Alþýðublaðið - 08.06.1960, Qupperneq 4

SKÖMMU áður en al- §
þingi lauk síörf um var út- |
T>ýtt frumvarpi til sveitar- |
stjórnarlaga, sem var flutt |
a£ heilbrigðis- og félags- |
málanefnd Efri deildar, að |
beiðni félagsmálaráðherra. §
Málið var lagt fram til E
kynningar, en aðeins fylgt §
úr hfaði til 1. umræðu. — |
Nefndin, sem samdi frum- |
varpið, birtir meðfylgjandi |
greinargerð sem athuga- |
semdir við lagafrumvarp- I
ið. |
cniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuir
og vörn í málefnum sveitar-
félagsins.
Spurningunni um stækkun
sveitarfélaganna svöruðu
sveitarstjórnirnar þannig:
Nei sögðu 100, já sögðu 39 og
29 svöruðu ekki eða óljóst.
Þrátt fyrir ýmsar ástæður,
sern mæla mjög sterklega með
stækkun sveitarfélaganna,
taldi nefndin ekki fært að
leggja til, að slíkar grundvall-
arbreytingar yrðu gerðar gegn
vilja flestra sveitarstjórna í
landinu.
Nefndin leggur þó tií, að
ráðherra verði heimilt að sam
eina fámennustu sveitarfélög
nágrannasveitarfélögum, þar
sem hentugt er staðhátta
vegna, sbr. 5. gr. Enn fremur
er lag.t til, að heimild til að
skipta sveitarfélagi verði
framvegis bundin því skilyrði,
að hin nýju sveitarfélög nái
ákveðinni lágmarkstölu íbúa,
sbr. 6. og 7. gr.
Nokkur lagaákvæði, sem nú
eru í lögum um sveitarstjórn-
arkosningar, nr. 81 23. júní
1936, eiga samkvæmt eðli
málsins betur heima í sveit-
arstjórnarlögum. Sem dæmi
má nefna ákvæði um skipun
sveitarstiórna í I. kafla laga
nr. 81/1936. svo og flest á-
kvæði í XIV.—XVI. kafla
þeirra laga. í samræmi við
Framhald á 14. síðu.
Mlnningarorð:
ÞórðurJónsson
í DAG verður til grafar bor
inn í Kaupmannahöfn Þórður
Jónsson yfirtollvörður. Hann
lézt 2, júní síðast liðinn.
Með Þórði er fágætur mað-
ur fallinn í valinn. Hann var
einn þeirra manna, sem mér
er nær að halda, að fæðist að
éins á íslandi. Samt átti það
fyrir honum að liggja að ala
nær allan starfsaldur sinn á er
lendri grund. En íslendingur
var -hann alla tíð, sannur og
-góður íslendingur, sem með
einlægri tryggð við æsku-
stöðvar, djúpri lotningu fyri'r
minningu-m frá landinu, sem
-ól -hann, og sterkri umhyggju
fyrir öllu íslenzku hlaut að
kenna þeim erlendum mönn-
um, sem kynntust -honum, að
virða þau einkenni iþjóðar
sinnar, sem hann bar með sér,
og þeim íslendingum, sem
iþekktu hann, að meta ísland
méir en ella og elska það heit
ar Heimili hans og ágætrar
konu hans, frú S-teinunnar
Ólafsdóttur, var íslenzkt heim
ili. Þar, sem þau voru, var
ísland.
Þórður Jónsson var hæglát
ur maður. Embættisstörf sín
í þágu danska ríkisins mun
-hann hafa unnið af stakri kost
gæfni -og trúmennsku, og not
ið fyrir þær sakir og trausts og
virðingar bæði yfirboðara
- sinna og isamstarfsmanna.
Samt verða það ekki þessi
verk hans, sem halda munu
na-fni hans á lofti og valda
því, að hans verður minnzt
méð þakklæti af miklum-
fjölda manna. Heimili þeirra
hjóna stóð alltaf opið íslend
in-gum í Kaupma-nnahöfn,
hvort sem þeir voru þar bú-
settir um lengri eða skemmri
tíma eða á ferð. Þeir leru orðrs
ir ófáir, íslenzku námsmenn
irnir, menntamennirnir og
listamennirnir, sem verið
hafa heimagangar -hjá Þórði
og Steinunni, jafnvel átt þar
sitt annað heimili. Ef
til vill eru þeir þó enn
fleiri, sjúklin-garnir, sem not
ið hafa fyrirgreiðslu þei-rrai
með margvíslegu móti. Eng-
inn veit, hversu mörg þau
hafa v-erið, sporin, sem Þórð-
ur steig á langri ævi, til þess
ia-ð létta -öðrum -þeirra göngu.
En það átti heldur enginn að
vita það. Þegar hann gerði
öðrum -greiða, var það einka
mál hans og þeirra hjóna. Það
var ekki aðeins, að það væri
sjálfsagt að liðsinna öllum ís
lendingum, heidur virtist
það beinlínis vera honum til
gleði. í hógværð sinni lét
hann þó sem minnst á því
-bera. En þegar árangur þess,
sem hann -hafði viel gert, kom
í Ijós, varð hann ennþá hýr
:ari og enn þá hlýrri en
venjulega.
Á þeasum tímum, þegar
auglýsingar eru orðnar mikið
vald, -sýndarmiennska. lætrn*
-að sér kveða og aukin hætta
virðist á -því, að menn miði
skoða-nir sínar -og dóma við
yfirborðið, en ekki það, sem
undir býr, er ánægjulegt að
minnas-t manns -eins og Þórð
-ar Jónssonar, manns, sem
Framhald á 7 síðu.
11 i 111 i 111111111111111111111111111 i i i f 1111 (1111111:111111M ] 11111111 r
NEFNDIN hóf störf sín með
því að semja spurningalista
varðandi ýmis veigamikil at-
Xiiði laga um hin ýmsu sveit-
arstjórnarmál. Síðan ritaði
ihún bréf til allra sveitar-
stjóma í landinu og sendi
íspurningalista með bréfinu og
óskaði svars við spurningun-
'iim. Svör bárust frá 161
hreppsnefnd og 7 bæjarstjórn-
'dim, eða samtals frá 168 sveit-
arfélögum.
Sveitarstjórnarlög, nr. 12.
31. maí 1927, gilda aðeins um
hreppana og sýslurnar. Lögin
'ium kaupstaðina eru með beim
hætti, að sérstök lög eru fyrir
hvern kaupstað. Flest þessi
lög eru mjög lík eða jafnvel
■alveg samhljóða. í þessu sam-
bandi koma tvær leiðir eink-
um til athugunar. L fvrsta
lagi, að sveitarstjórnarlögin
verði áfram gildandi aðeins
íyrir hreppa og sýslur, en sam
in verði heildarlög fyrir alla
kaupstaðina. í öðru lagi, að
sveitarstjórrarlög yrðu gild-
andi fyrir öll sveitarfélög í
landinu, hreppa og kaupstaði,
og sérstakur kafli í þeim lög-
um, sem fjallaði um sýslufé-.
lögin. Spurningin um það,
hvor leiðin skuli valin, veltur
á því, hvort svo mikil brögð
séu að sérákvæðum íyrir
hvort um sig, hreppa og kaup-
staði, og svo fáar reglur sam-
eiginlegar fyrir þessar tvær
íegundir sveitarfélaga, að sam
eiginleg lög fyrir hvort
íveggja verði um of sundur-
leit og óskipuleg. Eftir vand-
lega athugun valdi nefndin
síðari kostinn. Frumvarp betta
gildir því bæði um hreppa og'
kaupstaði. Nefndin telur rétt,
að sett verði lög um stærð og
takmörk lögsagnarumdæma
kaupstaðanna. Ákvæði um
þau efni eru sjálfstæð fyrir
hvem kaupstað, en hagstætt
virðist að geyma slík ákvæði
í einum lögum.
Eitt veigamesta grundvall-
aratriði, sem gera verður
grein fyrir við endurskoðun
sveitarstjórnarlaga, er það,
hvort breyta skuli mörkum
sveitarfélaganna. Kemur þá
einkum til athugunar, hvort
eigi sé rétt að stækka sveitar-
félögin og fækka þeim. Mörg
rök má leiða að því, að slík
grundvallarbreyting sé æski-
leg. Með bættum samgöngum
og hinni miklu útbreiðslu tal-
símans ætti að vera auðvelt
að stækka sveitarfélögin. Eins
og þessum málum er nú víða
háttað er áreiðanlega auðveld
ara fyrir eina sveitarstjórn að
annast innheimtu og önnur
sveitarstjórnarmál í tveimitr
eða fleiri hreppum, þar sem
staðhættir leyfa, en áður var
í einum hreppi. Af þessum
sökum væri vissulega auðvelt.
að sameina ýmsa hreppa. Þá
er það mikill kostur við stærri
sveitarfélög, að bau mvndu
reynast mun sterkari í sókn
/ sýníngarglugganum hankastræti
hvaða 3 hús
eru máluð með
sama spreed
litnum
merkið með X
hau hús, sem
þér álitið samlif
RDLAUN: spreed á 500
verðmæti kr. 2000.00
nafn ...............................heimili
skilið lausnum í afgreiðslu alþýðublaðsins eða í málarann fyrir kl. 12 á
hádegi 16. júní. úrslitin verða birt í alþbl. 17. júní og í sýningarglugga
málarans sama dag.
'Æ 8 júnf 1960 — Alþýðublaðið