill giska á, að
það nuiiidi verða um 1,300 manns.
Eru þá eftir 41,000 manns, sem all-
ir væru kjósendur nú þegar, ef ekki
væri ákvæðið um, að nýju kjósentl-
urnir bættust við smátt og smátt.
Væru kjósendurnir |)á fram undir
helmingur landsmanna (47 prósent)
og kjósentlatalan hér um bil þre-
föld á við það, scni áður var. En
til þess að finna kjósendatöluna eins
og hún er nú, verður að draga frá
alt kvenfólk á aldrinum 25—40 ára
og karlmenn á sama altlri, sem eru
lijú eða greiða minna en 4 krónur í
sveitarútsvar. Ef gengið er út frá
aldursskiftingunni 1910 má ætla, að
kvenfólk það, sem hér um ræðir,
sé um 8,500 að tölu. Um karlmenn-
ina er erfiðara að segja, en sjálf-
sagt má ganga að þvi vísu, að fleiri
séu í hjúastétt á þeim aldri, heldur
en yfir fertugt; en aftur á móti má
liklega búast við, að fletri séu yfir
fertugt sem greiða minna en 4 kr.
i sveitarútsvar. Það fer því liklega
ekki mjög fjarri sanni, að helming-
urinn af þessum nýju karlkjósend-
iun séu á aldrinum 25—40 ára ,og
f;ii |>ví ekki kosningarréttinn nú l>tg
ar nema helmingur þeirra. Nú má
ætla, að af karlmönnum yfir 25
ára séu útilokaðir frá kosningar-
rétti um 5,800 manns. I'.f gjört er ráð
fyrir, að af þeim verði áfram al-
gjörlega útilokaðir frá kosningar-
rétti nm (>()() manns (aðallega vegna
sveitarstyrks), ]>á verða eftir 5,200
stni kosningarrétt eiga að fá. Ef
r.ú er gjört ráð fyrir, að helmingur-
inn af lieiin sé á ahlrinum 25—40
ára, verða kjósendur, sem við bæt-
ast af kaiimönnum nú þegar, ekki
nema um 2000. Samkvæmt þessu
ættu kjósendar nú að vera um 16,-
200 karlar og um 13,700 konur, sam-
tals 29,900 eða nálægt þrjátiu þús-
und karlar og konur, í stað hér um
bil 13,600 samkvæmt gömlu stjórn-
arskránni. Kjósendatalan gjörir því
meir en að tvöfaldast þcgar i stað,
þvi að við bætast rúmlcga 16,000
nýjir kjósendur eða um 120 prósent
af gtimlu kjósendatölunni.
Kjósendur l>eir, sem hór hefir
vcrið talað um, eru kjósendur til
neðri deildar. Til cfri deildar verð-
ur kosningarrétturinn takmarkaðri,
því að til þeirra kosninga hafa ekki
kosningarrétt þeir, sem yngri eru en
35 ára. Þeir karlmenn á aldrinum
25—35 ára, sem áður hafa haft kosn-
ingarrétt til alþingis, hafa nú ekki
kosningarrétt til efri deildar; en
giska má á, að það muni vera rúm-
Itga 3 þúsuntl manns. Eru þá kjós-
endur til efri deildar nú samkvæmt
því (ííii tutliigii og sjö þúsund (um
13 þúsund karlar og um 14 þiisund
konur) eða nálægt tvöfaltlri kjós-
endatölunni til alþingis áður. Ef
ekki væru ákvæðin nm, að nýju
kjósendurnir bættust við smátt og
smátt, ímmdi svo sem áður er sýnt,
kjósendurnir til neðri deildar vera
rúmlega 40 þúsund manns, en' kjós-
endurnir til efri deildar mundu
varla komast hærra en upp í 30 þús-
und (14 þúsund karlar og 16 þús-
untl konur), |>vi að þá bættust að
tins við þeir af nýju kjósendunum,
sem nú eru á aldrinum 35 til 40 ára.
Væri ]>á hér um bil fjórði hltiti kjós-
endanna til neðri deildar útilokaður
fiá kosningarrétti til efri deildar.
vilji. — Eg held, Lukerya mín, aC
]>að væri betra fyrir þig að selja
kálfinn, og kaupa þér folald af
Gabriloff hestakyninu, þvi þeir hesi
ar ínunu hækka í verði.
"Fyrirgefðu mér alt, góða, fyrir
Krists sakirl--------------"
Við huldum höfuð hans, segir
læknirinn og héltlum þaðan, þvi að
aðrir voru að kalla á t>ss. Hann var
þar einn eftir. Tutttigu mínútura
seinna fórum við þar hjá. Hann var
dáinn og hendur hans krosslagðar á
brjóstið. Hann hafði gjört það sjálf-
ur og beðið dauða síns rólegur.
kviðalaus og án þess að kvarta mel
einu einasta orði.
Þannig deyja rússnesku bænd-
urnir!
ÁGRIP AF REGLUGJÖRÐ.
um heimilisréttariönd í Canadt
Norbvesturlandinu.
Hver, sem heflr fyrlr fjölskyldu ••
sjá etSa karlmaSur eltlrl en 18 ara, ret-
ur teklS helmlllsrétt a fJórtSunff 4e
sectlon af óteknu st.iórnarlandl I Man-
sækjandl verður sjalfur atS koma t
ltoba, Saskatehewan og Alberta Um-
landskrlfstofu stjórnarlnnar, etJá und-
lrskrifstofu hennar I þvi héraSl. 1 um-
bo'Oi annars má taka land & ðlluot
landskrlfstofum stjórnarlnnar <«n ekkt
a undlr skrlfstofum) met! vlssum sktl-
yrtSum.
SKVLDUR—Sex mánaTSa HDÚ1] Of
rœktun Iandslns á hverju af þremur
árum. Landnemi má búa meB vissuia
skilyrtSum innan 9 mílna tra heimtlla-
réttarlandl sinu. á landl s?m ekkl «r
minna en 80 ekrur. Sæmilegt ivðru-
hús vertSur afl byggja, aJ5 undantekns
þegar ábútiar skyldurnar eru fullnœg-V-
ar Innan 9 mílna fJarlægtS & ötlra
landi, eins og fyr er frá greint.
í vlssum hérutSum getur góíur o(
efnilegur landnemi fengitS forkaupa-
rétt á fjórtiungl sectiónar metsfrant
landi sínu. VertS $3.00 fyrir ekru hverja-
SKYLDUR—Sex mánatSa ábÚTS £
hverju hinna næstu þrlggja ára eftll
atS hann hefir unnitS sér inn eignar-
bréf fyrir heimilisréttarlandi sínu, or
.uk þess ræktats 50 ekrur á hinu selnnt
landi. Forkaupsréttarbréf getur lanð-
neml fengitS um lei'5 og hann tekuj
heimilisréttarbréfiS, en þó metS vissunt
skllyr"5um.
Landnemi sem eytl hefui- helmllla-
rétti sínum, getur fengiS heimlllsrétt-
arland keypt i vlssum hérutSum. Vert
$3.00 fyrir ekru hverja SKYI.DUH-
VerSur a15 sitja á landinu 6 mánuíl at
hverju af þremur næstu árum, ræktc
50 ekrur og reisa hús á landlnu, sem et
$300.00 vir-ði.
Bera má niJSur ekrutal. er ræktaaf.
skal, sé landitS ðslétt, skógi vaxits etSa
grýtt. Búþening má hafa á landlnu I
sta'B ræktunar undir vissum skllyrtSunt
W. W. CORY,
Deputy Minlster of the Interlor.
BlötS, sem flytja þessa auglýilnca
leyfislaust fá enga borgun fvri»-
Hinn deyjandi Rússi.
lítissneskur herlæknir segir frá:
Það var uin kveld eitt í skógar-
toppi nokkruiu, þegar öskur og
tirunur fallbyssanna var farið að
minka, að vér lögðuin út ávigvöll-
inn til að reyna að ná einhverjum
særðum inönntun með lífi.
Þegar ]>angað koin sáuin vér nokk
uð álengdar mann risa upp á oln-
boga og veifa hendinni til vor. —
llann var vafinn í stóru káptina
sína, sem (>II var rauð af blóði hans
og gat vaiia talað. Andlit hans var
helbleikt sem á liki va'ri.
"Hvað vilt l)ú litli bróðir?" sagði
heknirinn.
"Viltlir þú vera svo góður, að
skrifa fyrir niig konunni minni og
segja lienni. að eg sé datiður". og
svo stýlaði bann lækninuni bréfið.
"Mín heitt elskaða kona, Lukerya
Petrownal — Eg verð að segja þér,
að nti er niér slegin seinasta stund-
in. Guð hefir ekki leyft það, að
\ið skyldum fá að sjásl aftur. Ann-
.istii börnin, Vasutka og Dunka. Ef
iftist aftur. þá láttu ekki hinn
n.vja bónda þinn berja þau. Seldu
merina okkar honuni Rena Ryghoff,
en ])(> ekki fyrir minna en 10 rúbl-
ur. Það er hestverð núna. Láttu
hvitþvo hústð og láttu bann Pétur
Bezruchoff borga þár 3 riiblur fyrir
hafra. Hann Vlass ganili. frændi
minn hvitþvær htisið fyrir 20 kop-
ees (smáskildingur).
"I"g hefi fengið sár í bakið og
ktilan hcfir farið i gegnum mig og
koinið út um brjóstiB. Það var guðs
Sextíu manns geta fengið aðgang
að læra rakaraiðn undir eins. Ti!
]>ess að veiða fullnuma þarf aðniri!-
8 vikur. Áböld ókeypis og kaup
borgað meðan verið er að læra.
Nemendur fá staði að enduðu nami
fyrii' $15 til $20 á viku. Vér höfum
hundruð af stöðum bar sem þéT
tretið byvjað á eigin raiknlng. Eftir
spurn eftir rökurum er æfinlega
mikil. Til þess að verða góður rak-
ari verðið ])ér að skrifast i'tt frá
Alþjóöa rakarafélaginu.
INTERNATIONAL BARBER
COLLEGE.
Alexander Ave. Fyrstu dyr vestan
við Jlain St., Winnieg.
Islenzkur ráðsma'ður hér.
Ein persóna (fyrir daginn), $1.50
Herbergi, kveld og morgunvertSur,
$1.25. MáltitSir, 35c. Herbergl, ein
persóna, 50c. Fyrirtak i alla staTSi,
ágæt vínsölustofa i sambandl.
Tnlslml Garry TZT,2
R0YAL OAK HOTEL
('hast. CustnfsHon. eÍKandi
Sérstakur sunnudags mltSdagsverS- j
ur. Vin og vindlar á borlSum frA
klukkan eitt til þrjú e.h. og frá sex
til íltta ats kveldinu.
2s:t MARKBT STRBET, WINNIPBO
Rafmagns — heimilis — áhöld.
riugbe» Rafmagní- Klaavelar
Thor Hafmagns Þvottaveitvr
Red Rafmagns f>vottav* »r
Harley V'acuum Gólf H»->.nnarat
'l.aco" Nitrotíen op Tungsten Ump
ar.
ilugns "Klxlures"
'Universal" Appliancey
J. F. McKENZIE ELECTRIC
CO
283 Kennedy Street
Pbone Main 4064 Utnnipig '
ViSgJört51r af öllu tarjl fljrttt og vel
af hendi leistar.
Br'íkaBar saui ivélar metS bæfi-
legu verði ; n> r Stncer vélar,
fyrir penlnga út I i nd eoa tll letlgu
Partar i allar teg idir af vélum.
aogjörí & öllum teg tura af Phon-
nographs á mjög \kt veríl
J. E. BRYANS
531SARGENTAVE.
oknur vantar dugl«Ka "ageota" 01
v crksmn la
THE CANADA
STANDARD LOAN CO,
Atínl Skrffstofa, W limlpeit
$100 SKULDABRÉF SELD
Tllþæginda þelm sem hafa amá upp-
hæfiir tll þess aB kaupa, sér 1 hag.
Uppiýsingar og vaxtahlutfall fœst
á skrifstofunnl.
J. C. Kyle, rAtSamaTtnr
42* Maln Street, W Initlpra.
NÝ VERKST0FA
Vér erum nú færir um að taka á
móti öllum fatnaði frá y'ður til að j
hreinsa fötin þín án þess að væta I
þau fyrir lágt verð:
Suits Steamed and Pressed 50c
Fants Steamed and Pressed 25c
Suits Dry Cleaned....................$2.00
Pants Dry Cleaned....................60c
Fáið yður verðlista vorn á öllum
aðgjörðum skófatnaðar.
Empress LaTindry Co.Ltc1.
Phone St. John 300
COR. AIKENS AND DUFFERIN í