Lögberg - 28.07.1938, Síða 1

51. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN v 28. JÚLt 1938
NÚMER 30
‘ i
FJALLKONA ÍSLENDINGADA GSINS A HNAUSUM
Frú G. J. Guttormsson
Œfiminning Guðrúnar
Gudmundsdóttir
Jónasson
Hún andaðist að heimili sínu við
Vogar-pósthús i Manitoba þann ii
maí siðastliðinn.
Guðrún var fædd 16. júli árið
1872 á Stefánsstöðum í Skriðdal i
Suður-Múlasýslu.
Foreldrar hennar voru Guðmund-
ur Hirinbo^ason ísleifssonar Óla-
sonar frá Geirólfsstöðum í Skrið-
dal og Guðlaug Eiríksdóttir Einars-
sonar. Bjuggu þau hjón síðustu tíu
árin, sem þau voru á íslandi, á Þor-
grímsstöðum- í Breiðdal. Þegar þau
fluttust vestur, var Guðrún tólf ára
gömul. Þau settust að nálægt
Hensel í Norður Dakota og bjuggu
þar.
Árið 1893 giftist Guðrún Jónasi
Kristjáni Jónassyni, ættuðum úr
Skagafirði. Bjuggu þau næstu tvö
árin i Dakota, en fluttust 1895
norður til Manitoba og settust að
við Manitobavatn, á Siglunesi, og
bjuggu þar upp frá þvi á sama stað
í fjörutíu og þrjú ár. Um það leyti
er þau fluttust þangað norður mátti
heita óbygt með fram vatninu svo
langt norður. Var það hið mesta
þrekvirki að flytja sig svo langa
leið, hátt á þriðja hundrað milur
með skepnur og bústofn; en þetta
var á landnámsárunum, og á þeim
árum létu menn sjaldnast fyrir
brjósti brenna, þó að þeir yrðu að
fara langar leiðir yfir óbygðir og
vegleysur til að komast þangað sem
þeir ætluðu sér að fara. Þeim
Jónasi ,og Guðrúnu búnaðist vel
enda voru bæði dugleg og fyrir-
hyggjusöm. Völdu þau sér fagran
stað við vatnið, móti suðri, þar sem
útsýni er einna fallegast til eyjanna,
sem liggja þar suður undan. Hetir
Jónas nú á síðari árum gefið staðn-
um nafniö Fagranes, og ber hann
nafn með rentu. Þarna bygðu þau
upp eitt hið mesta myndarheimili
þar í sveit og þó víðar væri leitað,
og ólu upp tíu börn. Var að vísu
gott undir bú þar i héraði, og mörg-
um hefir farnast þar prýðilega vel;
en það er ekki ofsagt, að atorka og
framsýni þeirra hjóna hafi ráðið
miklu um, hversu vel þeim farnað-
ist.
Börn þeirra Jónasar og Guðrún-
ar eru þessi: Þóra Björg, gift
Hávarði G. Hávarðssyni, bónda að
Clarkleigh, Man.; Guðmundur Finn-
bogason, fiskikaupmaður i Winni-
peg, giftur Kristínu Johnson; Ólaf-
ur, bílaviðgerðarmaður í Winnipeg,
giftur Jenny Pétursdóttur Péturs-
sonar fjrá Langárfossi'; Guðlaug,
gift Birni Guðmundssyni Jónssonar
frá Hiúsey, bónda við Vogar; Jón-
ina Guðrún, hjúkrunarkona, ógift:
Vilhelm Snorri, verzlunarmaður í
Winnipeg, giftur Guðrúnu Hin-
riksson; Ólafia Svanhvít, gift Ólafi
Jóhannessyni Johnson, bónda að
Vogar; Skúli, Jónas Bogi og Olga,
öll ógift Iheima. Stjúpsonur Guð-
rúnar er Þorfinnur Egill, til heimilis
í Winnipeg, giftur Guðbjörgu John-
son.
Systkini GuÖrúnar, sem á lifi eru,
eru Guðrún, kona Jóns Eyjólfsson-
ar á Lundar; Finnbogi. bóndi við
Mozart, Sask.; Guðlaug, kona Jóns
Halldórssonai', sem lengi bjó á
Lundar, nú í Winnipeg.
Guðrún sál. var ágætiskona, dug-
leg, stjórnsöm á heimili, virt og vel
látin af öllum sínutn nágrönuum og
sveitungum; hún var sómi sinnar
stéttar sem móðir og húsfreyja.
Skapgerð ihennar var þannig, að hún
var glaðlynd í viðmóti, einlæg og
viljaföst. Á allri hússtjórn hennar
var myndar- og rausnarbragur, sem
benti bæði á gott uppeldi og sterka
sómiatilfinningu. Hún rækti skyld-
FJALLKONA ISLENDLNGA DAGSINS A GIMLI
Frú Halldóra Jakobsson
Heimboð
TIL KYNNIS Vltí JÓNAS JÖNSSON ALÞM.
Fimtudaginn 28. }>. m. verður innboð að 45 Home Str.
frá kl. 3—6 0g 8—10 eftir hádegi, til þess að veita Is-
lendingum í bænum tækifæri á að bjóða fyrverandi
dómsmálaráðherra Jónas Jónsson alþingismann, vel-
kominn hingað til lands, er hér er staddur sem gestur
Þjóðræknisfélagsins.
1 umboði:
Forstöðunefnd Þjóðræknisfélagsins.
Skáld lífsins
Þekki eg skáld, sem altaf er að yrkja
með öllum sínum háttum fögur ljóð.
Heimurinn allur er hans mikla kirkja, —
altarisloginn fögur kærleiksglóð.
Lífsins skáld, eg hugsa um þig hrærður.
Eg hryggur leita stundum á þinn fund,
en frá þér kem eg altaf endurnærður,
með eld í hjarta og glaða sólskinslund.
Og fögur blóm í sporum þínum spretta.
Við spurning hverri veiztu ekki svar,
en gefa viltu ei annað en hið rétta,
pf einhvem þurfamann að garði bar.
Lífsins skáld, þú yrkir kvæði engi,
en alt þitt líf mér syngur fagran brag,
og eins þótt hugans hörpu þrjóti strengi
og hjartað spili undir sorgarlag.
Því hjá þér vaka vorsins raddir blíðar,
sem vetrarkvöldin stytta, dimm og löng,
og þú átt eftir einhvemtíma síðar
að orna mörgu, bæði í ljóði og söng.
Því eldur logar undir brúnaskömm,
eldur hlýr, sem löngum vermir mig.
Ljóðin þöglu liggja þér á vörum,
lífsins skáld, sem yrkir sjálfan þig.
Grétar Fells.
—Nýja dagbl.
ur sínar sem bezt mátti verða og
var manni sínum samhent mjög um
alt, hollráð og úrræðagóð, þegar til
vandaniála kom. Með henni er
gengin til grafar ein af hinum merk-
ustu íslenzkum konum i bygðum Is-
lendinga hér í landi. Síðustu árin,
sem hún lifði, þjáðist hún af þreyt-
andi og þvingandi sjúkdómi; en hún
bar alla erfiðlika mð mestu hug-
prýði. Dóttir hennar, Jónína, stund-
aði hana stöðugt að heita mátti tvö
síðustu árin með frábærri alúð og
ástundun.
Guðrún var jörðuð að Lundar
14. maí, að viðstöddu miklu fjöl-
nienni, af séra Valdimar Eylands.
Daginn áður fór fram húskveðja á
heimilinu, og var alt bygðarfólk að
heita mátti, pg sumt lengra að koni-
ið, þar viðstatt. Sá sem þessar lín-
ur ritar, flutti þar nokkur kveðju-
orð.
G. A.
MISS CANADA
(á íslendingadaginn á Hnausum)
Ungf rú Snjólaug Sigurðsson
100 þús. pakkar af
saltfiski seldir
Sölusamband islenzkra fiskfram-
leiðenda hefir nýlega selt 100 þús.
pakka (5,000 tohn) af saltfiski til
Barcelona og S..Í.F. hefir von um
sölu síðar á 50 þús. jjökkum í viðbót
og ef úr henni verður, þá er hér á
einn stað seldur um helmingur alls
þéss fisks, sem tií er í landinu.
Af þessum fiski fara 50 þús.
pakkar nú næstu daga, er verið að
hlaða skipin, aðrir 50 þús. pakkar
fara í ágúst og verði úr sölu á 50
þús. pökkum í viðbót, fara þeir
sennilega í september.
Þessa sölu annaðist Ólafur Proppé
framkvæmdarstjóri fyrir hönd
S.Í.F. Hann fór suður til Barcelona
og gekk þar frá samningunum um
þessa fisksölu, sem hafði verið und-
irbúin símleiðis hér heima áður.
Ólafur Proppé lagði af stað héð-
an 28. maí og fór með skipi til Eng-
lands og hélt svo áfram til Parísar.
Þaðan fór hann þann 9. þ. m. flug-
leiðis til Barcelona. Dvaldi þar
nokkra daga og gekk frá samning-
um um fisksöluna. Frá Bercelona
fór hann svo aftur flugleiðis til
Parísar þann 15. þ. m. og kom til
London 17. þ. m. Ferðin suður
hafði gengið að óskum.
Verðið á þessum fiski er mun
hærra en annarsstaðar er fáanlegt.
En það er ekki aðeins hið hærra
verð, sem fiskeigendum kemur hér
til góðs, heldur einnig hitt, að fisk-
ur þessi er létt verkaður og munar
það 10% móts við Portúgals-verk-
aðan fisk og 20% móts við fisk
þann, sem seldur er til Suður-Ame-
ríku.
En það, sem mesta þýðingu hef-
ir fyrir okkur í sambandi við þessa
fisksölu er þó það, að greiðslan fer
fram í sterlingspundum og hefir
bún þegar verið trygð gegnum banka
í London.
S.Í.F. hefir hér til taks tvö skip,
sem taka fyrstu 50 þús. pakkana.
Er byrjað að hlaða skipin og verða
þau ferðbúin i vikulokin. Fiskurinn
er seldur f.o.b., og verður afhentur
í Frakklandi.
Er það mikið gleðiefni öllum
fiskeigendum, að þessi fisksala
skyldi hafa tekist svona vel. Stjórn
og framkvæmdarstjórar S.Í.F. hafa
sýnt mikinn dugnað í sambandi við
þessa sölu, því að margvíslegir erf-
iðleikar voru á veginum.
—Morgunbl. 28. júní.
Brjáluð veröld
Veröldin nötrar af stríðsugg.
Stórveldin geysast áfram í æðis-
gengnu kapphlaupi um það, hvert
þeirra geti aukið hergagnabirgðir
sínar sem mest og teflt sem flestum
mönnum fram gegn sprengjum, vél-
byssum og eiturgasi.
Við |slendingar höfum aldrei skil-
ið ógnir ófriðarins, sem geisaði í
Evrópu á árunum 1914—T8. Við
heyrðum ekki svo mikið sem eitt
byssuskot, enda þótt meginland álf-
unnar nötraði af skothríð og orustu-
gný samfleytt um fjögra ára skeið.
Nú er hafinn undirbúningur að
miklu geigvænlegri hildarleik en
heimsstyrjöldin var. Og hver þorir
að treysta því, að hlutlausum smá-
ríkjum, jafnvel þótt fjarlæg séu ó-
friðarmiðstöðvum Evrópu, takist
að komast hjá ógnum næsta ófrið-
ar ? í styrjöldum má heita, að þjóð-
ir telji sér nálega alt heimilt, og er
þá enginn annars bróðir í leik.
Sannleikurinn er sá, að þegar til
slíkra skemdarverka kemur, eru
þjóðir næsta líkar, enda þótt sumar
þeirra þykist öðum fremur elska
friðinn og vígbúist í skjóli þess
yfirskins.
Það er fróðlegt að kynnast vig-
búnaðarkostnaði síðustu ára í ver-
öldinni. Árið 1932 nam hann sam-
tals nál. 4 miljörðum gulldollara.
Fjórum árum seinna (1936) hafði
liann hækkað um 1 miljarð. En á
siðastliðnu ári hækkaði vígbúnaðar-
kostnaður heimsins á nokkrum
mánuðutn úr 5 miljörðum gulldoll-
ara upp í 7 miljarða. Það virðist
þvi tæplega geta liðið á löngu, þar
til hinir “friðsömu” stjórnmála-
menn Evrópu fara að láta verkin
eða öllu heldur vopnin tala.
—Samtiðin.