Lögberg - 23.09.1926, Page 7

LOGWKRG FIMTUDAGINN
23. SEPTBMBER 1926.
Bls. 7
ROBIN HOOD FLOUR
r
Það er að eins brauð úr
ROBIN HOOD FLOUR sem
getur haft þennan sterka
rjómalit og fallega útlit.
Holt og hægt að melta. Pen-
inga ábyrpðin er trvfíffinír
þess, að í hverjum poka sé
bezta hveititegund.
Ásrún.
\
Ferðapistlar.
Eftir Stein Emiísson.
v I.
Lýsir af degi
því lyfta munu
bjargstyrk ástmögu
eyju vorri.
. Líttu upp á f jallstindinn, sem
er beint á móti bænum þínum,
Ásrún, og hugsaðu um sólbrend-
an mann og veðurbarinn, sitja þar
með bók og blýritil í hendi.
Enn er það sjaldgæft, að menn
ritfesti hugsanir sínar á háfjön-
um, en er stundir líða, rhunu fleiri
fara að dæmi hins bergrúnarfróða
manns, er sækir upp hrattar
brekkur, hvílir sig á klettaþröm
— heljarþröm hugleysingjans —,
sneiðir upp þvergníptar girðing-
ar og litast loks um á efsta tind^
inum.
Víðsýnið eykuÁ vizku hans.
Hpgsahir koma skyndilega aðvíf-
andi í tygnarklæðum, rímaðar við
dali og hlíðar, blóm og grænar
grundir, ár og læki, kletta og
kalda jökla. ,
Hann sér dökkgræna smá-
bletti í dölum. En þó kaldur
gustur leiki um tindinn, hugsar
hann furðu hlýtt til frænda sinna,
þeirra, er rækta jörðina, og lúta
konungi þeim, er úthlutar verð-
skuldaðri uppskeru.
------Eg stend á háum fjalls-
tindi og svipast um.
Brátt skyggir hafsbrún fyrir
sól, og bjáhvoifið, guðvefur nátt-
úrunnar, sýnir hina fegurstu
hverfjliti.
Mér verður starsýnt á Snjófells-
jökul í þvílíkri umgjörð: Draum-
fagrir litir leika um hann — log-
ar á hverri bungu. *
Fótstallur jökulsins, grár og
berangurslegur þegar úrigt er og
gustmikið hið efra—, er í kvöld
vafinn blárauðum lýsandi hjúp.
Gil og lækjadrög eru barmafulj
af blámóðu. Sunnan undir Jökli
er logn, en til sólaráttar má líta
gullhærðar bárur fylkja liði og
flýta sér að landi. — ómur af
þungum brimgný berst til min
með storminum.
Þegar hinstu sólargeislarnir
loguðu í augum mér, Ásrún, sendi
eg þér yfib fjöll og dali hin feg-
urstu huldumál.
Eg sný heim á leið léttur í lund
því fjallaburstirnir horfa á eftir
mér niður í dalinn. .
Þegar eg var lítill drengur í
foreldrahúsum, kom oft til okkar
gömul kona, Guðrún blinda að
nafni. Sagði hún sögur í rökkr-
inu og man/eg margar enn.
)Eitt kvöld sagði hún söguna af
smalanum með lýsigull í hendi:
Nýtt Gléðiefni Fyrir Slitið Fólk
og Taugaveiklað.
Nuga-Tone Vinnur Verk Sitt
Fljótt og Vel.
Nuga-Tone gerir taugarnar aft-
ur stæltar og vöðvana styrka. Það
. gerir blóðið rautt og heilbrigt og
, kemur taugakerfinu í gott lag.
Veitir endurnærandi svefn og
góða matarlyst, góða meltingu og
reglulegar hægðir. Það eykur á-
huga manns og dugnað. Ef þér
líður ekki sem bezt, ættir þú Sjálfs
þín vegna að reyna þetta meðal.
Þú tapar engu. Það kostar þig
ekkert, ef þér batnar ekki. Það er
bragðgott og þér fer strax að líða
betur. H*fi læknirinn ekki þegar
ráðlagt þér það, þá farðu beint
til lyfsalans og fáðu þér flösku af
Nuga-Tone. Táktu enga eftirlík-
ing. Taktu það í nokkra daga, og
ef þér líður ekki betur og þú lít-
ur ekki betur út, þá farðu með af-
ganginn til lyfsalans og hann
skilar þér aftur peningunum.
Þeir sam búa til Nuga-Tone þekkja
svo vel i*erkanir þessa meðals, að
þeir legg'ja fyrir alla lyfsala að
ábyrgjast það og skila aftur pen-
ingunum, ef þú ert ekki ’ánægður.
Meðmæli og ábyrgð og fæ'st h'já
öllum lyfsölum. ' '
“Einu sinni var kóngur og
drotning í ríki. Áttu þau eina
dóttur, sem bæði var góð og fög-
ur. En hún gat ekki grátið og
átti því fjarska bágt. v
Vitringarnir sögðu konungi, að
hún myndi ekki tár fella, fyr en
hun f^ngi sendibréf, sem væri
degi bjartara og sólu varmara.
Kóngsdóttir fékk daglega mörg
bréf, en ekkert þeirra var henni
til skapléttis.
Loks fékk hún bréf einíb bjart
an sumardag. Sólskinið var 6-
venjulega hlýtt, en kóngsdóttirin
gat ekki grátið af gleði og átti
því mjög tíágt.
En þegar hún Ias bréfið, fanst
henni einhver leggja hönd á höf-
uð sér, og hún grét skínandi tár-
um.
^Ekki var bréfið frá ríkum
kóngssyni, heldur fátækum smala
í garðshorni, — en bréfið hafði
hann skrifað með lýsigúlli í
hendi.” —
Eg hefi oft hugsað um þessa
sögu, en ekki varð mér ljóst fyr
en á fullorðinsárunum, að það
væri málið — “innsigli guðs á
tungu þjóðanna” — sem gamla
búnda konan hefði nefnt lýsigull.
-----Ásrún, eg vildi óska, að eg
hefði lýsigull í hendi, því nú ætla
eg að gera að þínu skapi, efna
gamalt loforð, og segja þér frá
ýmsu er fyrir augu mín bar á ferð
minni um Snjófellsnes og Breiða-
f jörð.
1. Brimilsvallahreppur.
Eins og þér er kunnugt, fór eg
vestur á Snæfellsnes til að feta í
fótspor Dr.Helga Péturs, og kynn-
ast bergrúnum þeim, er hann á
sínum tíma fékk ráðið þar vestra.
Var ferðin mér til mikillar
gleði, því hinar vitru athuganir
drv Helga vöktu eftirtekt mína á
mörgum alleinkennilegum berg-
rúnum, og hepnaðist mér að ráða
nokkrar á stuttum tíma.
Sannast hér enn, það sem þeir
félagar Jónas og Konráð skrif-
uðu S Skírni fyrir tæjiri öld:
"Andi hvers einstaks, hversu
vel, sem hann er af guði gjör,
verður að engum þrifnaðf, nema
hann njóti annara að og taki birtu
af hugum annara”.-------
— Þá er nú þar til að eg kom
með Esju að Ingjaldssandi 27. maí
árla dags. Það var austan svelgj-
andi og órólegt við skipsfjöl. Þó
varð skipið afgreitt,—en það mun
ekki hafa verið í fyrsta sinni, að
Sandmenn þurftu að róa snerti-
róður til að ná landi.
Á Sandi fékk eg morgpnhress-
hressingu og lagði svo af stað
gangandi inn til ólafsvíkur. Þeg-
ar eg kom inn fyrir Ingjaldshól,
varð mér starsýnt á samanhrund-
ar gryfjur í sandinum. Svo sagði
mér bóndinn á Ingjaldshóli,' er eg
fann að máli, að mótekja væri góð
undir sandinum, sjö til átta skóflu-
stungur, en sandruðningur væri
meiri en mannhæð. Sandur þessi,
er nú þekur forengjar, hefir fokið
með austanstorminum frá sj'ó og
yfir Harðakamb.
Þegar eg kom inn undir ólafs-
víkurenni, hrikalegt og einkenni-
legt þursabergsfjall, fann eg í
fjörunni ljómandi fallega brifn-
sorfna gabbróhnulívinga, — en
eins og þú veizt, Ásrún, er ísl.
gabbró sú bergtegund, er enn þá
hefir verið minstur gaumur gef-
irin, þó göfugust sé.
Eg klifraði upp um alt Enni,
bjóst jafntrel við að finna, gabbró-
hnullunga í þursaberginu, — en
svo varð ekki. Hélt eg síðan leið-
arminnar*inh í ólafsvík, heim-
sótti ‘Halldór lækni Steinsson og
hafði af hbnum góðar viðtökur.
*■ Eg gat ekki gleymt gabbróhnull-
ungunum. Þótti mér ólíklegt, sök-
um fjarlægðar, að þeir væru úr
gabbrófjöllum *dr. Helga, Þórgeirs
feiráhyrnum og Lýsuhyrnu. En
þegar eg fann samskonar hnull-
unga í þursabergi undir sjávar-
lagi með skeljum í Hrafnabjörg-
unum upp af.ólafsvík, þá hló mér
hugur í brjósti, hugsaði eg til
þín, Ásrún, og óskaði, að þú gætir
tekið þátt í gleði minni. N
Mér dvaldist talsvert í Hrafna-
björgum á '100 m. hæð yfir sjávar-
fleti, Safnaði eg talsverðu af
skeljum, tók þrjár myndir af Tvi-
fossagili, og ritfesti í ferðabók
mína hinar skrítnustu skýringar
af þessum hömrum.
Duldist mér ekki, er eg líkti
þeim við þverskurðarmynd dr.
Helga af Máfahlíð, að eg væri
kominm yfir landamærin og í ríki
hans.
Virtist mér nú ráð mitt vænk-
ast, því landvættir Helga hvísl-
uðu að mér leyndarmálum, sögðu
mér til vegar, og satt að segja
bjóst eg við á hverri stund, að
sjá í gegn um holt og hæðir.
Fylgi eg leirlaginu inn fyr-
ir Busgmúla, pg blasti þá við mér
hlýleg Fróðársveitin; en eg fékk
brátt annað til athugunar e'n
engjafegurð, því þegar eg kom að 1 hörpusöng.
“Ginfaxi undir hæl,
Gapandi undir tá.
Styddu mig Kölski
því nú liggur mér á.” —
Eg geng inn að Arnarhóli, þar
sem Þórir viðleggur bjó, beygi til
hægri handar, og blasir þá við
mér Fróðárdalurinn.
Stefni eg nú viti og reynslu á
fund saman, svo skynsamleg rök
geti orðið leidd að því, er fyrir
augu ber. Er nú mikið í húfi, því
vísindalegur 'sannleiki, ekki all-
Iítill, er falinn í þessum lítt kunná
víðavangi.
Skeljalagið, með samskonar
fylgigrjóti og í Hrafnabjörgum,
fann eg frammi í dalnum, og kom
það mér ekki á óvart.
Fremst í dalnum, að vestan-
verðu, er ljómandi fallegt skeifu-
myndað dalverpi, lukt háum klett-
um. Eru þeir á ýmsa vegu hlaðn-
5r upp úr strykbeinu stuðlabergi.
Foss fellur niðúr í dalbotninn, en
hvelfingin var himinblá.
Væri eg kraftaskáld, Ásrún,
myndi eg leiða þig inn í þessa
fjalladýrð, — þennan stirðnaða
Bugsgili, varð eg þess var, að
skeljarnar voru horfnar úr leir-
laginu, en um það alt hvísluðust
smáar, vel tærar silfurbergsæðar.
Myndbreytij^g kolsúra kalksins
er þarna deginum Ijósari. — Rit-
festi eg vandlega athugun þessa
og skýringarmyndir í ferðabók
mína, handlék talsvert myndavél-
ina, og hélt áfram þakklátur
landvættum og sigri hrósandi. *—
Að vestan verðu við Arnarhöl
fjörðin er í eyði!), eru grjóthól-
ar miklir, og eru í þeim — auk
blágrýtis — bæði líparit- og gabh-
róhnullungar.
Skýra bautasteinar þessir ljóst
frá afreksverkum JökulsAþá er
hann var í jötunmóði, reif niður
fjöll til grunna og ruddi Fróðár-
dalinn.
Líparítgangur kom víða í ljós
í Fróðárgilinu, upp af Klettakoti
og Brimilsvöllum, — en vita
máttu, Áerún, að þessir líparit-
gangar eru neðanjarðargos, er
ekki gátu brotist upp til yfirborðs-
ins. — Líparítið storknaði á leið-
inni, og komst löngu síðar út í
birturta.
— Meðan eg var á gangi aust-
ur að Máfahlíð og Búlandshöfða,
sem takmarkar Brimilsvallar-
hrepp að austan, rifjuðust upp
fyrir mér helstu atriði Eyrbyggju.
Er leitt að vita til þess, að kaþ-
ólskir ofstækismenn skuli á sínum
tima hafa afskræmt svo hina st$ór-
merku viðbirði, er gerðust í þéss-
ari sveit, að þeir þyki nú ótrúlega
hlægilegir.,— En það mun sann-
ast, að áður en langt um líður,
munu enn gerast rim þessar slóð-
ir allmerkileg tíðindi. —
— Búlandshöfði er víðfrægur orð-
inn yegna skelja þeirra, er dr. H.
fann þar fyrir rúmum 20 árum á
140 m. hæð. Sá fundur varpaði
óvenjulega mikilli birtu yfjr ís-
lenzka jarðfræði.
Máfahlíðarmegin við Þræla-
skriðu, sem er utan í höfðanum,
koma í Ijós, fyrir neðan kletta í
sjó, þrír stórir blágrýtis.gangar;
geisla þéir út frá miðdepli sem
falinn er'undir miðri höfðahlíð-
inni. Munu gangar þessir verða
allfrægir og myndir af þeim birt-
ast í erlendiim jarðfræðiritum.
Máfahlíðin, sem er vesfurhlið
höfðans, ^er mjög eftirtektaverð
fyrir ungá jarðfræðinga, og skiln-
ingsraun nokkur. Inst í hlíðinni
neðanverðri, er stór bleikrauð líp-
arítshella. Hefir eldri jarðfræð-
ingum orðið starsýnt á þetta
líparít sökum þess hve stórkorn-
ótt það er.-----
-----Það hallar degi, og eg sný
heim á leið til Ólafsvíkur.
Þrátt fyrir viðburðaríkan og bless-
aðan sólskinsdag, er eg dapur í
lund.
Eg geng yfir víðlend túnstæði
og mosavaxin auðæfi. Eg hugsa
um íslenzkan landbúnað, þess*
niðurbældu og misskildu at-
vinnugrein, sem í þúsund ár hefir
haldið lífi í merkum ættstuðli.
Eg stansa við Fróðártúnið.
Dauðaþögn grúfir yfir góðri jörð.
— Hvar er 'heimilisfólkið? Hvar
eru börnin? Hvar eru skepnurn-
ar í haga? —
Ásrún, þú skilur yig. En sætir
þú við hlið mér þessa kvöldstund,
«æti eg sagt þér hvers vegna ís-
lsnzk þjóð hefir getað varðveitt
söugeyra sitt og brageyra og feg-
urðarlund 1 þúsund ár.
— Fróðírheiðin er ákafléga
grösug. Enn er hún litt tekin að
grænka, en sinuflókinn þéttur og
fyrirferðarmikill, ber vott um
fagrar sumarengjar og ónotaða
landkosti.
Eg kom að ánni, þar sem Björn
Breiðvíkingakappi stökk yfir, dag-
inn sem Fróðárbóndinn gjörði
honum fyrirsát, og heitir þar enn
í dag Björnshlaup.
Ofurhugar tuttugustu • aldar
stökkva að vísu yfir gljúfrið, en
fæstir myndu leika það eftir
Birni í haustmyrkri.'— Er frá ánni
fremur stutt upp í Kambsskarð.
En þá le’ið fór Björn ætíð, er hann
heimsótti húsfreyjuna á Fróðá.
— Eg gekk nú með smátöfum
suður Fróðárheiðina, dvaldi um
hríð í sæluhúsinu, og óskaði að
forrtum sið vegfarendum árs og
fiiðar. Ritfesti eg þar ýmislegt,
er tæplega mun birtast á ^slenzku
í fyrsta sinni, og hraðaði mér síð-
an\suður á heiðarbrún.
Leit eg þar snöggvast um öxl og
óskaði, að hin fagra Fróðársveit
gæti seitt til sín úr sjávarþorp-
um víðsýna, starfsama og góða
íslendinga.
2. Búðahraun og Breiðavík.
afsakáði hana. Sá eg þá fyrir
mér glæsimenni, hetju og góðan
dreng. —
Líparít kemur í ljós í Axlar-
hyrnu vestanverðri fEgilsskarði,
sjá Eyrbyggju), Tunguhyrnu,
neðri hluta Hestfjalls og neðar-
lega í Kambskarði, er það smá-
kornótt og bleikrautt að lit.
Breiðuvíkina takmarkar að vest-
an Hnausahraun, eða álma úr því
er Klifhraun nefnist. Er Hnausa-
hraun að því leyti einkennilegt,
að undan því koma allvatnsmiklar
ár (^Torfá, Þrífyssa o. frl.). Eigi
eru þær skollitaðar, þó þær komi
frá jöklinum. — Hraunið er að
gróa upp. —
—Vörður.
átta þumlunga að þvermáli, brjóta
fílarnir viðstöðulaust, ef þau eru
í vegi fyrir Þeim, fyrirhafnar-
laust að því er virðist.
verður flutt heim og varðveitt
framvegis í Þjóðskjalasafninu í
Reykjavík. Flest kemur úr ríkis-
skjalasafninu danska, sennilega
Þessir veiðimenn gátu ekkert í 80°—Pakkar’ Protokollar og
við fílana ráðið, sem naumast var Plögg ýms> ein.n'g nokkuS f ur konT
unglega safninu og úr Árnasafni
um 700 bréf á skými og þappír.
Meðal þessa eru ýmsar merki-
legar söguheimildir, sumar að'vísu
prentaðar áður, en aðrar lítt eða
ekki rannsakaöar. Sérstaklega
má nefna má nefna frumritið af
jarðabók Árna Mágnússonar og
II. v
, )
“Er árSólin skín
á skrúðgrænan völl,
hraða'eg för minni
suður yfir fjölL”
Það er hressandi að vera á ferð
árla dags að sumarlagi í mátu-
legum göngukalda. — Eg geng
hratt inn fyrir Bugsmúla, en hug-
ur reikar víða, og fæst við ýmsar
rúnir, annars eðlis og nokkru afl-
meiri en t. d. hinar fornu glímu-
rúnir, er ristar voru á surtar-
brand:
/
Búðahraun er fremun tingt, en
er þó vafalaust gróðuríkast allra
íslenzkra hrauna. — Það vissi eg
reyndar fyr, því Helgi heitinn
giasafræðingur "hefir mikið um
gróður þess ritað, og hlýja brosið
serti lék um andlit hans í hvert
sinn er hann mintist á hraunið,
fullvissaði mig um, að þar hefði
hann lifað marga indæla stund.
Eg varð ekki fyrir vonbrigðum.
Á hinni hægu”göngu minni gegn
um hraunið í sólskini og blíðviðri
31. maí, sá eg betur en nokkurn
tíma fyrir, hve góður moldarstuð-
ull íslenzkt grjót er.
Blómin voru að flýta sér út í
sólskinið. Björkin var búin að
fella brumhjálma, — en fiðrildin
og flugurnar höfðu ærið að
starfa.
Gekk eg upp á Búðaklett, hvolf-
myndaðan og mosavaxinn gíg, og
litaðist um þaðan. ,
*Var útsjónin mér mikill skap-
bætir, því eg skildi á augabragði,
að björkin er að leggja hraunið
undir sig.
*— Það er athugavert, að 1 hvert
sinn er hið rétthverfa sköpunar-
afl sigrar, þroskast fagurlyndi
þeirra manna, er vita af barátt-
unni, sem háð er. \
1 sjálfu hraungrjótinu glóa
hinir laukgrænu oliv kristallar
stórvaxnir og réttskapaðir, og
fleiri teguiTdir fagursteina getur
bergrúnarfróður maður athugað
þarna. .
Og fuglasöngurinn var óvenju-
margraddaður. Hefi eg að eins í
Hornafirði séð fleiri fuglategund-
ir saman komnar.
Rjúpan var að byrja að verpa.
Fann eg þrjú hreiður, og var eitt
egg í hverju. — Stóri spoi með
bogna nefið, átti þrjú egg á þúfu-
kolli, og bar sig aumlega, er eg
briygði mig niður að þ«eim. — Eg
fann mörg hreiður í dag. i------
4jður en langt um líður verður
Breiðavíkin ein hin blómlegasta
-sveit á Snæfellsnesi.
Rétt hugsun mun stofna til ný-
ræktar. Víðlendar og súrar engj-
ar vérða ræstar fram og þurk-
aðar.
Þá verður öldin önnur, og með
áburð fnrið áf meiru viti, en gef-
ið er í skyn í Rígsþulu, Atlamál-
um, Njálu og skammavísum Kór-
náks.
(Miður kjarngott mýrgresi þok-
^r fyrir þróttmíklum túngróðri.
Þá mun sá þykja beztur bóndi, er
mest veit um mold sína, — og þá
verður gaman að líta heim að
Kambi.
Meðan eg gekk yfir Breiðavík-
urengjarnar, varð mér tíðlitið upp
í Kambsskarð. Skildi eg til fulls
Fílarnir í British Ccl-
umbia.
Þegar “The Sells Floto Circus”
kom til Cranbrook, B. C., 6. ágúst
í sumar, þá vildi það óhapp til
að fimm fílar sluppu, þegar verið
var að taka dýrin úr járnbrautar-
vögnunum. Fyrst gengu þeir all-
ir saman eftir götunni í 'bænum
og jiorði enginn neitt við þá að
eiga. En brátt skildu þeir qg fóru
þrír af þeim í norðvestur átt, þar
sem eru skógi vaxnar hæðir, en
tveir í suðaustuis og er þar mjög
stórvaxinn og þéttur skógur.
Þptta var ár föstudag og fór sýn-
ingin fram þrátt fyrir það, að fíl-
arnir voru farnir, bæði seinni
hluta dagsins og eins að kveldinu.
Næsta dag var hætt við að hafa
nokkra sýningu, og flest-allir, sem
við sýninguna unnu og hópur yf
Indíánum, sem j>eir fengu í lið
með sér, lögðu af stað að leita fíl-
anna. En það kom brátt í ljós, að
fílunum þótti frelsið gott og þeir
undu sér hið bezta á skógivöxnu
hálendinu. Svo hratt fóru þeir
yfir, að menn þurftu að hafa tölu-
vert góða reiðhesta til að geta
fylgt þeim eftir.
Indíánarnir hugðu hér gott til
æfintýra; og það leið ekki á löngu
þar til að margir þeirra voru
þarna saman komnir með hesta
sína og ýmiskonar útbúnað til að
veiða fílana. Og þeir höfðu ekici
lengi lpitað, þegar sjö Indíánar
fundu þrjá af þessum stroku-
fílum. En Indíánarnir komust
fljótt að raun um, að það er tvent
ólíkt að fást við fíla, eða naut-
gripi, jafnvel þó viltir séu. Þeg-
ar einn Indíáninn, sem sjálfsagt
val- hugprúður maður, gerðist
svo djarfur að ríða all-nærri ein-
um fílnum, þessu ferlíki, sem er
fimtán fet á hæð og vigtar 4—5
tonn, þá sneri fíllinn á móti hon-
um og réðist á hann. En til allr-
aiv lukku varð hesturinn fyrir
skakkafallinu, því ekki vissi fíll-
inn mismun hests og manns, en
réðist á þá skepnuna, sem stærri
var. Maðurinn losnaði við hest-
inn og átti hann fótum sínum fjör
að launa. \
Þrátt fyrir það, hve þessar
skepnur eru afar stórar, þá kom-
ast þær þó undra fljótt gegn um
skóginn, hve þéttur sem hann er.
öll tré, sem ekki eru meira en
von, því þá skorti bæði kunnáttu
og útbúna^ til fílaveiða. Einn
maðurinn meiddist töluvert og
varð að flytja hann á sjúkrahús,
og vildu þeir ógjarna mæta fleiri
slysum. Var því það ráð tekið.
að skilja eftir fáeina Indíána til
að hafa gætur á fílunum og þessi
Sells Floto Circus fór leiðar. jarðabækur, ýms skjöl er
sinnar til Spokane, Washington. | snerta margvísleg íslenzk endur-
Þess var ekki langt að bíða, að reisnarmál á 18. öld og mörg bréf
þessi frétt-hafði flogið út um all- frá því á 16. og 17. öld. Af ein-
ar áttir og jók hún til muna ' stökum bréfum má t.d. nefna frum-
ferðamanna strauminn til British ritið af bréfi ögmundar biskups
Columbia, því mörgum var for- til Ásdísar. Enn fremur hafa
vitni á að sjá hvernig fílar haga' nokkur skjöl verið fengin Þjóð-
sér, þegar þeir eru sjálfráðir. En skjalasafninu til sérstakrar varð-
þeir sem hygnari voru og var-1 veizlu, auk þeirra, sem það fær til
færnari, héldu sig sem lengst þeir eign’ar, *
gátu frá þessum stöðvum. . ,
I Með sammngunum, sem nu er
Það leið ekki á löngu, þangað tala8 um> má gera rað fvrir> að
til tveir af þessum fílum náðust, lokið - að mest» eðu öllu leyfí
og var það að vísu gott fyrir eig- kröfum ísl, til skiala úr Ríkis-
endurna, því hver þeirra _ er um akjala safliinu og kg]. safninu, þó
$6,000 virði, og það var líka gott eftir sá að visu dálítið, sem ÍS-
fyrir Indiánana, sem náðu þeim, lan(i varðar> en er að mestu leyti
því þeir fengu $200 vikið. innan um Bækur, sem eirinig eru á
En allir fundu, að ekki mátti svo- (Jönsku.og norsku máli. Um skjölin
búið standa, og ekki dugði að ár Arnasafni telja ýmsir að ekki
láta fílana leika lausum hala i kafi enn þá fengist fullnægjandi
skógunum. Þeir sem fílana áttu,
höfðu orðið. að leggja fram stór-
fé til tryggingar því, að öll dýr,
úrlausn. Samt þykir svo, sem yf-
irleitt hafi Danil’ verið liprir og
sajingjarnir í þessum samningum.
sem þeir flyttu innj fylkið, yrðu Aðalmennirnir frá þeirra hálfu
«einnig flutt þaðan aftur. Það fé þafa verið Laursen ríkisskjala-
gátu þeir ekki fengið fyr en fíl--v0rður, Carl S. Petersen yfirbóka-
arnir' næðust. Var því það rHC
tekið, að síma til manns þess, sem
var aðal umsjónarmaður fílanna
fyrir félag það, sem átti þá. En
þótt hann væri suður í Kansas
City, þá kom hann furðu fljótt,
því hann flaug mikið af leiðinni.
Eftir mikinn eltingaleik og tölu-
verða mannhættu, hepnáðist að
ná einum fílnum og nokkru síðar
öðrum, en einn er enn að ráfa
skógana 1 Eritish Columbia, og
ef hann skyldi verða þar ellidauð-
t ur, þá getur þess orðið langt að
bíða, því fílar verða afgamlir, eins
og kunnugt *er.
vörður Konungslega safnsins og
Árnanefndarrtiennirnir. Með-
svo
al þeirra er Finnur Jónsson próf.
og greiddi hann atkvæði á móti
heimflutningi Árnaskjalanna, á-
samt próf. Dahlerup. Aðrir, sem
atkvæði áttu um þetta, greiddu
atkvæði méð heimflntningi, þ. á.
m. Halldór Hermannsson. Hefir
afstaða próf. F. J. orðið að all-
miklu umræðuefni meðalt menta-
manna hér í bænum, og lögð út
honum til ámælis. En sjálfur
hefir hann ekki, svo Lögr. viti,
gert afstöðu sinnar grein opinber-
lega. — Norðmenn hafa einnig’
gert nokkrar kröfur í Árnasafn og
hefir dr. F. J. einnig greitt atkv.
gegn þeim og mun yfirleitt vera
andstæður öllum ráðstöfunum,
sem að hans áliti miða að því, að
réttu, hafa undanfarið staðið | Sundra safninu. En íslendingar
samningar ynilli íslenzkra og háfa hins vegar alment talið svo,
danskra stjórnarvalda, um af-|að með skjalakröfum sínum væru
hending ýmsra skjala, sem ís-j þeir að reyna að fá því framgengt,
lendingar hafa krafist úr dön$k-|að lagfærð yrðu íslenZk söfn, sem
um söfnum. Var málið fyrst rættjSundrað hefði verið á sínum tíma,
í íslenzk-dönsku nefndinni, og með því er úr þeim lenti erlendis.
fejigið þar í hendur prófessorun-!
um Erik Arup og Einari Arnórs-j Þessi skjalaheimt var um eitt
syni, með sérfræðilegu ráðuneyti jskei® allmikið hitamál og mikið
pró'f. Kr. Erslevs og dr. Hannesar rætt nieðan deilurnar við Dani
Þorsteinssonar. Nú í vor fór dr. voru efstar á baugi, og stundum
haldið fram af misjafnri sann-
girni.. Nú virðist almenningur
sinna þessu fremur lítið, þó menta-
menn hafi haft áhuga á málinu
og haldið því vakandi, svoi að nú
hefir fpngist framgengt því, sem
orðið er, að Þjóðskjálasafnið fær
mikla og merkilega viðbót.
Skjalaheimt.
Eins og fyr er frá sagt í Lög-
Hannes Þorsteinsson þjóðskjala-
vörður aftur utan, til þess að
sertija til fullnustu um afhending
skjalanna, og er nú kominn heim
aftur, en fól áður mag. Birni K.
Þórólfssyni að annast ýms störf,
sem eftir eru til undirbúnings end-
anlegum heimflutningi skjalanna,
eftir að foymleg staðfesting samn-
inganna hefjr farið fram. Er það
allmikið af skjölum, sem snertir
íslendinga og íslenzk mál, sem nú
-U
Býlið yðar er
V iðskif tastofnun
og heimili jöfnum höndum
óþreyju Breiðvíkingakappans og
Sendið korn yðar rétta boðleið
og aukið á þægindi heimilisins.
INNRITIST I HVEITISAMLAGIÐ
• V
V
Manitoba eða Saskatchewan eða Aiberta
Wheat Pool Wheat Pooí Wheat Pool
Winnipeg, Man. Regína, Sask. Calgary, Alta