Lögberg - 23.02.1911, Page 4

4-
LÖGBERG, FIMTUPAGINN 23. FEBRÚAR 1911.
LÖGBERG
GefiB út hvern fimtadag af I'he Löo-
BERO PrIHTING & PUBLISHIMG CO.
Coraer Williara Ave. & Neua át.
Winnipbg, - - Man topa.
STEF. BJÖRNSSON. Editor.
J. A. BLÖNDAL, Business Manager.
UTANXsKRIPI':
Tlu* li#sbp,n; PrintiiKi & Pnblishin? t«-
P. O. Box 3084, Winnipeg, Man.
UTANASK RIFT RlTSTJÓRANs:
EDITOR LÖGBERG
P. O. Box 3084, Winnipeg, Manitoba.
TELEPHONE Garry 2156
Verð blaðsins: $2.00 um árið.
Jón Sigurðsson.
fFramh.J
Eins og átSur er frá skýrt,
voru tiHögur Þ jóöfundarins aö
engu hafðar hjá dönsku stjórn-
inni og réttur íslands til sjálf-
stjórnar litils virtur.
Einhver helzti Iögfræðingur
Dana, sem þá var uppi, prófessor
Larsen, ritaði fárið 1855J um
stjórnarfarslegan rétt íslands
gagnvart Danmörku, og taldi land-
ið löngii innlimað danska rikinu
samkvæmt sögulegum og lagaleg-
um rétti. Enginn íslenzkra lög-
fræðinga varð til þess að svara
honuin, enda var það engan veg-
inn árennilegt, þar sem við svo
frægan mann var að etja. En þá
sannaðist það á Jóni Sigurðssyni,
sem Eirikur Briem segir um hann,
að “hann talaði þá, þegar allir
aðrir þögðu”; þá samdi hann hið
merka rit sitt um “landsréttindi
íslands,” þar sem hann mótmælir
einarölega og með ljósum rökum,
þeim skoðunum, er Larsen hafði
haldið fram, og var þeirri ritgerð
hans aldrei hrundið. Þeir, sem
ritað hafa af mestri þekking um
sama málefni á seinustu árum, eru
á sama máli sem hann var í aðal-
atriðunum.
Alþing hélt jafnan fast við
stefnu Þjóðfundarins, og þeg-
ar fram liðu stundir tóku Danir
að líta með meiri sanngirni
en áður á íslands mál og bjóða
betri kosti, en aldrei fékk þingið
þó kröfum sínum framgengt í
stjórnarskrármálinu. Þjóðhátíð-
ararið veitti konungur loks stjórn-
arskrána, sem kunnugt er, og var
hún að vísu til mikilla bóta, þó að
Jón Sigurðsson og aðrir sæi á
iienni marga galla. En það var
bót í máli, að alþingi var heimilt
að “endurskoða” hana, og hefir
hefini síðan verið breytt, og verð-
ur að likindum enn breytt allmik-
ið áfui langt uni líður.
Verzlunannálið var eitthvert
mesta nauðsynjamál, sem Jón
Sigurðson barðist fyrir. Það á
sér langa og þungbæra sögu, og
skal hér drepið á helztu atriðin.
Verzlun landsins var frá upp-
hafi að nokkru leyti í höndum
Norðmanna. Að vrsu áttu ís-
lendingar skip í förum fyrst fram-
an af, en þegar fram bðu stundir
dróst verzlunin úr höndum þeirra,
og er iandið var komið undir
Noreg, tóku konungar að leggja
ýmiskonar höft á vérzlunina, og
þar kom að lokum, löngu síðar,
eða árið 1602, að Kxistján IV.
Danakonungur leigði íbúum Kaup-
manahafnar alla verzlun á íslandi,
og hi’jfst þá hin illræmda einokun,
er vann þjóðinni meira tjón, en
metið verði til fjár. Gekk svo ár
af ári, að hin og þessi verzlunar-
félög höfðu einokun á íslandi, og
sugu merg og blóð úr þjóðinni.
Árið 1886 var verzlun gefin frjáls
við alla þegna Datiakonungs, en
öllum öðrum þjóðum harðlega
bannað að reka verzlun við lands-
menn. Þó var þessi breyting til
mikilla Ixita, eif þó sáu menn, að
hér mátti ekki staðar nema, og
mun Magnús Stephensen í Viðey
fyrstur manna ihafa hreyft því, að
æskilegt væri, að öllum þjóðum
væri leyfð verzlun 1 landinu. En
slikt j)ótti þá hin mesta ofdirfska
og heimska. Hann barðist ötul-
lega fyrir rýmkun á verzlunar-
frelsinu og átti í höggi við kaup-
menn út af því, en ekki lifði hann
að sjá þaö mál til lykta leitt.
A hinum fyrstu alþingum var
farið fram á fulLkomið verzlunar-
frelsi og eins á Þjóðfundinum, og
ritaði Jón Sigurðsson ágætar rit-
gerðír um það mál í Ný Félagsrit.
Öll alþýða manna fylgdi því máli
fast fram, en hins vegar var við
raman reip að draga, þar sem
kaupmenn voru, þetta ægilega
‘stórveldi”, sem þá réð mestu á
íslandi. Kaupmenn þessir voru
flestir danskir, og héldu dauða-
haldi í einokunar-verzlunina, eins
og við var að búast, en mótbárur
þeirra gegn frjálsri verzlun voru
þó nokkuð sundurleitar og ekki á
marga fiska.
Flestir kaupmenn þóttust bera
velferð landsins fyrir brjósti, og
þess vegna vera móti frjálsri
verzlun, og höfðu þeir þetta eink-
um til síns máls:
Verzlunarfre’.sið viö aörar þjóð-
ir er óþarft, sögðu þeir, af því að
engir vilja verzla við íslendinga
ntrua Danir.
Aðrir sögðu það skaðlegt, af
þvi, að fyrsta árð sem verzlun
yrði gefin frjáls, mundu margar
þjóðir flykkjast til landsins og
flytja þangað meiri varning en
unt væri að selja. Þeir biðu stór-
skaða, færi ceiðir heimleiðis, kæmi
aldrei aftur, og landsmenn yrðu
hungurmorða.
• Þriðji flokkurinn var svo hrein
skilinn að segja, að Danir einir
ættu að njóta ágóðans af verzlun
við íslendinga, en ef hún yrði gef-
in öllum þjóðum frjáls, gengi hún
úr greipum þeirra af því að þeir
gætu ekki kept við Englendinga.
Ef menn bera þessar staðhæf-
ingar saman, þd skilst mönnum
hve hlægilegar þær voru og einsk-
is nýtar, og þarf ekki frá því að
segja, að Jóni Sigurðssyni varð
ekki mikið fyrir að rífa þær niður
og knésetja kaupmenn þá, er voru
svo ósvífnir að halda þeim fram.
Loks kom þar, að mál þetta var
rætt á þingi Dana, og urðu þar um
pað langar og merkilegar umræð-
ur, sem prentaðar eru í Nýjum
Félagsritum. Hallaði þar mjög á
einokunarmenn, sem vænta mátti,
því að hinir töluðu af mjög mikilli
þekkingu, og það fyrir þá sök, að
Jón lét þeim 1 té allar nauðsynleg-
ar skýrslur, og svo lauk þessu
máli, að lögin um aigert verzlun-
arfrelsi náðu fram að ganga vor-
ið 1854 og hlutu konungs stað-
festing 15. Apríl það ár, en ööluð-
ust gildi 1. Apríl 1855.
Má nærri geta, að glaðnað hafi
yfir mörgum ís’endingi er þessi
gleðitiðindí spurðust til landsins
sumarið 1854, því að varla hefir
þjóðinni öðru sinni borist önnur
eins hamingjufregn. Og margur
mun þá Iiafa nefnt nafn Jóns Sig-
urðssonar með þakklátum hug og
vonargleði, því að honum var það
manna mest að þakka, að þessu
þungbæra oki var létt af þjóðinni.
Þ'á sálu menn sýnilegan árangur
af samhuga framsókn, og urðu
vonbetri en áður og fúsari til
nýrra starfa undir forustu hins
göfuga og mikla leiðtoga síns.
fFramh.J
Bindindi.
(Ræða eftir Jón Ámason, flutt á
mælsku-samkepni Stúdenta-
fél. 13. Febr. 1911.J
Frjálsir menn r irjálsu landi
eflast nú, þroskasr og augðast,
hinir ötulu og framtakssömu Is-
lendingar Winnipeg-bæjar. Auð-
urinn lileðst að peim. Mentun.
þekking og reynsla , er þeim áður
var varnað, beina nú braut þeirra
og vísa þeim veg til réttlætis og
framfara. Nú eru þeir íbúar einn-
ar öflugustu og fegurstu borgar
Canadaríkis, þar sem rétturinn
ræður lögum og lofum, en óréttur
og rangsleitni eru útlæg gjör.
Verndarengilifrelsisins og lag-
anna — brezki fáninn, blaktir yf-
ir höfðum þeirra, og gínandi fall-
bysuhvoftar stálvarinna bryn-
dreka ógna hverjum þeim, sem
dirfist að skerða eitt hár á höfð-
um þeirra. Vissulega skyldu þeir
vera ánægðir og búa sælir við
kjör sín.
Á þcssa leið hugsa margir Vest-
ur-Islendingar, og því er lika að
nokkru leyti svo varið. En þrátt
fyrir þetta eru margir meðal
l>eirra, sem eiga við erfið kjör að
búa. Fátækt og skortur hefir fylgt
mörgum þeirra ár eftir ár, frá því
þeir fyrst stigu fæti á þetta land.
()g breiskleikar mannanna hafa
hér, sem annarstaðar, t . láitið tsil
sín taka.
Svo bar við eigi alls íyrir löngu
að tveir menn* börðu að dyrum á
litlu og fátæklegu húsi í einum af
útjörðum borgarinnar. Og er dyr-
anna var vitjað, beiddust þeir aö
fá að sjá húsmuni þá og eigur er
væru innanhúss. Er það var veitt
Ieituðu þeir um alt hús, en fundu
hvergi neitt. Það var gjörsneitt
húsgögnum þeim og þægindum,
er venjulega er að finna 1 híbýlum
manna. Einn grip fundu þeir þó
— grip, sem konunni hafði verið
gefinn í brúðargjöf á giftingar-
degi hennar. Hann tóku þeir og
höfðu á burt með sér ásamt
nokkru af sængurfötum, er þeir
fundu. Fjögur fátæklega búin
smábörn störðu undrandi á komu-
menn, og húsfreyjan horfði á að-
farimar þögul og stilt. Ekki eitt
æðruorð hraut af vörum hennar.
Kona drykkjumannsins er and-1
streymi vön og verfiur að bera ok j
sitt með þögn og þolinmæði.
Steyttur hnefi s'arkarans hefir
hre’t þá sem þrekmeiri eru en
varnarlaus móðir.
Þetta dæmi sýnir glögt hve
hryl.ilegar og sorglegar afleiðing-
ar áhrif vínsins hafa í för með
sér. Ekki svo að skilja, að með
þessu sé gerð grein fyrir öllum
illum afleiðingum áfengis. Það
er öðru nær. Stórfengilegri og
hryllilegri eftirköst koma dag-
lega fyrir meðal mestu menta-
þjóða heimsins, sem bein afleið-
ing drykkjuskapar. Glæpir eru
iðulega framdir í ölæði, og þús-
undir manna þjást daglega bein-
línis fyrir áhrif og aðgerðir
brennivínsins. Þetta þarf engrar
sönnunar við, þvi að allir vita það
og viðurkenna. Jafnvel drykkju-
maðurinn sjálfur, þó að hann sé
undir áhrifum víns, finnur glögi;
til þess, hve skaðlegt áfengið er.
En það er ekki einungis of-
drykkjumaðurinn, sem færir böl
og eymd yfir sjálfan sig og þá,
sem honum eru tengdir. Hóf-
drykkjumenn, sem svo eru kallað-
ir, eiga einnig sinn þátt í afleið-
ingpim ofdrykkjunnar; og áhrif
þeirra eru viðtækaxi og koma
meira illu til leiðar en menn al-
ment gera sér grein fyrir. Þeir
eru mennirnir, sern mest styðja að
útbreiðslu V'ínnautnarinnar og
halda henni þannig við. Óstyrkri
hendi drukkins manns, sem ber
bikarinn að vörum þess, er aldr-
ei hefir orðið fyrir áhrifum víns-
ins eða fundið keim þess, hikar
enginn að hrinda frá sér. En þeg-
1882
STOFNUÐ FYRIR 29 ÁRUM
1911
Gæðavarnings-búðin
Nýju vorfatnaðirnir
OG YFIRHAFNIRNAR eru kamnar til vor, og eru öll-
um til sýnis. Gæði, snið og áferð eru aðal einkenni á
klæðnaði vorum. Verðið er í samræmi við einkareglu
vora: Bezti varningur við lægsta verði.
GeriÖ yöur að venju aö lara til
WHITE AND MANAHAN LTD.
500 MAIN STREET, _ WINJHPEC.
sem hafa liðið fyrir eyðileggingu
vínsins, gætu ekki afmáð.
En það eru fleiri en vínsalar
einir, sem beita áhrifum sínum
gegn bindindi. Með föðurlegri
vandlætingu hefir v’erið bent á
einkisnýti og ’kák' bindindis-
manna, eins og einn landi vor
komst að orði hérna um dag nn.
“Hverju hafa bindindismenn kom
ið til leiðar þessi 23 ár, sem þeir
hafa verið að þvættast næð þessar
stúkur sínar?” spyr hann. “Hvað
stundir, og svo eiga þeir líka oft
og einatt 1 vök að verjast fyrir fá-
tækt og peningaleysi.
Samt trúa þeir og viðurkenna
að æðsta og fullkomnasta imynd
mannlegrar tilveru sé sú, að efla
vellíðan annara, styrkja litilmagn-
ann og rétta þeim hjálparhönd,
sem í nauðum eru staddir. En trú
þeirra er dauð og sannfæringin
sofandi. Enginn er svo fátækur,
að hann gæti ekki tilheyrt bindind
isreglunni; enginn á svo annríkt,
dollara skiftir til stuðnings mál-
ar vel þekt glæsimenni hittir ung-í^efni, sem þeir berjast fyrir. Þeir
an vin smn, leiðir hann á afvikinn
stað, þar sem enginn sér til, og
sýnir honum vel búið vasaglas, þá
er vínið fagurt á að líta og girni-
legt. Þegar svo stendur á, er liart
að neita. “Einn lítill sopi gerir
engum mein”, hvíslar vinurinn um
j leið og hann otar pelanum að ung
menninu, “þú þarft ekki nema að
eins að dreypa, rétt að finna
hvernig það er á bragðið.” Þýð-
legt, sannfærandi klapp á öxl ung-
lingsins ríður baggamuninn, ög
örvandi remma eitursins læsist
um hverja taug hans í fyrsta sinni.
—En fyrsta sporið í áttina til
gæfuleysis og glötunar er oft
stigið með þessum eina sopa. —
Næsta skifti þegar vinirnir hittast
þarf engar fortölur.—Enginn veú
neitt. Og þessu sinni kemur
drjúgum stærra borð á glasið en
hið fyrra sinnið.
A þenna hátt Ieiða hófdrykkju-
mennirnir oft og einatt óspilt, í-
stöðulitil ungmenni á braut freist-
inga og kæruleysis; kynna þá
j vonduin félagskap, er þeir hafa
ekki táp eður vitsinuni til að
sneiða bjá, og verða tíðum orsök
þess að aðrir gefa sig á vald víns-
ins, glata sjálfstæði sínu og verða
! taumlausum ástríðum ofdrykkju-
j unnar að bráð. —
Að hæta kjör þeirra, sem líða
j fyrir áhrif og eyðileggingu áfeng-
isins; að reist þá við, sem fallið
hafa fyrir þeim freistingum, er
banvænt eitur vínandans leggur
fyrír þá, sem það hefir vafið
viðjum spillingar og ósjálfstæðis;
að berjast fyrir því að sú eymd,
það volæði og sú spilling, sem eru
óaðskiljanlegir förunautar vín-
nautnarinnar, Iíði undir lok með
öllu—, það er stefna bindindis-
manna.
Þótt undarlegt megi virðast,
eru ekki einungis margir réttsýnir
og reyndir menn, sem láta þetta
mál algerlega afskiftalaust, heldur
beyjast allmargir gegn því með
oddi og egg. Enn eru nokkrir,
sem að visu segjast hlyntir bind-
indi, en vilja þó alls engan þátt
taka i félagskap bindindismanna.
Og í fjórða lagi eru þeir, sem um
stundarsakir virðast snortnir af
áhuga fyrir málefni ibindindis-
manna, fylla flokk þeirra eitt ár
eða svo, stundum jafnvel skemur,
og fara að því búnu sína leið.
Þeir sem mest og sterkast berj-
ast á móti bindindinu eru þeir, er
hafa peningalegan hagnað af því
að aðrir drekki, svo sem vínsölu-
mennirnir. Það er eklki trú’egt,
en samt er það satt, að þessir
menn, þótt kristnir sé og oft og
tíðum hátt standandi og mikils
metnir í félags og mentalífi þjó*ö-
anna, gera sitt ítrasta til að raka
saman fjármunum með því að
nota það ósjálfstæði og þá spill-
ing, sem ríkir á meðal mannanna,
til þess að efla sína eigin tíman-
legu velferð. Þó vita þeir meö
vissu og horfa á það sínum eigin
augum, að með þessu, eru þeir aö
steypa öðrum í glötun. Þeir vita
að mennirnir, sem þeir selja, eru
ekki eingöngu að kaupa þeim pen-
ingum, sem þeir oft og tíðum hafa
engan rétt til að lóta af hendi,
heldur eru þeir einnig að kasta
sínu eigin sjálfstæði og vilja-
þreki á glæ.
Jafnvel þegar eitur vínsins hef-
ir blindað skynsemi drykkju-
liggur eftir þá?” Hinir fátæku og að hann hafi ekki tíma til að lyfta
undir bagga með bindindisvinum.
Einlægur áhugi fyrir hverju góðu
málefni sem er, gefur öllum tíma
ög veitir þeim þrek og staðfestu;
og vilji, sem brennur af lifandi trú
og óbilandi .sannfæring aflar
fámennu meðlimir íslenzku stúkn-
anna í Winnipeg — einir 600
menn — hafa í þessi 23 ár safnað
og gefið svo mörgum þúsundum
'hafa ásamt öðrum bindindismönn-
um landsins sett á stofn 355 stúk-
ur, sem nú vinna í þarfir bindind-
isins í landinu, og þeir hafa stutt
að þvi að koma á fót 72 barna-
stúkum, sem nú em starfandi víðs
vegar um Canada. Enn fremur
hafa þeir átt þátt í því að sú skoð-
un hefir rutt sér til rúms, ekki
einungis um gjörvalt Canada,
heldur og um hinn mentaða heim,
að vínnautn og ofdrykkja sé öll-
um til hnekkis og vanvirðu, og ó-
sæmileg hverjum h^iðvirðoim
margfalt meira auðs en þarf til
að fylla flokk ‘templara’.
Loks vil eg minnast þeirra, sem
um stundarsakir hafa verið bind-
indismenn, en horfið frá aftur, og
sagt skiliö öllu sambandi við bind-
indi. Margir templarar láta sér
mjög ant um að koma sem flest-
uin 1 stúkur, jafnvel þeim, sem
sjálfir hafa enga sannfæringu eða
áhuga fyrir málefninu. j>eir hafa
oft með þessu móti aflað sér fylg-
is duglegra og ötulla manna, sem
síöar hafa orðið góðir bindindis-
manni. Þetta hafa þeir gjört. Og j menn. En þannig hafa þeir einn-
ig oft leitt menn inn í stúkurnar,
sem skömmu siðar hafa yfirgefið
þær,— ekki séð neitt nýtilegt eð-
ur aðlaðandi við félagskapinn, og
enga skemtun haft, og svo síðar
unnið félaginu mein með því að
fárast um það út á við hve ógur-
lega þreytandi og gagnslaust sé
þetta bindindi.
Sumum mönnum er þannig far-
ið, að þeir eru altaf að leita sjálf-
um sér ánægju og skemtana, og
gera sér í hugarlund að þeir geti
öðlast þetta einungis frá öðrum.
Ef þeir bindast einhverjum fé-
lagsböndum og borga til þess vist
gjald, ætlast þeir til að sér verði
þeir hafa gjört meira, því þéir
hafa gengiS að sínum dag’.egu
störfum eins og aðrir og unnið
sér fyrir daglegu ibrauði. Ein-
ungis í frístundum sínum hafa
þeir unnið að bindindismálum —
fristundum, sem aðrír hafa oft
og einatt varið sér til hvíldar eður
skemtunar.
Allur þorri manna, lætur bánd-
indismálið algerlega afskiftalaust.
Þeir geta eklci séör að bindindi
komi þeim neitt við; finst ekki að
þeir séu í nokkurri hættu fyrir á-
hrifum vínsins, af því að þeir
drekka ekki áfengi sjálfir, ’ og
virðast alls ekki finna til þess, að
þeir séu á nokkurn hátt skyldir j veitt svo og svo mikil skemtun
að retta þeim hjálparhönd, sem {)ein borgun fyrir þá peninga.
orðið hafa fyrir þeirri ógæfu að
falla í klær áfengisnautnarinnar.
Enn síður dettur þeim í hug að á-
líta, að þeir séu aö nokkru leyti
skuldbundnir til að koma i veg
N0RTHERN CR0WN BANK
AÐALBKRIFSTOr'A í WINNIPEG
HöfnSstóH (bffiltw) . . . $€,000,009
HöfnOstéH (greitWnr) . . . $2,200,000
STJÓRNENDUR:
Formaður.................Sir D. H McMillan, K. C. M. G.
Vara-formaBur ------- Capt. Wm. Robinson
Jas, H. Ashdown H T. Champion Frederick Nation
D. C. Cameron W. C. Leistikow Hon. R P. Koblin
AðalráBsraaður: Robt. Campbeli. Umsj.m. útibúa L. M. McCarthy.
Alskonar oan ■fuqa sint í öllum útibúum.—Lán veitt einstaklingum.
Firraum, bornar- og sveítar-félögum og fólogum einstakra maona, með
hentugum skilmdum. -*<érstakurgaumur getran að sparisjóðs innlögum.
Útibú hvevetna um Canada.
T. E. THORSTEINSON, Ráösmaður.
Corner William Ave. og Nena St. Winnipeg. Man.
Hagnýtið
kostaboð Lögbergs sem
auglýst eru á öðrum stað.
Thc DOHINION BANft
SELKIKK BTiatUB
AU* konar bankastörf af hendi I«y*t.
Spttrisjöösídeildin.
Tekið við iunlogum, frá *i.«o aB t»pph»
og þar yfir Harstu vextir borgnðir tvisvR'
sinnum á ári. ViðsMftnm ba>ada og ann
arm sveitamanna sérstakur gaomur gefini.
tírétíeg innlegg og úttektir afgreiddar. Osl
30 eftir bré4av«*kiftum.
Greiddnr höénðstiHl * 4.000,000
Vw-uijóAr og óskifmrgróði * 5,300,0«
Alhr eignir..........*6a,600,000
InDÍetgnar skírteini (letter of credits) seR
sem ern greifianleg um alLan heira.
J. GRISDALE,
bankastjóri.
Hrá loðskmn og húðir
Eg borga
hnsta verð fyrir hvorttv«ggja, Sendið
mér postspjald og eg sendi yður ókeyp-
is verðlista.
F. W. Kuhn
456 Sherbrooke St.
P. O. Box991. Winnipeg, Man.
Og þeir líta ekki svo á, að þeir
séu skyldir að taka neinn þátt íj
störfum félagsins. Þeir finna allsj
eigi til þess, að þeim beri aö vinnaj
að heill og framförum þess sam-1
fyrir það, að aðrir, jafnvel þeirra : bands. Ef þeir syo ekki fá þeim
S afÍ.°m!"dUr_’ TI0' Vnj’;U a* löngunum fullnægt, sem þeir
bráð. En víst eru þeir skyldir til
þess. Af frjálsum vilja hafa þeir
játast undir þá skuldbindingu, og
j>eir kannast opinberlega við gildi
og réttmæti jveirra kenninga,
halda þessu fram.
Það er fjöldi manns, sem álítur
að þeir séu sjálfir ekki í nokk-
urri hættu fyrir vininu, og vilja
fyrir þá sök ekki hafa neitt sam-
an við bindindi að sælda. En
hver einasti drykkjumaður hefir
einhverntíma getað barið sér á
brjóst og sagt að ekki drykki
hann brennivín. Það er of seint
að ætla sér að snúast gegn víninu
þcgar áhrif þess eru farin að
verka. Brennandi tár og innileg-
ustu bænir þeirra, sem hann elsk-
ar bezt og heiíast, geta ekki hald-
ið drykkjumanninum frá knæp-
unni. Ekki einn maður af hundr-
aði hefir viljaþrek til að veita
mótstööu þvi heljarafli, sem eitur
vinandans hefir í sér fólgið.
Allmargir drykkjumenn láta
bindindi algerlega afskiftaJaust.
Þeir geta ef til vill ekki hjálpað
sjálfum sér þó þeir vildu. Feður
þeirra hafa reikað ( um hossandi
þilfar fiskiskútunnar 1 stórsjóum
Atlanzhafsins við strendur Is-
lands. Sjálfir aka þeir um götur
Win.iipegboigar í lokuðum vögn-
um, ef ástæðúr þeirra leyfa, t|il
þess þeir skuli ekki sjást. Það
vita Jæir. Og þeir ættu at5 geta
skilið, að synir þeirra, hvar sem
þeir eiga fyrir höndum að ala
aldur sinn, muni hafa sömu breisk
leika við að stríða og þeir sjálfir
og forfeður þeirra hafa haft.
Hvers vegna reyna þeir ekki að
koma i veg fyrir að börnin þeirra
verði harmkvæliun vínnnautnar-
arinnar að bráð?
Þá eru þeir, sem í orði eru
hlyntir bindindi, en vilja 'þó engan
þátt taka í baráttu bindindismanna
mannsins og svæft samvizku hans,
hverfa blóðpeningarnir, og það gegn áhrifum vínsins.
örar en áður, 1 vasa vínsa’ans. En Þeim finst þeir engan
hendur hans eru drifnar blóði,
sem jafnvel brennandi tár þeirra,
sem
gerSu sér vonir um, hverfa þeir
oft til }>ess að láta aldrei sjá sig
framar. Svo benda þeir á gagns-
leysi og deyfð félagskaparins er
er • }>eir eru gengnir úr honum. Þeim
fanst þeir ekkert ihafa upp úr því!
sjálfir að vera þar og geta fyrir
þá orsök ekki séð að félagið sé að
nokkru nýtt. Margir tugir manna
hafa árlega komið þannig fram
við íslenzku stúkurnar í Winní-
Peg.
En þeir hafa aldrei verið bind-
indisinenn þó þeir hafi um stund-
arsakir tilheyrt stúkunum; aldrei
hafa þeir orðið snortnir af þeirri
sannfæringu, þeirri trú, og þeirri
sælu sem göfugt málefni vermir
og glæðir i brjósti hvers þess, er
berst fyrir framgangi þess. Það
þrek og sú festa sem slík barátta
vekur hjá hverjum góðum dreng,
er þeim ókunn. Þeir hrinda frá
sér þeim unaði, sem kærleikur og
göfuglyndi hafa óskeikanlega í
för meö sér. ' Samt vitum vér öll1
að þessar dygðir eru ímynd mann-|
legrar fullkomnunar, og vér lítum
með aðdáun og lotningu til þeirra1
manna, sem hafa varið öllum sín-)
um lífs og sálar kröftum til að
auka ánægju og vellí'ðan annara,
en gengið sjálfir tötrum búnir ail
grafarinnar.
Hugsið til mannanna, sem hafa
veriö sviftir viljaþreki og sjálf-
stæði. Járngreypar áfengisins
læsast að beinum þeirra, magn-
þrota og bjargarvana.
Hugsið til ungmennanna, sem
1 blindni rétta út hendurnar eftir
freyðapdi drykkjarhominu, sem
ef til vill steypir þeim í glötun.
Httgsið til mæöranna, sem þjást
af kviða fyrir velferð barnanna
sinna, og eru sjálfar píslarvottar
rangsleitni og grimdar. Heyrið
ekki hvernig hjörtu þeirra berj-
Þorrablóts-kvæði
flutt á miðsvetrarsamkomu
klúbbsins Helga magra.
Minni íslands.
Hvar er það, sem hraustir drengir
heyja stríð við unnar-dans?
Hvar er það, sem sterkir stormar
stæla krafta búandans?
Þar sem berst viö mótstraum
margan
—marga eldraun fámenn þjóð;
það er okkar œttarlandi,
er eg helga þetta ljóð.
Mörg er stundin hlýjust heima,
hríð þó sendist stundum kalt
undan vinda-vængjum Þorra;
vermir Harpa þúsundfalt
fjörð og hlíð, er fjalls í dölum
fuglar vorsins kveða snjalt;
söm og jöfn á sumar-leiðum,
sólin blessuð kætir alt.
Ilugur leitar yfir æginn
— eins þó hér sé glatt í kveld—;
norðurljós, við brattar brúnir,
bylgjast fram um himintjöld
yfir hljóðum æskudölum.
—ísland! þó að sértu fjær,
}>ú ert kært, um þig vér tölum,
þú crt sifelt hjarta nær!
Þin er, ættjörð! okkar vagga,
æskulif og feðra gröf.
— Vina-þel, sem verkin sýni,
verði bama þinna gjöf!
Þroskist hvert, til gagns og gæ'öa,
gróðrar-blóm — við hjarta þér!
Sjálfur gaf þér sjóli hæða
sólbrosið, sem aldrei þver.
L. Tti..
ast af angist og kvíða fyrir ógn-
tima ium og hrottaskap svallarans?
nafa; daglegt annríki og störf , Er það ekki skylda vor aö rétta
gefa þeim enga fivíld eða frí-þeim hjálparhönd?
Minni Jóns Sigurðssonar.
Hann var einsog vormögnin högu,
sem vaka’ yfir gróandans blæ,
en utan um sjálfra okkar sögu
llá sveigur úr klaka og snæ.
En beint gegnum ískuldans eyöur
með ylinn hann til okkar braust,
svo ítur og yfirlits heiður,
að eldmóði’ í þjóðina laust.
1 dyngju úr sögnum og sögum
hún sofin í skamdegi lá.
Hann hneigði’ ’ana að hjarta sins
slögum,
hún hrökk upp og vaknaði þá.
Sú hugsun, sem hratt af sér möru,
varð himinlyft stórvon og þrá,
svo sveit milli fjalla og fjöru
sitt framtíðar ljósheiði sá.
Vér settumst að víni og vistum
og veizluglaum bar yfir höf,
og flatir við kóngssporin kystum
—vér kölluðum þetta hans gjöf!
En þeini, sem að þar átti heima
og þreytuna fyrir oss bar,
var sumum það sjálfrátt að
gleyma—
hver sat utan dyranna þar?
&Ml/m
CANflWQ
riNEST
THEATRE
Caa&da’s Most Bcantiful and Costly Playho«9c
3 kvöld byriar Fimtud. 23, Feb.
matineeá langarJag
Jefferson de angklis
f gaman sðngleiknum
The Beauty Spot
6 Mán., 27 Feb.
Matinees Wed. and Sat.
MARY
MANNERING
í leiknum
„A Man’s World“
eftir Kachel Crothers
góðir leikendur
Verð
EVENINGS, $2.00 til 25c; MATINEES
$1.50 til 25c.
£0<=>00«:=>00<=r>0(><r2«0<=>0<)<=>0í?
| Skilyrði þess
V aB. br uðin verði góð, eru
gæöi h'eitisins. —
hefir gæðin til að bera. —
Margir bestu b karar no a
það, ot brauðin úr því verða
ávah góð —
7[ LEITCII Brothers,
FLOL’R MILL8.
X Oak Lake, - - - Manltoba.
/V Winnipeií skrifstofa
II TALSÍvlI, MAIN4326
*o<=>oo<=>oo<=>oo<=>0t<=>oo<c=>o}5
Ef langar oss lofkrans að sveigja
við leitum upp grafirnar þá.
Svo fyrst þarftu’ að falla og
deyja
en fær þú oss sæmdina hjá.
Það liggur við berara, beinna
og ber okkar hugsana lag,
að sjá það þá öldinni seinna,
er sáum vér alls ekki’ í dag.
Kr. Stefánsson.
Minni kvenna.
“Meðhjálp”, sagSi Drottinn ár á
öldum,
er hann konu skóp og manni gaf.
Ást, sitt skærsta ljós, þér, víf, að
völdum
valdi, gaf hann, speki sinni af.
Hún er andans dýrsta djásn og
gróöi—
dagrenning þess lífs, sem koma á.
Hæst og dýpst i sögu, list og ljóði
ljómar þér um eilífð demant sá.
Fegurð ytri flestir munu skilja,
færri þá, sem dýpi sálar á:
Þögult afl hins undra djúpa vilja
elsku þinnar, sælla heimi frá.
Likt og von, sem verður aldrei
svikin,
vakir hún og raungreind lengra
sér.
— Oft við dags og nætur drauma
blikin,
dulmynd sanna fyrir andann ber.
Hjá þér bjó sá helgi kærleiks
neisti
hitnni frá, sem brendi alda gróm.
Ástarhönd þin mann úr læðing
leysti,
lét hann hefjast upp frá villudóm.
“Meðhjálp” varstu, verndardísin.
ertu,
veik, en styrk, í hlekkjum, en þó
frjáls.
Fyrir starf þitt skrýdd af satmiS
sértu
sigur-meni, í klafa stað, um háls.
Þorsteinn Þ. Þorsteinsson.