Lögberg - 27.09.1917, Blaðsíða 2

2
L,OGtíEKG, FIMTUDAGINN 27. SEPTEMBER 1917
ENGIN HÆKKUN
þremur árum
✓
a
Eins og verð hefir verið á nálega
öllum matartegundum, siðan stríðið
hófst, þá hlýtur það að vera huggun þeim, sem
þykir Kaffi gott, að engin verðhækkun hefir
verið gerð á Red Rose Kaffi í þrjú ár—og hin
aukna sala á Red Rose Kaffi þetta ár sýnir að
verðið er ekki til fyrirstöðu.
Fólk virðist alstaðar brúka meira Kaffi nú en
áður.
Red Rose Te er spamaðar drykkur vegna
framúrskarandi gæða þess—en Red Rose Kaffi
er spamaðardrykkur, bæði hvað gæði og verð
snertir, aðferð sem öllum tekst ekki á striðs-
tímum.
Red Rose Coffee
Tvœr ritgjörðir.
Eftir nemendur að Jóns Bjarnasonar
Skóla 1917.
Sumarið í Manitoba.
Til þess að geta lýst sumrinu i
ítlenzki œskulýðurinn í Winnipeg
Manítoba verður fyrst aö gera grein
fyrir legu fylkisins og loftslagi. Mani-
toba er miðfylkið í Canada, jafn langt
frá Kyrrahafi og Atlanzhafi og ligg-
ur norður og suður frá Hudson’s flóa
til landamerkjanna milli Canada og
Bandaríkjanna, í norður tempraða
beltinu. Þar sem það er inni í miðju
landi langt frá sjó hefir það megin-
lands loftslag, þar eru mjög mikil
frost á vetrinn og sterkir hitar á
sumrin.
Sumarið byrjar í maímánuði, því
það er fyrsta merki sumarsins þegar
jörðin fer að grænka og blóm að
koma út. Þá er veðrið orðið hlýtt
svo að jurtirnar spretta fljótt, og
eftir tiltölulega stuttan tíma eru
skógarnir orðnir algrænir, og ótal
mörg blóm sprottin. Allra fyrsta
blómið ('sem er crocusj springur
út seint í april, og snemma í maí
sprettur fífillinn og fjólan, og svo
fleiri blóm um þennan tíma. Einnig
koma þá sumar fuglarnir aftur til okk-
ar úr heitu löndunum, þar sem þeir
dvelja yfir veturinn. Það eru ótal
margar tegundir fugla hér á sumrin.
Manítoba sumarið virðist hafa sterkt
aðdráttarafl, að draga til sín þennan
fjölda af fuglum, sem gætu alveg eins
verið kyrrir þar sem þeir eru á vetrin
Svo eru einnig mörg smádýr og
skorkvikindi, sem koma til lifs eða
vakna úr dái þegar hitarnir koma.
Sumt af þessu er alls ekki neinum
til gagns, en að eins til leiðinda, svo
sem mýflugur og aðrar flugur og er
einkum mikið af þeim i rigningartíð
Þá eru þær mikil plága og ásækj
bæði menn og skepnur; en fyrir utan
þetta gera allar þessar lifandi skepn
ur sumarið mjög skemtilegt. Breyt
ingin í náttúrunni eftir hinn langa og
kaída vetur hlýtur að hafa endurlífg-
andi áhrif á alla.
Það er þó sérstaklega sumarmorg-
unn sem er einkar fagur, þá er náttúr
an öll nývöknuð og fugla söngurinn
mestur, loftið er þá hreinna og fersk-
ara heldur en annan tíma dagsins, og
morgunsólin slær svo fallegum lit yf-
ir alt.
Sumar dagurinn er langur og oft-
ast heitur, sérstaklega í júlímánuði
þá er oft svo heitt um miðjan daginn
að það er erfitt að gera nokkra þunga
vinnu. Þegar dagurinn er lengstur
(2A. júnij er sólaruppkoma fyrir kl
fimm og sólsetur um kl. átta.
Sumarkveldið er einnig fagurt, þá
er veðrið orðið svalt og hressandi
eftir daginn. Þá er kominn kyrð yfir um-
alt; fuj?Iarnir eru komnir í hreiðrin
sín og mörg af blómunum leggja
saman blöðin og sofna yfir nóttina
og grasið er þakið dögg. Kveldið er
svo rólegt og svalandi, að það er end-
urlifgandi fyrir mann að vera úti '
sumarkveldi.
Sumarið hefir meiri þýðingu fyrir
fólkið úti á landi, heldur en í bæjun
um. Það er lifsspursmál fyrir bænd-
urna að uppskeran hepnist, og er það
að mestu leyti undir tiðinni komið.
Nægilega mikið regn er nauðsynlegt
fyrir plönturnar, svo að þær geti lifað
Bændur byrja á akuryrkju Vinnu eins
fljótt og frost er farið úr jörðinni,
og sáning er vanalega búin um miðj-
an mai, eða i kring um það. Feikn
af korni er ræktað í Manítoba og er
það vist eitt með fremstu hveiti-
ræktar löndum heimsins. .
Sumarið er bæði ánægjulegt og nyt-
samt. Það framleiðir jurtir fyrir
bæði menn og skepnur, og ekki ein-
ungis nóg íyrir fólkið í Manitoba,
heldur helmingi meira af hveiti sem
selt er til annara landa, svo að það
eitt væri nægileg ástæða til að fagna
sumrinu meira en nokkurra hinna árs-
tíðanna, fyrir utan allar skemtanirnar
sem það veitir. '
Við Manítoba og Winnipeg vötnin
eiga margir úr borgunum sumarbú-
staði, þar sem þeir dvelja yfir heit-
asta tima sumarsins. Við vötnin geta
menn alt af skemt sér ágætlega á
bátum og með margskonar móti.
Rosa Tohnson.
Hvað er að verða um hinn islenzka
æskulýð í Winnipeg? Þ.ví mætti svara
þannig: Hann er að verða alenskur,
ber enga virðing eða áhuga fyrir
neinu því, sem íslenzkt er, heldur lifi,
þroskast og deyr án þess að vita
nokkuð um hinar islenzku bókmentir
eða ljóð, sem er það dýrmætasta sem
þjóð vor á, og sem nær langt fram
yfir aðrar þjóðir. Skemtifýsnin ríkir
svo djúpt í sálum unglinganna og al
Vöruleysið svo mikið að þeir geta ekki
hlustað á uppbyggilegan fyrirlestur
eða ræður á samkomum, og það sem
meira er, gefa þá ef til vill ekki öðr-
um tækifæri til þess að heyra það sem
fram fer.
Ó, hvað það eru sárgrætilega mörg
heimili hér í Winnipeg, þar sem að
alveg hefir gleymst að kenna börnun-
um íslenzku, hvað þá að lesa eða
skrifa. Og þeim hefir þá ekki heldur
verið kent að bera virðingu fyrir
sínu eigin móðurmáli. Því læri börn-
in í æsku að meta þann dýra fjársjóð
mun hann seinna meir frjóvgast.
Mætti ekki álíta það sem skyldu
grein að kynna sér sögu sinnar eigin
þjóðar? Er maður gengur í skóla þarf
hann að læra hebreska sögu og ýms
tungumál, sem aldrei verða honum
að eins miklu gagni, eins og það sem
hann lærir á sínu eigin tungumáli,
sem er lifandi fyrir honum. Ef unt
væri að vekja áhuga meðal æsku-
lýðsins, þá mætti hafa miklu meiri
góðan íslenzkan félagsskap.
Unglingunum er lofað að ganga i
skóla og afla sér góðrar mentunar
og ætti þá félagskapurinn að verða
góöur og hollur, en í mörgum tilfcll
um lendir félagsskapurinn í hégóma-
skap, og alvöruleysi, og hefir þannig
skemtanafýsnin náð valdi yfir æsku-
lýðnum. Miklum og dýrmætum tima sem
eyða unglingarnir á leikhúsum, spila
a húsum og úti á götunni, þar sem þeir
Iæra ýmsa óknytti og banvæna siði
eins og til dæmis að reykja vindlinga
sem hefir verið mörgum ungum
drengjum til tjóns er þeir voru
var vel þektur meðal ungkarla hér,
litu menn til hans sem nokkurskonar
einherja eða víkings, sem engin vopn
bitu og þá sízt örvar litla goðsins
— sem lærðir menn kalla Kubid; —
en svo öllum að óvörum fastnar hann
sér konu. — Að kveldi þess 29. mai
sáu glöggir menn til mannaferða hér
í norður hluta borgarinnar (BallardJ
Fóru menn huldu höfði og stefndu að
bústað Sigurðar ("6549 22. Ave N. W.)
var slegið hring um heimili nýgiftu
hjónanna, og þau bæði tekin og alt
þeira herfangi. — Er það í fám orð-
um sagt að hér voru saman komnir
góðir 8 tugir íslenzkra karla og
kvenna, sem atför veittu nýgiftu
hjónunum. — Nú á tímum eru viða
viðsjár með mönnum, og þegar fjórir
efldir menn báru ámu mikla að bak-
dyrum hússins þá fór sumum ekki að
verða um sel, því tunnur, eins og
menn vita, hafa stundum að geyma
eyðileggingarefni það, sem tundur
nefnist, og þá aðrar eiturlög af ýmsu
tagi, sem tundrinu eru litlu betri, af
hinum síðarnefndu eru gjarðirnar þó
sprungnar í þessum bæ og stafirnir
fímynd vínsalanna) liggja á víð og
dreif brotnir og við botninn lausir, —
áman, sem hér er um að ræða hafði
að geyma borðbúnað fagran, sem
brúðhjónunum var gefinn til minn-
ingar um heimsóknina, og það að
komið v’æri með friði og fylgdu gjöf-
inni óskir um hamingju og langa og
góða lífdaga. — Þegar gestirnir höfðu
komið sér fyrir fór fólkið að skemta
sér. — Margir héldu ræður, má þar
tilnefna Baldur Guðjohnson og hús-
frú Elínu Sjösted og séra J. A. Slg-
urðsson sem hélt einkennilega, skemti-
lega og um leið fræðandi ræðu.—
Brúðguminn svaraði og fórst það vel.
Þá voru sungin íslenzk lög, og stýrði
söngnum herra Cunnar Matthíasson,
er hann velþektur söngmaður og hef-
ir ágæta forsöngvara hæfilegleika. —
Mátti enginn orð/ mæla eða sðng
syngja nema á íslenzku og var það
vel farið.
“Jón Jónsson’’ (J. A. S.) skáld
endaði ræðu sína til brúðhjónanna
með vísuerindum og hljóða þau sem
fylgir:
Þeir finna heima í fjöllum kol.
í fossum gnægð af afli. —
En hér finst aftur íslenzkt þol
og eðli að mannlífs tafli.
Heiftin géísar, heimsvöld stríða
hjartakuldi, dauðinn hlær.—
Kærleiksylur, ástarblíða,
alheimsmein það læknað fær.
Veit eg þú ert, vinur minn,
“Vestra”-maður góður. —
Krýni lán og lífsgleðin
landa minn og bróður.
Sendum vér svo Seattle-búar “Lðg
bergi” og ritstjóra þess kveðju guðs
og v'ora.
/. B.
Fossafélagið á Islandi
og Sogsfossarnir
Rafmagn og járnbraut.
þroskaskeiði. í fyrstu læra þeir það
úti á götuhornum, er þeir leiðast inn
í það með hinum eldri félagsbræðr-
um, að eins af rælni og er sú fýsn svo
sterk að hún drekkir öllum tilfinning-
um hinna ungu sálna.
í sunnudagaskólanum, þar sem eru
samankomnir nær tvö hundruð ungl
ingar, þarf maður ekki annað en líta
yfir hópinn; þá blasir Við manni al-
vöruleysið, sem hvilir yfir meiri hlut-
anum. Hve hryggir það ekki hina
eldri, sem hugsa til fyrri tíðar, þegar
alt fór fram af einlægni og djúpri
lotningu ? Hver er ástæðan? Að
mínu áliti er það mikið foreldrunum
að kenna; þau hafa vanrækt þá heim-
ilismentun sem þau fengu á æskuár-
Foreldrarnir reyna að senda
börn sín í skóla til þess að þau verði
vel mentuð, en gleyma að kenna þeim
móðurmál sitt, sem þó ætti að vera
þeim ljúft skylduverk. Mjög auð-
velt er að kenna börnunum, meðan
þau eru ung, að leggja rækt við, og
bera virðingu fyrir móðurmáli sínu.
En nú er það að glatast meðal æsku-
lýðsins og þau hafa ekki neina hug-
mynd um hverju þau eru að hrinda
frá sér.
Á þessari öld, sem á að vera mest
framfara öld, taka unglingarnir ekki
við þein^tækifærum sem að þeim eru
rétt til þess að vinna eitthvað fyrir
land og þjóð. Unglingarnir /all
margir) fara í skóla vegna þess að
lögin, skylda þá til þess, og lílca af
>ví að foreldrarnir skipa það og fer
svo vanalega að þeir nema að eins til
)ess að standast prófin, en hugsa
minna um að hafa'sem mest gagn af
lærdómnum. Sýnist vera að sumum
unglingunum finnist lífið vera að
eins til að Ieika sér.
Thorbjörg Jónsson.
Úr bygðum Islend-
inga.
Seattle, Whash.
Þann 5. maí síðastliðinn voru þau
Sigurður Stefánsson og ungfrú Krist-
jánína Hafliðason, ættuð úr Nýja Is-
landi, Man, gefin saman í hjónaband
hér í bænum. Sigurður, sem ættað-
ur er úr Miðfirði í Húnaþingi nyrðra
Hannes Hafstein, Eggert Pálsson
og Magnús Kristjánsson flytja frv.
til Iaga í E-deild alþingis um heim-
ild handa Fossafélaginu Island til
þess að setja á fót aflstöð í Soginu
að stríðinu loknu. Fossafélag þetta,
í eru bæði danskir og norskir
fjármálamenn, á mikinn hluta af
vatnsafli Sogsins og Reykjavíkurbær
nokkurn hluta. Samninga er nú ver-
ið að gera við félagið um eignarhluta
bæjarins í vatnsaflinu.
Aðalefni frumvarpsins er á þessa
leið:
Stjórnarráði Islands heimilast að
veita fossafélaginu “ísland” eða þeim
er öðlast réttindi þess, enda sé heim-
ilisfang og varnarþing þess á íslandi
og meiri hluri félagsstjórnarinnar
skipaður mönnum, sem þar eru heinv
ilisfastir, —■ leyfi til að leiða aflið
úr Soginu milli Þingvallavatns og
Hvítár til Reykjavíkur, eða annarar
hafnar, í rafmagnsleiðslum, hvort
heldur ofan jarðar eða neðan, leggja
járnbraut og Vegi og gera höfn og
önnur þau mannvirki, sem nauðsyn-
leg eða æskileg eru, til þess að geta
notað vatnsaflið.
Nánari skilyrði fyrir leyfi þessu
eru sem hér segir:
íslendingar skulu sitja fyrir í sex
mánuði að stríðinu loknu, að gerast
hluthafar. Ef óskað er, á leyfishafi
að láta af hendi rafmagn handa
sveitaheimilum eða hreppsfélögum til
ljósa, suðu, hitunar og smáiðnaðar
fyrir það verð, er framleiðslan kost-
ar að viðbættum 10%. Með sömu
kjörum skal félagið láta landið fá
rafmagn til reksturs járnbrautar frá
Reykjavík um Suðurlandsundirlendið,
og iðnaðarafurðir skal það selja
landsmönnum svo vægu verði sem
unt er. Eftir 10 ár skal landsstjórn-
in eiga rétt til þess að fá járnbrautina
keypta. Leyfishafi er undanþeginn
vörutolli á efni til mannvirkja sinna
og iðnaðarframleiðslu, útflutnings
gjaldi á afurðum og öllum öðrum
sköttum til landssjóðs, gegn því, að
hann greiði í landssjóð 10% af ágóða
fyrirtækisins, þegar hluthafar hafa
fengið 5% og gert er fyrir fyrnings-
kostnaði og “tílgun” höfuðstóls.
Landsstjórn má skipa eftirlitsmann
til að rannsaka árlega reikninga fé-
lagsins.
Leyfið veitist til 99 ára, en eftir
55 ár á landsstjórn rétt á því að fá
keypt öll mannvirki félagsins og síð-
an á hverra 10 ára fresti. Félagið
skal hafa æskt leyfisbréfs samkvæmt
lögum þessum innan árs frá þvi
styrjöldinni lýkur og hafa byrjað á
verkinu innan árs frá því leyfisbréfið
er út gefið (a.í stjórnarráðinu) og
aflstöðin skal hafa tekið til starfa 5
árum þar á eftir, nema óviðárðanleg
atvik tálmi, og veitist stjórn^rráðinu
þá heimild til að framlengja þessa
fresti.
1 greinargerðinni segir svo meðal
annars:
Enda þótt nokkur fossafélög hafi
verið stofnuð og tilraunir gerðar til
að afla fjár til verklegra fram-
kvæmda, hefir þetta ekki tekist enn
þá. Fé það, sem til slíkra fyrirtækja
þarf, skiftir mörgum miljónum og
jaínvel tugum miljóna króna, og get-
ur því aðeins verið um erlent fé að
ræða.
Nú er loks komið svo, að félagi
einu, fossafélaginu “ísland”, hefir
tekist að tryggja sér nægilegt fé til
þess að geta bygt út vatnsaflið í
Soginu, svo framarlega sem lands-
menn vilja tryggja fyrirtækinu, að
það verði ekki hindrað í framkvæmd-
um sinum, og að það verði ekki háð
reikulli tollpólitík landsins, sem gæti
eyðilagt það fjárhagslega þegar
minst varir.
Þetta er óhjákvœmilegt skilyrði
fyrir þvi, að fé fáist til slíks fyrir-
tækis.
í frumvarpi því, sem hér með fylg-
ir, er farið fram á, að landsstjórn-
inni sé með lögum heimilað:
1. að veita félaginu trygging fyrir
þvi, að það fái að leiða aflið úr Sog-
inu í rafmagnsleiðslum til Reykjavík-
ur eða annara hafnar leggja járn-
braut og vegi og gera önnur þau
mannvirki, sem nauðsynleg eru fyrir
fyrirtækið.
2. að tryggja fyrirtækið gegn þvi,
að það verði fjárhagslega eyðilagt
með tollum eða sköttum, er á það
kynni að verða lagt með breyttr’
skatta- eða tolllöggjöf.
Það skal tekið fram að um engin
einkaréttindi handa félaginu er að
ræða.
—ísafold.
Eg spurði hann sérstaklega um,
hvort hann væri ekki með mér á þvi
máli, að frumkristnin hefði verið ná-
skyld þessu máli. Hann játti þvi og
vitnaði í ritgerð sína í Journal félags-
ins, sem út kom eítir að eg hafði rit-
að bók mina: Kirkjan og ódauðleika-
sannanirnar. Sannleikurinn er sá, að
hann kemst i ritgerðinni að nákvæm-
lega sömu niðurstöðu og eg í fyrir-
lestrunum.
Ennfremur spurði ’eg hann: “Hald-
ið þér, dr. Hyslop, að Kristur hafi
haft rétt fyrir sér i því, að sumir menn
kæmust undir áhrif illra anda, og yrðu
jafnvel brjálaðir af þvi—<elns og
Nýja-testamentið skýrir frá?”
Svar hajw var mjög skýrt og á-
kveðið: “Vissulega held eg, að Krist-
ur hafi haft rétt fyrir sér”.
Goðmundur Kamban var með mér
hjá dr. Hyslop. Eg gat þess, að um
eitt skeið hefði þetta unga skáld haft
miðilshæfileika og eg gert tilraunir
með hann og sagði honum nokkuð frá
þeim tilraunum. Þá sagði dr. Hyslop
með geislandi augnaráði: “Er nokk-
uð eftir af miðilhæfileikanum enn?”
En þvi miður er hæfileikinn gersam-
lega horfinn og það sögðum við hon-
um. En það fann eg á dr. Hyslop, að
ekki mundi hann þurfa að kvíða æf-
inni í Ameríku, ætti hann nú sama
hæfileikann og hér heima forðum.
Sannleikurinn er sá, að vísindamenn-
irnir, sem við sálarrannsóknir hafa
fengist, meta nú þann hæfileika mest
allra hæfileika og sumir eru farnir að
kalla hann “heilaga hæfileikann”. En
fáfræðingarnir halda í heimsku sinni,
að óguðlegt athæfi sé að rækta þá
dásajnlegu gáfu.
Eg mintist á frægan amerískan
lækni við hann, dr. John Quacken-
boos, er eg hafði lesið ritgerð eftir
Mintist á að hann væri geysihrifinn
af rannsóknum, en tryði ekki að sam-
_____ bandið væri fengið við annan heim.
Séra Haraldur prófóessor Nielsson I ^*a mæifi dr. Hyslop: Já,. hann var
Viðtal við prof. Harald Nielsen
kom heim með Gullfossi úr Vestur-
för sinni núna á laugardagskveldið
(4. ágúst). Hafði viðdvölin í New
York orðið mikið styttri en til var
ætlast — vegna útflutningsbanns
þess, er Bandarikjamenn lögðu á af-
þeirrar skoðunar, en fyrir nokkru
misti hann konu sina og hefir fengið
samband við hana og er nú jafn sann-
færður og við”.
Þá mintist hann á hinn nafnkunna
prófessor Munstenberg, er var spiri-
urðir sinar frá 15. júlí, þvi að fyrir Jistisku skýringunni mjög andvigur:
þann tima þurft skipið að vera látið Nú er hann kominn yfrum”, mælti
úr höfn. Viðstaðan því að eins 4 Prófessor Hyslop, “og eg hefi oft tal-
dagar og gat hann því lítið gert af a® v'®_ hann síðan og sáriðrast hann
því sem hann ætlaði sér. nu eftir hvernig hann hegðaði ser i
Þrjá menn segist hann hafa haft 1>V1 mal1 •
Annars var ferðin mér vonbrigði að
því leyti, að eg gat ekki komið þeirri
ætlun minni í framkvæmd að fá að
fara með dr. Hvslop til Boston og
mesta unun af að hitta, Hinn fyrsti
var skáldið Goðmundur Kamban.
“Hann skildi varla við mig nótt né
dag”, segir H. N. “því við erum gaml
Eg sá hjá honum prófarkir vera Þar a fundi með honum hjá
hinum heimsfræga miðli, frú Cheno-
with. Hann lætur gestinn ekki koma
á fundina, fyr en hún er komin í sam-
bandsástand (trance) og orðin með-
vitundarlaus, þá er gesturinn leiddur
inn, hjúpaður slæðum, svo að hún
viti ekki einu sinni hvort hann er
karlmaður eða kvennmaður.
Dr. Hyslop sagði, að vafalaust
_____ __________________________ væri þekkingin á sálarrannsóknunum
Hann er frábærlega duglegur, ungur I komin tiltölulega við mannfjöldann
“business”-maður. — Við töluðum m,klu lengra a. íslandi en í Ameríku,
mikið um hvernig ætti að ráða fram er Þa® au®vitað blöðunum íslenzku
ír vinir.
af Höddupöddu, sem nú er verið að
prenta í amerískri þýðing. Hann á
vitanlega erfitt á þessum tímum.
Ætlaði nú upp í sveit til að fá næði
til að skrifa nýtt leikrit á ensku”.
Annar maðurinn var Mr. Stanley
ólafsson, Ameríku-fæddur íslending-
ur, sonur alíslenzks manns, Ólafs
Ólafssonar. * Með honum var eg all-
mikið og gazt sérlega vel að honum.
Kaupmannahafnar
Þetta er tóbaks-askjan sem
Kafir að innihalda Keimsins
bezta munntóbak.
Munntóbak
Búið tilúr hin-
um beztu* elstu,
safa- mestu tó-
baks blöðum, er
ábyrgst að vera
algjörlega hreint
Hjá öllum tóbakssöliui
úr þvi, að íslendingar gætu fengið
vörur frá Ameriku.
Það eitt kvað hann duga, að dug-
legur maður, sem kynni ágætlega
ensku væri sendur beina leið til
Washington til að tala við stjórnina
þar og koma henni í skilning um, að
ísland væri ekki sama og Danmörk
og stæði öðru vísi að vigi en hin
Norðurlönd. Hræðslan við að láta
Danmörku, Noreg og Sviþjóð fá vör-
að þakka, sem fengist hafa til að taka
greinar um málið. Kvað hann það
mikilsvirði, þvi hin nýja þekking
myndi gerbreyta heiminuiri. Aftur
á móti kvað hann amerisku blöðin
hegða sér svivirðilega í málinu. Þau
reyndu að gera gys að því og hlypu
eftir hleypidómum almennings. — 1
Ameriku spyrðu blöðin, eins og flest-
ir að eins um dollarana.
Annars gat eg sama sem ekkert af
c , . . i New York séð, skal að eins geta bess
ur fra Amer.ku væn su, að þe.r selja ag ekk; ^ fflér ^ t/,ika Peins
, staðmn e,g,n vorur ovmaþjoðmn, mikilfeng]e t ag koma þangaC eins og
Þjoðverjum. En engin hætta værr á T „ * ... ..f f . . *
þvi með ísland. hetta þyrfti stjórn ^una’ le,zt mlklu Ver a bor&
Bandaríkjanna að skilja, þvi að'
Bandaríkjunum munaði ekkert um að
fæða þessar 85—90,000 íslendinga PÞoríínr Jónxdóttir Thorkeluon
En alónýtt kvað hann það að vera að Fædd 23. apríl 1852; dáin 12. júni 1917
senda að heiman íslendinga, sem
kynnu aðeins ensku til hálfs eða 12. júni 1917, andaðist að Wild
naumast það, og litla reynslu hefðu. Oak, Man., Þuriður Jónasdóttlr
Mr. Stanley Ólafsson er mesti al- Thorkelsson, ekkja Friðfinns Þor-
vörumaður af ungum manni að vera kelssonar, sem andaðist 29. júlí 1915.
og okkur þótti mjög hugnæmt að tala Þuriður var fædd 23. april 1852
saman. að Núpafelli í Eyjafirði. Foreldrar
Það fyrsta sem eg heyrði, er eg bennar voru: Jónas bóndi Guðmunds-
kom, var að Árni Eggertsson væri son °S kona hans Guðrún Þorláks-
ráðinn fulltrúi Iandsstjórninni og þar ^111"- Bjuggu þau síðar á Æsu-
með framkvæmd hugmynd sú, er hr. st°ðum í Eyjafirði, og siðast bjuggu
St. Ól. var með og gladdi það mig Þau> urn 30 ár, á Finnastöðum
mjög. Eyjafirði.
Þriðji maður, segir prófessor H. A ungbarns aldri var Þuríður tek-
N., sem mér þótti mest til koma að ln ll1 fósturs af Jóni smið Sveinssym,
hitta, var orofessor James Hyslop, sem Lngi bjó á Halldórsstöðum i
fyrrum prófessor við Cornell-háskól- Köldiífcinn, í Suður-Þingeyjarsýslu,
ann í New York, en er nú aðal- Þar olst bun UPP- Þaðan var hún
starfsmaður Sálarrannsóknarfélagsins lcrm(1 vorið 1866, af séra Þorsteini
ameríska. Hann er nú orðinn heims- Jónssyni á Ystafelli. Var hann einn
frægur maður fyrir rit sín um sálar- a* hinum þjóðkunnu Reykjahliðar
rannsóknir og mér var sagt að ilt j bræðrum, sonum séra Jóns Þorsteins-
væri að ná samtali við hann. Það sonar 1 Reykjahlið.
tókst samt þann eina dag vikunnar, 1872 giftist Þuriður Friðfinni Þor-
sem hann dvelur r.ú í borginni trm kelssyni frá Langaseli i Suður-Þing-
sumartímann. Tók hann mér með eyjarsýslu. Þau byrjuðu búskap
mestu ástúð, því við höfum skrifast heima á íslandi, fluttu til Ameríku
á áður. Viðtalið við hann var lang- 1883, dvöldu þar fyrst um eitt ár ,
mesta fagnaðarstundin, sem eg átti i Parry Sound í Ontario. Þaðan fluttu
ferðinni. Hann byrjaði sálarrann- þau til Nýja íslands, bjuggu þau þar
sóknir fyrir eitthvað 30 árum, alger- 8 ár, fluttu þaðan til Argyle-bygðar,
lega trúlaus og fullur mótþróa gegn bjuggu þar í tvö ár; þaðan fluttu
spiritismanum. Á fyrsta tilrauna- þau 1894 hingað í Big Point bygð og
fundinn kom hann grimuklæddur bjuggu hér til æfiloka.
undir fölsku nafni, en nú er hann j>au hjón »eigriuðust 9 börn, af
eftir um 30 ára starf jafn-sannfærð- þeim komust 4 til fullorðins ára, einn
ur um framhald lífsins og miðlasam- sonur og þrjár dætur. Af börnum
bandið við annan heim eins °g þeirra er til fullorðins ára komust er
William Stead var. Eg sagði honum, eitt dáið, Sigríður Helga (d. 21. febr.
að um 12 ára sketð hefði eg fengisth912, 36 ára gömul), fyrri kona Ás-
við sálarrannsóknir og væri algerlega mundar bónda Jónssonar að Sinclair
sannfærður orðinn um, að framhald p. o. Man.
lifsins væri sannað. Hann kvað mér A lífi eru: 1. Guðni bóndi a« Wild
óhætt að halda fast við þá sannfær- Oak„ Man. Hefir hann altaf verið
inS — eins og eg vissi lika vel af me$ foreldrum sínum, studdi þau og
ritum hans. Hann sagðist v"era van- annaðist með sonarlegri umhyggju.
ur að segja tnönnum, sem spyrðu sig Hjá honum önduðust þau bæðí, for-
hvort hann teldi framhaldstilveruna I e](lrar hans. 2. lónína, kona Einars
vísindalega sannaða, að hann væri bónda Eirikssonár Isfeld, að Wild
sannfærðari um framhaldstilveruna | Qak, Man. 3. Sigrún, Mrs. McCIin-
Til kvenifrelsiskonuBnar
Briet Bjarnhéðinsdóttir
fOrt í tilefni af 60 ára afmæli hennar 27. sept. 1917).
“Eilifa þrenning:
elsku, speki, minning,
ómar þín kenning”.
G.G.
Þér, sextuga kvenfrelsiskona, eg sendi
nú kærustu hamingju óskir — og ljóð.
í sál þina’, i æsku, sig sannleikinn brendi,
og samréttiskenningin — fögur og góð.
Þú unnið þeim hefir sv'o alla tíð síðan,
með afburða þreki og stillingu og ró;
og sigur nú hlotið um síðir svo fríðan,
að sæmd þín og nafn þitt um heim allan fló.
Það bar snemma á þér, sem ötulli meyju,
— sem unglingur heyrði’ eg oft talað um þig —
Svo ódeig þú þóttir, sem ættirðu Freyju
og Æsi að bakjarli; — ef grettu menn sig.
Á Laugalands-skólann þig fýsti að fara,
og fórst það, þó efnin þín væri þá smá.
Það framtak var mikið, þá flest þurfti’ að spara,
en frábærleg var strax þin mentunar þrá.
I ungdæmi þínu hékk ófrelsis drungi
of eyjunni fögru — við norðurheims-skaut
Þá kyrstöðu andi og örlaga þungi
og útlenda valdið þar skóp marga þraut.
En samt átti’ hún þó nokkra syni mjög snjalla,
er sáu hvar bölskórinn krefti’ henni að;
og stór-mikið bættu þeir stjórnarfars galla,
en stutt var á leið komið, alt fyrir það.
En nú skín þar frelsis og framfara sunna,
það fáninn og eimskipin sanna mér bezt,
og kvenréttar-lögin, —• sem all-flestir unna —,
og innlenda stjórnin, sem happ tel eg mest.
— Að umbótum þessum þú unnið víst hefur
að einhverju leyti, með ráðsnild og dáð,
en kvenfrelsis-starf þitt mest gildi þér gefur,
þar gull-fögrum stöfum er nafnið þitt skráð.
Þú beittir þér hiklaust, í brautruðning þinum,
í brjóstfylking kvenna, hvar hættan var mest.
Og ófrelsis- tröllin, með álögum sínum,
sem orðlagður kappi, þú sigraðir flest.
Það þjóðinni verður æ gagn, sæmd og gleði
hve göfugt og mikið og heillaríkt er
þitt æfistarf, Bríet I — Með ylríku geði
og einlægri þökk henni minnast þín ber.
en að hann lifði hér í timanum.
ton, gift enskætíuðum manní. Búa
Brosandi sagði hann mér frá ágætri þau í borginni Vancouver, B. C.
sönnun, sem hann sjálfur hefir fengið Þau hjón, Þuriður og Frðfinnur
frá Mr. Stead. 1 reyndu, sem margir fleiti innflytjend-
Fyrst kjörréttinn fengið nú kvennfólkið hefur,
þær kjósi sér sjálfum og þjóðinni í hag.
Þeim frelsið er verðugt, og gæfu þeim gefur,
ef göfugan sýna þær minningar-brag.
Þær v'inni með lipurð að landsstjórnar-málum,
og leiðbeini framfara-brautinni á;
þær útrými bannvænni sundrung úr sálum,
þeim svæsnasta meinvætti landsmönnum hjá.
/. Asgeir J. Lindal.
(Nóv. 1916).
ur, frumbýlings erfiðleikana her
vestra. Komust þó altaf fremur vel
áfram, eftir ástæðum, Á selnni ár-
um sinum voru þau við góðan efna-
hag. Var þá Guðni sonur þeirra að
komast upp og uppkominn. Stundaði
hann bú þeirra með dugnaði og
skyldurækni við foreldra sína.
Þuríður var dugnaðarkona mikil,
hin allra umhyggjusamasta um heim-
ili sitt og sístarfandi að hag þess.
Góð móðir og ástrík kona, brjóstgóð
og hjálpsöm, trygglynd og vinföst;
gestrisin og góð heim að sækja, skyn-
söm, skemtin og glöð í viðræðu, því
greindin var góð, eftirtektin glögg og
minnið trútt. Fríð var hún sýnum á
þroskaárum sínum og hélt sér vel með
ellinni. Ýfirsetustörfum gegndi hún
um mörg ár með góðri hepni. Ná-
kvæm var hún við veika menn og
skepnur, og kom oft og einatt að
miklu liði með þeim hæfileik sinum.
Seinni hluta æfi sinnar var Þuríð-
ur altaf heilsulasin. Um síðastliðið
nýjár Veiktist hún og var síðan rúm-
föst þar til hún lézt, oftast mikið
þjáð.
í banalegunni naut hún einstaklega
góðrar umönnunar af þeim börnum I r‘ornleifaféL 1916).
fornmenj avarðar og konu hans, fyrir
forgöngu Mattíasar Þórðarsonar
þjóðmenjavarðar. Hefir Mattías
gengist fyrir fjársamskotum hér i
bænum til þess að hægt væri að reisa
þennan varða nú, er 25 ár eru liðin
síðan Sigurður andaðist. Steinninn
svipar að öllu leyti til rúnasteina frá
10. öld og er einn einkennilegasti og
merkilegasti varðinn í kirkjugarðin-
tim.
Álitranin er með skýrri rúnaskríft
Og á þessa leið:
Reykvíkingar
reistti stein þennan
yfir Sigurð
son Vigfúsar
forstöðumann
forngripasafnsins
og Ólínu
eigir.konu hans.
Innan í rúnahringinn hefir Mattías
dregið skrautmynd í gömlum stíl
sem tekin er af fornum þiljum, er
hann fann á Möðrufelli í Eyjafirði og
flutti á þjóðmenjasafnið. í'Sjá árbók
sínum, Guðna og Jónínu Isfeld og
dótturdóttur sinni, Miss Ingibjörgu
l^feld. öll sú untönnun er til fyrir-
myndar.
Þuríður var jarðsungin í grafreit
Big Point bygðar, sunnudaginn 17.
júní að viðstöddum fjölda manns.
Séra Sigurður Christophersson jarð-
söng hana, flutti húskveðju og lík-
ræðu.
Guðni Thorkelsson hefir nú látið
reisa foreldrum sínum, Friðfinni og
Þuríðið veglegan og dýran minnis-
varða í grafreit Big Point bygðar,
)ar sem þau eru jörðuð.
15. september 1917.
H. D.
Minnisvarði.
yfir Sigurð Vigfússon forngripavörð.
Þeir sem koma út í kirkjugarð
reka fljótt augun í stóran nýjan minn-
isvárða úr ótilhögnum íslenzkum
grásteini. Er hann reistur fyrir
sunnan líkhúsið á gröf Sigurðar
Steinninn er um 2 metrar á hæð
og var ekið ofan úr Öskjuhlíð. Grund-
völlurinn er steinsteypustallur sem.
þó ekki á að sjást, því að orplnn
verður lítill haugur utan um hann
upp að varðanum.
—Vísir.
í)
Every íOc
Packet of
WILSON’S
FLY PADS
WILL KILL M0RE FLIESTHAN
$8°-W0RTH OF ANY
A STICKY FLY CATCHER
Hreln I meðferð. Seld í hrerrl
lyfjabfið ok f matvörabfiBn