Lögberg - 19.05.1927, Qupperneq 5

LÖGBERG, FIMTUDAjGINN 19. MAl 1927.
BIs. 5
DODDS /
KIDNEY
^KlDNEI^fíci
E U |V| jXT'% A?|í ^ ,|
Dodas nýrnapillur eru bests
nýrnameðalið. Lækna og gigt ‘bak-
vesrk, ihjartabilun, þvagteppu og
önnur veikindi, sem stafa frá nýr-
unum. — Dodd’s Kidney Pills
kosta 50c askjan eða sex ðskjur
fyrir $2.50, og fást hjá öllu’m lyf-
•ölum eða frá The Dodd's Medi-
eine Company, Toronto, Canada.
Ræða
Herra Joseph T. Thorson.
Framh. frá bls. 1
stjórans ,til þess, fyrir hönd kon-
ungsins að neita lögum samþyktar
jafnvel þó þau hafi verið samþykt
af báöum deildum þingsins, eða til
aS geyma lagafrumvarpið til kon-
ungs þóknunar. Eg ber ekki miklar
áhyggjur af neitunarvaldi lands-
stjórans i 55. grein, því eg er sann-
færður um aS stjórnarfarslegar
venjur tryggja sanngjarna beiting
þess. Eg tel ekki frekar líklegt aS
landsstjórinn yfir Canada mundi
beita neitunarvaldi sinu á
diska lögjöf heldur en konungur
Éreta mundi nota þaS vald sitt viS
brezka löggjöf. Eg tel þetta alger-
lega áreiSanlegt og í samræmi viS
nýlega opinberuS ákvæSi, sem aS-
eins skýrir þá hugsun, sem nú þeg-
ar hefir náS gildi uin aSstöSu lands-
stjórans yfir Canada. ÞaS er sann-
færing min aS þessi yfirlýsing um
verksvið landsstjórans yfir Canada
sem umboðsmanns brezku krún-
unnar, sé stórt spor stígiS í áttina
til jafnréttis og eg legg þaS til aS
gengiS sé að þvi aS breyta embætt-
isnafni umboðsmanns Hans Há
tignar, í Canada frá “Governor
General’’ til “Viceroy’’ óundirkon-
ungur), til þess aS benda skýrlega
á þá stöSu, sem hann nú skipar
ViSvíkjandi gildisfrestun laga
þar til Hans Hátign hefir tilkynt
vilja sinn um þau, vil eg benda á
aS þessum rétti var þráfaldlega
beitt um þaS leyti sem fylkjasam-
bandiS var myndaS og um nokkurn
tima eftir þaS. Hinar konunglegu
fyrirskipanir til landsstjórans yfir
Canada á þeim tíma kröfSust þess
stranglega aS hann frestaSi 'í öllum
tilfellum samþykki vissra ljóslega
skilgreindra laga, þar til velþóknan
Hennar Hátignar væri honum til
kynt. Þessu gildisfrestunarvaldi var
Þeítt fimtán sinnum fyrir áriS 1890,
þó aS í sannleika algerSri konung-
legri neitun væri beitt í aSeins einu
tilfelli árið 1876 andmælti herra
Edward Blake, þáverandi dóms-
málaráðgjafi þessari gildisfrestun-
arreglu. Hann hélt því fram aS sú
rétta aSferS ætti aS vera sú að leyfa
öllum lagafrumvörpum, sem ríkis-
þingiS samþykti að verða aS gild-
andi lögum og aS neitunarrétturinn
væri ekki látinn koma til greina fyr
Fimtu- Föstu- og Laugardag
þessa viku á
ROSE THEATRE
en brezka stjórnin hefði tilkynt þaS
álit sitt,að slík lögjöf væri ógeðfeld.
Hann áleit að sjálfsögðu aS brezka
stjórnin mundi frekar hika viS aS
beita neitunarvaldi sínu á þeim
lögum, sem þegar hefSu gengið í
framkvæmd, heldur en að beita
gildisfrestarrétti sínum. AfleiSing-
in af þessum andmælum herra
Blake varð sú að konunglegu fyrir-
skipaninni var breytt þannig að
feld voru úr henni öll ummæli um
nokkra sérstaka tegund laga. Þess
var þó samtímis ljóslega gétið að
geymslurétturinn væri engan veg-
inn afnuminn, heldur þaS honum
skildi ekki venjulega verSa beitt.
Og viShald þessa valdsréttar er
sérstaklega tekiS fram í skýrslu al-
ríkisráSstefunnar. Eg er samþykk-
ur flestum hinna háttvirtu þing-
manna, sem talað hafa um þetta
mál að þessi lögfesturéttur til yfir-
ráða og gildisneitunar og samkvæmt
þeirri stjórnarfarslegu venju, sem
nú er fylgt, valdi ekki neinum
ískyggilegum hindrunum fyrir
sjálfstjórn Canada. Það hefir verið
sagt að þessi valdsréttur sé í fram-
kvæmdinni dauður bókstafur, og
þar eð þessi valdsréttur er stjórn-
arfarslega fallinn úr gildi, þá virS-
ist engin gild ástæða til þess að
halda þessum greinum 55. 56 og 57
í British North America Act og
aS mínu áliti ættu þær að verða af-
numdar. ÞaS er í ósamræmi viS
þaS stjórnarfarslega jafnrétti, sem
vér erum aS ræSa um aS þeim sé
viShaldiS. Ef lagasmíS vor er ólög-
mæt, þá mun sá dómstóll
sem þáu heyra undir, dæma
þau svo. Ef lagasmíS vor eru í
samræmi viS lögheimild þingsins,
cana- |,^ erum vér hæfastir til aS dæma
um nauSsyn og réttmæti slíkra laga
og þau ættu ekki aS vera undirorp-
in nokkurs kyns yfirliti. Sjálf-
stjórnarvald Canada er ennfremur
takmarkaS meS “Colonial Eaws
Validity Act frá 1865 og sú tak-
mörkun er ískyggileg, 2. gr. þeirra
þýSingarmiklu laga hljóSar svo:
“Sérhver nýlendulög, sem eru eSa
verða á nokkurn hátt andstæS
nokkrum lögum þingsins, sem ná
til þeirar nýlendu, sem slik lög
kunna aS snerta, eða andstæS nokk-
urri fyrirskipun eSa reglugjörS
sömdum undir heimild slíkra laga
þingsins eSa hafandi i nýlendunni
vald og áhrif slíkra laga, skulu
þýdd meS tilliti til slíkra laga, fyr-
irskipana eSa reglugjörða og skulu
að því er gagnstæði þeirra snertir
en ekki að öðru leyti, vera og hald-
ast algerlega ógild og áhrifalaus.”
Þessi lög staðfesta rétt brezka
þingsins til þess að setja ný-
lendunum lög og aS lögum heyri
Canada undir þetta ógildingar á-
kvæði, á sama hátt eins og brezka
þingiS veitti Canada veldi ákveðin
réttindi með British North
America Act; þannig getur það
aukið eða minkaS þau réttindi eftir
vild þess, og það hefir gert það.
Tvö atriði laganna eru algerlega
ljós: Fyrst. CanadaþingiS hefir
engan rétt til aS samþykkja lög,
sem eru gagnstæS nokkrum lögum
sem brezka þingiS hefir samþykt,
að svo miklu leyti, sem þau ná til
Canada, og með allri virðingu fyrir
leiStoga andstæðinga, þá segi eg, að
það geti ekki, jafnvel nú, breytt
British America Act eSa samþykt
lög, se meru i ósamræmi þið þau.
AnnaS: brezka þingið er ekki háð
neinum lagahömlum aS neinu leyti.
ÞaS getur samið þau lög, sem því
þóknast og engin dómstóll getujr
dæmt þau lög óréttmæt. Það get-
ur látið þau lög gilda fyrir Canada
veldi ef því sýnist svo, og á þann
hátt semja lög fyrir ibúana í Cana-
da án þess aS fá samþykki þeirra.
í reyndinni gerir brezka þingið
þetta ekki iðuglega, en hefir þó
gert þaS nokkrum sinnum síðan
fylkjasambandið var lögleitt. Til
dæmis: the Extradition Act 1870;
the Foreign Enlistment Act, 1870;
the Fugitive Offenders’ Act 1881
og the Merchant’s Shipping Act,
1894, sem rætt hefir veriS um hér
í dag. Þetta vald brezka þingsins
er ekki stjórnarfarslega dautt, og
svo lengi sem þessi aðgreining var-
ir, þá er þaS f jarstæSa aS tala um
algjört stöSujafnrétti.
Eg hefi reynt að heimfæra mis-
muninn á lagasamnings rétti Canada
á aðra hönd og Mikla Bretlands á
hina. Þessi réttarmunur er augljós
og óneitanlegur þrátt fyrir stjórn-
arfarslegan þroska og venjur. Sjálf
alríkisráSstefnan viðurkendi tilveru
þessa ójafnaSar sem eg hefi vikiS
aS og játaði þar meS að skilningur
þess jafnréttis, sem hún komst aS
mætti ekki skiljast bókstaflega.
RáSstefnan réði til þess að Bret-
land og hjálendurnar skyldu koma
sér saman um aS kjósa nefnd, til
þess aS spyrjast fyrir um, ský'ra frá
og ráðleggja viSvíkjandi—
1. Núgildandi lögbundnar ráð-
stafanir, sem krefjast uppihalds á
hjálendulöggjöf til konúngs sam-
þyktar eSa valdboSs um aS banna
hana.
2. a) Núverandi réttarstaSa hjá-
lendu þinga til þess aS veita lög-
gjöf þeirra utan landhelgis fram-
kvæmdagildi.
b) Eramkvæmanlegleiki og hag-
feldasta < aðferð til þess að koma
þeirri meginreglu í framkvæmd aS
hvert hjálenduþing skuli hafa vald
til þess aS tryggja löggjöf sinni
utan landhelgis, framkvæmdargildi
í öllum tilfellum, þar sem slík fram-
kvæmd er til aðstoðar ráSstöfunum
til friðar skipulags og góðrar
stjórnar í þeirri hjálendu.
3. GrundvallaratriSi innlimuS
eða falin i Colonial Laws Validity
Act, 1865 og að hve miklu leyti
nokkur hluti slíkra laga ætti að
vera afnuminn, breyttur eða tak-
markaSur meS tilliti til núverandi
sambands hinna ýmsu meðlima í
hinni brezku þjóSríkjaeining eins
og lýst er í þessari skýrslu.”
Eg er hjartanlega samþykkur
þessari tillögu RáSstefnunnar. ÞaS
er enn eitt íhugunaratriSi sem sann-
ar réttarmismuninn, dómsmála-
stjórinn fherra Lapointe) mintist á
það i hinni ágætu og meistaralegu
ræðu, sem hann fluti hér í gær-
dag. Þó það sé á valdi Bretlands aS
ákveða fyrir sig hvemig lögum
hennar skuli framfylgt, þá hefir
Canada ekkert slikt sjálfsræði, jafn-
vel þó aS Canada lcynni að vilja
'banna málaskot til leyndarráðs
Breta (Trivy Council) þá hefir
hún ekkert vald til að gera þaS.
Réttarleysi hennar í þessu efni hef-
ir í tveimur tilfellum verið stað-
fest. AriS 1875, þegar lagafrum-
varp var borið fram i þessu þingi
um að stofna hæstarétt fyrir Cana-
da, þá var það opinberaSur tilgang-
ur stjórnarráðherranna aS banna
málskot til hins konunglega leynd-
arráðs dómstóls, en stjórn vor fékk
tilkynning frá brezku stjórninni, að
frumvarpið gæti ekki fengið stað-
festingu, nema því aðeins að hinum
konunglegu forréttindum að hafa
æSsta dómsvald í þrætumálum væri
viðhaldiS. Frumvarpinu var þá
breytt í samræmi við tilkynninguna
og fékk þá konunglega staðfest-
mgu. AriS 1888. um 13 árum síðar
var aftur gerð tilraun til að banna
malskot til leyndarráðsins, í þetta
skifti 1 glæpamálum, 1025. grein í
canadiska glæpalaga báfknum geng-
ur í sömu átt. §íðan árið 1888 hafa
margar beiSnir um aS mega sénda
glæpamál fyrir leyndarráðsdóminri,
en öllum slíkum Éenum hefir verið
neitað, seni sýnir að leyndarráðið
trúir að vér framfvlgjum glæpalög-
um voru réttilega. Ar eftir ár hefir
leyndarráSið leitt hjá sér aS ræða
gildi þessarar greinar, sem eg hefi
minst á, en 1926 fastbundu þeir
þaS gildi meS- hinu fræga máli Rex
gegn Nadan, vinmálsdómur frá Al-
berta. ÞaS var ekkert falið í þessu
máli er gæfi gildari ástæðu til þess
að ákveða stjórnarfarslegt gildi
þess heldur en í hinum málunum,
sem send höfðu verið til sömu
dómaranna og í sannleika var hún
minni. ÞaS var mjög rætt um það
í Lundúnum, um þaö leyti að það
væru sérstakar ástæður til þess að
gera endilegt ákvæði um þetta at-
riði og gera þar meS fordæmi í því
tilfelli að írska fríríkiS skyldi vilja
banna málskot til leyndarráðsins.
Grundvallarlög frírikisins eru á-
kveðin að vera svipuð samkynslög-
um í Canada. Ef Canada getur ekki
bannaS málskot til leyndarráðsins,
Þá Sfetur írska friríkið ekki heldur
gert það. LeiStogi andstæðinga
sagði í ræðu sinni á þriðjudaginn
var aS vér hefðum nú rétt til þess
að banna málskot til leyndarráðsins.
LeyndarráSiS er honum ekki sam-
þykt. í Nadan-málinu ákvað það að
I025- gran i glæpalagabálki Cana-
da væri ógild, og að Canada gæti
ekki raunverulega bannaS málskot
td leyndarráðsdómstólsins af því
að brezku lögin frá 1833 og 1844
varðandi malskot og vegna annarar
greinar 1 “Colonial Laws Validity
ct . Eg læt mig ekki svo mjög
skifta um ástæSuna, sem ákvæðiS
er-bygt á, en eg læt mig varða um
sjalft ákvæðiS, að Canada hafi eng-
an rétt til þess að fullráða um það
hvort hennar dómsmála fyrirkomu-
lag skal vera sjálfstætt eða ekki.
Þetta er þá hið lagalega og stjórn-
arfarslega samband Canada við
Bretland, frjálst og óhindraS á öllu
þess loggjafarlegu starfsviSi —
Canada með takmarkað vald og
háð yfirliti og stjórn á því valdi,
sem hún hefir. Hvemig getur nokk-
urt verulegt stöðu jafnrétti átt sér
stað undir slíkum kringumstæðum ?
Að minni hyggju hefir Canada ekki
fullkomna sjálfstjórn, hún hefir
ekki stöðu jafnrétti við Bretland,
og þetta þing er ennþá, eins og það
hefir ætíð veriS, undirgefið brezka
þinginu. Eg er ekki að kvarta yfir
þessum ójöfnuSi, því hvort sem
Canada er jafnstætt Bretlandi eSa
ekki, þá vil eg fremur búa í Canada
en í nokkru öðru landi undir sólu.
Eg er ekki að halda ]>ví fram að
Canada líði rnikiS harSrétti af
þessum réttarmismun, og eg hefi
enga tilhneigingu til þess að blása
að nokkurri æsingu, en eg sé enga
nytsamlega ástæSu til þess aS reyna
að dvlja fvrir sjálfum oss hina
sönnu aSstöSu vora í þessu efni.
Alríkis-ráSstefnan reyndi að sam-
eina í eina setningu hugmyndina
um stöSu jafnrétti og viðhald al-
ríkisins. Talshátturinn “stöSujafn-
rétti innan alríkisins”, ("equality of
status within the empire) er að
mtnum dómi, aS lögum mótsagnar-
leg málsframsetning. HvaS er þaS
þá sem þessi jafnréttis yfirlýsing
KSKEKEKSKEMSKrEMSSCEKEKEKSKEMSMteKEKKHHKSHKKSKSKEKffiKSKEK
8
1»
B
M
S
M
K
35
M
S
H
i
ÞEGAR ÞÉR BYGGÍÐ
Þá gœtið þess að hafa
HYDRO LJÓS ogORKU
í nýja húsinu yÖar.
Símið 84 8124 eða komið til Hydro 55 Princess Street.
Yfir 20 miljónir hafa veriB rparaðir bœjaibúum með Hydro ódýra verði.
| s e r v 1 c e Wtnnípeö Hqdro, w
E ARE
M
K
H
2S
M
S
M
MSKSMSMaHSMSMSKISMSKlSMSMSMSKISHSKlSHSMSMSHSMSHSMSMaMSMSM
at
COST
55 - 59
KTWEEN NOTK DAMC *¥L
Princess St
ANO MtOEXMOT AVL
your
PARTNERS
þýðir, úr því hún skýrir ekki ná-
kvæmlega réttarstöðu vora og er
augljóslega mótsagnarleg í fram-
setningu sinni? Hversvegna ættum
vér í Canada aS vera svo ánægðir
með hana. Henni hefir verið fagn-
að hér svo sem hún væri dýrmæt
frelsisskrá, og aS mínu áliti, rétt-
látlega, þrát fyrir ranghermi henn-
ár. Þrátt fyrir mótsagnir hennar,
innleiðir hún nýtt tímabil í þroska-
sögu alrikisins og boSar Canada
þjóSinni nýtt tilverustig. Hver eru
áhrif slíkrar jafnréttis yfirlýsingar
gjörS milli Stóra Bretlands á aSra
hönd og Canada á hina, milli yfir-
veldis og undirveldis? Yfirlýsingin
felur ekki jafnrétti i sér. Hún
jafnast ekki á við ákveðna sjálf-
stæðis yfirlýsing, því að orða-
lag skýringarinnar heldur hmum
ýmsu frumpörtum innan alríkisins
0g gerir ráð fyrir framhaldandi
ríkiseining. Það er álit mitt, að
þessi yfirlýsing, ef hægt er að gefa
henni nokkra merkingu, innifeli og
gefi í skyn tvö atriði, fyrst að
Bretland gangi inn á aS beita ekki
þvi yfirvaldi, sem hún aS lögum
hefir, nema samkvæmt óskum og
samþykki samveldanna. Þetta er
einungis ljósmyndun þeirrar stjórn-
arfarslegu hefðar, sem þroskast
hefir hægfara. í öðru lagi, og það
er mjög þýðingarmikið, hún felur
í sér loforð Bretlands um að veita
samrikjunum svo mikið sjálfstjórn-
arjafnrétti, er samrýmist viðhaldi
alrikisins. Samkvæmt þessari skoS-
un felur yfirlýsingin í sér, á eina
hliS„ afsal valds af hendi Bretlands,
þess valdsæSra og á hina hliðina
valdsveiting lýðríkjanna, hinna
valdlægri, til þess að réttarstaða
þeirra megi nálgast sem næst
jafnrétti að mögulegt er. Má eg
einnig skýra þessa staðhæfing,
ekki sem framburð um núgildandi
veruleika, heldur sem hugsjónar-
Iegt markmið, og má eg endurtaka
þá staðhæfing, sem eg gerði í
upphafi, að yfirlýsingin er loforð
um stöðujafnrétti ? Að mmu á-
liti er yfirlýsingin jafngildi játn-
ingar Stóra Bretalands, sem var
annar málsaðili, að Canada og
hin sjálfstjórnarríkin eiga nú til-
kall til þess fylsta mælis sjálf-
stjórnar, sem samrýmanleg er
heildarviðhaldi alríkisins.
Herra Coote: Mig langar til
að biðja háttvirtan ræðumann að
gera svo vel, a þessu stigi máls-
ins, að skýra oss frá við hvað
hann á með orðunum “fylsta mæl-
ir sjálfstjórnar”, sem vér megum
njóta í samræmi við viðhald
alríkisins.
Herra Thorson: Eg er að koma
að því atriði. Eg hefi áður í þess-
ari ræðu bent á þau ýmsu atriði,
sem á skortir þann fylsta mæli
sjálfstjórnar, en látið mig endur-
taka það:
1. Algerð lausn frá yfir umsjón
og yfiráðum löggjafar vorrar af
stjórn Bretlands, jafnvel þó yfir-
ráð og yfir umsjón sé að eins að
nafninu til.
2. Vald til að semja lög, sem
hafi utanríkisgildi, ef vér álítum
æskilegt fyrir hagsmuni Canada,
að gera það.
3. Vald til þess að ráða sjálfir
hvernig vér skulum framfylgja
lögum vorum og til að banna skír-
skot til Leyndarráðsdómstólsins,
ef vér viljum gera það.
4. Vald til að breyta stjórnar-
skrá vorri eins og vér álítum
nauðsynlegt, án afskifta brezka
þingsins.
Þetta, herra forseti, er vor nýi
stjórnarsáttmáli, sem brezka
stjórnin er viðbúin að veita Can-
ada, þegar Canada er við því bú-
án að þiggja hann.
Herra Adshead: Ef Stór-Breta-
land fer í stríð án vors samþykk-
is, erum vér ekki hluttækir í því
stríði, hvort sem vér viljum það
eða ekki?
Herra Thorson: Eg tó k það
fram í upphafi, að eg ætlaði að
binda athugasemdir mínar ein-
ungis við sjálfstjórn, að svo miklu
leyti sem hún snerti innanlands-
starfsemi Canada.
Herra forseti! Eg endurtek, að
það er sú nýja valdaukning, sem
stjórn Breta er viðbúin að veita
Canada, eins fljótt eins 0g Can-
ada er reiðubúin til að þiggja
hana. Jafnvel þó að brezka þing-
ið hafi enga framkvæmd til þess
að lögfesta þetta og þó að engin
mikilvæg stöðubreyting hafi gerst
sökum yfirlýsingar Alr.ráðstefn-
unnar, þá samt hefir nokkur hluti
þessa valdsauka verið veittur oss
fyrir þá stjórnarfarslegu venju
Bretlands, að leiða bjá sér af-
skifti af stjórnarfarslegri ráðs-
mensku Canada, og með því fast-
binda hana, samkvæmt hefð.
En til þess að loforðið um
aukið sjálfræði og aukið sjálf-
tjórnarvald verði algjörlega
trygt, þarf meira en einungis yf-
irlýsing frá alríkisráðstefnu, þvi
vér megum aldrei missa sjónar á
því, að alríkisráðstefna er ein-
göngu ráðstefna og að hún hefir
alls ekkert löggjafarvald. Ef vér
eigum að fá það aukið sjálfræði
og þá aukning á rétti vorum til
sjálfstjórnar, þá verður nauðsyn-
legt að semja viðeigandi löggjöf,
og sú löggjöf verður að koma frá
brezka þinginu. Enginn dómstóll
í þessu landi eða annars staðar
mundi taka minsta tillit til yfir-
lýsingar slíku móti sem Alríkis-
ráðstefnan er, að því er löggjaf-
arvald hennar snertir. Vér verð-
um að muna þetta, herra forseti,
bg eg gef það sem ástæðu fyrir
þeirri áherzlu, sem eg legg á þetta
atriði. Sjálfræði vort, þegar alt
er athugað, miðast við vald vort
og rétt til þess að skorða óskir
vorar í bindandi löggjöf. Mér
dettur ekki í hug að ætla að þetta
frekara sjálfræði verði veitt oss
tafarlaust, eða verði gefið oss án
eigin vilja vors. Brezka stjórnin
arfarið er einkennilega sveigjan-
legt, svo að lagasamþykt gengur
þar sjaldan á undan stjórnarfars-
legri þroskun. Bretland veitir
þetta ekki fyr en Canada er reiðu-
búin til að þiggja það. Máske er
Canada ennþá ekki því vaxin, að
veita þeirri réttarbót viðtöku, en
að minni hyggju er sá dagur ekki
í mikilli fjarlægð. Hvers konar
ályktun felst í móttöku þessarar
réttarbótar, af hálfu Canada? Ef
veitingin er gjörð, og hún verður
ekki gjörð án þess vér séum við
því búnir að þiggja hana, þá öðl-
umst vér vald til þess að ráða al-
gjörlega yfir voru dómsmálakerfi
og að banna málskot til Leyndar-
ráðsdómstólsins, ef það er vilji
vor. Vér öðlumst þá vald til að
ráða algerlega stjórnarskrá vorri
að því er snertir vor innbyrðis
málefni, og vér öðlumst vald til
þess að endurbæta British North
merica Act eins og oss kann að
virðast nauðsynlegt. Vér verðum
algerlega sjálfráðir í öllum þeim
atriðum, sem snerta eingöngu
sjálfa oss. Hvers vegna skyldum
vér ekki hafa það vald? Eigum
vér, sem erum brezkir þegnar í
Canada, minna tilkall til fullra
sjálfstjórnarréttinda heldur en
þeir brezkir þegnar, sem dvelja á
Bretlandi? Erum vér vanhæfari
til þess að stýra og stjórna vor-
um eigin málum? Erum vér síð-
ur trúverðugir? Því hefir oft-
lega verið haldið fram af mörgum
ræðumönnum, og háttvirtur leið-
togi andstæðinga hefir ekki verið
al-saklaus í því tilliti, að sú á-
byrgð Bretlands, að vernda minni
hluta, með veijángarrétti sínum
og hennar yfirburða valdi, hafi
verið afnumið með jafnréttis yf-
irlýsingu Alrikísráðstefnunnar, að
minnihlutinn hafi með þessu orð-
ið fyrir miklu áfelli og að rétt-
indi hans sé í mikilli hættu. —
Þessi tilgáta, sem að mínu áliti er
ekki virðingarverð hefir verið
gjörð eingöngu til þess að skelka
þá meðborgara vora, sem mæla á
franska tungu og eru rómversk-
kaþólskrar trúar. Til svars gegn
þeirri tilgátu segi eg, að jafnvel
þó að yfirlýsing Alveldisráðstefn-
unnar kunni að fela í sér þá
hugsun, eftirgjöf Bretlands á
valdi sinu til eftirlits og yfirráða
yfir Canada, þá eru réttindi
minni hlutans í Canada i alger-
leg<> engri hættu. > Ef ábyrgð
Bretlands hefir hugskynjanlega
verið afnumin, þá er þó ábyrgð
Canada samt í fullu gildi. Er
skuldbinding vor verðminni en
skuldbinding Bretlands í því at-
riði, sem er svo lífsnauðsynlegt
fyrir framtíðar tilveru og eining
hinar canadisku þjóðar? Ef oss
er veitt nokkurt vald til þess að
umbæta stjórnarskrá vora, og að
minni hyggju ætti það að vera
gjört. þá verður það breytingar-
vald háð tveimur atriðum, og
tvær áriðandi grundvallarstefn-
ur verða að vera oss hugfastar.
Fyrst, valdið til að umbæta stjórn-
arskrá vora, verður að vera nægi-
lega sveigjanlegt til að tryggja
ábyggilga þjóðarþroskun, svo að
oss megi leyfast að dreyma um
komu þess dags, þegar vér hættum
að verða flokkur andvígra fylkja,
öfundssjúkra yfir hvers annars
réttindum, og verða í öllum sam-
tökum ein einhuga þjóð.
í öðru lagi, valdið til að um-
bæta stjórnarskrá vora verður að
vera háð þeim réttindum, sem vor-
ir Canada meðborgarar njóta,
bæði að því er snertir tungumál
og trúmál. Vér verðum að vera
fúsir, ef þess gjörist þörf, til þess
sjálfir að ábyrgjast, í nafni Can-
ada þjóðarinnar, þá tryggingu,
sem í þeim efnum var gefin, þeg-
ar fylkjasambandið var myndað.
Það var vor ábyrgð þá, það hefir
verið vor ábyrgð jafnan síðan, og
það verður að vera vor ábyrgð
framvegis.
Eg efa ekki, að canadisk stjórn-
kænska geri mögulegt að finna
ráð til þess að umbæta vora
stjórnarskrá svo að þau tvö alls-
varðahdi g<rundvallaratriði, sem
eg hefi bent á, verði vernduð, svo
framarlega sem þeirra ráða er
leitað með sameiginlegri tiltrúar-
alúð, og nema því að eins að vér
EF ÞÉR HAFIÐ VINI HEIMA
Á GAMLA LANDINU
T
sem þér viljið hjálpa til að kom
FARfeRÉF ast til þessa lands, þá komið ogfinniðoss. Vér gerum allar nauðsynlegar ráðstafanir. ALLOWAY & CHAMPION, Rail Agents 667 Main Street, Winnipeg, Phone 26 86
til og frátil
ALLRA STAÐA
HEIMINUM
Umboðsmenn Fyrir Öll Gufuskipafélög 1
eflum það hugarþel sameiginlegr-
ar tiltrúr og trausts á öllum vorum
þjóðlegu störfum, þá er þýðingar-
laust að reyna að mynda þjóð í
þessu landi voru. Því hver sú
þjóð, sem ekki byggir á þessum
grundvallar atriðum, fær ekki
varað.
Alveldis - ráðstefnan skoðaði
skýrslu þá, sem hún lagði fram,
sem undirstöðustarf fyrir fram-
tíðar ráðstefnur að byggja á. Þess
vegna, herra forseti, er eg við því
búinn að þigfeja, og móttek með
ánægju yfirlýsing Alveldisráð-
stefnunnar, að því leyti sem hún
snertir sjálfstjórn í vorum inn-
anlandsmálum, og sem grundvöll
til að þroska land vort á, sem upp-
hafsdepil, frá hverjum vér hefjum
göngu vora fram á leið til þess
endimarks sem forlögin hafa fyr-
irbúið oss, ásáttir með núverandi
ástand og algerlega óttalaustir
við framtíðina, öruggir í þeirri
meðvitund, að dýrmæt arfleifð
hafi fallið oss í skaut, meðvitandi
um vöxt vors þjóðarlega afls og
valds og vonglaðir um, að vér
með tímanum verðum ein sam-
huga þjóð, gagnþrungnir hinu
dýrmæta lögmáli frelsis, jafnrétt-
is og bræðralags. Á grunnmúr
þessara miklu frumatriða skulumi
vér halda áfram að byggja upp
þjóðina sem nú er í myndun, frelsí
til sjálfsþroska, jafnrétti tungu*
mála og trúkenninga, sameinaðir
á bræðralagi almennrar ástar á
Canada, því sú almenna ást á
Canada og hollustan til lands-
ins, sem gaf okkur lífstilveru og
sem að oss látnum mun geyma
leifar vorar, er, þegar alt er at-
hugað, hinn rétti prófsteinn hins
sanna Canadamanns.
^Brewed from
íJke
$esk
J^lateriais
Cl'OWKL'—
eða skrifið einhvecjum umboðsmanni
DREWRYS
STANDARD
LAGER
Þetta alkunna góða öl, stafar af
nákvæmni í vali efnisins sem það
er búið til úr oj aðferð í tilbúning
The DBEWBYS Limited
Estab/ishecf 1877
Winnipog, Phone 57 221
Quunuj yinuAfl u