Heimskringla - 26.07.1922, Qupperneq 3
WINNIPEG, 26. JGLÍ, 1922.
HEIMSKRINGLA.
3. SLAÐS2)A.
banna oss að afia þekkingar á lög
um tilverunnar og sannana fyrir
framhaldslífi mannsins eftir dauða
líkamans, þá lýsum vér því hik-
iaust yfir, að vér metum það eng-
is. Mörg önnur fyrirmæli eru í
Mósebókunum, sem engum yðar
dettur í hug að halda. Þar er
harðlega bannað bæði að neyta
bióðs og mörs, og'líka blóðmörs.
Þar er margbannað að taka vexti
af fé. Ef fara á eftir fyrirmælum
Móselaga, þá verðið t>ér að láta
Alþing afnema sem skjótast bæði
Landsbanka og Islandsbanka.
Séra Eiríkur Briem hefir þá haft
óguðlegt verk í frammi með því
ao koma upp söfnunarsjóðnum.
Jafnvel svo guðhræddir útbús-
sljórar sem Árni Jóhannsson hafa
þá árum saman verið að baka sér
sekt með starfi sínu. Eg fullyrði,
óg skal sanna ómótmælanlega,
verði þess krafist, að til eru þau
fyrirmæh í Gamla testamentinu,
sem mundu koma oss inn í hegn-
mgarhúsið, ef vér færum eftir
þeim nú á dögum. Eg hirði ekki
áð nefna þau dæmi hér. — Þegar
menn því eru enn að klifa á þessu,
að eigi megi leita frétta af fram-
liðnum, vegna Móselaga, þá ber
það annaðhvort vott um frámuna-1
le,gan skilningsskort og fáfræði
eða þá vísvitandi hræsni.
Próf. Sigurður P. Sívertsen
benti í ermdi sínu á, að samvizk-.
an, upplýst af anda Krists, yrði
að vera æðsti dómannn í þessuiri
efnum sem öðrum. Eg er horiuni|
alveg sammála. En það má segja
meira. Vér getum bent á for-
dæmið, sem Knstur hefir gefið
oss. Og hver var þá afstaða Krists
til málsins!* Hann lagði fyrir
oss: eigi aðeins að bið)á, heldur
og að leita og knýja á, því að þá
mundum vér finna og fyrir oss
rnundi upp lokið verða. Eg fæ
éigi betur séð en að hann hafi
blátt áfram verið brautryðjandi
á þessum leiðum. Þrjú fyrstu
guðspjöllin segia, að hann hafi
farið með, þá þrjá lærisveinana,
sem -dásamlegustu hæfileikum
voru gæddir, upp á fjall, og er
þeir voru sofnaðir hinum ein-
kennilega svefni, sem nú er kunn-
ur frá sambandsástandi miðlanna,
hafi hann sjálfur ummybdast og
honum birst tveir framliðnir
menn, þeir Móse og Elía, og haf:
þeir átt tal við hann um stund. Sé
það rangt, að tala við framliðna
menn, þá hefir sjálfur meistarinn
gert sig sekan í þeirri synd. —
Hitt er þó enn meira: Þegar hann
er dáinn, sýnist hann ekki gera sér
eins mikið far um neitt og að
komast í samband við hina tryggu
lærjsveina, til þess að þeir fái all-
ir órækar sannanir fyrir því, að
hann lifi í æðra heimi, þó að
mennirnir hafi deytt líkama hans
á krossi. Um all-langt tímabil —
40 daga skeið — birtist hann
þeim við .og við, og átti samtal
við þá. Meðal annars á hann þá
að hafa gefið þeim fyrirskipun um
skírnarsakramentið, eftir því sem
Matteusar- og Markúsar-guðspjall
segja frá. Þess vegna held eg, að
það sé ógætilega talaðt þegar
jafnvel er fullyrt í sjálfri kirkjunni
af iöghelguðum þjóni hennar, að
aidrei hafi nokkur ómur borist
yfir til vor af landinu ókunna.
Nú mun annars viðurkent af
flestum, að rannsóknirnar séu
leyfilegar. Eg efast raunar um,
að -Heimatrúboðsstefnan í Dan-
mörku sé þeirrar skoðunar, en
ekki man eg eftir, að sá flokkur,
sem þeirri stefnu er fylgjandi hér
á landi, hafi látið í ljós, að hann
vilji láta banna þær. En um álit
þjóðkirkjunnar verður eigi efast.
Hinn núverandi biskup vor hefir
lýs't því skýlaust yfir í hirðisbréfi
sínu, að hann telji þær Ieyfilegar.
Sömu skoðunar voru tveir fyrir-
rennarar hans í embættinu.
En sé rannsókn Ieyfileg, þá
hlýtur oss að vera heimilt að hafa
hana í frammi — mér líka, þó eg
sé kennari við guðfræðideild Há-
skólans, og vígður prestur. — Eg
skal skjóta því hér inn í, að marg-
ir prestar á Englandí taka þátt í
alveg samskonar rannsóknum.
Vitanlega berum vér árangur
vorn saman við árangur annara;
' felagt vbrt lætur sér mjög ant um
að fræða félagsmenn alla um á-
rangurinn, sem fengist hefir ann-
aisstaðar, og er stöðugiega að
fást. Og þá finst mér öllum ætti
að skiljast, að óumflýjanlegt
verður, að taka eitthvert tillit til
þess mikia árangurs. Hann er
orðinn svo mikill og margvíslegur,
að allir viðurkenna fyrirbrigðin,
þeir er sjálfir hafa rannsakað þau
um langt skeiðy Þeir einir halda
nú fram svikakenningunni, sem
Jiafa ekki rannsakað sjálfir og
viija ekki láta sannfærast.
Mér er vel kunnugt um það, að
li! eru þeir vísindamenn, sðhi rann
sakað hafa fyrirbrigðin ‘árum
saman, og eru algerlega sann-
færðir um, að þau gerast, — að
þau eru ómótmælanlegar sann-
reyndir,' og vilja þó ékki enn fall-
est á skýring spíritista, að sum
þeirra stafi frá framliðnum mönn-
um. Eg ætla að nefna eitt dæmi
slíkra: •lífeðlisfræðinginn alkunna
prófessor Charles Richet í París.
En vér erum jafn fúsir á, að hlýða
á, hvað hann segir, fyrir því.
Hinn 17. seþt. 1921 birtist
grein eftir hann í tímaritinu “Le
Progres Civique’’; henni hefir Sir
Oliver Lodge snúið á ensku fyrir
timaritið “Light”. Þar birtist hún
4. þ. m. (þ. e. fyrir tæpum hálf-
um mánuði). I þessari grein seg-
it próf. Richet meðal annars, eft-
it að hann hefir talað um hugrænu
fyrirbrigðin:
“En það.eru líka til hli^træn
fyrirbrigði, og það er ógerningur,
að neita veruleik þeirra. William
Crookes sannaði, með því að gera
tiiraunir með Florence Cook og
Dunglas Home, að líkamningar
gerast, þ. e. að líkamir myndist í
bili, og jafnframt að fjarhreyfing-
ar (“telekinesis”) eru til„ þ. e. að
hlutir hreyfast án þess að við þá
sé komið. Þótt slíkt væri furðu-
legt og mjög ósennilegt, þá var
Cvookes svo djarfur að fullyrða
það, eftir nákvæmar rannsóknir.
“Eg segi ekki, að þetta sé hugsan-
legt,” mælti hann, ‘eg segi að það
gerist”. Eftir því sem Crookes
skýrir'frá, hafa hin furðulegu.
ferlegu og óskiljanlegu líkamn-
irtga- og fjarhreyfinga-fyrirbrigði
verið sönnuð hundrað sinnum,
með nákvæmni. Og það veikir
tvaust manns á mannLegri skyn-
semi, að horfa upp á. að þegar
nákvæmar sannanir hafa verið
lagðar fram af öðrum eins mönn-
um og Oliver Lodge, Morselli,
Bottazzi, von Schrenk-Notzing. E,
Imoda, Ochorowicz, frú J. Bisson,
dr. Geley, Sir William Barrett, og
og alveg nýlega með. merkilegri
nákvæmni af enska verkfræðingn
um Crawford. þá skuli fólk ekki
telja þessar líkamningar annað en
vott um svik af hálfu miðlanna og
trúgirni af hálfu ranrrsóknarmann-
anna.
Eusapia Paladíno hefir gefið
öllum vísindamönnum Norðurálf-
unnar, sem rannsökuðu þessi
fyrirbrigði, margfaldar sannanir.
Eg hygg naumast, að jafn-
nákvæmu eftirliti hafi verið beitt
við n'okkura aðra vísindalega
staðreyi^d. Rannsóknarnefndirn-
ar, sem tóku við hvcr'af annari,
komust að lokum að þeirri niður-
slöðu —' og höfðu þó verið
bræddar við að fullyrða nokkuð,
eins og eðlilegt er um vísindaleg-
arírannsóknarnefndir, — að fyr-
irbrigðin væru áreiðanleg.
Oliver Lodge hafði efað, My-
trs hafði efað, Flournoy hafði ef-
að, Feilding hafði efað, Carring-
ton hafði efað, en allir hafa þeir
að Iokum sannfærst um, að flutn-
ir.ga- og útstreymis-fyrirbrigðin
séu algerlega raunveruleg. Lærð-
ur prófessor í Genúa, E. Morselli,
hefir ritað ágæta bók, þar sem
hann skýrir frá tilraunum þeim,
er hann gerði með Eusapíu. Er
sú bók í tveim stórum bindum og
ættu menn að lesa hana; eins ættu
menn að Ies*t bækur þeirra Hys-
lops og Hodgsons, til þess að fá
vitneskju um, hvað frú Piper gat
ai hendi Ieyst.
Enn nýrri bækur hafa komið
út. fullar af sönnunargögnum,
me,ð fjölda af ágætum Ijósmynd-
um. á ítalíu bók eftir E. Imoda,
á Englandi eftir Crawford, í
Frakkiandi eftir frú Bisson og
Schrenk Notzing og í Lissabon
bók eftir frú Froudoni Lacombe;
sanna þær staðreyndir líkamning-
j anna og sanna þær vel.”
Þessa grein ritaði próf. Richet
síðastliðinn september. En hinn
14. febrúar þ. á. flutti hann erindi
um þessi efni fyrir Vísinda aka
demíinu franska. Þar bar hann
fram þá játning, að hann væri al-
sannfærður um raur.veruleik
hinn^ dulrænu fyrirbrigða og
benti á, hver nauðsyn væri á því
fyrir vísindin að sinna þeim. Með-
ol annars komst hann svo að orði
um líkamningarnar: “Holdguðu
myndirnar (materialised forms)
eru skynsemi gæddar. Höndm er
heit og full af lífi; röddin talar,
og í því, sem þær anda frá sér, ér
kolsýra.”
Þetta erindi vakti mikla at-
hygli meðal vísindamannanna,
fyrirlestur um slíkt hefir ekki fyr
verið fluttur í þessu fræga,
franska vísindafélagi. Síminn
flutti fregnina landa milli, en
fregnritara íslenzku blaðanna í
Kaupmannahöfn hefir ekki þótt
hún neitt merkileg. Hún var
heldur ekki um miðilssvik og á
móti sálarrannsóknum og spírit-
isma. Prófessor Richet vitnaði í
orð Þemistoklesar: “Sláðu mig,
en hlustaðu á mig”. — “Light"
bætir því við, aðjhnefi efnishvggj
unnac fari nú að verða nokkuð
máttlaus úr þessu. — Staðreyjid-
írnar verða ekki drepnar; þær
eru lífseigar; og “myrtur sann
leikur rís æfinlega upp aftur”,
hefir eitthvert skáldið sagt.
Próf. Richet vitnaði til bókar,
sem væri að koma út eftir sig, og
mælti: > ,
“Eg æski þess, að menn dæmi
mig ekki fyr en þeir haía lesið
það, sem eg hefi ritað. Hversu
djarft sem menn kunn,a að álíta
það, þá var þörf á að kvnna sér
þessaJiIúti, og eg hefi haft ’por til
að gera'það. Þor vísindamanns-
ins ev í því fólgið, að segja djarf-
mannlega frá því, sem hann h\gg-
ur veia satt.” (Þegar próf. Richet
rnælti þessi orð, klöppuðu allir
vísindamennirnir ákaft.)
Og nú get eg ekkþstilt mig um,
að þýða nokkur orð, sem tímarit-
ið “Light” hnýtir aftan við þessi
uromæli hins mikla vísirrdamanns:
“Ef þor þarf til þess að vera
slaðreyndanna megin, þá ætti að
þuifa enn meira þor til þcss að
vera andstæður þeim. Vissuiega
þarf til þess eina tegund harð-
neskju, sem vér myndum þó ekki
nefna “þor”. Það er eiginleiki,
sem sameiginlegur er sumum
mönnum og stöðum múlasna”.
Prófessor Richet hefir aðallega
rannsakað hlutrænu fyrirbrigðin
og því eðlilegt, að hann sé seinni
að sanrfærast am, að þau stafi
frá framliðnum mönnum. Aftui
á móti hafa margir frægir vísinda-
menn snúið sér aðallfega að rann-
sóknum hugrænu fyrirbíigðanna
(t. d. endurminningasönnunum í
ósjálfráðri skrift og tali miðla í
sambandsástandi). Skal eg nefna
þrjá hina frægustu. Þér þekkið
dcoðanir Sir Oliver Lodge, sem
hann hefir lýst einna berl^gast í
bókinni “Maymond” og í fyrir-
lestrunum “Veruleikur ósýnilegs
heims” og ‘Sannreyndir andspæn-
is trúarsetnfrigum”, sem eg hefi
þýtt báða á íslenzku. Síðara er-
indið e_r mjög merkilegt fyrir alla
presta, því að það var birt sem;
askorun til ensku kirkjunnar. I j
þvi gerði hann þessa yfirlýsing: j
“Vér getum sannað, að framliðn-'
ir menn eru “lifandi”, í einhverj- j
um þeim skilningi, sem vér að <vo j
komnu getum ekki komið orðum
að, en þó svo, að einstaklingseðli
þeirra, ástúð þeirra og skaplyndi
helst óskert. Og þótt það sé erf-
iðleikum bundið og varúðar þurfi
að gæta, getum vér átt samtal við
suma af þeim eina klukkustund í
senn, — þeim til mikillar huggun-
.ar og gleði, sem beggja megin
tjaldsins eru. i
Vilja noklcurir æðstu prestar
kristinnar kirkju spyrna gegn svo
vingjarnlegu færi, sé J>að fáan-
legt, og lýsa það djöfullegt eða
fyrirboðna galdra? Ef þeir halda
áfram að gera það, þá verða það
ekki eingöngu þeir sjálfir, sem
súpa seyðið af því, heldur kirkj-
an, sem þeir unna.”
Prófessor James H. Hvslop, sem
Iátinn er fyrir tveim árum, en
lengi var aðalframkvæmdarmað-
ur ameríska sálarrannsóknafé-
lagsins, gerði í einni af bókum
sínumr sem kom út 1918, þessa
yfirlýsingu: “Eg tel tilveru fram-
liðinna manna (discarnate 'spir-
its) vísindalega sannaða, og eg
skýt ekki því máli undir efa-
semdamennina, sem hafi þeir
neinn rétt til þess að tala um þau
eíni. Sérhver sá maður, sem við-
urkennir ekki tilveru framliðinna
iranna og sannanirnar fyrir henni,
er annaðhvort fáfróður eða sið-
ferðilegur heigull.”
Sir William Barrett, sem var
P'ófessor í eðlisfræði meira en 30
ár við háskólann í Dublin, ogbef-
Jr rannsakað þessi efni yfir 50 ár,
og var einn af aðalstofnendum
enska sálarrannsóknafélagsins, ár-
ið 1882, ritaði sálarrannsókna-
þinginu í Kaupmannahöfn í sumar I
langt bréf, þar sem hann segist
vera alsannfærður um sambandið i
við annan heim og fullyrti, að f
hann hefði nýlega fengið afar- j
merkilegt skeyti frá Frederick W.!
H. Myers, handan yfir landamær-
in. Hinn 30. janúar þ. á. birtist
grein eftir Sir William í einu af
stórblöðum Englands. Þar heldur
hann hinu sáma fram, að hann sé
algerlega sannfærðúr, fyrir sann-
anir, sem fengnar séu með tilraun-
um, um tilveru ósýnilegs andlegs
heims, og um að í þeim heimi lifi
vitsmunaverur, sem geti við og
\ið komist í vitsmunasamband við
css, þegar færi gefst. Þær hafi
áður lifað hér á jörð, og þeirra á
meðal séu þeir, sem við höfum
elskað og mist, og þeir séu enn
elskandi vinir vorir. Og hann
bætir við að lokum: “Vér skul-
um þakka guði, að hann hefir
leyft, að tjaldskörinni væri lyft
upp, og með því sýnt oss, að hlið
dauðans er ekki annað en inn-
gangsdyr til lífsins.” — Mér kem-
ur þetta ekki á óvart, því að eg[
talaði sjálfur við Sir W. Barrett í
sumar, og vissi því, hvernig hann
var innanbrjósts.
Framh.
DR. C H. VROMAN
Tannlæknir
Tennur yðar dregnar eSa Iag-j
aðar án allra kvala.
Talsími A 4171
505 Boyd Bldg. Winnipeg
/,
m
Arni Aademoa E. P. Garlial
GARLAND & ANDERSON
UGFRÆHIVG.IH
I*h»ae: A-SIM
SOl Electrlc Kallmajr Cbanahera
Þekkirðu ST0TT BRIQUETS?
Hita meira en harðkol.
Þau loga vel í hraða eldstæði sem er.
Engar skánir.
, Halda vel lifandi í eldfærinu yfir nóttina.
NÚ $ 16.00 tonnið
Empire Coal Co. Limited
Sími: N 6357—6358. 603 Electric Ry. Bidg.
Nýjar vörubirgðir
konar aðrir strikaðir tiglar, hurðir og glugjar.
Komið og sjáið vörur. Vér erum aetfð fúsir að lýna,
þó ekkert hé keypL
The Empire Sash & Door Co.
-------------- L i m 1 t e I ——-----------
HENRY AVE, EAST WINNIPEG
■ %— DR, KR. J. AUSTMANN M.A., M.D., L.M.C.C. Wynyard Sask.
Dr. A. Blöndal 818 SOMERSET BLDG. Talsími A.4927 Stundar sérstaklega kvensjúlc- dóma og bama-sjúkdóma. ■ AS hitta Id. 1 0—12 f.ih. og 3 5 e h. Heimili: 806 Victor St, Sími A 8180 . .
EOMID OG HEIMSAIKIÐ MISS K. M. ^NDERSON. atí 275 Donald Str., rétt hjá Ea- ton. Hún talar íslenzku og ger- ir og- kennir “Dressmaking”, ‘tHemstitehing’', “Eirtbroidery”, CVCroehing’, “Tatting” og “De- signing’. The Continental Art Store. SÍMI N 8052
Phones: Office: N 6225. Heirn.: A 7996 ' i Halldór Sigurðsson General Contractor. 808 Great West Permanent Loan Bidg., 356 Main St.
RALPH A. COOPER Regiatered Optometrist and Optician ' 762 Mulvey Ave., Fort Rouge» WINNIPEG. Talsími F.R. 3876 óvanaltga nákveem augnaskoSun, og gleraugu fyrir minna verð m vanalega gerist.
/ i 1 11 ii, Heimili: 5 77 Victor St. Phone Sher. 6804 C. BEGGS Tailor 651 Sargent "Avenue. Cleaning, Pressing and Repáir- ing-e-Dyeing and Dry Cleaning Nálgumst föt yðar og sendum þau heim aS Ioknu verki, .... ALT VERK ÁBYRGST
W. J. LINDAL & CO. W. J. Lindal J, H. Lindal B. Stefánsson Islensskir lögfræSingar 1207 Unioh Trust Building, Wpg.
Taúaími A4963 Þeir hafa einnig skrifstofur aS Lundar, Riverton og Gimli og eru þar aS hitta á eftirfylgjandi tím- um: Lundar a hverjum miSvikudegi, Riverton, fyrsta ng þriSja hvem þriSjudag í hverjum mánuSi. Gimli, fyrsta og þriSjahvern miS- vikudag í hverjum mánuSi.
ARNI G. EGGERTSON íslenzkur lögfraeSingur. 1 félag^ viS McDonald & Nicol, hefir heimild til þess aS flytja máj baeSi í Manitoba og Sask- atchewan. Skrifstofa: Wynyard, Sask.
HES. 'PHONB: F. R. 87K
Dr. GEO. H. CARLISLE
Stundar Elngönsu Eyrna, Au,
N.t o* Ivverka-.Jdkdóma
ROOM 71« STERLINQ BAMQ
Phonel A3001
A7. 6. Hat/dorson
401 B»yd nidií.
Skrifstofusíml: A 3674.
Stundar sérstaklega lungnasjúk-
ddma.
Er ats finna á skrifstofu kl. 11_12
—• t h- og 2—6 e. h.
Huámili: 46 AUoway Ave.
Talsimi: Sh. 3158.
Tal.tmli AHHK8
Dr. J, G. Snidal
TANMLIEKNIR
•14 t.menet Blnek
Portan Av*. WrKNIPB*
Dr. J. Stefánsson
•60 Kterllna Bank 111(1*.
Hom» Portage og Smith
Stundar etngöngu augna. ayna.
?*/ .°,* krerka-«jakddma. AV kltuí
ffá kl. 10 tll 12 f.h. og kl. S ttl (. ak
„ Phon.i ASS21
627 McMillan Ava. Wlnnlp.g
Talsími: A 3521
Dr. J. Olson,
Tannlæknir
602 Sterling Bank Bldg.
Portagi Ave. and Snrúth St.
J? , Winnipeg
A. S. BARDAL
selur likkistur og annast um út-
farir. Allur útbúnaöur sá beztt
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða Nog legsteina.
843 SHERBROOKE ST.
Fhonel N 6607 WINNIPEÖ
MRS. SWAINSON
696 Sargent Ave.
hefir ávalt fyrírliggja^di úrval*.
birgSir af nýtízku kvenhíttum.
Hún er eina ísienzka konan sem
slíka verzlun rekur í Canada.
Islendingar, IátiS Mrs. Swain-
son njóta viSskrfta ySar.
Talsími Sher. 1407
TH. JOHNSON,
Orrnakari og GullsmiSur
Selur glftlngaleyflsbrét
■érstakt Nithygll veltt pöntunun
og vltjgjörtlum útan af landl.
264 Máin>«t. Phone A 463?
i. J. Swanson H. Q. H.nrtoka
J. J. SWANS0N & C0.
fastkiunasalar oq _
penlaKa otllllar.
Talafntl A03411
•JOS Pai1» BoildluK Wtnal)
-V
Phone A8677 639 Notre Da
JENKINS & CO. *
The Family Shoe Store
D. Macphail, Mgr. Winnq
UNIQUE SHOE REPAIRING
HiS óviSjafnanlegasta, bezta og
ódýrasta skóviSgerSarverkstæSi f
borginni.
A. JOHNSON
Notre Dame eigandi
C0X FUEL
C0AL and W00D
Corner Sargent and Alverstone
Tamrac
Pine *
Poplar
Call or phone for prices.
Phone: A4031
KING GE0RGE H0TEL
(Á horni King og Alexandra).
Eina íslenzka hótelið í bænum.
Ráðsmenn:
Th. Bjarnason og
Guðm. Símonarson.