Heimskringla - 29.12.1926, Síða 1
XLI. ÁRGANGUR.
WINNIPEG, MAN, MIÐVIKUDAGINN, 29. DESEMBER 1926
NÚMER 13
ÍCANADAi
5
O mmommmommo-^^mommommo-
Nú hefir einn dómarinn enn lát—j
ið til stn heyra unt fyrirkoniulagiS j
á áfengissölunni i Manitoba. Er þaö j
Cory dómari. Vill hann að þingið
breyti vinsölulögunum. Farast hon— í
um svo orð um þetta:
Vínsmyglar í Manitoba selja fá—j
dæma kynstur af bjór, og nýgildandi
vínsölulög eru brotin i sífellu. A—
gætir og mikilsmetnir borgarar, sem
annars eru löghlýSnin sjálf í öllu
öSru tilliti, veigra sér ekki hiS
minsta viS aS brjóta lögin meS því
aS kaupa bjprflöskur í trássi viS
þau. ÞaSskiftir engu hvert álit vort
er um bannkenninguna, hún verSur
ekki framkvæmd svo lag sé á. ÞaS
er ekki til neins aS loka augunum;
viS verSum aS horfast í augu viS
staSreyndina,- AtkvæSi mitt hefir
altaf veriS “þurtsvo ekki er ^
mögulegt aS saka mig um samúS.
meö “vætunni”. Eins og allir heiS-t
arlegir borgarar trúi eg á bindindi,
en allir vita, sem nokkuö hafa kynt:
sér, aS í Winnipegborg og um alt
fylkiö eru fjölmargir staöir, þar.
sem hægt er aö kaupa öl á móti lög—
um. Til þess aö koma í veg fyrir
þetta þyrfti dálitinn her opinberra
eftirlitsmanna, og takmankalausa
peninga, og reynslan sýnir, aö þótt
hvorttveggja fengist, aS þá er eng-!
ínn annar árangur e'n sá, áS nokkr-
um holum verSur lokaö, en aörar,
spretta upp jafnharSan, koll af k&lli, j
endalaust. Reyndir menn. sem
þekkja til eftirlitsins, munu læra mér-
vitni.
Reynsla mín í dómarasætinu hefir j
sannfært mig um, aö hin núgildandi
vínsölulög fari of langt í bannátt—
ína. ÞaS er ekkert viö þau unniö
þau eru jafnléleg frá r‘votu" og
“þurru” sjónarmiöi. Langi menn til
aS fá sér ölglas, ættu þeir aö geta
fengiS þaö á löglegan hátt. Uppeldi,
•en ekki löggjöf skapar bindindis—
sinnaöa menn. MeSan. mannlegt eöli
helzt óbreytt, og áfengi er búiS til,
munu ætíö einhverjir drekka. Ekkert
guölegt lögmál bannar neyzlu þess,
og þessvegna hlýtur eftirlitiö meö
'þessari mannalöggjöf aö fara eftir
almenningsálitinu. Hófsemi i öllu, er
hiS bezta sem búast má viö, af ó—
breyttum mönnum, og er, í raun og
veru, samkvæm kenningum bigli—
vmnar. Lángflestir Manitobabúar eru
hófsemdarmenn og þrá skynsamiegt
eftirlit meS vínsölunni. En maöur—
inn er einnig félagslynd ske^na, og
geta sig, aS minu áliti, ekki ánægSa
meS löggjöf, sem bannar aS kaupa
öl, nema í kössum, og úrskuröar aÖ
þaS sé hálfgerSur glæpur, og leggur
þungar sektir viS aö drekka eitt
glas, nema heimafyrir. Slík bann—
löggjöf bindur ekki samvizku manna.
Ef takast á aö venja einstaklinginn
af vinnautn, þá veröur aS skirskota
til æSri hvata. Fjöldinn tekur ekki t
sinnaskiftum af þyi einu aö halda1
dauöahaldi i löggjöf, sem allflestir
trúa ekki á. Ennfremur er meira en
sennilegt, aS ef Manitobabúar gætu
keypt sér ölglas á lögmætan hátt, þá
myndu langtum fleiri minnka viS sig
skamtinn af allskonar brennivini.”
*
o-mmo-mmo-mmmommommo-mmia
geröir, enda hrundtt þeir saman á
ýmsurn stööum, skömmu eftir aökomu
eldliSsins, eins og spilaborg. Tókst
svo hörmulega til aS fjórir eldliös—
menn, Melville, Shearer, Smith og
Stevvart, uröu fyrir hruninu svo aS
þeir biöu bana af, og auk þess særö-
ust níu menn aörir. LogaSi leik—
húsiö og rústirnar til kvölds.
Um upptök eldsins vita menn ekki
meö neinni vissu, en mjög líklegt
þykir, aö hann hafi veriö kveiktur
meö táSnum huga. Hafa sex menn
veriö teknir fastir, er lögregltinni
þykir likast aö tnuni vita 'nánast um
upptökin. A meöal þeirra er vél—
gæzlumaSur Ieikhússins aö nætur—
lagi, C. H. Leigh. Eru yfirheyrslur
þegar byrýaöar. Þótti einkennilegt
í gær, aö dagggæzlttmaSur vélanna,
Bert Hedges, bar þaS í réttinum, aö
hann hefSi litiö eftir öllu Ieikhús—
inu, ellefu mínútum áSur en fyrst
var kalIaS á eldliöið, og heföi þá
hvergi VveriS eldsvott aS sjá eöa
skynja. Vék hann ekki hársbreidd
frá þeim vitnisburSi, hvernig sem
hann var þvældur.
Þetta ógurlega slys hefir slegiö
tvöfaldri skelfingu á hugi manna, af
því aö þaS virSist hafa veriö svo al—
gerlega tilgangslaust, aS þessir fjórir
menn létu lif sitt. Engin manneskja
var í leikhúsinu, eldhafið inni magn
aö; allir vissu hvílikur hjallur þetta
var, og eldhættan fyrir önnur hús
eignasali hér í bænum, og Anna kona
hans, voru gefin saman í hjónaband.
Vinir þeirra og kunningjar vildu
minnast þess aS einhverju, og tóku
því hús á þeim um kvöldiö. FærSu
þeitn ofurlitla gjöf til minja um heim
sóknina. Annars veröur nánar skýrt
frá silfu,rbrúökaupi þessu í niæsta
blaSi.
OH
MO
o
I C
Flugferðir á Islandi.
Umbætur flugvéla taka svo hröö—
um framförum, aS innan skamms
verSur flugferSum komiö á um all—
an heim. Island kann þó aö verSa
nokkuð útundan í því efni, og er
þaS ekki tiltökumál. Islendingar eru
vanir aö færa sér seint í nyt flesta
þess háttar nýbreytni, þó aS nokkur
breyting sé nú aS veröa í þeim efn—
um.
Vel gæti svo fariö aö Island yröi
viðkomustöð þeirra flugvéla eða loft
skipa, sem fara munu milli Rretlands
og Canada, en þó aS svo yrði,
mundu menn brátt vilja koma á flug
ferSum innan lands.
HingaS hafa komiö erlendir menn
til þess aS athuga lendingarstæSi flug
véla og önnur flugskilyrSi hér á
landi-, en ekki hafa landsmenn. sjálf—
ir tekiS þátt í þeim rannsóknufn og
eiga ekki völ á neinum manni, sem
til þess sé fær. — Nú er því svo
farið, aö á ári hverju eru nokkurri
menn studdir til utanfara til þess að
nema vísindagreinir, sem ekki eru
kenndar hér. Virðist nú tími til þess
hinumegin strætanna svo ,lítil, aö alj^l kominn, að styrkja einhvern unga^
hiö sama heföi áunnist, þótt eldliöiö j mann tií utanferSar, sem vildi kvnna
heföi skipað sér í nægilegri fjar-1 sér fluglist.
lægð til þess aö slys af veggjahruni J Þegar teknir eru upp nýir atvinnu
væri óhugsandi. Er lítt mögulegt j vegir, skiftir miklu, aö vel sé af staö
aS verjast þeirri hugsun, aö forystu I fariö og hæfir menn fengnir ti! aS
eldliðsins hafi veriö ábótavant í j veita þeim forstöSu. Ef menn vilja
þetta sinn.
•■-•*3£-
Fjær og nœr
“Landafrœði og ást”.
Leikfélag SambandssafnaSar hefir
ákveSið aö ;sýna (“LandafræSi og
ást” fimtudaginn 6. jan., í fundar—
sal safnaðarins. Agóöinn af leikn—
um rennur til Hjálparnefndarinnar —
til styrktar fátæku fólki. Ahorfend-
ur gera hvorttveggja í senn: aS sjá
ágætan og skemtilegan leik og
styrkja gott málefni.
ekki eiga þaö undir hendingu, hver
eöa hverjir verSi fyrstir til aö korna
á flugferSum hér á landi, þarf þegar
aö senda mann eða menn til flug-
náms, og má þá ganga í valið og
vanda vel til, því aö vafalaust munu
margir vilja nema fluglist.
A gamlárskvöld
/verSur j flutt miSnæturguS^þjónusta
í Sambandskirkjunni. Hefst kl.
11.30 e. h.
A fimtudagsmorguninn, kl. tæp—
lega 10, varS elds vart í Winnipeg
leikhúsinu. Kom eldliSiö á auga—
hragSi, sem þess er vandi, en þó
stóö þá þegar leikpallurínn eöa loft—
iö yfir honum, í björtu báli, og á fá
uro mínútum var allur salurinn eitt
eldhaf. Höföu slökkviliðsmenn far—
iö inn, og gátu meS naumindum forð
aö sér út. LeikhúsiS var hiö versta
hjallhýsi, sem fyrir langa löngu
heföi veriö átt aö hætta að' nota sem
samkomuhús; innviöir allir ótraust-
ir og feysknir, og veggimir afar illa
Þann 26. þ. m. andaölfst á St.
Boniface spitalanum Helgi L. Helga
son, nær 28 ára að aldri, eftir lang-
varandi sjúkdónislegu. — Hann var
sonur Þoysteins heitins Helgasotnar
og Marsabel kotju hans, setn bjuggu
að Arnes, Man. Jaröarförin fór fram
frá útfararstofu Bardals þann 28.
þ. m. Helgi heitin nvar giftur konu
af hérlendum ættum.
Hér dvel ja í borginni um hátíðirn—
ar dr. og Mrs. Richard Beck. Dr.
Beck tgegnir prþfessorsembætti \<iö
St. Olav College í Northfield, Minn.,
og hverfa þau þangað aftur innan
skamms.
Thorsteinn Thorsteinsson frá
Leslie, Sask., kom til bæjarins á
þriSjudagsmorguninn. ' Segir hann
fréttir allgóöar úr sinni bygö.
Mr. og Mrs. Siguröur Anderson
frá Piney, erustödd hér i bænum
þessa dagana.
I gærkvöldi voru liöin 25 ár frá
því aö Mr. Olafur Pétursson fast-
HvaSa löndum eu mest þörf á
flugvélum, og hvaöa gagn má hafa
af þeim?
Þeim löndum er mest þörf á flug—
vélum, sem eru víSáttumikil og
strjálbygð, þar sem lítiö er um vegi,
en mikiS um torfærur og óbygöir,
en Island er einmitt eitt þeirra landa.
Um gagnsemina er þaö að segja,
aS flug\rélar eru einkum notaöar til
þess aö flytja póstflutning og far—
þega, og má kalla þær “fljúgandi
bifreiöir”. — Þar sem lítið er um
lækna, þykja flugvélar hin ákjósan—
legustu flutningatæki, bæöi til þess
aö sækja lækni og flytja sjúka á
læknisfund.
Loks má geta þess, aS flugvélar
hafa á siðustu árum veriö notaöar
til landmælinga, og virðist sú aS-
ferð eiga rnikla framtiS fyrir sór,
einkum þar sem unt víÖáttumiklar ó—
bygöir er aö ræða. Canadastjórn
hefir látiS mæla úr flugvélum hér um
bil 50 þúsundir (enskra) ferhyrnings
mílna á ári. Dr. Andrews, land—
könnuöur og jaröfræöingur, sem
kannaði Góbíeyöimörkina í Mongólíu
lét áöur rannsaka hér um bil 10 þús.
fermílna svæöi á þeim slóöum úr
flugvélum, og meö því að taka ljós—
myndir úr flugvélunum, fékkst á—
gætt kort vfir allt þetta mikla flæmi.
Stjórnin í Burma lét flugmenn gera
kort af Irawaddy—deltunni, og er tal—
ið að verkiö hafi unnist þrem til
fjórum árttm fyr en ella, og þó spar
ast hér um bil 18 þúsund sterlings—
pund. Sönui flugmenn geröu kort
af mörgunj öörum torfærum stööum
í Burma, Borneo og fleiri stöövum
þar eystra.
Eftir myndum þeim, sem teknar
Aramótavísur.
Tímanum var ei takmark sett._
Tunglin komu og fóru,
Einu blaöi er ennþá flett
I árbókinni stóru.
2. Alt sent þú átt óskrifað
I árbók þinnar tíðar,
Hreinu letri letra þaS,
ÞaS lesjö verSur síöar.
3. Þó frostiö geri kotið kalt,
og kólni þér á fótum,
Og liggi í dvala lífiS alt
Þá lifir fræ í rótum.
4. Vel þess gæt aö vonlaus kveiö,
Ver því ætíS glaður,
Stíg þú fæti fram á leið,
Og fá þér sæti maSur.
5. Þó að sporin fenni og fölni mynd
Er Freki rennur grundir,
Og frost sé enn á fjállsins tind
Funi brennur undir.
6. Veiöir þegar vel er sótt
Viljans stóri kraftur,
Þó máninn hafi horn í nótt >•-
Hann verður fullur aftur.
7. Þó valt sé lífsins vonahjól
A vanans sölutorgum,
Þá hyllir undir hálfa sól
I hugans skýjaborgum.
vv- m
8. Og velti lífsins vonahjól
A veginn, sem þú gengur,
Þá hyllir undir heila sól
A himni þínum drengur.
9. Því er bezt aö rita rétt
Rúnir ársins gildar,
Höggva þær í harðan klett
Hendi vits og snildar.
10. Og þegar gleypir Ægir öld
Þitt ómáö letur standi,
Bergmál hlýr þá hugans kvöld
* Erá hljómsins fjallalandi.
S. B. Björnsson-
».& f «"■
Eg hinsta hlaupiö hræSist um helgrinda hliö.
Fagurt er sólsetriö og fögur kveldsins IjóS.
Fagurt er lífið þá farast þaS á.
Veröldinni og vinum mínum vil eg dvelja hjá.
Veröldin og vinir mínir vaka yfir mér.
Ellina eg ekki einsömul ber.
Ellin geymir margan niinningasjóö.
Langt aö baki er æskunnar ólgandi blóS.
Langt aS baki er æskan meS vonir og vor.
Orpin eru sandi æfinnar spor.
Orpn eru sandi æfinnar spor.
Horfin er mér framsókn og hnipiö mitt þor.
Horfin er mér framsókn á haustfölvans stund.
A leiöinni til lífsins aftur lokuS eru sund.
Boöi rís viS banadægur —, bregður flestum þá
Römmum sköpum ráösins dulda renna enginn má.
Jónas Stefánsson frá Kaldbak.
J afn aðarken n ing
Náttúrunnar.
Hulinsmáttar, þá höndimsterk,
hreyfir sinn minsta fingur,
mikil ei reynast mannsins verk,
mjög þó aö viröist slingur.
Dýrar hallir og musteri merk
molast sem barnaglingur.
Hamrajötunn í jökulserk
jafnvel í loftið springur.
n
Eintal ömmu.
Attatiu árin eg á heröum ber.
Himneski faöir, ó, hjálpaðu mér!
Himneski faðir! Hérvistin dvín.
Kvöldhúmiö og kvíöinn koma til mín.
Kvöldhúminu og kvíðanum kemst eg ekki hjá
Ljósið fer aS deyja lampanum á.
Ljósið fer að deyja — lífsstríðiö þver.
Bráölátur er dauðinn og bíöur eftir mér.
Bráðlátur er dauðffm og bíöur dyrum í
Þjóta yfir himininn þögul næturský.
Þjóta yfir himininn þúsund dularmögn,
Þar engri spurning svarar hin eilífa þögn.
Þar engri spurning svaraS um aldirnar var,
Og ókomnar aldir aldrei gefa svar.
Um ókomnar aldir allir hverfa hér.
Hvaö veröur af öllum og hvaö veröur af mér?
HvaS verður af öllum, sem unni eg mest'?
Köldhúmiö er komið og kvíöinn aö mér sest.—
KvöIdhúmiS er komið og kvíöinn sest aö rrtér,
Inni dvelur elli en úti dauðinn ber.
Inni dvelur elli, án afláts hana eg bið
aö veita mér gegn dauðanum varnir og liö.
Að veita mér gegn dauðanum varnir og liö.
Eg hinsta hlaupið hræSist um helgrinda hliö. .
\
Hristast þá tekur heimur forn
hætta’ er os maurum búin.
Hæddan þá sjáum hraustleik vorn,
hroki’ er í auömvkt snúinn.
Eins og mús út í yzta horn
öll vor hugprýði flúin.
Helmingi minni' en mustarðskorn
margra þá reynist trúin.
Gapinn, er áöur hreykinn hló,
hristist sem stráið veika. j
Herrann, sem gleðigigju sló
grætur þá aðrir leika.
Hann er t skreyttum höllum bjó
hímir sem nautiö smeika.
Snákurinn, er hinn snauöa fló
sníkir með vanga bleika.
•*/;
Sá er eitthvaö af öörum bar
er nú jafningi hinn'a.
Beiningamaður og burgeis þar
báðir sinn vanmátt finna.
Metorð og völd ei megna par
móti þeim öflum vinna.
Brögö og mútur og blekkingar
bregðast þá trausti sinna.
Þaö, sem aS miljónir manna ei neitt
megnuðu á þúsund öldum,
Náttúran fær við augnbragS eitt
unniö, og ráöið gjöldunt.
Mannlífsins öllum blindleik breýtt
boðskap meS heljarköldufn.
Gikkinn, sem haföi hnefann steytt
hrakiö og svift hann völdum.
Þú, sem aö enn þér hreykir hátt,
hásæti’ í þjóðlífs stétta,
gæt þín vel aö lútir ei látt,
—lengi’ er ei neinn að detta—.
Náttúran virðir ei meir þinn mátt
en músarinnar hún ketta,
hremt þlg getur, og alt þú átt,
eftir svo yerði ei sletta.
....Þorskabitur. .
s
t
1
!
a
►<>•«
►<o
l\l
eru úr flugvélum, má gera hin ná—
kvæmustu kort meö tiltölulega litlum
tilkostnaði og miklu minna erfiði og
minin áhættum en fylgja venjulegum
landmælingum. — Búist er viö aö
innan mjög fárra ára veröi meö aö—
stoö flugvéla lokið við aö gera upp—
drætti af öllum þeim landshlutum,
sem nú eru ómældir, svo sem frum-
skógum og fenjum, sem engir menn
hafa enn farið yfir.
Hér á landi eru allstór svæöi lítiS
eöa ekki rannsökuö, og mun óhætt
aö spá því, aö sum þeirra verSi ekki
mæld á næstu áratugum nema úr
flugvél. ,
Þegar þess er gætt, hve mjög bif—
reiðir eru notaöar hér á landi, þar
sem vegir teyfa, þá má ganga aö því
visu, aö flugpvél heföi hér nóg að
gera. VirÖist nú tími til kominn aö
gefa þessu máli gaum og greiða fyrir
því, aS flugferöir hefjist hér sem
fyrst.
A. I. S.
—Vísir.