Lögberg - 29.03.1945, Blaðsíða 6
6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 29. MARZ, 1945
Dulin fortíð
“Þú lætur þínar veiku taugar fá algjört vald
yfir þér, Florence, á kostnað skynseminnar.
Laufin á trjánum tala ekki, það veitstu vel.
Þú verður að hrekja slíkar óheilbrigðis hugsanir
úr huga þínum, og komast til rólegheita. Eg
set mitt líf í pant fyrir það, að leyndarmálinu
þínu er vel borgið. Eg hefði ekki gefið mitt
'samþykki til giftingar þinnar, ef eg hefði ekki
verið alveg viss um að leyndarmálinu væri vel
borgið. Hrestu þig nú upp og vertu eins og þú
hefur verið; brostu og segðu mér að þú skamm-
ist þín fyrir að ala í huga þínum slíka angist og
hræðslu.”
Lafði Damer þagði um stund, en sagði svo:
“Eg hefi verið svo hamingjusöm á undan-
förnum árum, Hope. Karl er svo undurgóður
við mig og eg elska hann svo innilega, og börn-
in mín eru mér sem hjáguðir. Eg er svo ham-
ingjusöm og sæl, nýt velvildar út á við, og virð-
ingar á heimili mínu, svo það væri svo hræði-
legt, ef öll sagan skyldi nú erða opinber. Það
mundi alveg drepa mig eða gera mig brjálaða.”
“Þú veist að það kemst aldrei upp, Florence;
reyndu að hugsa ekki framar um það. Minstu
þess að eg hefi sett mitt eigið líf sem tryggingu
óhagganleika þínum. Eg hefi sag< þér, að þetta
sem þú kallar hræðslu, stafar af því að þú ert
ekki vel frísk, og svo kemur þessi hugarveikl-
un, af sjálfu sér. Reyndu nú að vera eins ham-
ingjusöm og þú hefir verið.”
Lafði Damer hafði túmist því, mótstöðulaust,
að fara eftir orðum systur sinnar, og treysti
henni, svo efinn og óttinn hvarf úr huga henn-
ar, eins og dögg fyrir sólu.”
“Hugsaðu þér nú Florence, að þetta verði í
síðasta sinn sem við minnumst á þetta; við
skulum nú tala um eitthvað annað. Eg vona að
þegar Alvin fer til Oxford, að eg þurfi ekki að
fara þangað með honum.”
Miss Hope sagði þetta hlægjandi
“Nei, það er alt öðru máli að gegna með hann,
en Rose, hefði eg ekki sent til Parísar, ef þú
hefðir ekki farið með henni. Þú ert hellubjargið
sem eg reiði mig á, Hope. Eg var alveg viss um
að ekkert ilt henti hana, þegar- þú varst með
henni.”
“Jæja, hvernig hefurðu skemt þér upp á síð-
kastið, Florence? Damer lávarður segir mér að
þú hafir skemt þér vel.”
“Við fórum í heimboð til Hatton Court. Mér
líkar svo vel við Dysart fjölskylduna. Lafði
Dysart er einhver elskulegasta kona, sem eg
þekki, og sonur hennar, lávarður St. Albans, er
indæll maður. Hann spurði svo vingjarnlega
eftir þér.”
“Hefir hann lokið námi í Oxford?”
“Já, í bréfum mínum til þín, hafði eg ekki
tíma til að segja þér hvað kom fyrir hann þar.
Móðir hans vill víst aldrei framar láta hann
fara nokkuð frá sér. Hann er, eins og þú veist,
ekki sterkbygður; hann fór út í bát með tveimur
öðrum piltum. Hann féll út í fljótið og hefði
drukknað ef vinur hans hefði ekki verið, bæði
nógu sterkur og hugaður, til að kafa til botns
eftir honum. Hann var nærri því dauður, er
hann hefði verið eina mínútu lengur í vatninu,
þá hefði ekki verið hægt að lífga hann, sagði
læknirinn.”
“Hvað mér þykir vænt um að honum varð
bjargað; lafði Dysart hefði aldrei komist yfir
það ef hún hefði mist hann.”
“Ungi maðurinn, sem bjargaði honum, er nú
á Hatton Court, þau vilja að hann verði áfram
hjá þeim, hann er sem einn af fjölskyldunni.”
“Já, það er svo eðlilegt, að þau séu honum
mjög þakklát,” sagði’ Miss Hope. “Floernce, er
ekki þegar kominn miðdagsverðar tími?”
“Við erum bæði aldeilis hrifin af þessum
unga manni, Hope; hann er akkúrat hugsjóna-
maðurinn minn, í virkilegri mynd. Hann er
alt sem ungur maður þarf að vera; fríður, há-
leygur, gáfaður, skáld og hefur svo aðdáanlega
fallega framkomu.”
“Kæra Florenc©< Karl verður hræddur um
þig”
“Nei, Karl er ekki síður hrifinn af honum
en eg. Hann bauð honum hingað til Avonwold.
Hann er tuttugu ára”, bætti hún við brosandi.
“Svo það er lítil ástæða til að vera hrædd um
mig.”
Miss Hope virtist ekki að hafa neinn áhuga
fyrir því, sem systir hennar var að segja.
“Hvað heitir þessi ungi herra?” spurði hún,
til að láta sem sér stæði ekki alveg á sama,
með hann.
“Hann heitir svo undarlega rómantisku nafni
— Verner Elster. Hope, Hope, hvað gengur að
þér?”
Miss Hope hafði fallið aftur á bak í stólinn,
sem hún sat á, og hún var orðin bleik í andliti,
sem sjálfur dauðinn.
“Elsku systir mín,” sagði lafði Damer, “hvað
gengur að þér?”
“Ekkert,” svaraði Hope, og reyndi að jafna
sig.
“Vertu ekki svona hrædd, Florence, það var
bara sár stingur, sem eg fæ stundum, og geng-
ur alveg í gegnum hjartað.”
“Þú þarft að tala við lækni um það.” sagði
systir hennar, mjög áhyggjufull yfir þessu bráða
sjúkdómstilfelli.
“Það er ekkert, það líður bráðum frá. Sjáðu
til, það er nú að batna.”
Lafði Damer, lagði frá sér hina gimsteinum
settu treyju, sem hún hélt á í hendi sér, og
ætlaði að verad við kvöldverðinn. Hún laut ofan
að systur sinni og kysti hana.
Það er að koma litur aftur í andlit þér, Hope,
þú gerir mig svo fjarska hrædda.”
“Mér þykir það ósköp leiðinlegt, þú sérð,
Florence, að eg er að verða nokkuð gömul, og eg
get ekki búist við að hafa einsgóða heilsu, eins
og eg hafði.”
“Eg vildi gjarnan gefa þér alla mína heilsu,”
sagði lafði Damer alvarlega.
“Eg veit þú vildir gera það, elsku Florence
mín; eg veitti því ekki eftirtekt hvað þú nefndir
manninn, sem bjargaði lávarði St. Albans; hvað
heitir hann?”
25. KAFLI.
Lafði Damer brosti.
“Þér mun lítast eins vel á hann og mér, þegar
þú sérð hann. Hann heitir, Verner Elster. Það
sem kom mér svo einkennilega fyrir, er eg
heyrði nafn hans var, að eg er viss um að hafa
einhverntíma heyrt þetta nafn áður.”
“Það er mjög líklegt,” sagði Miss Hope; og
engin nema hún, vissi hve henni var ervitt að
hreyfa sínar afllausu nábleiku varir, og láta
ekki bera á neinu.
“Eg hefi þekkt tvo menn, sem hafa heitið þessu
nafni, svo það getur ekki verið mjög fáheyrt.
Eg býst við að hann tilheyri einhverri háaðals-
fjölskyldu?”
“Nei, nei, Hope. Eg skal segja þér af hverju
Karl virðir hann svo mikils. Flestar manneskj-
ur, eins og þú veist, reyna varialega að hefja
sig upp eins og mögulegt er, og reyna að láta
aðra hugsa að þær séu komnar af hærri stétt,
en þær eru. í þVí er hann öðrum svo gagn
ólíkur. Hann sagði okkur, svo ófeiminn og
blátt áfram, að faðir sinn hefði verið fátækur
daglaunamaður á járnbraut, sem hafði orðið
fyrir slysi og dáið af því; og að móðir sín sé
óbrotin alþýðukona, sem lifir af litlum lífeyri
sem henni er veittur, og húsið hennar sé lítið
og fátæklegt. Finnst þér ekki að það sé hrein-
skilnislegt af svo ungum og gáfuðum manni, að
segja svo blátt áfram frá því, án þess að taka
hið minsta tillit til þess, sem heimurinn kallar
sína menn?”
Miss Hope svaraði ekki strax. Hún sat hreif-
ingarlaus og þrýsti saman höndunum, og frá
hjarta hennar steig upp þögul bæn um hug-
rekki og styrk.
Svo reyndi hún að tala, eins og ekkert væri
um að vera, og sagði:
“En hvernig gat hann komist í Oxford há-
skólann, Florence? Það er ekki oft, að óbreyttir
járnbrautar verkamenn geta sent syni sína
þangað.”
“Faðir hans dó, þegar hann var nýfæddur,
að mér skildist; hann ólst upp hjá móður sinni
í litla húsinu hennar, en skaraði svo fram úr
við hinn nafnkenda Widcomb lærða skóla, að
hann hlaut námsstyrk til að geta farið til fram-
haldsnáms í Oxford”.
“Þetta er heilmikið æfintýri,” sagði Miss
Hope, allur líkami hennar nötraði, svo hún varð
að beita allri sinni orku til að verjast, að hljóða
ekki upp.
“Já,” sagði lafði Damer, sem var ánægð yfir
að hafa vakið áhuga systur sinnar; “hann sagði
okkur alla þessa sögu. svo blátt áfram og að-
laðandi, og svo sagði hann okkur, að hann ætti
huldukonu að guðmóðir.”
“Huldukonu að guðmóðir!” stamaði Hope;
“hvað meinar það?”
“Einhver óþekktur vinur sendir honum ár-
lega peninga og allskonar gjafir. Hann hefur og
verndargrip — græna silkibuddu.”
“Græna peningabuddu,” endurtók Hope með
hægð; henni fanst eins og hjartað ætlaði að
>§töðvast í brjósti sér.
“Já,” sagði lafði Damer og hló, “ef þú heldur
að eg sé hjátrúarfull, Hope, hvað mundir þú
þá segja um hann? Hann sagði mér, að hann
væri alveg viss um einhverntíma, með hjálp
peningabuddunnar, að finna út hver velgjörðar-
maður hans væri.”
“Miss Hope fölnaði enn meir upp, og varir
hennar titruðu.
“Og þú — þú sást hann?”
“Auðvitað, Hope; eg talaði við hann mest
allt kvöldið.”
“Þekkti hann þig — það er að segja — eg
meina, hafði hann heyrt um þig?”
“Það veit eg ekki; honum virtist líka mjög
vel við mig, og Hope, eg mundi skammast mín
að segja það við nokkurn nema þig, að þegar
eg kvaddi hann, fann eg til brennandi löngunar
að faðma hann að mér og kyssa hann.”
“Það var ekki svo undarlegt,” hugsaði Miss
Hope, með sér.
“Sagðir þú, að Damer lávarður léti sér finn-
ast mikið til um hann?”
“Já, sérstaklega mikið. Þú sérð, Hope, hve
mikið mér finnst til um hann, þegar eg segi,
að mín innilegasta ósk sé, að Alvin minn líkist
honum.”
Lafði Damer hafði enga hugmynd um, í hve
mikla hugaræsingu að þessar fréttir komu syst-
ur hennar. Hún bjóst til að fara til miðdegis-
verðar.
“Florence,” sagði Hope, “eg held eg fari ekki
ofan til miðdegisverðar í dag. Mér líður ekki
rétt vel; þessi stingur, sem eg fékk í hjartað,
vill ekki líða frá.”
Hún þráði að vera ein, og fá tíma og næði
til að yfirvega þennan hræðilega sannleika,
þetta merjandi slag; að rifja upp öll atvik, sem
höfðu unnið á móti hennar útreikningi, og að
systir hennar hafði nú mætt syni sínum, sem
hún hélt vera dáinn; að móðir og barna höfðu
mæst, án þess að vita hið minsta um sambandið
minni sín.
Lafði Damer faðmaði systur sína að sér.
“Nei, hvað á þetta að þýða, Hope? Karl mundi
þykja það mjög leiðinlegt, hann langar alveg
eins mikið til að hafa þig við borðið, eins og
mig. Hugsaðu bara — miðdegsverður án þín,
fyrsta daginn eftir að þú komst heim. Þú verð-
ur að koma, þó það sé ekki til annars en láta
. sjá þig.”
Miss Hope, sem nú í fyrsta sinn á æfinni hafði
mist vald yfir sjálfri sér, áleit það betra að
fara ofan, en draga sig í hlé. En meðan hún sat
til borðs var hún meira eins og í draumi, en
vakandi. Allir viðburðirnir og endurminningar,
voru sem í þoku eða drauriii í huga hennar.
Damer lávarður reyndi að tala við hana, en
hún hafði mist allt: öryggi, ró og kjark. Hún
vissi ekki hvernig kvöldið leið. Hún heyrði
lafði Damer syngja, lávarðinn tala við hana.
Hún hafði mist allt sitt hugsana jafnvægi.
“Þegar eg get verið einsömul, þá get eg skilið
þetta alt saman betur,” hugsaði hún. En henni
fanst það heil eilífð, áður en hún fékk tækifæri
til að vera ein.
“Þú lítur út fyrir að vera lasin,” sagði Damer
lávarður, “þú þarft að leggja þig fyrir.”
Það sem hún mundi var, að hún kysti systur
sína, og það með þeirri tilfinningu að falla á
kné fyrir henni og segja: “Florence, hann er
sonur þinn, hann, sem eg hef í öll þessi ár
haldið leyndum fyrir þér, hann, sem eg hefi
sagt þér að væri dáinn — þinn eginn sonur,
Florence.”
En með sínum sterka járnvilja þaggaði hún
þessar hugsanir niður, og gekk til herbergis
síns. Þegar hún var nú orðin ein, þurfti hún
ekki að innibyrgja hugsanir sínar og tilfinn-
ingar.
“Ó, guð minn!” kveinaði hún, “hvað á eg að
gera — hvað get eg gert? Hver hefur komið
þeim saman? Eg veit það ekki — eg held! for-
lögin — forsjónin! Eru það forlögin, eða hvaða
kraftur hefir hér verið að verki til að koma
upp þessu, svo vel dulda leydarmáli?”
í fyrsta skipti á æfinni fór hún nú að hugsa
um hvort hún hefði breytt rétt, í því sem hún
hafði gert. Jafnvel þó hún hafði gjört það til
að vernda nafn og orðstír systur sinnar, óflekk-
að, en hafði hún nokkurn rétt til að aðskilja
móðir og barn, og láta þau lifa sem algjörlega
ókunug hvort öðru, að hafa tekið á sig þá
ábyrgð að aðskilja tvær persónur, sem tilheyrðu
hvor annari?
“En eg gerði það í beztu meiningu, og guð
veit að eg hugsaði aðeins það bezta. Það var
hennar vegna, til að vernda æru hennar og
mannorð, það var til að bjarga henni frá því
að verða óhamingjunni að bráð. Eg hefi viljað
ganga í dauðann hennar vegna.”
Við þessar hugsanir færðist ofurlítil ró yfir
hana, og hún fór að hugsa þessi mál yfir á ný,
að ennþá væri kannske mögulegt að koma í
veg fyrir að leyndarmálið kæmist upp.
Það var reyndar ekkert annað ennþá, en að
móðirin og sonurinn höfðu mætst, en það gat,
eins og sakir stóðu, ekki gert neitt til leyndar-
mál hennar var tryggilega dulið, eins fyrir því.
Unga manninum væri alveg ómögulegt að finna
út, að lafði Damer væri móðir sín; og eins var
með lafði Damer, henni gæti aldrei orðið það
kunnugt, að unga hetjan, sem hún dáðist svo
mikið að, væri sonur sinn. Hver gæti sagt þeim
að þau væru svo náskyld, að þau væru mæðg-,
in?
Þó svo vildi til, að Mrs. Elster og lafði Damer
mættust, þekktu þær ekki hvor aðra. Mrs. Elster
hafði aðeins einu sinni séð Florence, og í það
sinn var hún afar hættulega veik, og leit mjög
öðruvísi út, en lafðin á Avonwold. Lafði Damer
hafði aldrei séð Mrs. Elster, aldrei heyrt nafn
hennar; svo það var engin ástæða til að óttast,
nokkra hættu úr þeirri átt. Við þessar yfir-
veganir varð hún rólegri, og fór að líta von-
betri á málin — það gat ekki verið mögulegt
að leyndarmálið yrði opinberað. Eftir að Miss
Hope hafði komist að þessari niðurstöðu, dró
hún léttara andann, og allur kvíði og angist
hvarf úr huga hennar.
En allt í einu minntist hún þess, að systir
hennar hafði talað um græna silki peninga-
buddu, og það vakti aftur óróa í huga hennar.
Það var systir hennar, Florence, nú lafði Damer,
sem hafði búið þessa buddu til úr grænu silki,
og gefið Hope systur sinni, og henni hafði þótt
mjög vænt um budduna. Hvernig í ósköpunum
gat henni komið til hugar að senda honum
budduna, ásamt með öðrum gjöfum! Hvaða
hræðilegt misgrip. Ef Florence sæi hana, mundi
hún strax þekkja hana.
“Eg verð að ná henni,” hugsaði hún. “En
hvernig get eg það. Eg verð að ná henni, hvað
sem það. kostar, og þá er, elsku Florence mín
úr allri hættu.”
26. KAFLI.
Við morgunverðinn daginn eftir, var öll fjöl-
skyldan á Avonwold komin saman. Lafði Damer
leit út eins fögur, eins og hún hafði nokkurn-
tíma verið. Það var auðséð á Miss Hope að hún
var ekki með sínu vanalega gleðibragði. Damer
lávarður settist í hægindastól og las dagblað,
en varð þó af og til að leggja það frá sér til
að hlusta á hinar fjörugu og glaðværu frásögur
Rose, dóttur sinnar. Hún er alveg í níunda
himni af fögnuði og kæti, því nú er hún sextán
ára, og búin að afljúka hinni, eins og hún kall-
aði það, hræðilegu skólagöngu. Móðir hennar
hafði sagt henni, að ef hana langaði til, gæti
hún haldið áfram námi í músik og málaralist,
en það vær'i ekki nauðsynlegt að hún færi aftur
til Parísar.
“Er ekki uppeldi mínu nú lokið, mamma?”
Lafði Damer brosti að þessari spurningu.
“Elsku Rose mín, í orðsins rétta skilningi er
það varla byrjað.”
“Eg skil þig ekki mamma; eg vil ekki fara
að hrósa mér, en eg get talað móðurmál mitt
fallega, og kennarinn minn sagði, að eg talaði
vel þýzku, frönsku og ítölsku, og eg stóð ekki
öðrum að baki í músik né málaralist.”
Lafði Damer brosti að því sem dóttir hennar
sagði.
“Það er bara leikni og íþróttir, Rose, en full-
komið uppeldi stendur miklu dýpra.”
Rose fékkst ekki meira um það, en naut gleð-
innar og glaðværðarinnar, sem áður.
Hún var altaf að líkjast móður sinni meir og
meir í útliti, fríðleik og fegurð.
Lafði Damer var meir en lítið stolt af dóttur
sinni; hún talaði við foreldra sína, eins og þau
væru félagar hennar.
“Pabbi, ef þú værir nýkominn heim frá skóla
í París, mundi þér finnast mikið til um annan
eins morgunverð og þennan, sem við höfum
hér, og ekki gleyma þér yfir að lesa dagblað.”
“Af hverju, Rose?” spurði faðir hennar.
“Hugsaðu þér mismuninn á einum bolla af
svörtu kaffi, með einni sneið af þurru frans-
brauði, og þessum ágæta og ríkulega morgun-
mat; eg hafði alveg gleymt hvernig te er á
bragðið, meðan eg var þar.”
“Eg er þó viss um, Rose,” sagði móðursystir
hennar, Miss Hope, “að Madame Larroix fram-
reiddi góðar máltíðir.”
“Já, á hennar vísu, móðursystir; en eg held
að það gefi ekki rétta lýsingu á því, eins og
þú kemst að orði.”
Miss Hope var því alvön að Rose sagði mein-
ingu sína í fullum orðum, svo hún sagði ekkert
meira.
“Eg býst við, Florence, að við fáum okkur
keyrslutúr núna eftir morgunverðinn, eins og
vanalega?”-sagði lávarðurinn við konuna sína.
Rose horfði út um gluggann á hin fögru blóm
og laufi skr’ddu tré.
“Mamma”, sagði hún allt í einu. “Af því við,
móðursystir mín, komum svo seint í gærkveldi,
var ekki hægt að ákveða hvaða herbergi að eg
skyldi hafa framvegis, mér líkar ekki herbergið
sem eg var í, í nótt.”
“Því ekki?” spurði móðir hennar.
“Eg vil heldur fá herbergi sem veit mót
suðri, það er langtum fallegra útsýni þaðan.”
“Eg held það-verði ekki útkeyrsluveður í dag,”
sagði hún, “eg gat ekki sofið meir en hálfa
nóttina fyrir regni, sem buldi á steinstéttinni
úti fyrir gluggunum á herberginu,” sagði hún-
“Regni,” endurtók lávarðurinn, og leit upp frá
blaðinu. “Garðmaðurinn sagði mér í iriorgun,
að það hefði ekki rignt í fleiri vikur. Þig hefur
verið að dreyma það, Rose.”
“Nei, langt frá því, pabbi; regndroparnir buldu
á gluggunum og steinstéttinni.”
“Hvar svafstu?” spurði lávarðurinn og leit a
dóttur sína.
“í vesturálmu byggingarinnar, í einu af stóru
herbergjunum, sem snúa að því sem er kallað
drottningar stéttin.”
“Jæja, Rose, þú hefur heyrt til Avonwold
reimleikanna.”
“Er það virkilegt?” sagði hún, “það var svo
skrítið.”
Lafði Damer var orðin nábleik í andliti, og
Miss Hope leið sjáanlega illa.
“Áður en Damer fjölskyldan verður fyrir
nokkurri sorg eða óhamingju,” sagði lávarður-
inn, blátt áfram upp með sér af þessari fjöl-
skyldutrú.
“Heyrast regndropar falla á steinstéttina,
vestan við bygginguna.”