Heimskringla - 19.12.1945, Blaðsíða 14

14. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 19. DES. 1945
tfU+t
enjrew
LimiteD
Portage at Caiiton
VÉR FLYTJUM ÖLLUM VORUM MÖRGU
VIÐSKIFTAVINUM INNILEGAR
HÁTÍÐAKVEÐJUR
Fisheries
Armstrong Gimli
LIMITED
807 Great West Permanent Bldg., Winnipeg
bestu óskum
gleðileg jól
Til vina
viðskifta
manna vorra
| The J. H. Ashdown Hardware
M Company Limited
Innilegar
til allra okkar íslenzku viðskifta-
vina og fiskimanna við Winnipeg
og Manitoba vötn.
Independent Fish Company Ltd
WINNIPEG, MAN
941 SHERBROOK ST
rom
WINNIPEG, MAN
Use HAPPY GIRL FLOUR in atl your baking.
TIL VORRA MÖRGU VINA
GUNDRY-PYMORE Limited
BRITISH QUALITY - FISH NETTING
*
60 VICTORIA ST. :: WINNIPEG, MAN.
Nú í ár verða fleiri en venjulega, sem óska að
senda hátíðakveðjur með talsíma. Vér höfum gert
THE MARLBOROUGH
(RwSf-.
N. ROTHSTEIN, forstöðumaður
SMITH STREET — WINNIPEG
SÍÐASTA LEXÍAN
— Smásaga —
Eftir Alphonse Daudet
Eg varð altaf seinn að komast
af stað á skólann og kveið því
sárlega, að eg mundi fá ofanígjöf
hjá Hamel gamla, sérstaklegd
vegna þess, að hann hafði sagt
1 að hann ætlaði að spyrja okkur
eitthvað út úr málfræði, en þar
vissi eg ekki upp eða niður. Mér
datt í hug að prettast um að fara
í skólann þann daginn og eyða
bara deginum útivið. Það var svo
hlýtt og bjart og fuglarnir sungu
svo fallega. Það var svo ósköp
notalegt að vera úti og svo voru
prússneskir hermenn við heræf-
ingar á auða svæðinu í grend við
sögunarmilluna. Þetta var alt
svo miklu aðgengilegra heldur
en að hanga í skólanum og fá
skömm í hattinn fyrir að vita
ekkert í því sem maður átti að
j læra, en eg stóðst freistinguna í
þetta sinn og flýtti mér sem mest
eg gat.
Þegar eg kom að bæjarráðs-
byggingunni, var þar margt fólk
að lesa það sem þar var skrifað á
stórt spjald. Þarna höfðum við
síðustu tvö árin fengið allar okk-
ar slæmu fréttir, um ósigra, und-
anhald og margt annað af því
tagi. Eg hugsaði með sjálfum
mér, án þess að hægja á hlaup-
unum: “Hvaða óhapp er nú á
seyði?”
Um leið og eg flýtti mér fram-
hjá, sá eg járnsmið þorpsins, og
iðnnema hans vera að lesa það
sem á spjaldinu stóð. Hann kall-
aði til mín:
“Flýttu þér ekki svona mikið
drengur litli, þú kemst í skólann
nógu fljótt án þess.”
Eg hélt hann væri bara að
senda mér háðglósu og þegar eg
kom að skólahúsinu, var eg svo
móður að eg náði naumast and-
anum.
Það er vanalegt, þegar skólinn
byrjar, að það verður töluverður
hávaði þagar verið er að opna
skrifpúltin og láta þau aftur og
kennarinn finnur oft ástæðu til
að berja í borðið með reglustrik-
unni og fleira þesskonar. En í
þetta sinn var alt eins hljótt sem
mest gat verið. Eg hafði gert
mér vonir um að komast í mitt
sæti, án þess að eftir mér væri
tekið. En nú varð alt að vera
eins kyrlátt eins það væri sunnu-
dagsmorgun. Eg sá gegnum
glugga, að hinir krakkarnir voru
í sætum sínum og kennarinn
gekk um með þessa voðalegu
reglustriku í hendinni. Eg varð
að opna dyrnar og allir sáu mig
koma inn. Það var svo sem auð-
skilið, að eg var býsna feimnis-
legur og hræddur.
En það kom ekkert fyrir. Ham-
el kennari sá mig og sagði mjög
góðlátlega:
“Flýttu þér í sætið þitt Franz
litli. Við vorum að byrja ári þín.”
Eg stökk yfir bekkinn og sett-
ist í mitt sæti.
Það var ekki fyrri en eg var
nokkurvegin búinn að ná mér
eftir kvíðann og hræðsluna, að
eg tók eftir því að kennarinn
okkar var í fallega, græna frakk-
anum sínúm og í sérlega fallegri
skyrtu og hafði litla, svarta silki-
húfu á höfðinu, sem var öll út-
saumuð, en hann var aldrei
svona til fara nema við sérstök
hátíðleg tækifæri. Alt innan
skólans virtist vera svo undar-
lega kyrlátt og hátíðlegt. En
það sem mór þótti þó einkenni-
legast var það, að á öftustu bekk-
unum, sem altaf voru auðir, sátu
nú æði margir gamlir borgarar,
hljóðir og kyrlátir rétt eins og
við, skólakrakkarnir: Hauser
gamli með sinn þrístrenda hatt,
fyrverandi bæjarstjóri, fyrver-
andi póstafgrieðslumaður og
ýmsir fleiri. Allir voru þeir eitt-
hvað svo skelfing raunalegir. —
Hauser hafði tekið með sér gamla
stafrofskverið sitt og lagt það
opið á kné sér og stóru horn-
spanga gleraugun sín þvert yfir
blaðsíðurnar.
Meðan eg var að hugsa um
þessa undarlegu hluti, tók kenn-
arinn til máls og var nú eins und-
arlega blíður í máli eins og "hann
hafði vsrið við mig þegar eg kom
inn og var of seinn:
“Börnin góð, þetta er mín síð-
asta kenslustund hér í skólanum.
Fyrirskipun hefir kornið frá
Berlín um að kenna aðeins þýzku
í öllum skólum í Alsace og Lor-
raine. Nýi kennarinn kemur á
morgun. Þetta er ykkar síðasta
lexía á frönsku. Nú skuluð þið
vera hæglát og taka vel eftir.”
Þetta kom yfir mig eins og
þruma úr heiðskíru lofti. Þvílík
hörmung! Svo þetta var það:
hefði viljað gefa til að geta farið
með þetta hátt og skýrt og alveg
orðrétt. En þetta fór alt út um
þúfur fyrir mér. Eg gat bara
byrjað og fékk þá fjarskalegan
hjartslátt og hélt mér dauðahaldi
í skrifborðið mitt og þorði ekki
að líta upp. Eg heyrði Hamel
segja við mig:
“Eg skal ekkert ávíta þig
Franz litli, þér líður víst nógu
illa fyrir það. Þið sjáið hvernig
þessu er varið, á hverjum degi
höfum við hugsað sem.svo: —
“Þetta gerir ekkert til, eg hefi
nægan tíma, eg get lært þetta á
morgun, og nú sjáið þið afleið-
ingarnar. Það er eitt af því sem
okkur hér í Alsace er mjög áfátt
í að nota vel tímann til lærdóms,
okkur finst jafnan nógur tíminn
til að læra. Mennirnir sem sitja
þarna í öftustu hekkjunum, hafa
fullan rétt til að segja við ykkur:
“Hvernig er þessu varið, þið lát-
ist vera góðir og gildir Frakkar,
en kunnið þó hvorki að tala né
skrifa móðurmál ykkar svo
sæmilegt sé?” En þú ert ekkert
verri en aðrir, Franz litli, við
böfum öll mikið að ásaka okkur
fyrir.
Foreldrar ykkar voru ekki
nógu áhugasöm að halda ykkur
að lærdóminum. Þau vildu held-
ur láta ykkur vinna við búskap-
inn, eða eittthvað annað, til þess
að fá meiri peninga. Eg er svo
sem ekki saklaus heldur. Hefi
eg svo sem ekki oft sent'ykkur
til að vatna blómunum mínum
þegar þið áttuð að vera að læra,
og gefið ykkur frí þegar mig
hefir langað til að fara og fiska?”
Svo hélt kennarinn áfram að
tala um franska tungu, sagði að
hún væri hið fallegasta mál í
beimi, ljósast og réttast. Við
mættum til að varðveita það og
glata því aldrei, því þó fólkið
sem þeir höfðu auglýst þarna hjá
bæj arráðshúsinu.
Síðasta lexían mín í frönsku!
Og eg gat naumast skrifað fron-
sku, og nú átti eg aldrei að fá
meiri tilsögn í móðurmálinu. Nú
fann eg sárlega til þess hve mjög j
eg hafði vanrækt námið og sóað !
mínum dýrmæta námstíma til
ýmislegs, sem mér nú fanst fá-j
nýtt í samanburði við móður-|
málið. Bækurnar mínar, sem mér
höfðu alt til þessa þótt svo leiðar
og þungar að bera, sérstaklega
málfræðin og sagan, voru nú
gamlir og góðir vinir mínir, sem
mér fanst eg mætti ekki án vera.
Svo var þetta með kennarann,
Hamel, sem var nú að fara burtu.
og eg mundi sjálfsagt aldrei sjá
hann aftur, það var alveg nóg til
þess, að eg gleymdi alveg reglu-
stikunni hans og líka því hváð
hann var geðvondur stundum.
Aumingja maðurinn! Það var
gert í heiðursskyni við hans síð-
ustu kenslustund, að hann hafi
nú farið í sunnudagafötin sín, og
nú skildi eg hversvegna gömlu
mennirnir í þorpinu voru þarna
staddir. Það var vegna þess, að
þeir hefðu ekki gengið lengur á
skóla og lært meira, meðan tími
var til. Þetta var þeirra aðferð
til að votta gamla kennaranum
þaklæti sitt og virðingu fyrir
förutíu ára dygga þjónustu og
einnig til virðingar við landið,
sem nú var ekki lengur þeirra
eigið land.
Þegar eg var að hugsa um
þetta, heyrði eg mitt eigið nafn
nefnt. Það þurfti endilega að
koma í minn hlut í þetta sinn, að
fara með einhverja málfræðis-j
þulu, sem við öll áttum að kunna
utanbókar. Eg veit ekki hvað eg
Innilegar Mátí<5a-
M.ve<5jm-r til ailra
ÍSLENDINGA á ættjörðinni,
ÍSLENDINGA vestan hafsins,
ÍSLENDINGA, hvar sem þeir dvelja.
Keystone Fisheries Limited
272 MAIN ST. :: WINNIPEG
G. F. JONASSON, framkvæmdarstjóri
ráðstafanir um að gefa fljótustu og beztu þjónustu
sem oss er unt, viðvíkjandi
samtölum út úr borginni.
En, ógæfan er sú, að vér
höfum ekki n æ g i le g a
margar línur til þess aö
höndla öll utanborgar sam-
töl, sem fólk mun óska að
fá afgreidd. Ef ekki er
hægt að ná sambandi strax, — sem stundum vill
verða—þá biðjum við yður að hafa þolinmæði.
Það er ódýrara að síma eftir fel. 6 á kvöldin, og
einnig á sunnudögum. Á jóladaginn er sama'gjald
og á sunnudögum.
Vér þökkum vin-
samleg viðskifti ó
liðna tímanum, og
tökum þetta tœki-
fœri að óska yður
gleðilegra hótiða.
mANITOBA TELEPHONE SYSTEM