Lögberg - 09.03.1939, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 9. MARZ, 1939
-------------- Hbsberg --------------------------
GefiS út hvern fimtudag af
THE COLiUMBIA PRESS, LIMITED
695 Sargent Ave., Winnipeg, Manitoba
Utanáskrift ritstjórans:
EDITOR LÖGBERG, 695 Sargent Ave., Winnipeg, Man.
Editor: EINAR P. JÖNSSON
Verð $3.00 um árið — Borgist fyrirfram
The “Lögberg” is printed and published by The Columbia Press,
Limited, 695 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba
PHONE 86 327
Vel og drengilega að verið
Það hefir lengi verið á orði haft, og ekki að ófyrir-
synju, hver nauðsyn bæri til, að verð á gasolíu innan
vébanda Manitobafylkis yrði lækkað til muna; hjá ná-
grannaþjóð vorri sunnan landamæranna er um engan
samjöfnuð að ra'ða þessu viðvíkjadi; þar sýnist stjórn-
arvöldum yfir höfuð vera: það ljóst, hve afar mikilvægt
það sé, eigi aðeins fvrir iðjuhöldinn og ferðamanninn,
heldur og engu síður fvrir bóndans, að verð á gasolíu sé
við sem allra flesitía hæfi, þannig, að nötkun þess komi
sem jafnast niður. Svo megnri óánægju hefir ástandið
á þessu sviði hér í fylkinu valdið, að árs]>ing sveitar-
stjórna sambandsins í Manitbba samþykti í haust er
leið uppástungu, sem fram á það fór, að einstökum bæja-
og sveitarfélögum yrði heimilað með lögum, að takast á
hendur og reka fvrir eigin reikning verzlun með gasolíu.
Einn þeirra manna, er öðrum fremur kom snemma
auga á hvar skórinn krepti að í þessu efni, var hinn
djarfi og framtakssami fjármálaráðherra Manitoba-
fylkisins, Hon. Stewart S. Garson; er nú liðið því sem
næst ár frá því er hann hóf umbótabaráttu sína í sam-
bandi við gasolíu verðið; hann tók áminstri uppástungu
sveitarstjórna sambandsins þegar fegins hendi og lvsti
yfir því, að frumvarp til laga lútandi að gasolíuverzlun-
inni yrði lagt fyrir þing nema því aðeins, að gasolíufé-
lögin lækkuðu umsvifalaust smásöluverð þessarar mikil-
vægu framleiðslu'tegundar; fyrir atbeina Mr. Garsons
hafa olíufélögin nú J>egar lækkað gasolíuverðið um eitt
cent á gallónuna; fljótt á litið sýnist þessi lækkun ekki
mikih’æg; við nánari athugun kemur það þó í ljós, að
með henni sparaist þeim fvlkisbúum, er gasolíu kaupa,
hvorki meira né minna en $050,000 á ári. Mr. Garson
taldi þessa smávægilegu lækkun óviðunandi, og bygði
álit sitt á rannsóknum og samtali við forstjóra hinna
ýmsu olíuverzlana; kvað hann þessum verzlunum það
innan handar, að lækka smásöluverð um þrjú cents á
gallónu; við það var samt sem áður ekki komandi af
hálfu olíufélaganna á þessu stigi málsins. En Mr. Gar-
son er ekki eitt í dag og annað á morgun; hann hefir
líka lært það af reynslunni, að ekki fellur ávalt tré við
fyrsta högg, og þessvegna lýsti liann þegar yfir Jiví á
ný, að svo fremi að olíufélögin ekki slökuðu frekar til
og samningatilraunir færi með öllu út um þúfur, væri
hann Jiess albúinn, að leggja fyrir þing löggjöf, sem í
meginatriðum sé í samræmi við kröfur sveitarstjórna
sambandsins eins og J>ær bárust stjórninni í liendur fyrir
munn f ramkvæmdarnefndar; hefir þetta hvarvetna
mælst vel fyrir og Jiótt að makleikum drengilega að
verið. Almenningur á góðan liauk í horni þar sem Mr.
’Garson er, og væri gott að eiga sem flesta slíka fulltrúa
jafnt á þingum sem í stjórn.
Vikið hefir þegar verið að þeim geysimun, sem á
sér stað á gasolíuverði í Manitoba og nágrannaríkjun-
um sunnan landaniæra, svo sem North Dakota og Minne-
sota.; hitt er mönnum ef til vill ekki jafn ljóst, að innan
takmarka þessa lands, er værðmunur þessarar fram-
leiðslugreinar, vegna staðhátta, afar mikill líka; hér hjá
oss í miðves-trinu, er langt til aodrátta, og er flutnings-
kostnaði }>ar af leiðandi kent um hið háa verð; hvort
Jmð er í öljum atriðum rétt getur verið álitamál, því
orð leikur á að stundum sé }>et>ta notað sem átylla fvrir
uppsprengdu verði; þó er vitað, að hlutföllin eiga að
sjálfsögðu að vera þau sömu. En sé því ekki að heilsa,
að ná megi við'unandi samkomulagi um málið. er óhjá-
kvæmilegt, að gripið verði til alvarlegrá ráðstafana, svo
sem J>eirra, að bæja og sveitafélög taki gasolíuverzlunina
í sínar hendur, eða stvðji til J>ess }>avr samvinnustofn-
anir, sem kunna þegar að vera starfræktar í hinum ýmsu
bygðarlögum.
Ef verð á gasoKu yrði lækkað sem svarar }>rem
centum á galiónu hverja, myndi }>eim, sem vöruna kaupa,
eða fylkisbúum í heild, sparast miljón dala á ári, og
ekkert minna er líklogt að Mr. Garson geri sig ánægðan
með.
I Klýf ur
almenningsálit
á Bretlandi
Símfregnir frá London þann
4. þ. m., láta þess getið, aS blaS-
ið London Times hafi flutt dag-
inn áður opið bréf frá prófessor
Gilbert Murray við Oxford há-
skólann um Chamberlain forsæt-
isráðherra, og hve einstætt það
sé í sögu brezku þjóðarinnar
hvernig honum hafi lánast að
kljúfa almenningsálitið heima
fyrir, og hversu hann sýnist láta
sér í létti^ rúmi liggja siðferðis-
legar hugsjónir stjórnmálanna.
Prófessor Murray kemst meðal
annars þannig að orði;
"ÖIl hans hlýyrði falla í garð
ofbeldismannanna; kaldyrðin í
garð }>eirra, sem þjást. Hug-
hreystingaryrði hans lúta að því,
hvernig þjóðin géti hagnast á
þjáningum annara; hann sýnist
láta siðferðislegar hugsjónir sér
eins og vind um eyru þjóta; yfir
þjóðbandalagið steypir hann
fyrirlitningu sinni. Og þegar
fólkið á strætinu mótmælir gerð-
um hans, ber hann því það á
brýn, að það standi í sambönd-
um við kommúnista.
Einhver hugsanleg leið ætti að
vera til þess, að sanna oss að
stjórn beri að grundvalla stefnu
sína og athafnir á siðferðilegum
hugsjónum; að stjórn eigi ekki
altaf að hallast á sveif þeirra
sterku á kostnað hinna veiku,
eða brosa af sjálfsfögnuði yfir
hrakföllum og ógæfu hinna sak-
lausu.”
A krossgötum
Nú um síðustu áramót var
hinum forna Vindhælahreppi
skift i þrjú hreppsfélög. Vind-
hælishreppur var áður með
stærstu hreppuui landsins taldi
61 býli og auk þess allstórt þorp,
Skagastrandarkauptún. Einnig
var um nokkurt skeið smáþorp í
Kálfshamarsvík en nú er bvgð
þar að mestu eydd. Hinir nýju
hreppar heita: Vindhœlishrepp-
nr, er nær frá Laxá að Hrafná
og telur 25 býli; Höfðahreppnr,
á milli Hrafnár og Harastaðaár;
sá hreppur er kauptúnið og 4
jarðir. Nyrzti hreppurinn heitir
Skagahreppur og nær frá Hara-
staðaá norður Skagann að sýslu-
mótum Skagaf jarðarsýslu og tel-
ur hann tuttugu og níu býli. Góð
samvinna var um skiftingu þessa,
og má teljá hreppsbúa hafa sýnt
hina mestu víðsýni í skifting-
unni t. d. með því að láta 4
jarðir fylgja þorpinu og mun
það mjög hjálpa þorpsbúum til
að geta rekið landbúnað samhliðá
útgerð, sem þar hlýtur ávalt að
verða aðalatvirinuvegur.
+
Sunnudaginn 15. janúar fóru
fram sveitarstjórnarkosningar i
hinum nýju hreppum. Sýslu-
nefndarmenn voru kjörnir: I
Vindhælishreppi Magnús Björns-
son, Syðra-Hóli. í Höfðahreppi
Gunnar Grímsson, kaupfélags-
stjóri. f Skagahreppi, Sigmund-
ur Renediktsson bóndi, Björgum
Menn þessir eru allir Framsókn-
armenn.
+
Síðastliðið sumar reisti Verzl-
unarfélag Vindhælinga með til-
styrk Sambands íslenzkra sani-
vinnufélaga frystihús á Skaga-
Stofnið spari-innátœðu
við banka
PENGINGAR YÐAR ERU ÖRUGGIR OG
ÞÉR GETID NOTAD ÞA NÆR SEM VILL
Á tólf mánuðum lögðu viðskiftamenn inn
10,500,000 upphæðir i Royal Bank of Canada;
sönnun fyrir því trausti, sem alim'enningur ber
til þessarar stofnunar, sem hefir eignir yfir
$800,000,000.
THE ROYAL BANK
OFCANADA
_______ Eignir yfir $800,000,000 _______
strönd, bæði fyrir kjötfrystingu
og hraðfrystingu fiskjar. Vona
menn að framkvæmd þessi verði
stórt átak til að rétta við hag
þorpsbua því íiskimið — ekki
sízt kola — eru ágæt skamt frá
Iandi. Allmikil brögð voru a§
landhelgisveiðum botnvörpunga i
Húnaflóa s.l. sumar og verður
að telja brýna þörf að fá bát
á Húnaflóa til strandgæzlu.
+
Tiðarfar í héraðinu hefir ver-
ið fremur gott. Nokkru fyrir
jól var orðið nær haglaust ^m
alt héraðið en þá brá til hláku.
27. des. snerist til norðanáttar
og stóð þá hríðarveður í alt að
10 dögum með mikilli fann-
komu. Samt voru jarðir góðar
eftir þá hrið og mega teljast það
enn.
+
Mæðiveikin drepur ennþá með
svipuðum hætti og síðastliðið ár.
Þegar veikin hefir verið í fénu
í 2 ár, má telja augljóst, að eitt-
hvað dregur úr veikinni. Reynsl-
an ein sýnir hversu því reiðir af.
4*
I léraðsbúar ^hugsa mjög til
þurmjólkurvinnu og hefir Slát-
urfélagið á Blönduósi fengið
leyfi til þeirrar vinslu, en ekki
hafa ennþá fengist svo ábyggi-
legar kostnaðaráætlanir að hægt
hafi verið að ákveða hvort í
slíka framkvæmd yrði ráðist.
+
Fjárhöld hafa verið í betra
lagi í Norður-Þingeyjarsýslu,
vestan Öxarf jarðarheiðar. Þó
bar talsvert á þaraveiki á nokkr-
um bæjutn í Núpasveit og Vest-I og skammbyssur.
ur-Sléttu í byjrun októbermán-
aðar. Mun á nokkrum bæjum
hafa drepist utn 60 fjár af völd-
um þessarar veiki. — Um 11.200
dilkum var slátrað á Kópaskeri
i liaust og var meðalkroppþyngd
þeirra 15.07 kg. Er það um
hálfu kílógrammi betri jafnað-
arþyngd heldur en í fyrrahaust.
Þyngstir voru dilkar af Hóls-
fjöilum, 16.83 kg. til jafnaðar.
Hæstri nteðalþyngd náðu dilkar
Þorsteins Björnssonar á Víði-
hóli á Hólsfjöllum, 14 að tölu,
i8.8<; kg.
+
Níu ibúðarhús voru reist í
héraðinu síðastliðið sumar, þar
af eitt nýbýli að Austurgarði í
Kelduhver f i. Öxar f j arðarhrepp-
ur lét reisa leikfimishús við
haimavistarskóla sinn í Lundi.
Mun það vera stærsti samkomu-
salurinn i héraðinu og vel í sveit
settur. Fast leiksvið er í saln-
um nteð tveim búningsherbergj-
um beggja megin leiksviðsins.
Presthólahreppur lét reisa kenn-
arabústað áfastan við heimavist-
arskóla sinn hjá Snartarstöðum.
Auk þess var bygt stórt og vand-
að skólahús á Raufarhöfn fyrir
um 70 börn. — Unnið var nokk-
uð með dráttarvél búnaðarsam-
bands Norður-Þingeyinga í vor
og sumar að Landbroti til ný-
ræktar í Presthólahreppi og öx-
arfirði.—Tíniinn 4, febr.
Stjórnin i sambandsríki Breta
í Suður-Afriku hefir bannað
leikföng eftirfarandi tegunda:
Tindáta, fallbyssur, brynreiðar
Námsskeið!
Námsskeið!
Námsskeið!
Á öllum tímum kemur sparnaður sér vel; þó ekki
livað sízt J>egar hart er í ári.—
Við höfum til sölu námsskeið við helztu verzl-
unarskóla (Business Colleges) borgarinnar. Það
borgar sig fyrir yður að leita upplýsinga hjá
okkur tafarlaust.
Tlte Columbia Press Limited
SARGENT & TORONTO
V
Winnipeg, Man.