Heimskringla - 07.09.1921, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 7. SEPT., 1921
HEIMSKRINGLA
3. BLAÐSIÐA
■síSan smáslakað til og loks látiS
«iftit 'okkur aS fullu. Baráttan hef-
ir veriS langdregiS orSaþjark án
áhlaupa og stórsigra; hún hefir ver
iS reipdráttur, þar sem unnist hef-
ir þumlungur eftir þumlung og
þegar kom aS stund sigursins, þá
var þaS aSeins b!á endinn, sem
vanst.
Þannig hefir í meSferSinni
dofnaS yfir þessu hlutverki þjóS-
arinnar. ÞaS hefir kólnaS í hönd-
unum á okkur. Tímalengdin hefir
tekiS úr því allan sársauka og líka
alla sigurgleSi. ÞaS hafa iþurkast
úr því nálega allir skarpir drættir
og svipmiklar línur. Og þegar sig-
urinn vinst aS lokum, er þjóSin
orSin þreytt og köld. Er þá ekki
von, aS hún verSi fegin aS hvíla
augun þreytt og tóm á litum fan-
ans, án þess aS augun skjóti
gneistum ástúSar og skilnings á
fullveldistákninu.
Hugarástand manna og afstaSa
þeirra til fullveldis og framsókn-
armála, er eins og gróSurlffiS í
landinu. Á láglendinu er þaS bráS
þroska og fjölskrúSugt, en verSur
því fábreyttara og kyrkingslegra,
sem ofar dregur í fjöllin. Því ofar
sem dregur á æfi manna, því fá-
-skilftnari og óhagkvæmari verSa
menn um þau mál, sem æskulýS-
urinn í landinu fylkir sér um. ÞaS
■er hin aldraSa sveit, sem Þ. E.
'mintist á. Mér virSist, aS síSan
fullveldisdagurinn rann upp, hafi
þeirri sveit fjölgaS ískygglega
m'ikiS. Mér virSist, aS þeim mönn
um fækka, sem hafa verulega trú
á því, aS viS eigum og aS viS get
um af eigin ramleik int af hönd-
um hlutverk frjársborinnar þjóS-
ar. Eg hefi hitt menn, sem á yngri
árum sínum hafa veriS brennandi
fullveldissinnar og lyst handseldri
sök æskunnar í landinu á hendur
íhaldinu, en sem nú eru sokknir
ofan í bölsýni og trúleysi á full-
veldismálefni okkar. Eg hefi heyrt
þá hafa fullveldiS aS fíflskapar-
málum og tala um fullveldisremb-
ing í sambandi viS háskóla okkar
og hæstarétt. ÞjóS, sem er í krögg
um og á lítiS til af hjartahita,
stendur berskjölduS Ifyrir eitur-
tungum slíkra andlegra úrkynj-
unga. ÞaS er tiltölulega miklu létt-
ara aS níSa úr mönnum kjark, svo
þeir snúi stöfnum til undanhalds,
heldur en aS eggja menn til viS-
náms, svo þeir leggist þungt á ár.
ar gegn tvísýnum veSurbakka.
En þeim mönnum, sem drepa
kjark úrþjóSinni á ' hættulegum
iímum meS háSglósum um öll okk
ar fullveldistákn og þar á meSal
fánann,1 get eg ekki annaS en gef-
iS langt nef fyrirlitningarinnar og
eg vil láta hýSa þá einskonar þjóS
hýSingu; hýSa þá aS Lögbergi.
ViS getum ekki neitaS því, aS
fullveldi okkar er statt í hættu.
Þar meS er ekki sagt, aS þaS sé
ótímabært og aS viS séum ekki
vaxnir því, aS sjá því borgiS. Svo
hefir*viljaS til, aS fruíhbýlingsár
okkar eru óvenjulega erfiS. Eina
hættan, sem ógnar fullveldi okkar,
er bölsýniS í landinu og skilnings-
leysi á því, hvaS til okkar IfriSar
heyrir. Okkur vantar sársaukánn,
sem hristi Dani eftir 1 864 og okk-
ur vantar þjóSarhugsjónina, sem
gaf þeim orSin: “ÞaS sem tapast
út á viS, skal vinnast inn á viS.”
viS höfum engu aS tapa út á viS.
Yfir okkur gín ekkert erlent vald,
sem er líklegt, til þess aS slá okk-
ur djúpu sári. ÞaS er engin sjáan-
leg hætta á því, aS erlent vald
dragi fánann okkar niSur. Þess-
Vegna getur þjóSin gengiS óáreitt
í áttipa- til óvissunnar meS skulda
bölsýniS á aSra hönd en tómlætiS
á hina.
Okkur er aS berast fréttir um
þaS þessa dagana, aS dönsk stór-
blöt^ fari háSslegum prSum uMfull
veldísbrask okkar í sambandi viS
lánbeiSni okkar og fjárhagsvand-
ræSi. Ékki verSur um þaS sagt,
hversu mikil brögS eru aS þessu.
Skiftir litlu, hvort þau 6ru mikil
eSa lítil. ViS “kennum þelfinn".
ÞaS þarf ekki aS koma okkur á
óvart, þó enn kunni aS vera til
stórdanskur andi í garS fullveldis-
máls Islendinga, enda ekki hættu-
1 legt. Hitt er verra, aS til eru hér
á landi íslenzkir Stór-Danir, sem
þykir Dönum farast mjög aS von-
^ um í þessu'máli. Og því er ver, aS
þessi þjóS er orSin svo geSlaus
af margra alda sargi og gargi, aS
hún beygir hálsinn fyrir hverri
J smán. Þessvegna þarf svo mikils
viS, til þess aS særa hana. En af
í því, hvernig þjóSin bregst viS
| þessu, iná marka, í hve mikilli
■ hættu fáninn er staddur fyrir því,
að viS drögum hann sjálfir niSur.
Eg á félagsbú meS einhverjum
| manni, sem hefir veriS fenginn
mér til forráSa ómyndugum og án
míns samþykkis. Hann fer meS
öll ráS bús okkar og alla ábyrgS.
MeS aldrinu rís upp í mér manns-
lundin sú, aS vilja sjálfur bera
ábyrgSina. 'En hann segir: ‘ Vertu
kyr, karl minn, viS sömu kosti.
Þér mun ekki tjá, aS eiga meS þig
sjálfur. Þér mun farnast illa.” En
eg læt ekki letjast og fer aS eiga
meS mig sjállfur. En fyrstu bú.
skaparárin verSa óvenjulega erfiS
og eg kemst í skuld og leita til
fyrri félaga míns um bráSalbirgSar
lán. Jú, hann tekur erindinu lík-
lega, en lætur fylgja háSsglósur
yfir kröggum sínum. Eg hefi um
tvent aS velja, aS taka viS hjálp-
inni ogbáSinu eSa þiggja hvorugt.
Og framtíS mín sem búmanns er
undir því komin, hvernig eg
snýst viS. Taki eg kinnroSalaus
viS hvorutveggja, velti skuld
minni til ig láti sem ekkert hafi
í skorist, verSur þess langt aS bíSa
aS eg rétti viS. En ef mér þrútnar
skap og eg læt hendur skiifta bú-
mannsörlögum, vex eg upp úr
nauSleitarmenskunni og get strok
iS um frjálst ihöfuS.
Og nú er þjóSin stödd í þess-
um sporum. ViS höfum öSlast
fullan skilning á varnarskyldunni,
sem ihonum fylgir. ViS höfum öSl-
ast fullveldi, ent ekki aS sama
skapi fullveldis rr.eSv<tand. Úr-
slitastundin nálgast, sem sker úr
því, hvort víS rísum óbugaSir upp
úr brimiöSri þessara tín»a, eSa
hvort þjóSarmeSvitundin skolast
burt meS henni fáninn úr landinu.
Sú stund sker úr því, hvort viS
drögum fánann niSur og leggjum
álútir út á bónbjargarveginn, eSa
f'vort hann framvegis blaktir yfir
lítilli þjóS, sem hefir unniS þrek-
virki.
Ofsi ÞjóSverja hefir veriS lægS
ur. En þaS hefir veriS gert meira.
ÞaS er veriS aS reyna aS kúga
þjóSina til bana. Þeim er goldin
smán á smán ofan. Hvernig hafa
þeir snúist viS. Þeir hafa snúist viS
á þann hált. aS ^þeir eru meS dugn
aSi sínum a|S koma sigurvegurum
sínum í vandræSi. Þeir eru aS
verSa bigurvegararnir. Þeir sækja
ekki viSreisnarbaráttuna meS
vopnum, heldur meS verklfærum.
Vísan, sem eg las upp í upphafi
máls míns, er eins og væri hún til
þeirra kveSin.
En sú vísa er þó kveSin til þess
arar þjóSar. Hún er lausnarorS
hennar á þessum tímum. Örlög
fánans velta á því, aS viS látum
hendur skifta þjóSarörlögunum.
HiS mikla málefni Jóns SigurSs
sonar er á þessum ajmælisdegi
hans í rapn og veru miklu nauS-
uglegar statt, heldur en þegar
hann hóf baráttu sína. Þá átti
^ameinuS þjóS alt aS vinna, nú á
sundruS þjóS öllu aS tapa, ef svo
vil'l verkast. Minning Jóns kallar
okkur saman í þéttar fylkingar um
fánann. ÚrræSasnilli þings og
þjóSar megum viS ekki treysta.
Þar verSur lítiS annaS gert, en aS
bisa viS aS velta skuldum úr ein,
um staS í annan. ÚrræSin eru
heima Ifyrir í venkahriþg) hvers
manns, þar sem atorka og bjart-
sýni le*ggja stein viS stein í grunn
Reyndu það einn dag.
Þegar car-þvottur kemst ofan
____ $1.00.
i Þegar ísrjómi kemst ofan í 1 Oc.
1 eSli íþínu verSurSu aS eiga þegar læknis kaH kemst ofan f $2.
hástól, þar sem þú mætir fyrir þegar dagblaS kemst ofan í 1 c.
rétti.
Engin ytri lög, venjur eSa regl-
ur eru svo heimtufrekar eins og
I sá dómari sem þar situr — þín eig
! in réttlætis tilfinning.
Haldir þú þaS auSvelt aS lifa
| samkvæmt þínum æSstu hugsjón-
I uf, þá reyndu þaS einn dag!
ByrjarSu á morgun og seg viS
sjálfan þig:
"1 dag skal eg lifa eins og sönn-
j um manni sæmir. Hati, ótti og
kreddur skulu engan þátt eiga í
gjörSum mínum. Engin óþarfa
orS vil eg maela. Framkoma mín
í orSum og verkum skal hafa
göfgandi og betrandi áhrif á alla
sem egmæti. Verk mín skulu vera
svo lítarlaus, aS iþegar nóttin kem-
ur og eg held reikning yfir þau
fyrir þeim sem situr á hástóli
hástóli hjarta míns —réttlætinu—
segi þaS: ‘Þú ihefir gert vell’”
Reyndu\þaS einn dag!
—The Fra—M.J.B.
FYRIRSPURN
Vill Heimskrir.gla eSa einhver,
gera svo vel og svara eftirfarandi
spurningum:—
Var gamalmennaheimiliS Betel
stofnaS fyrir aldraS og lasburSa
fólk eingöngu, eSa einnig sem
greiSaheimili fyrir umfarendur?
Eru reikningar haldnir á Betel
yfir öll útgjöld og tekjur, svo
mögulegt sé aS sanna hvort stofn-
unin he'fir veriS byrSarauki eSa
inntektargrein?
NJÓSNARI
ATHS.:—
HvaS H'eimskringlu snertir, er
hún málum þessum ekki nægilega
kunn til þess aS geta svaraS þeim
til hlýtar. Hún hefir litiS svo á,
sem “Betel" væri eingöngu stofn-
aS fyrir aldraS fólk; og aS því er
síSara atriSiS, framfærslukostnaS,
snertir, er þaS víst aS reikningar
eru haldnir yfir hann. En ekki get-
ur hún sagt frekar um hag eSa
ástæSur heimilisins.
Fra>i villudýra.
Hvenœr?
Lauslega þýtt úr Seattle Times.
EinKver aulinn spyr, hvenær
vöruverS muni komast á þaS stig, Ameríka hefir einkennilegan
sem þaS var fyrir stríSiS. SvariS skeiSvöll þar sem hlauphraSi villi.
er sem fylgir: | dýra er reyndur á. Völlur þessi
Þegar kol komast ofan í $9.00 er í Utah, og er þaS stór slétta,
tonniS. I þar sem bíll getur auSveldlega
Þegar far meS jámlbrautum fylgt hlaupaandi villidýri. Tíma
DR. KR. J. AUSTMANN
810 Sterling Bank Bldg.,
Cor. Portage & Smith
Phone A2737
ViStalst. 2—4 og 7—8 e. h.
Heimili aS 469 Simcoe St.
Phone Sh. 2758
DR. WM. E. ANDERSON
(Phm.B., M.Dj! C.M., M.C.P.&
S„ L.R.C.&S.)
Eye, Ear, Nose and Throat
Specialist
Office & Residence:
137Sherbrooke St.Winnipeg,Man.
Talsími Sherb. 3108
Islenzk hjúkrunarkona viSstödd.
MISS MARÍA MAGNÚSSON
píano kennari
940 Ingersoll St., Sími A8020
kemst ofan í 2c á míluna.
Þegar húsaleiga kemst ofan í
$25.00 um mánuSinn.
Þegar gasolía kemst ofan í 1 Oc
galloniS.
Þegar notkuri talsíma kest ofan
í $1.00 um mánuSinn.
Þegar máltíSin kem3t ofan í 25c
Þegar daglaunin komast o'fan
í $2.00 á dag.
Þegar farmiSar á stræti'svögn-
um komast ofan í 5c.
Þegar rentur alf peningum kom-
ast niSur í 5 %.
ritiS “Everyday Science" skýrir
frá athugunum þeim, sem þar
hafa veriS gerSar. Elgúr nokkur
hljóp fyrstu 5 km. meS 80 km.
hraSa á klst., svo hægSi hann
fljótlega á sér og hljóp aSeins meS
45 km. á klst. Sléttuúlfur hljóp
meS 50 km. hraSa. Önnur úlfteg-
und Kojote, hljóp 4 fyrstu km.
meS 49 km. hraSa og hélt honum
meS mikilli þrautseigju í langan
tíma. HraSi fugla vaT prófaSur
meS flugvél, sem flaug í kapp viS
þá. Villiönd flaug 80 km. á klst.
Þegar matreiSslumannskaup meS vindi og amerískur örn 72
kemst ofan í $5.00 um vikuna. meS sömu skilyrSum. Meistari í
Þegar hárskurSur kemst ofan í þessu einkennilega kapphlaupi
25c. í Utah varS þó Antilópan; hún
Þegar aSgangur aS kvikmynda- hljóp fyrstu 4 km. meS 98 km.
húsum kemst ofan í 5c. hraSa á kl.st. —Mbl.
KOL
HREINASTA og BESTA tcgund KOLA
bæSi til HEIMANOTKUNAR og fyrir STóRHYSI
AUur fklwnrur tneS BIFREIÐ.
Empire Coal Co. Limited'
Tals. N6357 — 6358 603 ELECTRIC RWY BLDG
Nýjar vörubirgðír
konar aðrir strikaSir tiglar, hurðir og gluggar.
Komið og sjáið vörur. Vér erum ætfð fúsir a<J sýna,
þó ekkert sé keypt.
The Empire Sash & Door Co.
-------------- L i m i t e d ——---------—-
MENRY AVE. EAST WINNIPEG
RALPH A. COOPER
Registered Optometrist
and Ptpician.
762 Mulvey Ave., Fort Rouge,
WINNIPEG.
Talsími F.R. 3876
Óvanalega nákvæm augnaskoSun,
og gleraugu fyrir minna verS <n
vanalega gerist.
0. P. SIGURÐSS0N,
kiæSskeri
662 Notre Dame Ave. (vi5 borniS
á Sherbrooke St.
Fataefn* af beziu tegund
og úr miklu aS velja.
KonúS inn og skoSiS.
Alt verk vort ábyrget a®
vera vel af heodi leyet.
Suits made to order.
Breytiagar og vtðgerSir á fötum
meS mjög rýmilegu vertíi
W. J. LINDAL & CO.
W. J. Lindal J. H. Líndal
B. Stefánsson
lslenzkir ISgfræSingar
1207 Union Trust Building, Wpg.
Talsími A4963
Þeir hafa einnig skrifstofur aS
Lundar, Riverton og Gimli og eru
þar aS hitta á eftirfylgjandi tím-
um:
Lundar á hverjum miSvikudegi,
Riverton, fyrsta og þriSja hvem
þriSjudag í hverjum mánuSi.
Gimli, fyrsta og þriSjahvem miS-
vikudag ■ í hver jum mánuSi.
n
ínn.
—Dagur-
KVÖLD.VÍSA
Dotta á barmi dagsins — frá
dróttir, hrömum sínum.
Gott er varma og næSi aS ná
Nótt, í örmum þínum. ,
M. J. B.
!!
Abyggileg Ljós og
Aflgjafi.
Vér ábyrgjuaast ySur varanlega og óslitna
ÞJONUSTU.
ér æskjum virSingarfylst viSskhHa jafnt fyrir VERK-
SMIÐJUR sern HEIMILI. Tals, Main 9580. CONTRACT
DEPT. UmboSsmaSur vor er reiSubúmn a3 finna ySur
tS máli og gefa ySur kostnaSaráætlun.
Winnipeg Electric Railway Co.
A. IV. McLimont, Gen'l Mpnager.
3/
GityOairy Limited
Ný stofnun undir nýrri og fuli-
komnari umsjón.
SendiS oss rjóma ySar, og ef
þér hafiS mjólk aS selja aS vetr-
inum, þá kynnist okkux.
Fljót afgreiSsla — skjót borgun,
sanngjamt próf og hæSsta borgun
er okkar mark og miS.
ReyniS oes.
I. M. CARRUTHERS,
Managing Director
J. W. HILLHOUSE,
Secretary Treas.
Arnl Andereon
E. P. íiarlnnd
GARLAND & ANDERS0N
LÖGFítRÐIWGAR
Phono: A-2197
( Eledvic RafUvoy Chamhers
RES. ’PHONE: F. R. 37f>5
De. geo. h. carlísle
Stundar Eingöngiu Eyrna, Augna
Nef og Kverka-ájúkdóma
ROOM 710 STERLING BANK
Phone: A204)1
NESBITT’S DRUG STORE
Cor. Sargent Ave.&SherbrookeSt.
PHONE A 7057
Sérstök athygli gefin lækna-
ávísunum. Lyfjaefnin hrein og
ekta. Gætnir menn og færir setja
upp fyfin.
Or. M. B. Hal/dorson
401 Born BUILDINO
Tal*. i A3S21. Cor. Port. ok Edm.
Stundar elnvörCunffu berklasýkl
og aöra lungnasjúkd<óma. Er att
flnna á skrifstofu stnni kl. 11 tll 12
f.m. og kl. 2 til 4 e. m.—Helmlll afi
46 Alloway Ave.
Talafmli A888S
Dr.y. O. Snidal
TANNL4EKNIR
014 Someriet Block
Portage Ave. WINNIPBO
Dr. J. Stefánsson
401 BOYD BIIILm.Vti
Hornf Portase Ave. og ESdmonton St.
Stundar elngöngu augna, eyrna.
nef og kverka-ajúkdóma- AtJ hltta
frá kl. 10 tll 12 f.h. og kl. 2 tfl 5. a.h.
__ Phonei A3521
627 McMillan Ave. winnipej
Vér höfum fullar birrBlr hretn-
meff lyfseOla jrDar htoffah, vér
uetu lyfja os meBala. Komll
gerum meöuliQ nikv<eml«fa eftlr
Aviaunum lknanna. Vör slnnum
Sf?Un8aleyff:ÖntUnUm °* 'elJUm
COLCLEUGH <& CO.
Notre Dame og Sherbroofee 9ta.
Phonesi N7038 og N7650
0,4
A. S. BAfíDAL
selur llkklstur og annast um út-
farfr. Allur útJúnahur si bestl.
Ennfremur selur hann allskonar
mtnntsvarfSa og lecstelna.
»18 SHERBROOKB ST.
Phonet N6007 WINNIPEG
TH. JOHNSON,
Úrmakari og GuIlsmiSur
Selur giftmgaleyfisbréf.
Bérstakt athyglt veltt pöntunum
ogr viíJgJörnum ■**’-- - - •
248 Main St.
útan af landt.
Ph-inei A4637
J. J. Swanson u. G. Htnrtkseon
J. J. SWANS0N & C0.
PASTEIviNASALAR OG _ „
penlnga mltllar.
Talstmt A6348
808 Parls Bulldlng Wtnnlpeg
Dr SIG. JÚL. JÓHANNESSON
B. A., M. D.
LUNDAR, MAN.
Y. M. C. A.
Bwrber Shop
Vér óskum eftir viSokiftum ySar
og ábyrgjumst gott verk og fuH-
komnasta hreinlætí. KorrúS eifiu
ékini og þér mtmnð koma aftnr.
F. TEMPLE
Y.M.C.A. Bldg., — Vanghan St
Skuggar og Skin
v Eftir Ethcl Hebble.
Þýckl af S. M. Long.
470 blaðsíður af spennandi lesmáH
YerB $1.00
THE VIKING PRESS, LTD.
Phone A8677 639 Notre Dame
JENKINS & CO.
The Family Shoe Store
D. Macphail, Mgr. Winnipeg
UNIQUE SHOE REPAIRING
HiS óviSjafnanlegasta, bezta og
ódýrasta skóviSgerðarverkitæSi í
borginni.
A. JOHNSON
660 Notre Dame eigandi
Vér geymum reiShjól yfir vet
urinn og gerum þau eins og ný,
ef þess er óskaS. AHar tegund-
ir af skautum búnar til $Amr
kvæmt pöntun. AreiSanlegt
verk. Lipur afgreiSsla.
EMPIRE CYCLE CO.
641 Notre Dame Ave.