Lögberg - 18.05.1911, Síða 4

4
LÖ&BERG, FIMTUDAGINN
18. MAI 1911.
LÖGBERG
\ út hvern fimtudag af The
COLUMBIA PRBSS LlMlTED
Coroer William Ave. & Nena St.
WlMNIPEG, - - MaNITOEA.
STEF. BJÖRNSSON, Editor.
J. A. BLÖNDAL, Business Manager.
UTANASKRIFT:
rheimiilBIA PRESS Ltd
P. O. Box 3084, Winnipeg, Man.
utanAskrift ritstjórans:
EDíTOR LÖCBERG'
P. O. Box 3084, Winnipeg, Manitoba
“ræsta'’ kjörskrámar þegar þess j brautarfélögin héldu vi'ö þá nýju
■ þarf viö. 1 reglugerð, sem þau hefðu samiö til j
En meö því að ekki eru til lög að gera út af við flutningsmiðla-
! fyrir þvi, og með því að það ómak j félögin, þá hlytu þau að verða sek I
verSur að hvíla á cffistökum monn- um brot á almennumi. gildand’i
[ um eða félögum að fá numin brott j verzlunarfrelsislögum.
af kjörskránum nöfn manna, sem Jámbrautafélögin skutu þessum
þar eru skráð ólöglega, þá er ekki j dómsúrskurði til æðri réttar og
um annað að gera, eins og nú j fengu þar dóm sér í vil, en ekiki
stendur, en að taka því, því að hitt var látið sitja við hann, heldur var
er ógerningur liberölum t. a. m., j málinu áfrýjað til hæsta réttar
að láta ÖII þau ólöglegu nöfn, sem Bandaríkjanna. Nú nýskeð er
conservatívar amast ekki við, J sá hæstaréttardðmsúrskurður orð
standa á skránum; afleiðingamar j inn heyrinkunnur og staðfestir
af því mundu verða alt annað en j hann úrskurð millirikjaverzlunar-
glæsilegar, eins og raun ihefir j nefndarinnar. og »eg!r í þeim
þegar á orðið oftar en einu sinni, | dómsúrskurði meðal annars, að það
þegar þingmenn hafa náð kosn-! sé hið hróplegasta ranglæti að farm
ingu méð því að óhlutvandir menn | flytjandi (járnbrautafélög) skuli
hafa verið hafðir til þess að greiðai leyfa sér að sníða farmgjaldið
atkvæði undir fölskum nöfnum, j eftir því hver varninginn eigi, sem
sem ólöglega hafa staðið á kjör- j fluttur er, en .miða það ekki við
skránum. eða, með því að brjóta hvers eðlis flutningunnn sé og
kosningarlögjn með öðrlnm •'álíka lwað mikið kosti í raun og vem
heiðarlegum brögðum. Fvrir því 1 að fara með hann þangað sem
verður þáð aldrei um of brýnt fyr- hann á að fara.
... , , , , | >r kjósendum að styðja að því að Hér er flutt alveg spáný kenn-
A ar nortur eru a þvi, að al- kjörskrámar verði sem áreiðanleg- ing í farmflutningsmálum í Ame-
mennar kosnmgar her 1 Canada astar og réttastar. i ríku. sem járnbrautafélögum mun
fari fram aður en ar er liðið tra Það sem hér á lmdan hefir ver- alls eigi verða kæricomin. Þetta
þessum tima. Kjorskhamar, sem Jg sagt nær svo sem ag sjálfsÖgðu er auðsær fyrirboði þeirra miklu
no a ar ver< a vu ]>ai 'osningar, j ag ejns t;j kjördæma út um sveit- og gagngeru breytingar, sem þyrfti
verða þvi senmlega þær kjorskrar, ir j fjmm kjördæmunum. þeim að verða og verður sennilega áður
sem verið er að semja um þessar fjórim sem eni í Winnipeg og langt ljgur á starfsemi járnbrauta-
mundir, og nður l>vi a að þær einl1 ; p,randon værða kjörskrár félap-anna á hessu mikla meprin
væiði sem bezt ui garði gerðay. ekki endurskoðaðar þessu sinni.
svo að vilji kjósenda fái notið sín t,,
TELEPHONE Garry 2156
VerS blaðsins: $2.00 um árið.
Endurskoíun kjör-
skránna.
eftir því sem auðið verður.
Flestum mun vera orðið kunn-
ugt um hver tilhögun ræður hér í
Manitoba um endurskoðanir á
kjörskrám. Nöfn kjósenda eru
Iátin standa á kjörskránum þang-
að til formleg áskorun hefir ver-
ið borin frarn fyrir hlutaðeigandi
Mikilvægor dómsúr-
skurður.
Nýlega hefir hæstiréttur Banda-
rikjanna kveðlð upp mikilvægan
úrskurð um farmgjald með járn-
hrautum, sem þannig er háttað að
, félaganna á þessu mikla megrin
landi. — fyrirboði þeás, að farið
| verði eftir þeirri meginreglu að!
nutningsgjaldið skuli miðast við
hinn eiginlega kffstnað, sem flutn-
ingurinn hefir í för með sér, en
ekki vif gagniff, sem af flutningn-
tim leiðir.
Þér getið eignast
SHARPLES
Tubular skilvindu
við lægru verði
en aðrar skilvindur
Hvað kostar að eignast skilvindu?
Það er undir tegundinni komið.
Sharples Tubalars endast lífstíð.
Þarf ekki að skifta á þeim. Ábyrgstar
ávalt af elztu verksmiðju álfunnar. Al-
gerð v e r n d
altaf gegn öll-
um göllum X
Tnbular skil-
vindum eru
engir diskar
eða smásmíði,
,engir óþarfir
partar, tor-
hreinsanlegir
Nota másöma
olíu oft. Hefir
tvöfalt skil-
magn, skilur
fyr og helm-
ingi betur en
aðrar. Þér
getið átt Tu-
bular alla æfi. án svo sem nokkurs til-
kostnaðar, nema kaupverðsias.
En hvað er um ,,prangara“ eða (svo
nefndar) ódýrar skilvindur, sem endast
ár til jafnaðar, þarfnast tíu dala við-
gerðar árlega, og eyða daglega rjóma,
sem Tubular getur sparað? Það kostar
fimm til tíu sinnnm meira að eiga lé-
lega og margbrotna skilvindu, heldur
en Tubular. Umboðsmaður vor sýnir
yður Tubular, Bezt í heimi. Spyrjið
um nafu
hans og
skr if ið
e f t i r
verðlista
no. 343
THE SHARPI.ES SEPARATOR CO.
Toronto, Oni Winnipeer, Man.
30
yr,s
Tfie OOMINION BANK
STTLKPKK OTIBCIÐ.
Alls konaT bankastórf af hendi leyst.
Sparisjóðsdeildin.
Tekið víð innlögum, frá $i.oo að upphæC
og þar yfir Hæstn vextir borgaðir tvisvai
sintiutn á ári. Viðsktftum bænda og ann-
arra sveitamanna sérstakur gaumur geftnn
! Bréfieg innleggog úttektir afgreiddar. Ósk
að eftir bréfavSJskiftum.
Greiddur höfuðstóll.$ 4,000,000
Vor««jóðr og óskiftur gróSi $ 5,300,000
Allareignir.........$62,600,000
Innieignar skírteini (lettsr of credits) seld
sem eru greiðamleg um allan heim.
J. GRISDALE,
bankastjóri.
lsland og íslenzknr bókmentir.
Háskólaprófin.
an knöttum úr dagblöSum og;
henda þeim í gestina. Vildi þá
stundum fara svo, að þeim, sem
ekki þektu hver þaS var sem j
skemti sér á svo einkennilegan1
hátt, fanst nóg til um, og gerðu ]
sig líklega til að henda söku- j
j dólgnum út. Ekki varð þó að
jafnaði mikið af fralmkvæmd'um,
þvi einhver nærstaddur fræddi
menn á því, að það væri bara hann
Shelley; fékk hann þá óáreittur að
j halda áfram uppáhalds skemtun
I sinni.
1 annað sinn bar Shelley þar að
| sem einn vinur hans var að synda. j
Pollurinn var ekki djúpur. Shel-:
| ley spyr strajj hvemig hann eigi j
] að fara að því að læra að synda.
! “Stöktu bara út í” svaraði vinur
] hans. Shelley lét ekki segja sér
það tvisvar. Eftir ítrekaðar til-
raunir lánaðist kunningja hans að
finna hann þar sem hann lá á
botni tjarnarinnai), og tosa honum
i land. Þegar Shelley náði and-
N0RTHERN CR0WN BANK
AÐALBKRIFSTOFA í WIHBIPEG
MúBetÆ (löggaar) . . . $6,000,000
Hdfafctófl (jgráááar) . . . $2310,000
STJ ÓRNENDUR:
Formaður................Sir D. H. McMillan, K. C. M. G.
Vara-formaður...................Capt. Wm. Robinson
Jas, H. Ashdown H. T. Champion Frederick Nation
Ð. C- Cameron W, C. Leistikow Hoo. R. P. Roblin
Aðalráðstnaður: Robt. Campbell. Umsj.m. útibúa L. M. McCarthy.
Vér getum nú sent peninga beint til íslands, hvert á land
sem vera vill, og hvaöa upphæðir sem óskaö er.
Útibú hvevetna um Canada.
T. E. TMORSTEINSON, Ráösmaður.
Corner William Ave. og Nena St. Winnipeg. Man.
♦ 4 44.44 4 4 444.4.4.44 4 444 4 4 44.44.4 4 ♦ »»»»»+»»»,»
PIANO RECITAL
BY TIIK PUPILS OF
S. K. HALL
IMPBRIAI. ACADEMY OP MUBIC AND AKTS
AHHIHTKI > BY
Mrs. S. K. IIali.
SOPBANO
Mr. H. S. Iíelgason
TKNOR
Y.W.C.A. Recital Hall, Ellice Áve.
Háskólaprófunum liér i bænum
er nú lokið og úrslit þeirra orðin
heyrinkunn. Eins og vant er hafa
dóimara um að stryka þau út. hann hlýtur að gefa þeim mönnum
Þess vegna^ þurfa þeir kjósendur, vind i seglin, sem berjast fyrir því
sem voru á kjörskrá í fyrra, og ] að kollvarpa járnbrautareinveld'i
eiga heima í sömu Íkjördeild pg og styðja að því að landstjórnirn-
þa. ekki að hugsa um að láta skrá- ar nái meiri umráðum og betra
setjast nú. Nöfn þeirra fá a« eftirliti á þeim bæði i Bandaríkj- prófin íslenzku nemend-
standa á kjörskrá eins og áður. j um og Canada, heldur en þegar l,num ITW ve', sérstaklega þeim,
En allir þeir, sem ekki hafa verið hefir átt sér stað Dómsúrskurð- se,n utskrifuðust þetta ár, en þeir
á kjörskrá áður, en geta nú kom- ] ur;nn sem héT er um að ræða I eru aP'r ötulir námsmenn,
ist á kjörskrá, verða að fara sjálf-, var kveðinn upp í flutningsmiðlai ?ó5unl l'æfileikum Ininir og lík-
ir á skrásetningarstaðina til þess, málinu svo nefndal. og tildrögin til le£ir fil að ver5a atkvæðamenn
og sömuleiðis þeir, sem hafa flutt þess eru þau Sem nú slkal ^reina- llva5a hfsstöðu, sem þeir kjósa
úr einu kjördæmi í annað. Jámbrautarfélög flytja iheil vagn- ser- 1>rir l,eirra hafa fenii5 L
Skrásetjari i hverju kjördæmi hlöss fyrir minna farmgjald held- ágætiscinkium (iA), þeir Walter
ferðast milli skrásetningarstaða og ; ur Cn minni farmþunga ýhálft j Litidal, Baldur Johnson og Jóhann
tekur á móti skrásetnlngarheiðn- vagnhlass, eða þriðjnng^eða fjórð- j G- Jóhannsson, en hinn fjórði,
um. Hann er skvldur til að taka ung ur þvJ e?sa minnay Þetta' ^tef®,n Ljarnasou- fékk I. eink-
i móti skráisetningarbeiðni tif verSa hltmnindi þeim, sem mikið!unn (lB)-
hvaða kjorstaðar. sem er i kjör- fá fiutt. en íþynging hinum, sem' Stúdentamir þessir þrír fyrst-
dæmmu, á 'hvaða skrásetningar- nunna þurfa ag fáta flytja. \uð-1 nef'idu hafa fengið hæstu eiek-
stað sem hann er staddur, og er ugjr starfsmálamenn eSa vera]un j nnnir allra íslenzkra nemenda, sem
að gegna skylduverki sínu þar. arfe]^ fá allan varning sinn flutt- i toku vl^ háskólann betta ár.
Pctta ættu rncnn, einkum þeir í heilum va^nhlössum, og fá. ^^^ker Tvindal fekk iA. 1 öllum
sem nýfluttir eru inn í fylkið °ír flntninginn þannig ódvrari heldúr íiámsgrcimim. Baldur Johnson i\
nu þurfa að komast á kjörskrá að en þeir starfSmálamenn, sem j1 ö,Ium nema einni ClB) °PT Joh-
esta ser 1 mmni, og enn fremur minna -liafa urn sig og geta ekki Jóhannsson iA í öllum nema
það, að þe.r hafa heimild til að pantaR hd, vagtíhlöss i einu. Eins tveim (iB).
átt^heima ;° fvlkinu mn árs ^ kemUr ***** Ula V‘* Walter Lindal hlaut silfurmed-
att Ueima 1 f>Ikinu um eins ars og ósanng arnlega, að hinir efna-i r TM n T.u .
t,ma og hafa dvahð þrja mánuð- minni ^ verfa a5 ^ byrSarjahu J Joh ,G' Johannsson bron^
ma s.ðustu , kjordæmmu, þar sem hinna aúðugri. og hefir ranglæti medal,u- 1x15lr f>Tir sterðfræðis-
]>eir lata skrasetjast. þetta orðið til þess að bola marga ] þehkingu, og Baldur Johnson
>a er Ik'ss vert að geta að önn- hinna efnaminni starfsmálamanna hronz-medalíu fyrir enskar bók-
en sú aðr L.£!"!“« át .af starfevö* menn er annar, I „entir og sagnfræði.
ara og láta hann rita nafn sitt á npp®U ^ Þri5jubekkm^m fékk liæsta
kjorsícrana Menn geta emmg er eflst hafa þeiffl mun mdr eftir emkunn Bjorn Hjalmarsson,, 1.
fanð a fund endurskoðara og en áSuri sem keppinautum þeirra á«æt,seinkunn frAJ> af annars-
be.ðst skrasetningar af hlutaðeig- hefir fækkað. j bekkingum Jón Ámason I. eink
an 1 comara. . (ilnciju Ki°r_ Loks sáu hinir efnaminni kaup- unn (iB) og af fyrstu bekkingum
rlæm. _fer endurskoðun kjorskraa mcnn starfsmálamenn, að svo gteinn Thompson I einkunn AB)
/ram 1 ,n^ta mauuð, og . sumurn^ mátti ek.kj standa Eitthvað | T / P lr "
þeirra a fle.n en e.num stað. Þeim urlSu þeir a, taka til bragSs< ti, aí5 Jou Arnason hIaut 20 do,lara
sem yfirsest að koma nafm smu a rétta hlut sinn Þ5 var?5 þa?i a« ; verðlaun , islenzku, og Lawrence
kjorskrá hja skrásetiara. ættll se.. a.:i ! Tóhnnnsson *r\ Hnll rprXlonn í
Fátt vita menn um æfi Shakes-
Þaö var sonn ánægja, aö lesa í ...
• . „ i , ... r.- anum, varð liann hmn versti og
Lögbeigi ræöuna ,.Island“ eft«r s
8 6 , • hotaði að berja a felaga smum.
Baldur Olson, B.A., sem hann ; .íp>g var rdt ag ná sundtökunum,
flutti á skemtisamkomu. í fyrstu j þegar þú tókst í inig, þorparinn
lútersku kirkjunni á sumardaginn þinn.’’
fyrsta 20. Apríl síöastl.
Eg er öllum þeim mjög þakk
látnr sem tala eöa rita meö virö-1 Peare s’ en þa8 þrent er vist’ a6
látur, sem tala eOa nta meo viro hann yar tekinn fastur fyrir ag
ing og hlýjum hug um Islanu og! skjóta dýr ; óleyfi. ag h'ann gift-
íslenzku þjóöina því endurminn-1 ist ungur og að hann strauk í
ingarnar um fööurlandiö og œsku-j burt frá heimili sínu til að gerast
stöövarnar eru svo rótgrónar í leikari. Þrent sem sjálfsagt er
hjarta mínu, o" mér svo hugljúf- hetra td varna^ar en eftirbre>tni. ;
I ai iiinilefga. kærar, aö alt hiö , p>yron lavaIi>ur Var sá fallegasti
jgóöa í sambandi vjÖ þœr, hrífpr, ^ sem sögur fara af> sir
mínar viökvæmustu tilfinningar. Walter Scoft einhver sá næmasti;
Macouley sá minnugasti, og Words-
worth sá sem mest sjálfsálit hefir
haft allra manna.
Thursday Evening, May 18th,'11 ; COLLECTION J

Program : 4-
I- NORWEGIAN CAPRICE
GUÐRÚn JÓHANNSSON ♦
2. MAZURKAIMPROMTU
Carolina Gunnlaugsscn
3- SCARF DANCE
Alla Bardal 4- ♦-
4. SOPRANO SOLO, DREAMS Strelezki £
Mrs. S. K. Hall l
5. ON THE WINGS OF LIGHT
Thora Stkphenson 4-
6. THE BROOK
Margaret Frkeman t
7. SCHERZO
Laura Bjarnason I
8. IMPROMTU IN A FLAT
Margarkt Eggertson
SCHERZO
Mable Joseph
10. VALSE IN A MINOR
Enda mun flestum íslendingum
þykja mjög vænt um, að hinir
íslenzku námsmenn kynni sérsem
bezt, hinar frægu bókmentir feöra
■ vorra og séu færir um aö koma
fram á sjónarsviöiö, meö skoöan-
ir sínar og hugsjónir í íslenzkum
búningi; viö þaö vex hiö andlega
Þegar franska stjómanbyltingin
stóð sem hæst brá Wordsworth sér
yfir til Frakklands til að taka ein-
hvem þátt í frelsisibaráttu þjóðar-
innar. Ekki var honum nóg að
1 víösýni þeirra, og er órœkur vott-; bjóða sig til herþjónustu. Hann
1________________„zi var svo viss um að hann væri mesti
ur um góöa og gotuga sál. i , . „ , , „ .
_ , . „ , i maður heimsins, að hann bauðst
Göfug og ínmleg œttjarðarást
j er einkenni allra mikilmenna,
! sem elska og viröa þjóðerni sitt
og bókmentir, og þarafleiöandj
leggja fram sína beztu krafta til
þess aö vinna aö andlegum og
til að stjðrna liðinu. Boðið var
ekki þegið og mátti skáldið fara
heim til Englands við svo búið, og
sýta þar yfir óréttlæti mannanna
og fávizku.
, , f ... Það hefir margtir maðurinn
verklegum framforum föðurlands- * kag þesS; ag hann vr?5i feitur,
,ns og styrkja hagsæld og heiöur f þvi höfðinglegur blær þykir hvíla
hja skrálsetjara. ættu fhitningsmiðlafélögin urðu til. ] Jóhannsson 40 doll. verðlaun 1
efnafræði.
ekki að láta hja lið.i að fara a Þau fe]og Sja um varnmgs
fund endurskoðara tft að tiyggja f]utning
fvrir hönd margra sma-j Steinn Thompson, ungur piltur
ser atkvæðisrett. Það eru síðuistu 1 r . , . ,
forvöð, en óhvggilegt þó að bíða kauI?mauna' °Z safna saman varn- i °S efndegur. að ems 17 ara, fekk
þeirra mgsbirgðum nokkurra þeirra og!6o dollara verðlaun fyrir staeriS-
S auk Þess' »m það er mjog gátu smáikaUpmenn fengið varn- fræSl latmu’ Jon Rmarsson
æskdegt að allirþeirkomtst a skra jng sinn fluttan fyrir sama farm_ ] 20 doll. verðlaun fyrir íslenzku.
sem íafa lieimiM td þess. þa er jaJd dns og hin autsugu verzUin- Þriðja bekkjar prófi luiku þessir
það einmg mjog anðand. að nofn arféJog nemendur og fengu þær einkunnir
þeirra manna seu strvkuð ut af _ • , . » » k
skránum sem ekki Iiafa rétt til að Rn larnhrautafelo?ln komust sem hér segir;
sKramim sem ekm nata rett til að brátt aS þessu og þótti sem hér ]
r)a.nfa ^ar' , 11 f . ^.ess ,[>ur a væri farið illa í knogum sig. Þau
flokksmenn , hvern kjordefld að ^mdu þvi nýja regiugerðS; ^
vera hjalpleg.r hver oðrum. Ann- sk i aJ5 út af við fiutningsJ
ars er þess ekk, að vænta;. a« mi«lafélogin.
jors rarnar fer > ireinar . ; \'ýja reglugerðin, sem járn-1
skrásetíra3 \ar1wm hann e/að brautafelöffin sömdu- mælti sem Upp í þriðja bekk flytjast
skrasetjara, par sem hann er að sé SVQ f ir a? tiJ að venju FF 1
skrasetnmgu, formleg motmæh le vagnhiass farmgjald fengist á
gegn þv,, að nafn þessa eða hms varnin^ þ rfti sami maCur aC
stand, lengt,r a lcjorslcr-a sem e,g, dga a„ar vorurnar, sem ; vagn„
íe ír eimir ti þess, at þ\i að hlassiiiu væri, en margir menn
hann hef.r flust , burtu eða glat- inættu ekki dga þær saman K> a*
að kosmngarrett, smum þar af ] dnhver dnn. eða eitt félag ann-
oðrum astæðum ; enn f,remur verða j a8ist fiutninginn.
þe,r að leggja fram fynr endur- Flutningsmiðla
skoöara gild gogn t,l sonnunar ekk; hJíta þessari reglugerB. og
þessum motmælum smum.
Björn Hjálmarsson iA.
Jónas Th. Jómasson iB.
Hallgrímur Johnson iB.
Miss Ethel Miðdal II.
Gordon Faulson II.
félögin vildu
ekki hlíta þessari
T„ , tJ , ... „ Ivarð það að ráði að eitt þeirra, The
Vrtaslculd er þetta toluverðum R Shi ing Co.. skaut þeSSU
erfiðleikpm bund.ð. sem v.rðts o- .%reiningsefni ti] milHríkjaverzl-
maklegt að emstak.r menn skul, ^ar nefndar Bandarikjanna.
þnrfa að taka a s,g. Sú nefnd lagði þann úrskurð á
Það virðist 1 fylsta mata dmak- ^ járnþrautarféiogum bæri
legt og ov,ðe,gand, að emstakir; hJutast tiJ um þa5i hverir
menn^ eða felog skuli þurfa að . varnjn þann sem þau ^
Olafur Anderson II.
Jón Ámason iB.
Miss Magnea Bergmann II.
Sveinn Björnsson II.
John Eiríksson II.
Lawrence H. Jóhannsson II.
Miss Mathildur Kristjánsson II.
Miss Margrét Paulson II.
Upp í 2. bekk flytjast:
John Einarsson II.
Miss Sigrún Helgason III.
Thomas Johnson III.
Magnús Kelly II.
Aldís Magnússon II.
Steinn Thompson iB.
John Thorarinsson II.
Af læknaskólanum útskrifast t
taka á sig alt omakið við að j hdJum vagnhlössuml, og ef einnj4r einn íslendingur, Jón Stefáns
ræsta kjörskrárnar í Manitoba- magur ega fe]ag stæði fyrir flutn- ^on. Lauk hann embættisprófi
fylki hvert ár. Það er í þágu ingnum> þ. e. a. s. pantaði hann ogjsínu með góðri I. einkunn. Upp
fvlki^búa í heild sfnni, og ekki grdddi fyrir hann> þá væri ekki úr 4- bekk flyst Stephan Stephans-
nema sjálfsagt í hverju siðuðu nema sjálfsagt, að ’ járnbrautarfé- 8011 mel5 IT' einkunn °& UPP 1 3-
þjóðfélagi, að kosningar fari fram iogin veittu honum sömu kjör eins
eftir sem réttustum og áreiðanleg- og hin au^ugari verzlunarfélög
ustum kjörskrám. Þ'ess vegna nytu> sem ættu sjájf anan varn-
ætti það að vera skylda hins opin- j inginn> er þau fengju fjuttan.
bera, og þá skvlda fylkisstjómar- j>ess var og látið við getið, i
innar hér, að annast um að nefndar úrskurðinum; að ef járn-
bekk Ágúst Blöndal með I. eink-
unn.
Prófin í undirbúningsdeildunum
byrja nún á mánudaginn kemur,
22. þ. m., og verður sagt frá
úrslitum þeirra á sínum tíma.
þess í öllum greinum.
Meöal vorra íslenzku ungmenna
j eru þaö einmitt þeir, sem lengst
eru komnir í mentalegu tilliti;
| sem bezt kynna sér íslenzkar bók- J
] mentir, og læra að tala og rita
feöra máliö; og það viröist alls
ekki standa í vegi fyrir öðrum
námsgreinum sem þeir stuuda,—
miklu fremur hiö gagnstœöa. —
Þaö er því mjög æskilegt, aö öll
íslenzk ungmenni sem kringum-
I stæður og tækifæri hafa til aö
kynna sér íslenzkar bókmentir, og
j læra íslenzka tungu, leggi þar
fram krafta sína, og í framtíöinni
hagnýti sér rækilega, hina fyrir-
huguöu, lofsveröu tilraun Banda-
laganna, viövíkjandi íslenzkri
kenzlu, — ,,til viðhalds íslenzku
þjóöerni og íslenzkri tungu vest-
anhafs;“ — sem eg vona aö kom-
ist í framkvæmd og veröi aö til-
ætluðum notum.
Eldri kynslóöin ætti aö hvetja
og styrkja hinayngri. við íslenzku
námiö, og auösýna þeim viröing
og veröuga viöurkenning, sem í
menta og menningarlegu tilliti
veröa þjóö sinni til gagns og
sóma. 1.—
Laura Ðlöndal
11. VOCAL DUET. PASSAGE BIRD S FAREWELL .... Hildach
Mrs. S. K. Hall, Mr. H. S. Helgason
12. DANCEOFTHE GNOMES........................Schytte
Eila Campbell
13. HUNTING SONG........................Mendelssohn
Roony Thorarinsdn
14. NOCTURNE. IN D MINOR.......................Field
Guðrún Jóhannsson
15. TARANTELLA............................... Heller
Ada Agnevv
r6, POLONAISE. IN C SHARP MINOR...............Chofin
Laura blöndal
17. DUET. FANTAISIE I.eHUGUENOTS.......Myerbeer-Voss
ist Piano, Emma Johannesson; 2nd Piano, S. K. Hall
Vit og vaðall.
Hitt og þetta um menn, sem
allir k'annast við.
Það er alls ekki einsdæmi um
menn, er frægir hafa orðið fyrir
ritverk sírl, að þeir hafi verið
brjálaðir að meira eða minna leyti,
eða þá að sérvizka þeirra gengi! leifssonar, “Vonir’’, er að eins ein
brjálsemi næst. Ýmsar sögur eru j persóna, sem maður kærir sig
yfir svoleiðis mönnum. Byron lá
varður leit öðrum augum á það
mál, og er sagt að liann nærðist
sífeldlega dögum saman á engu
nema ediki og þurru kegsi.
Byron fékk sér í staupinu; frægð
hans barst um öll lönd; Coleridge
át ópíum, hans nafn mun seint
gleymast; Tennyson reykti marga
vindla og góða, hans verður getið
fram eftir öldum; Sahiller samdi
skáldrit í skóla. þvert ofan í lögin,
frægð hans deyr aldrei; Heine var
Gyðingur, honum verður aldrei
gleymt — en þrátt fyrir alt verð-
um vér að viðurkenna, að þó ein-
hver okkar gerði alt þetta, kynni
hann að lifa og deyja án frægðar.
—Er það þó ekki merkilegt?
B. J.
Skáld og hagyrðingar.
('NurlagJ.
í skáldsögum verða persónurn-
ar' að hafa áhrif á lesendur, vekjá
hjá þeim tilfinningar og eins og
knýja þá til að taka afstöður gagn
vart sér. Skáldsaga, sem ekki
hrífur á neinn hlátt, er léleg skáld-
saga; hún getur verið full af sann-;
leika og vel meintum kenningum
fyrir því. Hvað er það í sögu
Gests Pálssonar, “Kærleiksheimil- {
ið”, sem hrífur og gerir sÖguna ó- I
gleymanlega þedm, sem hafa lesið j
hana? Það er sakleysi og hjálp-
arleysi Önnu. Það veldur því að j
lesandinn hefir vissa afstöðu gagn
vart henni, þykir vænt um hana j
frá byrjun til enda. Þuríður aft-
ur á móti vekur óbeit; en hún er|
jafn ógleymanleg og Anna. í1
einni af beztu sögum Einars Hjör-
sagðar um enska skáldið Shelley,
er þykja benda til þess að hann
hafi ekki verið með öllum mjalla.
Oft þegar Slhelley sat á greiða-
söluhúsum og mataðist, stytti hann
sér stundir með því að vöðla sam-
nokkuð verulega um. Sú persóna
er Olafur. Hann dregur samhygð
lesandans að sér; hin stórkostlegu
vonbrigði hans — stórkostleg fyr-
ir mann af hans tagi, — krefjast
þátttöku og meðkenningar.
Hrífandi kraftur, sem hvetur
ímyndunaraflið til starfs eða
snertir tilfinningarnafl, er eitt af
aSal einkennum góðs skáldskapar.
Máske mikilsverðasta einkennið,
því án hans má skáldskapurinn í
raun og veru aldrei vera. Það er
einkenni smáskáldanna ('ekki allra
þeirra sem lítið yrkjaj að þau
skortir þennan kraft. Kvæði
þeirra geta verið snotur, geta látið
vel í eyrum, en þau hrífa ekki og
þau skilja engin ákveðin merki
eftir í huga lesaftdans.
Annað aðal einkenni hins bezta
skáldskapar er sannleikurinn. Þáð
er mesti misskilningur að ætla, að
skáldskapur sé hafinn upp yfir
sannleikann. Engin list er upp yf-
ir hann hafin, heldur byggist öll
sönn list á einhverjum sannleik.
I>tir sem eru andstæðir hlutsæis-
legum skáldskap, halda fram, að
það eigi ökki að leggja mjog mikla
áhrezlu á sannleikann og hið
verulega í skáldskapnum. En það
er enginn vafi á því, að allur
stórfeldasti skáldskapur heimsins
hefir eitthvað verulegt á bak við
sig, annað hvort í náttúrunni eða
sálarlífi mannsins. Imyndunarafl
ið dregur ekki upp ósannar mynd-
ir nema þegar það sér missýning-
ar. Ætlunarverk þess er að grípa
i nokkrum skýrum aðaldráttum
það, sem skynsemin finnur með
meira erfiði og fyrirhöfn. ímynd-
unarafl er í raun og veru ekkert
annað en sá hæfileiki sumra manna
að siá í glöggum myndúm og
heppilegum samböndum það, sem
aðrir sjá óglögt og eins og á víð
og dreif.
Sannleikurinn í skáldskapnum
kemur fyrst og fremst í ljós í
eðlilegum salmlíkilngumj Samlík-
ingar eni notaðar til að gera hugs
unina Ijósari og auðskildari; enn
fremur gera þær málið fjörugra
og viðfeldnara. Ein villa, sem
mörg minniháttar skáld gera sig
sek í, er að tileinka hlutum, sem
þau yrkja um, sínar eigin tilfinn-
ingar og hugarástand, þar sem
það er óeðlilegt. Þetta er það sem
bókmenta og lista dómarinn enski,
John Ruskin, kallar “the pathetic
fallacy”, Oeðlilegar samlíkingar
eru afleiðing óskýrra og ruglings-
legra hugsana. Stundum kemur
þetta fyrii hjá beztu skáldum, en
vanalega einkennir það lélegan
skáldskap.
Eg vil mi tilfæra fáein dæmi til
skýringar því, sem eg hefi sagt.
Öllum munu finnast samliking-
arnar í þessu erindi úr kvæðinu
“Jörundur” eftir Þorstein Erlings-
son, náttúrlegar, óþvingaðar og
sannar
“Og svona var kvöldið, svo heið-
ríkt og hlýtt,
' g höfnin var rennslétt og bíá,
og geislarnir höfðu eins og gull-
lindum hnýtt
um gnoð, er þar ferðbúin lá.
Það var eins og Rán væri að
rétta’ henni hönd
við rennandi kvöldsólar skin,
og andVarinn hvíslaði; ýttu frá
strönd,
þar áttu þinn tryggasta vin.v
Eða þessar samlíkingar eftir
Einar Benediktsson
“Náttúran öll er svo köld og kyr
sem kirkja þögul, með auðum
bekkjum.”
Og þetta úr kvæðinu “í Dísarhöll:
“1 básúnum stynur nú stormsins
andi
og stórgígjan drynur sem brim-
fall á sandi.
I trumbu pr bylur með hríðum
og hviðum,
í hörpunni spil af vatnaniðum.
Og hljómarnir kasta sér fastar
og fastar
í faðma saman sem bylgjur
rastar,
er sveiflast í sogandi iðum.
Svo kyrrir og lægir í sömu
svipan
og sjóina lægir nd tónsprotans
skipan.
Loftsvanir flýja með líðandi
kvaki
frá lagargný — með storminn
að baki.
En strengur er hrærður og
bumbur bærðar
sem bára kveði sig sjálf til
værðar
og andvarinn andvörp taki.”
Þá er þessi samlíking úr kvæði
St. G. Stephanssonar “Tot'fajök-
ull” mjög náttúrleg og sannleiks-
þrungin; hann er að lýsa svarta-
daúða:
“Líkhús urðu allir bæir
og að náhjúp sérhver vefur.
Yfir val, sem enginn grefur,
ísaþoka dauðans sefur.”
Berum saman víð þessar eftir-
farandi samlíkingar eftir þá séra
Matth. Jochumsson og Guðmund
Guðmundsson, sem eru gripnar
rétt af. handa hófi: — “Af há-