Lögberg - 16.07.1936, Side 2

2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 16. JÚLÍ 1936
GÓÐ STJÓRN
GÓJ) STJÓRN fæst ekki fyrir tilviljun. Hún er árang-
urinn af viturlegum stefnum ráÖvandra og hygginna
foringja. Bracken stjórnin í Manitoba hefir veriÖ góÖ
stjórn.
Nú í dag er Liberal og Progressive flokkurinn, sem
Bracken veitir fornstu, eini flokkurinn meÖ báða fætur
á jörðinni, — og sem býður kjósendum skynsamlega
stjórnmálastefnu, ásamt þaulreyndri forustu.
MANITOBA LJÓMAR
á meðal fylkjanna
Lœkkuð útgjöld
Árið 1930-31, komust hin viðráðanlegu útgjöld
fylkisins (það er að segja fastákveðin útgjöld)
upp í $9,805,000. Þegar kreppan skall á, var
Manitoba fyrsta fylkið, sem innleiddi sparnaðar-
ráðstafanir, er til þess leiddu að 1935-6 voru út*
gjöld lækkuð um $2,187,000, eða 22 af hundraði
neðan við 1930-31 upphæðina.
Ekkert fylki í Canada jafnast á við þetta hvað
viðvikur forsjálli fjármálastjórn.
Fylkjashuldir 1935
Saskatchewan $174,600,000.
Alberta 160,500,000.
British Columbia 148,200,000.
Manitoba 122,500,000.
Aukninq skulda 1932-1935
Ontario $104,000,000.
Saskatchewan 46,000,000.
Quebec 53,000,000.
Alberta 16,000,000.
British Columbia 23,000,000.
Manitoba 14,000,000.
frtgjöld 1935
British Columbia $21,600,000.
Alberta 17,400,000.
Saskatchewan 16,400,000.
Manitoba 14,200,000.
Mat á lánstrausti
Aœtlun hliðstœðra veðbréfa
Manitoba ............. $105.00 bid
Saskatchewan ........... 99.00 ”
British Columbia ....... 94.50 ”
Alberta ................ 74.00 ”
Borgurum veitt aðstoð
Síðan 1931 hefir Bracken-stjórnin varið yfir
$2,137,000 til héraða í fylkinu, sem sárast hafa
verið leikin af völdum ofþurka. Miljónum hefir
verið varið til stvrktar atvinnulausu fólki. Mæðra-
styrkslögin, ellistyrkslöggjöfin og styrkur til
sjúkrahúsa, skóla og líknarstofnana, hafa ávalt
verið að fullu trygð þrátt fyrir kreppuna.
Bracken stjórnin verðskiddar endurkosningu vegna
atliafna sinna á undangengnmn árum.
Manitoba vegna
Skuluð þér greiða atkvæði
Liberal og Progressive
MANITOBA LIBERAL AND PROGHESSIVE PROVINCIAL COMMITTEE
Great West Permanent Bldg., Wlnnípeg.
Kaflar úr sögu
hegningarhússins
í Reykjavík
Eftir Árna Óla.
(Framh.)
Nú var Kjartan kallaður fyrir.
\'ildi hann ekki viðurkenna það að
hann hefði hjálpað Birni út og inn
um glugga í hegningarhúsinu, en
kvaðst hafa verið í ráðum með hon.
um og átt að fa sinn skerf af þvf
inu. Fyrir klútana kváðst hann hafa
fengið 2 pund af kjöti og 1 pott af
rúgi hjá Helgu Asmundsdóttur, en
hitt væri geymt í rúmi sínu. Þegar
gengið var á hann viðurkendi hann
þó að hann hefði heyrt Björn kalla
utan við gluggann, þegar hann kom
heim frá innbrotinu, farið á fætur
til að hjálpa honum, en þá hefði
Björn verið kominn hálfur inn um
gluggagrindina og ekki hefði þurft
annað en kippa í hönd honum.
Þuríður Nikulásdóttir kom næst.
Hún viðurkendi að fyrir nokkuru
hefði þau Björn, Kjartan, Jón Gísla-
son og Guðrún Egilsdóttir ákveðið
að fremja skyldi innbrot hjá Tofte.
Áttu þeir Björn og Jón að annast
það. Sama daginn og innbrotið var
framið um nóttina kom Björn og
fékk léðan hjá henni poka. Þessum
poka skilaði hann seinna og lét hana
þá fá dálítið af sykri, brauði og
fíkjum og ennfremur kvaðst hún
hafa*tekið til geymslu nokkra klúta
—en hefði ekki átt að fá neitt í sinn
hlut, nema það sem ætilegt var. Hún
kvaðst halda að Björn hefði látið
Vigfús Erlendsson fá eitthvað af
böndunum.
Játaði þá Björn að hann hefði selt
Vigfúsi 1 alin af þeim fyrir sýru-
flösku, og Guðrúnu Þórðardóttir
hefði hann gefið um alin. Vigfús
hefði vitað hvernig böndin voru
fengin, en hún ekki.
Kjartan neitaði fyrst harðlega að
hann hefði fengið neitt af böndun*
um nema svo sem 2 álnir. Seinna
viðurkendi hann að hafa fengið 3
álnir og látið Helgu Ásmundsdótt-
ur fá það í “pant” ásamt svuntu.
Varð hann einnig að játa að hann
hefði fengið í sinn hlut 4 klúta, og
kvaðst hafa selt Þorsteini í Nýlendu
einn þeirra fyrir smjör og harðfisk,
og auk þess hefði Þorsteinn fengið
hjá sér um 3/4 alin af böndum.
Nú var Jón Gíslason yfir*heyrður.
Hann viðurkendi af þeir Björn hefði
verið sammæltir um innbrotið, og
annaðhvort Björn eða Kjartan hefði
átt að stela, því að þeir væri svo litlir
að þeir gæti skríðið út á milli riml-
anna í fangelsisgluggunum. Kvaðst
hann þó hafa viljað vera með, og
þess vegna reynt að fá leyfi hjá um-
sjónarmanninum i Nesi að heim-
sækja Björn ag kvöldi 21. okt., því
að hanú vissi að þá átti innbrotið að
verða. Það leyfi fékk hann ekki
og kom ekki heim frá Nesi fyr en
26. okt. Kvaðst hafa fengið í sinn
hlut nokkuð af brauði, en hvorki
kjúta'né bönd, þótt Bjöm hefði
heitið sér þvi.
Guðrún Egilsdóttir kvaðst hafa
verið við þegar þjófnaðurinn var
ráðgerður, en Kjartan hefði þá var-
að Björn og Jón við að ráðast í það.
Svo vissi hún ekki meira fyr en
Þuriður sagði henni frá hve vel
hefði gengið. Að vísu hefði Björn
gefið sér nokkrar fíkjur og keypt af
sér brauð fyrir smjör, en hvorugt
hefði hún vitað að væri stolið.
Nokkrum dögum seinna hefði
Kjartan komið til sín og beðið sig
að geyma 2 klúta. Vissi hún og að
Puríður geymdi bönd fyrir Björn,
og reyndist það rétt — um alin.
Nikulás Pálsson neitaði allri
þátttöku í þjófnaðinum og kvaðst
ekki hafa vitað um hann fyr en
næsta laugardag, en Björn gaf hon-
um brauð og dálítið af sykri og
fíkjum, — en hann gaf Birni smjör
í staðinn, og fekk þá loforð fyrir
meiru.
Helga Ásmundsdóttir sagði að
Kjartan hefði “pantsett” sér klút,
en gefið sér band.. Hefði hann sagt
að hann hefð? fengið þetta í skift-
um fyrir buxur, og þess vegna hefði
sér ekki komið til hugar að það væri
stolið, enda þótt hún vissi um inn-
brotið. Sagði hún og að Jón Gísla-
son hefði fært sér bönd frá Þuríði,
og hún tekið grunlaut á móti. Kjart.
an kvaðst hafa ^sagt henni rétt um
hvernig fengið væri, og Jón Gísla-
son sagði að Helga hefði spurt sig
hvar Þuríður hefði fengið böndin.
“Hjá Birni Gíslasyni” — “Nú, þetta
er þá af böndunum hans Tofte,”
hefði Helga þá svarað. En hún
þverneitaði framburði þeirra, og var
þvi sett í varðhald um nóttina.
Guðrún Þórðardóttir neitaði fyrst
algerlega að vita nokkuð um þjófn-
aðinn, viðurkendi þó að hafa tekið á
móti um p2 alin af flauelsbandi hjá
Birni, en nú væri bandið týnt svo að
hún gæti ekki skilað því.
Fangi, sem er laus og á heimleið,
hneptur í varðhald aftur.
Næsta dag (15. nóv.) héldu yfir-
heyrslur áfram og var Helga Ás-
mundsdóttir fyrst kölluð. Viður-
kendi hún nú, að þegar Kjartan
hefði veðsett sér klútinn, hefði sig
grunað, að hann væri ekki frómlega
fenginn, en ekki viljað segja frá því
svo að hún kæmi Kjartani ekki í
bölvun. Virðist svo sem Kjartan
hafi átt kvennahylli að fagna.
Þorsteinn Þorláksson í Nýlendu
(54 ára úr Vestur-Skaftafellssýslu)
var næstur. Kvaðst hann hafa tek-
ið klút af Kjartani að veði fyrir
harðfiski og smjöri. Kjartan hefði
og gefið Katrínu dóttur sinni /2 al.
af bandi. Kvgð sig hafa grunað að
hvorugt væri frómlega fengið, og
sagt við Kjartan að hann vildi ekki
verzla við tukthúslimi — þess vegna
tekið veð, og ekki búist við að neitt
ilt hlytist af þvi.
Kjartan viðurkendi nú að hafa
gefið Katrínu bandið og látið klút-
inn að veði fyrir smjör og fisk, en
sagt Þorsteini, að ef hann leysti ekki
veðið, mætti hann eiga það.
Seinna um daginn afhenti Þor-
steinn klútinn og band Katrínar.
Vigfús Erlendsson kom þá fyrir
réttinn. Hann skýrði svo frá, að
hann hefði losnað úr hegningarhús-
inu 3. nóvember eftir tveggja ára
veru þar samkv. hæstarréttardómi,
og hefði lagt á stað heim til sín i
gær (14. nóv.) norður í Skaga-
fjarðarsýslu. En á leiðinni á milli
Reykjavíkur og Laugarness hefði
hann verið gripinn af réttvísinnar
þjónum og fluttur aftur til Reykja-
víkur. Á leiðinni hefði hann tapað
úr barmi sér klút og bandi, sem
hann hefði fengið hjá Bimi Gísla-
syni. Var hann þá settur í varð-
hald að nýju.
“Tóbaksmálið.”
Tveimur dögum seinrta (17. nóv.)
er Björn Gíslason kallaður fyrir rétt
! að nýju, og hefir nú ýtarlegri sögu
■ að segja heldur en áður.
Viðurkendi hann nú að hafa stol-
| ið smjöri og nær 8 pundum af tóbaki
| í “norska húsi.” Smjörið kvaðst
hann hafa etið, en afhent Vigfúsi
, ErlePdssyni tóbakið, gegn loforði
’ um að fá eitthvað fyrir það seinna
1 um veturinn.
Vigfús neitaði harðlega að hafa
1 tekið á móti tóbakinu. en sagði að
^ Björn hefði tjáð sér að hann hefði
j fengio Þuríði það til geymslu ásamt
! öðru.
Þuriður viðurkendi nú að Björn
| hefði sagt sér að hann hefði komist
yfir nokkuð af tóbaki í “norska
I húsi” og hefði hann selt sér af því
! um 1/4 pund fyrir einn fisk, en hitt
■ hefði hún geymt. Litlu seinna hefði
; hann heimt tóbakið af sér, því að
hann ætlaði að selja Vigfúsi það.
! Síðan hefði Björn kallað á Vigfús,
! og hefði þeir þá gengið báðir út úr
; fangastofunni og suður fyrir húsið.
Seinna hefði Björn sagt sér að Vig.
! fús hefði fengið tóbakið og Iofað
| sér skrínu í staðinn.
Björn sagði nú að þessi íram-
burður Þuríðar væri réttur.
Skuldaverslun t fangahúsinu.
Þá meðgekk Vigfús að hafa keypt
um 2 pund af tóbaki af Birni og
heitið honum skrínu í staðinn, en
ekki efnt það. Kvaðst hann hafa
látið Einar Eiríksson fanga úr Eyja-
f jarðarsýslu fá nokkuð af tóbakinu,
er hann losnaði úr fangahúsinu
fyrir skemstu, og beðið hann að
selja það fyrir sig. Það, sem af-
gangs var, kvaðst hann hafa falið
i holu milli Rauðarár og Laugarness.
Það hafi líka verið ósatt hjá sér áð-
ur, að hann hefði týnt klútnum og
bandinu; hvort tveggja væri falið í
holu skamt frá tóbakinu.
Nú var Ole Björn lögregluþjóni
falið að fara með Vigfús, láta hann
vísa á þýfið og sækja það. Dagiún
eftir (18. nóv.) kom svo Ole Björn
fyrir réttinn. Kvaðst hann hafa
farið með Vigfúsi inn eftir og leitað
með hans aðstoð, ýmist “ved Söen”
(líklega Fúlutjörn) eða lengra upp
í mýrinni, en ekkert fundið.
Vtfilengjur Vigfúss.
Vigfús meðgekk nú að hann hefði
ekki falið tóbakið, klútinn og bandið
eins og hann hafði áður sagt. Alt
þetta hefði hann þó haft í barmi
sínum, þegar hann var tekinn fastur,
en á leiðinni til Reykjavíkur heíði
hann látið það detta, því að hann
hefði ekki þorað að hafa það á sér.
Tóbakinu hefði hann sparkað út í
tjömina (Söen), en troðið klútinn
og böndin undir fótum niður á milli
þúfna.
Þá er farið að vtsa á bœjarmenn
um verslun.
Nú var Björn Gíslason enn yfir-
heyrður og spurður að því hvort
hann hefði látið Vigfús fá alt tó-
bakið nema þetta 1/4 pund, sem
Þuríður fekk. Nei, Kjartan hefði
fengið nokkuð og eins Þuríður og
Nikulás, nokkuð hefði hann sent
Jón Gíslason með til Hannesar og
Jóns Dúks í Þingholti og Þorláks
Grímssonar í Stöðlakosti 0g beðið
þá að selja það fyrir sig. Auk þess
kvaðst hann hafa sent Jón Gíslason
með úokkuð af þvi sem gjöf til
Helgu Ásmundsdóttur og Jón hefði
sagt sér að hann hefði skilað því.
Enn fremur kvaðst hann hafa gefið
Einari Eiríkssyni nokkuð áður en
hann fór til Norðurlands.
Jón Gíslason viðurkendi að hann
hefði farið með tóbak til þessara
allra og enn fremur til Jóns lóss í
Landakoti, Jóns Guðmundssonar
Þingholti, Sigriðar konu Sigurðar
Ásmundssonar og Guðrúnar Bessa-
dóttur (beggja í Melkoti), Sigríður
í Nýjabæ og Guðmundar vinnu-
manns hjá Faber. Hannes og Jón
Dúkur hefði hver látið i staðinn
grautarask, Þorlákur Grímsson hálf-
an fisk, Helga Ásmundsdóttir graut-
arask, Jón lóss einn fisk, Jón Guð-
mundsson nokkuð af skötu, Sig-
ríður í Melkoti dálítið af fiski og
brauði, Guðrún Bessadóttir dálítið
brauð, Sigríður í Nýjabæ drykk
nokkurn, og Guðmundur hjá Faber
6 skildinga í peningum. Fyrir þá
sagðist Jón hafa keypt brauð af Otta
búðarsveini hjá Petræus kaupmanni.
Af brauði og fiski hefði hann svo
gefið Birni nokkuð með sér, en etið
allan grautinn einn.
Björn viðurkendi að nokkuð af
þessu væri satt, Jón hefði af og til
látið sig fá brauð og fisk og sagt
sér hvaðan það væri. Einu sinni
hefði hann látið sig fá nokkuð af
smjöri og fiski og sagt að það væri
frá Gissuri Magnússyni. Jón sagði
þetta rétt og kvaðst hafa sagt Giss-
uri hvernig bóbakið var fengið.
Sagði nú líka, að Guðmundur vinnu-
maður hefði látið sig fá 18 skildinga
fyrir tóbakið, fyrir 2 sk. hefði hann
keypt brauð hjá Petræus, en Björn
hefði fengið 16 skildinga. Þá við-
urkendi Björn að það væri rétt —
hann hefði fengið 16 sk. Ennfremur
sagði Björn að hann hefði selt
Hannesi í Þingholti nokkuð af fiski
sínum og sinjöri fyrir peninga um
sumarið og haustið.
Nú var kallað fyrir rétt það bæj-
arfólk, sem nefnt hefir verið og
harðneituðu allir að nokkuð væri
hæft í framburði fanganna um tó-
baksverzlunina. Þóttust sumir ekki
þekkja þá. Jón Dúkur sagði þó, að
Þuríður Gunnarsdóttir, kona Hann-
esar í Þingholti, hefði stundum lát-
ið þá fá graut og kökur. Þuríður
viðurkendi að hún hefði stundum
eldað graut fyrir þá ókeypis, þar á
meðal Þuríði Nikulásdóttur, og vissi
til að maður sinn hefði keypt af
þeim smjör og fisk fyrir peninga.
Jón Guðmundsson í Þingholti sagði
einnig að Jón Gíslason hefði komið
til sín um kvöld og beðið sig um
skötu og hafi hann þá látið Sesselju
Nikulásdóttur (15 vetra stúlku) af-
henda honum skötu án endurgjalds,
og það sagði Sesselja að væri rétt.
Allir aðrir neituðu að hafa átt skifti
við fangana ■— nema Sigriður í
Nýjabæ, því að hana þekti enginn,
og hún fanst ekki.
1
Jón Gíslason segir að allur fyrri
framburður sinn sc lygi.
Þá breytti Jón Gíslason enn fram-
burði sínum, og kvaðst hafa keypt
brauð hjá Petræuis fyrir alla 18
skildingana, en ekki 2 sk.
Nokkrum dögum seinna segir
hann svo, að það sér alt lygi, sem
hann hafi borið um tóbakið. Segist
hann nú hafa látið Guðríði Jóns-
dóttur úr Snæfellssýslu (hún losn-
aði úr fangahúsinu 24. október) fá
4 pund af þvi, gegn loforði um
smjör næsta vor, og sem borgun
fyrir nokkra skildinga, sem hann
hafi skuldað henni. Þetta hefði
gerst niður í f jöru, þar sem þau voru
tvö ein, og hefði Guðríður hótað sér
öllu illu ef þetta kæmist nokkru sinm
upp, og skyldi hún þá ofsækja hann
og elta með öllu því illa, sem sér
kæmi til hugar. Þess vegna hefði
hann ekki þorað að segja hið sanna,
því að hann væri hræddur við hana.
Út af þessu var leitað til yfir-
valdanna í Snæfellsnessýslu og
Eyjafjarðarsýslu að yfirheyra þau
Guðríði og Einar Eiriksson, en ekk-
ert hafðist upp úr því. En vegna
þessa drógst málið á langinn og voru
ekki kveðnir upp dómar í þvi af
hegningarhússtjórninni fyr en 9.
april 1807. Þá voru fveir af sak-
borningum látnir, Nikulás Pálsson
og Vigfús Erlendsson og endaði
hann þanngi æfi sína í hegningar-
húsinu, þótt hann hefði tekið út til-
dæmda refsingu, og verið kominn
frjáls ferða á stað heim til sín.
Dómarnir.
Þeir féllu þannig:
Björn Gislason var dæmdur til
æfilangrar þrælkunarvinnu á Brim-
arhólmi (hafði verið dæmdur eins
fyrir fyrra innbrotið).
Kjartan Ólafsson var dæmdur til
þrælkitnar á Brimarhólmi i 3 ár.
Jón Gíslason sömuleiðis.
Þuríður Nikulásdóttir var dæmd
til að vinna enn 3 ár í fangahúsinu.
Guðrún Egilsdóttir slapp með það
gæsluvarðhald er hún hafði setið í
siðan í nóvemher.
Guðrún Þórðardóttir var sýknuð.
Þeir Björn, Jón og Kjartan á-
frýjuðu dómunum til konungsnáð-
ar, en Þuríður var ánægð með sinn
dóm. —Lesb. Mhl.
Fréttabréf frá Vogar
(1. júlí 1936)
Veturinn síðasti var kaldur, og
vorið kom í seinna lagi. Það mátti
kalla að það byrjaði ekki fyr en um
miðjan maí; oft kaldir dagar og
frost á nóttum. En síðan hefir tíðin
mátt kallast hagstæð. Gras spratt
furðu fljótt, og er nú orðið í bezta
lagi, svo sjaldan hefir betra verið
þegar fullsprottið var. En það er
ekki að jafnaði fyr en í lok þessa
mánaðar. Garðar og akrar eru lak-
ari, því óvanalega mikið frost mun
hafa verið í jörðu, eftir veturinn.
Hefir því moldin verið köld, enda
hafa oftast verið kaldar nætur til
þessa. Víða varð líka seint sáð
vegna vatns í ökrum frá haustinu,
og á sumum stöðum alls ekki.
Þótt veturinn væri harður, þá
voru heybyrgðir nægar í þessari
bygð, og heyfyrningar hjá flestum
meiri en eg hefi séð áður. Er það
góður styrkur til næsta árs; en örð-
ugt er að selja hey héðan, vegna
fjarlægðar frá járnbraut. Heilsu-
far manna hefir verið í góðu lagi í
vor, og gripahöld góð.—
Lítið hefir verið um framkvæmd-
ir til umbóta hér í vor. Þó má geta
þess að tvö vönduð íbúðarhús hafa
verið bygð hér í sveit. Annað hjá
Jónasi K. Jónassyni að Vogar, en
hitt hjá sonum Davíðs heitins Gísla-
sonar að Hayland. Einnig hefir
skólahúsið í Vogar verið bygt sem
brann í Vetur.
>ocroo<zzr>oczrr>o<---><

Verzlunarmentun
Oumflýanleg nú á tímum!
Vaknandi viðskiftalíf krefst vaxandi vinnukrafts. Við-
skiftavenjur nútímans krefjast sérþekkingar á ollum
sviðum. Þessvegna er verzlunarmentun blátt áfram
óumflýjanleg. Knda er nú svo komið, að verzlunar-
skólanám er talið óhjákVæmilegt skilyrði fyrir atvinnu
við skrifstofu- og verzlunarstörf.
UNGIR PILTAR og UNGAR STÚLKUR, sem ætla
sér að ganga á verzlunarskóla (Business Oollege) í
Winnipeg, ættu að spyrjast fyrir á skrifstofu Lög-
bergs; það verður þeim til drjúgra hagsmuna.
Komið inn á skrifstofuna, eða skrifið
The Columbia Press Limited
TORONTO 0g SARGENT, WINNIPEG
>oczr>oc=>o<\