Lögberg - 08.06.1916, Blaðsíða 1

Peerless Bakeries
Heildsöluverzlua
Ðúa til bjeztu tegundir af sætabrauði. Ekkert sparað
til að hafa það sem ljúffengast. Giftingar kökur búnar
og prýddar sérstaklega vel af manni sem er meistari íþeirri
ðn. Kringlur og tvíbökur einnig til sölu. Pantanir frá
verzlunarmönnum út um landið fljótt afgreiddar.
C. HJALMARSON, Eigandi,
1156-8 ln£ersoll 8t. - Tals. G. 4140
ÞETTA PLÁSS ER
TIL SÖLU
29. ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FÍMTUDAGINN 8. JÚNÍ 1916
NÚMER 23
MESTA SJOORUSTA ER SÓGUR FARA AF
Yfir þrjátíu stór herskip farast.
Tíu þúsundir manna missa lífið
Mannskæöasta sjóorusta sem
nokkrar sögur geta um fór fram í
Norðursjónum miövikudaginn 31.
maí hjá ströndum Jótlands í Skage-
rak firðinum. Var hún á milli
Englendinga og ÞjóSverja.
Orustan byrjaði kl. 4,15 e.h. á
miðvikudaginn og stóð yfir til kl.
11 um kveldið. Er talið að um 150
skip að minsta kosti hafi tekið þátt
í orustunni.
Frásagnirnar eru hverjar gagn-
stæðar annari bæði að þvi er orust-
una sjálfa snertir og eins viðvíkj-
andi skaðanum^ og þeim áhrifum
sem hver þjóðin um sig segir að
hún hafi á stríðið og framtiðar yfir-
ráð á hafinu. Um skipafjölda og
manntjón ber þó nokkurn veginn
saman i stjómarskýrslunum frá
Lundúnum og Berlin.
,Thomas Punt enskur skipsljóri
á botnvörpuskipi var sjónarvottur
að orustunni og segist honum svo
frá: “Klukkan 2 e. h. sá eg stóran
flota; voru í honum um 50 skip af
ýmsum stærðum og tegundum;
sýndust mér það vera þýzk skip, og
héldu þau í norðaustur. Tveimur
stundum síðar sást annar skipa-
floti, er mér virtist vera brezkur.
kom hann skyndilega að norðaust-
an og ætlaði auðsjáanlega að
stöðva þýzka flotann á för hans.
Veður var dimt og því erfitt að sjá
greinilega.
Klukkan 4,15 heyrðist fyrsta
skotið hér um bil í tveggja mílna
fjarlægð. Svo liðu 15 mínútur og
þá heyrðust fleiri skot og fáum
augnablikum síðar var stöðug og
áköf skothrið. Fjöldi seglskipa
sást fara í gegn um orustusvæðið.
Fyrst í stað sýndust mér ensku
skipin minni en þau þýzku, en þeim
til liðs komu brátt önnur stærri.
Skömmr síðar sá eg tvo heljar-
stóra reykjarstróka, og rétt á eftir
stóðu tvö skip í björtu báli, eitt frá
hvorum flotanna.
Þegar þýzki flotinn flýði elti hinn
brezki, en þá sá eg tvo fallbyssu-
báta og þrjá neðansjávarbáta sem
flýttu sér á undan flotanum, auð-
sjáanlega í þeim tilgangi að ná i
liðsauka fyrir þjóðverja; en þá
sneri brezki flotinn aftur.”
Hér fer á eftir skrá yfir þau skip
sem vissar fréttir þykja um að hafi
farist.
FRA BRETUM.
1. Queen Mary, bvgð 1913, 27,-
000 smálestir. Þétta skip hafði 8
þrettán þumlunga faílbyssur, en
skiþshöfnin voru 1000 manns.
2. Invincible (Ósigrandi) frá
1908, 17,250 smálestir, með 8 tólf
þumlunga fallbyssur og 780 manns.
3. Infatigable (Óþreytandi) frá
1911, 18,750 smálestir með átta 12
þumlunga fallbyssur og 790 manns.
4., Defence (Vorn) frá 1909,
14,000 smálestir með fjórar 9 þum.1.
fallbyssur o§ 850 manns.
5. Warrior fStríðandi) frá 1907,
13,550 smálestir með sex 9 þuml.
ifallbyssur og 704 manns.
6. Black Prince frá 1906, 13.550
smálestir með sex 9 þumlunga fall-
byssur og 704 manns.
7. Tipperary frá 1914, 1,850
smálestir með 160 manns'.
8. Ardent frá 1913, 935 smálest-
ir með 100 manns.
9. Fortune frá 1913, 952 smá-
lestir með 100 manns.
10. Sparrow Hawk frá 1912, 935
smálestir með ioö manns.
11. Turbulent frá 1914, 1,110
smálestir með 115 manns.
Og þrjú sem ekki er víst með
nöfn á, 935 smálestir hvert um sig
með 100 manns.
Þetta eru alls 14 herskip, 113,287
smálestir með 40 fallbyssur 8 þuml.
og 5,703 manns.
FRÁ ÞJÓÐVERJUM.
1. Eitt af keisara flotanum frá
1912, 24,700 smálestir með tíu 12
þumlunga fallbyssum og 1,088
manns.
2. Annað af keisara flotanum
frá 1913, 24,700 smálestir með tíu
12 þuml. fallbyssur og 1,088 manns.
3. Derfflinger frá 1915, 28,000
smálestir með átti 12 þumlunga
fallbyssum og 1000 manns.
4. Luzton frá 1915, 28,000 smá-
lestir með átta 12 þumlunga fall-
þyssum og 1000 manns. •
5. Pommern frá 1907, 13,040
smá'lestir með fjórar 11 þuml. fall-
byssur og 786 manns.
6. Wiesbaden frá 1915, 4280
smálestir með 373 manns.
7. Frauenlobe frá 1904, 2,657
^málestir með 281 manns.
Og sex önnur 5,610 smálestir til
samans með 600 manns.
Þetta eru 13 skip alls' 130,987
smálestir með 40 fallbyssum yfir
10 þumlunga og 6,166 manns.
Ekki er þó svo að skilja að allir
hafi farist sem á skipunum voru,
er álitið að um 2000 muni hafa
bjargast alls af báðum, en nær 10,-
000 farist.
Auk þess sem hér er sagt hafa
óefað fleiri skip "farist, þótt ekki sé
full sönnun fengin fyrir eða ábyggi-
legar upplýsingar. Englendingar
segja að um 33 skip muni alls hafa
tapast á Þjóðverja hlið; þar á með-
al hafi átta flúið inn á höfn í Dan-
mörku, en verði að fara þaðan og
þá séu þau komin í hendur Eng-
lendinga.
Aftur á móti segja Þjóðverjar að
mikiu meira tjón hafi orðið á hlið
Englendinga en hér er frá sagt.
Yfir höfuð ber skýrslunum frá
Berlín og Lundúnum svo illa sam-
an að þær mega heita eins gagn-
stæðar hverar öðrum og frekast má
verða. Englendingar segja að í or-
ustunni hafi verið svo að segja all-
ur floti Þjóðverja ,en aðeins líti'll
partur af sínum; Þjóðverjar hins
vegar halda því fram að allur aðal-
floti Englendinga hafi tekið þátt í
slagnum en tiltölulega litill partur
af sínum flota.
Hvorirtveggja viðurkenna að
þetta hafi verið afar mannksæð or-
usta á báðar hliðar og stórkostleg
og hvorirtveggja viðurkenna það
einnig að það hafi ekki verið úrslita
orusta; þessar tvær þjóðir hafi
hvorki reynt sig til þrautar í henni
og ekki lamast svo að veldi þeirra
á sjónum sé hnekt.
Bretar telja þó sigurinn sin meg-
in, þar sem Þjóðverjar hafi flúið
þegar þeir sáu meira lið koma og
beri það vott um að þeir þori ekki
að mæta enska flotanum þar sem
hann sé allur sameinaður.
Enn þá er ekki mögulegt að vita
með vissu hversu margir farist hafi
eða hverjir af sjóliðsforingjum
þessara tveggja þjóða. Þó er það
víst eftir stjómarskýrslunum á
Englandi að þessir hafa látið lif
sitt.
Allir herforingjar af stóru skip-
unum “Queen Mary”, “Invincible”,
“Defence” 1 og “Indefatigable”.
Allir að einum undanteknum af
“Black Prince” og allir nema einn
af “Warrior”.
Einn af aðalherforingjum flotans
hét Horace Hood, er talið víst að
hann hafi verið á skipinu Invin-
cible og látið lífið þar. Hann var
46 ára gamall og var hermálaritari
þegar stríðið hófst; hann var mjög
framarlega meðal flotaforingja
Breta og hafði skipað margar trún-
aðarstöður.
Prowse hét skipstjórinn á
“Queen Mary”, sömuleiðis mjög
mikils metinn foringi í stríðinu.
Auk þess sem fyr er getið hafa
þessar fréttir komið nýlega.
Englendingar mistu herskipið
“Shark” með 92 mönnum og varð
aðeins 7 þeirra bjargað eftir að þeir
höfðu verið á fieka um langan tíma
og voru nær dauða en lífi.
Tvö loftskip sem þátt tóku í sjó-
orustunni á Þjóðverja hlið voru
skotin niður og’fórust bæði.
Stríðsfréttír
Frakkar skutu niður tvö loftskip
fyrir Þjóðverjum 1. júni.
Liebkneckt leiðtogi jafnaðar-
manna á Þýzkalandi hefir verið
kærður fyrir landráð; finnist hann
sekur fyrir herréttinum er talið lík-
legt að hann verði skotinn
Brusatti yfirhershöfðingi ítala
hefir verið rekinn frá stöðu sinni.
Er hann sakaður um að hafa van-
rækt að láta gera öruggar skot-
grafir og hafi mikið tap stafað af
þeirri vanrækslu.
Austurríkismenn unnu í orustu
við ítali á sunnudaginn. Þóku þéir
þá 5,600 manns til fanga.
Rússar unnu mikinn sigur á
mánudaginn í orustu við landamæri
Rúmena; er sagt að þeir hafi tekið
þar 13,000 fanga.
Þ jóðverjar gerðu hvassa hríð á
herfykingar Frakka fyrir austan
Meuse 2. þ. m.; náðu þeir skot-
gröfum á einum stað, en Frakkar
veittu svo öfluga mótstöðu að þeir
unnu ekki á annarsstaðar og varð
mikið mannfall á Þjóðverja hlið;
ekki þó sagt hversu mikið. Orust-
an stóð yfir í 48 klukkutíma við-
stöðulaust.
Sama dag stóð orusta milli ítala
og Austurríkismanna i suðurhluta
Arsa dalsins; varð allmikið mann-
fall á báðar hliðar en svo að segja
engir vinningar.
itnska skipinu “Elmgrove” var
sökt 2. júní af þýzkum neðansjáv-
arbáti; mönnum var flestum bjarg-
að.
Skipunum “Baron Tweedmouth”
og “Julia Park” og “Lady Ninian”
frá Englandi hefir öllum verið sökt
3_f þýzkum neðansjávarbátum.
Síðari fréttir af sjó-
orustunni.
Svo segja fréttir á mánudaginn
að stærsta herskip Þjóðverja, sem
Hinderburg heitir, hafi farist í or-
ustunni miklu. Sömuleiðis segja
fréttir frá Kaupmannahöfn að þeir
hafi einnig mist skipið Seydlitz.
Eftir því sem næst verður kom-
ist hafa 333 enskir foringjar farist
í sjóorustunni, en 6,000 manns alls.
Almennar fréttir.
Þrjú hundruð kaupmenn eru að
halda verzlunarþing hér í Winnipeg
þessa dagana, byrjaði það á
þriðjudaginn og endar í kveld.
Percy Hagel er að ferðast um alla
Manitoba til þess að flytja fyrir-
lestra um meðferð á föngum hér í
fylkinu. Flytur hann fyrirlestur á
hverjum einasta degi á mismunandi
stöðum þangað til 15 júní.
Mál Dr. Simpsons kemur ekki
fyrir fyr en í haust; annir eru svo
miklar við Kellys og ráðherramál-
in að þetta hefir orðið að samkomu-
lagi beggja hliða. Samt er talið
víst að hann verði kallaður sem
vitni í hinum málunum.
Edward ríkiserfingi Stór-Bret-
lands ('Prince of Wales) er sagður
trúlofaður elztu dóttur Victors
Emmanuels ítalíu konungs. Hún
heitir Jolanda og er 15 ára gömul;
forkunnar fögur sögð og vel látin.
H. C. Brewster, leiðtogi frjáls-
lynda flokksins í British Columbia,
hefir látið stefna Bowser stjóm-
arformanni fyrir gerræði. Segir
Brewster að þingvaldið hafi verið
útrunnið 15. marz og séu því allar
gerðir þess síðan ógildar, þar á
meðal $18,000,000 fjárveiting til
“Pacific Great Eastern” jámbraut-
arfélagsins, og krefst þess að því
fé sé skilað aftur og allar gerðir
þingsins ónýttar síðan 15. marz.
$108,738.46 hafa verið veittir af
þjóðræknissjóðnum í Manitoba í
maí mánuði. Hefir því verið skift
á milli 7695 heimila og eru 4 að
maðaltali á hverju heimili. Það
eru því um 30,000 alls er sjóðsins
hafa notið.
Sagt er að haglstormur hafi eyði-
lagt allmikið af ökrum á Þýzkalandi
fyrra mánudag og muni það draga
alllmikið úr þeim í striðinu.
[
FARINN TIL ENGLANDS
]
Einar Sigurður Anderson.
bandmaður í 78. herdeildinni er
fæddur fyrsta október 1892, að
Gardar i North Dakota, sonur Sig-
urðar Anderson málara og Hall-
dóru Guðmundsdóttur að 545 Tor-
onto stræti, Winnipeg. Hefir hann
unnið við húsamálning; en jafn-
framt var hann í hornleikara flokk
Winnipeg borgar. Hann gekk i
homleikaraflokkinn 10. ágúst.
Mr. Einar S. Anderson fór himi
15. þessa mánaðar með 78. her-
deildinni til Englands og sendir nú
hérmeð kveðju sína öllum kunn-
ingjum sínum og vinum.
Fyrirlestur
flytur Dr. GuðmundUr Finnbogason
á eftirfylgjandi stöðum og tímum:
Mouse River, N.-Dak., þriðju-
daginn 13. júní, kl. 2 e. h.
Vesturheims-söfnuði, Minnesota,
föstudaginn 16. júní, kl. 2 e. h.
Minneota, Minn., föstudaginn 16.
júní, kl. 8 e. h.
Lincoln söfnuði laugardaginn 17.
júní kl. 2 e. h.
Aðgangur verður ekki seldur en
samskota leitað. \
Skólauppsögn og fyrir-
lestur.
Eins og auglýst hafði verið, fór
fram skólauppsögn “Jóns Bjarna-
sonar skóla á fimtudaginn var.
Séra Runólfur Marteinsson
flutti þar fyrst riðu; sagði sögu
skólans, skýrði vöxt hans og við-
gang á umliðnum árum o.s.frv.
Kvað hann árangurinn að öllu leyti
vera eins mikinn og meira að segja
betri en við hefði verið búist í
fyrstu og framtíðarvonirnar hinar
björtustu.
Var því næst sungið lagið “Guð
vors lands” af sameiginlegum söng-
flokkum “Fyrstu lút. kirkju og
Skjaldborgar safnaða.
Þá flutti Dr. Guðmundur Finn-
bogason fyrirlestur um íslenzkt
drenglyndi. Var það langt erindi,
snjalt og í alla staði hið ágætasta,
eins og vænta mátti.
Því er eins varið með þennan
fyrirlestur og hinn að hann verður
væntanlega prentaður, og væri þvi
ekki sanngjamt að birta útdrátt úr
honum hér; annars mundi það hafa
yerið gert.
Á því er enginn efi að þeir sem
á fyrirlestur þennan hlustuöu, fengu
þar mikla og staðgóða hugsunar-
fæðu. Að fyrirlestrinum enduðum
flutti séra Stgr. Thorlaksson
stutta ræðu; þakkaði Dr. Finnboga-
syni fyrir kornuna og vænti mikilla
áhrifa af hinum prýðilegu fyrir-
lestrum hans. Mintist hann síðan
á skólann í fortíð, nútið og framtíð
og hvatti til samtaka honum til
styrktar. Kirkjan var svo að segja
troðfull.
CANADAMENN SÝNA FRÁBŒRA
HREYSTI, EN MARGIR FALLA
— (•-----------------------—
Kitchener lávarður ferst
Ein mannskæðast orusta sem
verið hefir síðan striðið hófst, stóð
yfir í þrjá daga, 1., 2. og 3. júní, á
milli Ypres og Hooge. Þjóðverjar
höfðu hrakið bandamenn um 2000
fet á 9000 feta svæði. Canada her-
inn réðst þar til atlögu og náði aft-
ur miklu af þessu tapaða svæði.
Er mikið látið af hreysti þeirra, en
þeir urðu fyrir geysi miklu mann-
falli. I fyrstu skýrslunni sem út
var gefin voru taldir 101 canadisk-
ir herforingjar á ýmsum stigum.
Þar sem engin tilsvarandi nöfn
eru i Íslenzkunni yfir tign þeirra,
eru þau sett hér á Ensku. Þeir af
foringjum sem féllu voru 1 Major-
General, 1 Brigadier-General, 4
Lieutenant-Colonels, 8 Colonels, 8
Majors, 21 Captains, og 66 Lieut-
enants. Þegar þessar fréttir flutt-
ust voru engar skýrslur fáanlegar
um það hversu margir liðsmenn
hefðu fallið, en sjálfsagt var talið
að þeir mundu vera afar margir.
Fréttin segir að 200 til 600 hefðu
verið herteknir.
Churchill segir af sér.
Sú frétt kemur frá Lundúnaborg
að Winston Spencer Churchill hafi
sagt af sér herforingjastöðu. Eins
og kunnugt er var hann áður flota-
málaráðherra og hafa sum blöðin
margkrafist þess að hann tæki við
því embætti aftur. Hann hefir
verið sá sem mest hefir fylgt fram
auknum flota og sjóliði; hélt hann
þrumandi ræðu í þinginu þegar
hann kom frá herstöðvunum eftir
nokkurra mánaða burtuveru, og
lýsti óánægju yfir gerðum stjómar-
innar. Telja sum blöðin það lík-
legt að hann muni taka við flota-
málaráðum aftur.
Laurier í liðsafnaði.
Sir Wilfrid Laurier er á ferð í
Quebec að safna liði meðal Frakka;
heldur hann þar hvern fyrirlestur-
inn á fætur öðrum þess efnis. Með-
al annars farast honum orð á þessa
leið: “England er að gera skyldu
sína; fullkomna skyldu; England
er að gera og mun gera alt það sem
mögulegt er að vænta með sann-
gimi.” Frakkar virðast vera kald-
ir fyrir stríðinu og mælti Laurier
þessi orð til þeirra er litlu létu sig
málið varða áður; var það á fundi
sem hann hélt á laugardaginn í
Montreal til aðstoðar 178. frönsku
canadisku herdeildinni. Kona
Lauriers var þar með honum.
“Hinum fransk-canadisku lönd-
um mínum segi eg þetta”, mælti
Laurier. “Vér getum ekki látið oss
málið liggja í léttu rúmi. Stríðið
snertir ekki einungis Evrópu, það
snertir allan heiminn. Þetta er
stríð fyrir frelsi og fyrir alt sem
nokkurs er vert.”
Var á skipinu “Hampshire” á leið til Rússlands
ásamt öðrum hershöfðingjum, sem allir
fórust.
Frétt kom um það 6. júní að
Kitchener lávarður, hermálaráð-
herra Breta, hefði farizt á skipi er
sökt var nálægt Orkneyjum á
sunnudaginn. Skipið hét “Hamp-
shire” og var Kitchener á ferð
ásamt nokkrum öðrum hershöfð-
ingjum til Rússlands. Talið er víst
að allir sem á skipinu voru hafi
farist.
Kitchener er öllum nafnkunnur;
hann vann sér stórfrægð í Suður-
Afríku stríðinu og víðar. Hann
var skipaður hermálaráðherra þeg-
ar stríðið byrjaði.
Skipið sem hann var á var all-
stórt, um 10,850 smálestir með 655
manns.
Winkler ráðherra
verndar bœndur
Járnbrautarfélögin hafa lýst því
yfir að þau ætli sér að hækka flutn-
ingsgjald á vörum í kælivögnum.
Hefir Vanintine Winkler búnaðar-
ráðherra sent eindregið mótmæla-
bréf til járnbrautastjórnanna gegn
þessu; kveður hann það vera
áhugamál fylkisstjómarinnar að
hjálpa bændum eftir megni og efla
hag þeirra, en þetta sé til þess að
eyðileggja að miklu leyti það sem
stjómin ella geti gert þeim í hag.
Er talið líklegt að stjómin sendi
einnig nefnd á fund jámbrautar-
konunganna í sameigingu við nefnd
frá bændunum.
Guðmundur Friðjónsson.
í Wynyard Advance er kýrt frá
því að íslendingadagsnefndin þar
hafi ákveðið aö senda Guðmundi
Friðjónssyni skeyti og biðja hann
að koma vestur til þess aö fyltja
ræðu annan ágúst.
Þing á Irlandi tafarlaust
Svo er sagt að Lloyd George
hafi lagt það til eftir nákvæma
rannsókn og samtal við leiðandi
menn fra að írum sé veitt heima-
stjóm og að þeir fái þing hjá sér
tafarlaust. Eiga þeir að mynda
fyrsta þingið og ráðaneytið sem nú
eru fulltrúar íra í brezka þinginu.
Það fylgir þó þessari tillögu að
Ulstermenn séu undanskildir
þessu og verði þeir i sams konar
sambandi við Englendinga og verið
hefir.
Stóru málin.
Ráðherramálin, Kellymálin og
Simpson málið standa öll yfir í
Winnipeg. Er það söguríkasta
rannsókn sem nokkm sinni hefir
átt sér stað hér í fylki. Beztuf?)
lögmenn ríkisins hafa verið fengn-
ir fyrir alla hina kærðu menn.
Nýja verksmiðju á að setja á
stofn hér í Winnipeg, þar sem bú-
in verði til kvenföt. Stóreigna-
maður frá New Ýork ætlar að láta
reisa hana.
Á skoðunarferð.
T. C. Norris, Tho,s. H. Johnson,
A. B. Hudson, V. Winkler og
Edward Brown ráðherrar og þeir
sem standa eiga fyrir fangelsisbú-
garðinum fóru fyrra þriðjudag i
skoðunarferð til þess' að yfirlíta
land, sem þeiip stendur til boða
fyrir búgarðinn. Thos. H. John-
son grenslaðist sérstaklega eftir þvi
á þinginu sem hann var á hvemig
það land þyrfti að vera sem hentugt
væri til þessa fyrirtækis. Halda
margir að það þurfi að vera sem
bezt og dýrast, en það er misskiln-
ingur; skynsarrdegast er að taka
það land sem allra mest þarf að
nna á—með öðmm orðum að taka
lélegt land og breyta því í gott land,
þar sem vinnukrafturinn er svo að
segja takmarkalaus.
BITAR
Samkvæmt Heimsk. eru það svo
að segja landráð að halda hér við
fslenzku. — En era það þá ekki
landráð að vera ritstjóri Heims-
kringlu? Styður það ekki viðhald
fslenzkunnar að halda úti íslenzku
blaði ?
í fyrirlestri Dr. Guðmundar
F'innbogasonar vom þessir bitar
meðal annars: “Erum vér enn þá
svo mikil rándýr að oss þyki unað-
ur að lesa um vígaferli og mann-
dráp ?”
“Tveir kettir áttu oststykki; þeir
gátu ekki komið sér saman um að
skifta því. Þeir fólu því apa á
hendur að gera það fyrir sig. Ap-
inn bratit ostinn í tvo parta ójafna,
beit af stærri partinum þangað til
hann varð minni; síðan af hinum
á sama hátt og svo framvegis, þang-
að til aðeins var orðinn eftir einn
biti örlítill og hann varð apinn að
hafa i skiftalaun.” Þessa sögu
sagði Guðmundur í sambandi við
flokkadrátt og samvinnuleysi.
Jafnaðarmenn láta til sín heyra.
“Margt sem var talin heilög
skylda i fyrri daga, væri talinn
glæpur nú á dögum.”
“Allar þjóðirnar í stríðinu eru
jafnsaklausar; hver valdalaus mað-
ur út af fyrir sig er eins og litið
hjól í stjórnarvélinni, sem látið er
snúast eftir geðþótta hinna fáu.
þetta þarf að breytast.”
Gustav Noske jafnaðarmaðurinn
á Þýzkalandi flutti ræðu í þinginu
í Berlin fyrra þriðjudag, þar sem
hann hrósaði Wilson Bandaríkja-
forseta fyrir friðar ræðu hans. Fór
hann hörðum orðum um þá er
reyndu að viðhalda ófriði og lengja
stríðið, og mælti meðal annars ál
þessa leið:
“Þýzka þjóðin er því alls ekki
meðmælt að halda áfram að fóma
hundruðum þúsunda mannslífa fyr-
ir heimskulega landvinninga-
græðgi. Fólkið á striðsvellinum og
heima fyrir æskir ekki frekari
blóðsúthellinga. Þjóðin neitar að
styrkja framhaldsstríð þangað til
henni sé svo að segja blætt til ólífis.
Það væri glæpur. Algerður og
varanlegur friður þarf að komast
á.”
“Það er eftirtekta vert hvernig
Forn-íslendingar komu fram gagn-
vart f jandmönnum sínum; hvemig
þeir sýndu þeim drenglyndi og lið-
sintu þeim.”
“Það er hægt að berjast sem
drengur, en það má líka berjast sem
ódrengur.”
Jafnaðarstefaa.
“Mönnum er hætt við því að týna
sjálfum sér ef þeir gefa skoðartir
sínar öðram á vald og slá af þeim
hið minsta.”
er það sem felst i frumvarpi, sem
borið hefir verið upp í þinginu í
Washington. Það er þess efnis að
þjóðin stofni og eigi skipaflota. Á
að veita til þess $5,000,000. Skipin
eiga bæði að vera kaupför og her-
gæzluskip. Flotanum á að stjóma
nefnd manna með skrifara; eiga 5
manns að vera í nefndinni út-
nefndir til sex ára með $10,000
taunum á ári.
Frumvarp þetta mætir ákafri
mótstöðu, sem eðlilegt er, þar sem
það kemur í bága við einokunar-
stefnu auðvaldsins. Þjóðeignar
hugmyndin er alstaðar ofsótt af
fjölda manns og á hvervetna mót-
stöðu von.
“Flest sannindi þessa tíma voru
óvinsæl i fyrstu, en drenglyndir
menn héldu þeim til streytu.”
“Enginn getur svikið annan án
þess að svikja sjálfan sig.”
“Sá er mestur maðurinn sem
þyngstar byrðar getur borið fyrir
aðra—og gerir það.”
"Dýrðlegasta drengh-ndis ein-
kenni Fom-íselndinga kom fram
þar sem kveldroði heiðins dreng-
skapar blandaðist morgunroða
kristins drengskapar.”
“Fom-íslendingar virtu aldrei
neinn mann eftir því hvað hann
átti, heldur eftir þvi hvað hann
var.”
“Það er ein synd einstaklingsins
að hann lætur alveg stjórnast af
þeim sem við stýrið situr, hvort sem
hann er vitur eða vitlaus.”
Yuan Shi Kai, forseti
Kínaveldis lézt 5. Júní.