Lögberg - 13.10.1949, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 13. OKTÓBER, 1949.
ilogtjtrg
Gefið út hvern fimtudag af
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
696 SARGENT AVENUE, WINNIPEG, MANITOBA
Utandskrift ritstjórans:
EDITOR 1 ÖGBERG, 695 SARGENT AVENUE, WINNIPEG, MAN.
PHONE 21 804
Ritstjóri: EINAR P. JÓNSSON
Verð $3.00 um árið—Borgist fyrirfram
The “Lögberg” is printed and published by The Columbia Press Ltd.
695 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba, Canada.
Authorized as Second Class Mail, Post Office Department, Ottawa
ÚR KEÐJU VIÐBURÐANNA
Hinar almennu þingkosningar, sem fram fóru í
Austurríki síðastliðinn sunnudag, voru einkum og sér
í lagi markverðar fyrir þær hrakfarir, er frambjóðend-
ur kommúnista svo að segja hvarvetna sættu; í neðri
málstofu þjóðþingsins eiga 165 þingmenn sæti; af
þeirri tölu fékk íhaldsflokkurinn, er einkum hafði ein-
staklingsframtakið á stefnuskrá sinni 77 þingsæti, en
'hægfara jafnaðarmenn 67. Þessir flokkar höfðu í sam-
einingu farið með stjórn landsins síðustu fjögur árin,
og sitja auðsjáanlega áfram við völd næsta kjörtíma-
bil; hefir þjóðin yfir höfuð unað hag sínum vel undir
forustu þessarar tvíflokkastjórnar þrátt fyrir allar
sundrungartilraunir kommúnista heima fyrir og utan-
aðkomandi áróður; flokkur Ný-Fasista, eða hinn svo-
nefndi þýzksinnaði flokkur, er tjáist hlyntur pólitísku
sambandi við Þýzkaland, náði haldi á 16 þingsætum, en
lestina ráku kommúnistar, er mörðu einungis 5 þing-
sæti.
Eins og vitað er, hefir Sameinuðu þjóðunum fram
að þessu, vegna óbilgirni rússneskra stjórnarvalda,
enn eigi lánast að hrinda í framkvæmd lögbundnum
friðarsamningum við Austurríki, og hefir slíkt að sjálf-
sögðu staðið viðreisnarstarfsemi Austurríkismanna til-
finnanlega fyrir þrifum, hvað, sem lengur verður.
★ ★ ★
Rússar hafa stofnað, hvað svo sem langlíft það kann
að verða, leppríki í Austur-Þýzkalandi, sniðið að öllu
leyti eftir fyrirmyndum kommúnista, sem minna á
gluggalaust hús þar sem engin glæta má komast að
fremur en endranær; öllum þessum fyrirbrigðum var
hrundið í framkvæmd svo að segja að næturlagi. Rúss-
ar sögðu þar sjálfir að einu og öllu fyrir verkum, dubb-
uðu upp öldung nokkurn til forseta hins nýja „lýðríkis“
og hlutuðust til um myndun ráðuneytis; og svo riðu
þeir fyrstir á vaðið með að veita þessu nýjasta sköp-
unarverki sínu skilyrðislausa, pólitíska viðurkenningu
svo sem vera bar; þeir tjást ennfremur albúnir til að
kveðja heim alt hernámslið sitt úr Austur-Þýzkalandi,
en setja þar á laggir í þess stað eins konar almyndugt
yfirráð eða eftirlitsnefnd, er hlutist til um að hinir nýju
þegnar standi ekki uppi í hárinu á húsbóndanum í
Krelml eða pólitískum sálusorgurum hans.
★ ★ ★
Nú þykjast kommúnistar hafa unnið borgarastríðið
í Kína og komið á fót „fólksstjórn“ í landinu; að vísu
hafa þeir enn eigi lagt undir sig alt landið, þótt vel
sýnist þeir komnir á veg með það.
Nationalistastjórnin í Kína hefir frá upphafi vega
verið hinn mesti gallagripur, óbilgjörn og bruðlunar-
söm, og má að miklu leyti sjálfri sér um kenna hvernig
málum nú er komið, á hinn bóginn munu litlar líkur á,
að kommúnistar hafi leitt þjóðina út úr eyðimörkinni
og inn í fyrirheitna landið; hitt mun sönnu nær varð-
andi stjórnarfar landsins, að þar verði enn um hríð
ein silkihúfan upp af annari.
Naumast hafði.fyr kvisast um myndun hinnar nýju
kommúnistastjórnar í Kína, en Rússinn lagði blessun
sína yfir hana; og svo fetuðu öll leppríki Rússans sam-
tímis í fótspor yfirboðara sinna, veittu stjórninni póli-
tíska viðurkenningu og hétu henni hollustu til daganna
enda.
★ ★ ★
Rússinn sýnist eiga nokkru óhægra um vik í sam-
skiptum sínum við Tito marskálk „þarna í henni Júgó-
slavíu“; sá karl lætur sér auðsjáanlega ekki alt fyrir
brjósti brenna; hann lætur eins og vind um eyru þjóta
aðdróttanir rauðliða hvaðan, sem þær koma og hvernig,
sem þær eru málaðar; hann segist hafa af miklu leyti
af eigin ramleik hafa haldið uppi heiðri þjóðar sinnar
í síðustu heimsstyrjöld og hann segist geta varið þjóð
sína enn ef til kæmi, gegn árás frá Rússum og hverj-
um öðrum ofbeldislýð. Stalín er ekki vanur því að láta
það viðgangast að hinir og þessir tinsoldátar standi
uppi í hárinu á sér, og telur nú Tito hafa unnið sér til
óhelgi.
Rússar og Júgóslavar höfðu gert með sér vináttu-
samning, er standa ætti í gildi um tuttugu ára skeið.
En hví að hika við samningsrof ef svo byði við að horfa?
Og fyrir þá einu sök að Tito vildi eigi sætta sig við er-
lenda íhlutun varðandi stjórnarstarfrækslu þjóðar sinn
ar, slíta Rússar áminstum vináttusamningi við Júgó-
slavíu og láta svo öll leppríkin auðsveipnislega og mögl-
unarlaust gera eitt og hið sama.
Helgi samninga sýnist ekki ávalt mikils metin á
þessum verstu og síðustu tímum.
Guðrún Björnsson
Eins og um var getið á sínum
tíma andaðist hin valinkunna á-
gætiskona, Guðrún Magnúsdótt-
ir, ekkja Árna sál. Björnson, á
heimili dóttur sinnar og tengda-
sonar, þeirra Mr. og Mrs. H. B.
Grímson í grend við Mountain,
N. D. 16. dag maímánaðar þessa
árs. Bar andlát hennar næsta
sviplega að, þó hún hefði hins-
vegar um langt skeið verið mjög
biluð á heilsu og við rúmið. Hún
hafði liðið miklar þjáningar ár-
um saman af þeim sjúkdómi,
sem hafði hertekið hana. En
þjáningarnar munu hafa verið
farnar að linast upp á síðkastið;
en á næstliðnum vetri mun hafa
farið að bera á hjartabilun, er
leiddi hana til andláts þennan
tilnefnda dag.
Guðrún Magnúsdóttir Björn-
son fæddist í Syðragerði í Eyja-
fjarðarsýslu á íslandi, 30. nóv-
ember 1864. Foreldrar hennar
voru Magnús Jónsson og kona
hans Sigríður Magnúsdóttir, er
þar bjuggu um þær mundir. Guð
rún var tekin til fósturs af merk-
ishjónunum Jóhannesi Bárðar-
syni og konu hans Sigríði Guð-
mundsdóttur, og var hún hjá
þeim til sjö ára aldurs. Þá hvarf
hún aftur til móður sinnar og
seinni manns hennar Kristjáns
Björnssonar frá Klúkum í Eyja-
firði, og bjuggu þau hjón þar
þá um skeið.
Til Ameríku fluttist Guðrún
með móður sinni og stjúpföður
árið 1876, þá 11 ára að aldri. Lá
þá leið þeirra, eins og flestra ís-
lenzkra innflytjenda um þær
mundir, til Nýja-íslands. Sett-
ust þau að nærri Gimli. Fór Guð
rún stuttu síðar til Winnipeg og
vann þar í vistum hjá innlendu
fólki. Lærði hún því landsmál-
ið fljótt, og var það eftirtektar-
vert hve prýðilega hún mælti á
enska tungu, jafnframt því að
tala ágæta íslenzku.
Síðar fluttist Guðrún með for-
eldrum sínum til Norður Dakota.
Það var árið 1881. Reistu þau
þá heimili rétt fyrir norðvestan
Mountain og áttu þar heima um
langt skeið, unz þau á háum
aldri, lömuð að heilsu og Krist-
ján blindur, fluttust til Guðrún-
ar og Árna. Þar dvöldu þau það
sem eftir var ævinnar, og nutu
nákvæmrar og kærleiksríkrar
aðhlynningar og umönnunnar af
hendi hjónanna beggja og barna
þeirra.
Guðrún sál. átti bara eina
systir, er varð eftir á íslandi,
þegar fólk hennar flutti til Ame-
ríku. Giftist hún þar og dó þar
árið 1918.
Hinn 30. dag desembermánað-
ar giftist Guðrún Árna Björns-
syni frá Fornhaga í Eyjafirði, er
hafði fluzt ungur til Mountain,
N. D., með foreldrum snemma á
árum þess landnáms. Lifðu þau
saman í ástríku hjónabandi um
langt sHeið, unz Árni andaðist
15. maí árið 1945. Nokkur ár
bjuggu þau hjón í vesturhluta
ríkisins, en annars öll sín hjóna-
bandsár í Pembina County N.D.,
og lengst af þeim tíma í næstu
grend við Mountain N. D. Og
þar mörkuðu þaú sín dýpstu
spor 1 félagslífi samferðafólks
síns. Starf þeirra var mikið og
bar oft fagurt vitni um fórnfýsi.
En í kirkjulegu, og kristilegu
starfi síns umhverfis munu þau
þó hvað mest hafa starfað og
fórnað .
Árni og Guðrún eignuðust 8
börn. Elzta barn þeirra, Anna
Sigríður að nafni dó á fyrsta ári.
Síðar misstu þau með stuttu
millibili tvær mjög efnilegar
dætur: Margrét dó 19 ára gömul,
og Sigríður 27 ára. Hin 5 börnin
lifa móður sína; Anna kona H.
B. Grímson, og búa þau nærri
Mountain; Friðbjörn giftur Guð
laugu (Samuelson), Sigurður
giftur Karolínu (Simundson);
Valdimar giftur Sigrúnu (North
field). Eru þau einnig búsett
nærri Mountain; og Thorlákur
giftur Elínu (Melsted), búsett í
Valley City N. D.
Guðrún Björnson
Þegar við hjónin fluttumst til
Mountain árið 1926, og ég tók
við prestsþjónustu í Norður
Dakota, voru þau Guðrún og
Árni meðal þeirra mörgu þar
um slóðir, er tóku okkur og börn
um okkar opnum örmum. Og
heimili þeirra með sinni miklu
og markverðu gestrisni stóð okk
ur opið. Og þó stóð þá þannig á
að þau stríddu við mikil veik-
indi, og áður en langt leið frá-
fall elskaðrar ungrar dóttur.
Ég átti því láni að fagna að
kynnast Guðrúnu sál. mjög vel,
þó hún væri komin á sjötugs-
aldur er fundum okkar fyrst bar
saman. Við hjónin áttum oft er-
indi á heimili Björnssonshjón-
anna, meðan þau bjuggu sínu
vingjarnlega og mikilsmetna
rausnarbúi, rétt vestan við
Mountain, og líka eftir að þau
fóru að búa hjá Önnu dóttur
sini og Hallgrími manni hennar.
Við áttum með þeim margar
glaðar stundir á báðum þeim
heimilum og jafnvel á stund-
um hrífandi fagnaðarstundir. En
með þeim áttum við þar líka
margar sárar og átakanlegar
sársauka og sorgarstundir. Þann
ig kynnist maður fólki næsta
vel. Og var það niðurstaða mín
við þau kynni að Guðrún sál.
eins og líka hinn mikilsvirti
eiginmaður hennar, ætti öfluga
kristna trú til að styrkja sig í
stríði lífsins. Fanst mér að sú
einlæga trú hefði verið þeim
báðum undrastyrkur á allri lífs-
leiðinni, þar sem vissulega skipt
ust á skuggar og skin.
Mér fanst Guðrún vera frá-
bærlega stilt og prúðmenska
hennar mjög eftirtektarverð.
Enda var hún vel greind og bók-
hneigð og las mikið og hugsaði
mikið og margt. Ég vil víkja
snöggvast aftur að gestrisni
hennar og góðgjörðasemi, sem
við reyndum í svo ríkum mæli.
Þann fjársjóð áttu hjónin sam-
eiginlega eins og svo marga fleiri
fjársjóði. Það er líka kunnugra
en frá þurfi að segja, að þau
skutu skjólshúsi yfir marga um
lengra eða skemmra skeið, og
umvöfðu ýmsa örmum hjálp-
semi og ástúðar á lífsbrautinni,
eins og ýmsum er vel kunnugt
um, ekki síst þeim, sem áttu
samleið með þeim frá því að
þau stofnuðu bú sitt.
Þessi fáorði vitnisburður
minn um þessa látnu vinkonu
okkar hjónanna, er vissulega ó-
fullkominn. Til þess hefi ég þó
góðan vilja að bera henni og
manni hennar söguna vel, því
okkur hjónunum þótti svo inni-
lega vænt um þau, og mátum
þeirra mannkosti svo mikils.
Það hlýtur að vera bjart yfir
huganum og hlýtt í hjartanu,
þegar maður hugsar um og minn
ist á þau mætu hjón, Guðrúnu
og Árna, sem nú eru bæði til
hinstu hvíldar gengin. Og óhjá-
kvæmilega kemur í huga manns
sálmaversið velþekta og góða:
Far þú í friði, friður Guðs þig
blessi.
Hafðu þökk fyrir alt og alt.
Gekst þú með Guði;
Guð þér nú fylgi,
Hans dýrðarhnoss þú hljóta
skalt. H. S.
FLUTT í SILFURBRÚÐKAUPI
Mr. og Mrs. H. V. Benedictson, Riverton, Manitoba
29. ágúst 1949.
Ég kem hér sem gestur, svo glaður í kvöld
ef gæti ég minst þessa fjórðungs úr öld,
í hjúskap sem hafið þið lifað.
Ég veit að þið lifið í einlœgri ást,
aldrei í sorg eða gleði hún brást,
sólstöfum sjást mun það skrifað.
Um frændur og vini er örðugt að yrkja,
Ætti þó málið og hugann að styrkja,
að eiga svo einlæga vini,
sem reynt hafa í hvívetna lífið að létta,
og látið á veginum rósirnar spretta,
í mannúðar margþættu skini.
Æskuna hefir hún laðað og leitt,
letinni og þrjóskunni í góðlyndi breytt,
— aldrei þó ungmenni barið.
Sendi hún frá sér sitt blíðlyndisbros,
á breyskleika unglingsins verða mun los,
vel er því lífinu varið.
Sannlega reyndist þú, systir og móðir,
soninn þá mistir og einasta bróðir,
sárið í hjartanu svíður.
Sorgina barstu með undraverðu afli,
átakanlegur var reynslunnar kafli,
sigurglöð samfunda bíður.
Valda hlít ég sem vinar að minnast,
vart mun snjallari drengur finnast,
í verzlunarsökum og söng.
’ann víst er með afbrigðum, húsbónda hollur,
hugsar um ef kemur á tollur,
að verðlögin verði ekki röng.
Auma og snauða hann alla tíð sér,
því eilífðarmálin í hjartanu býr,
Guð hefir fyrir það goldið.
Forseti tíðum í söknuði sat,
söng þar og starfaði alt sem hann gat,
ei elur í ofdrykkju holdið.
Við vonum að brúðhjónin lifi svo lengi,
við Ijómandi hag í velsældar gengi.
Óskir ei æðri við höfum.
Þá verður sjálfsagt á ensku að yrkja
— íslensku málið búið að kyrkja, —
en gull fyrir silfur í gjöfum.
F. P. SIGURÐSÖN
ONE TIME
IS BEST FOR ALL
VOTE
"N O"
To Daylight Saving Time
WINNIPEG and ST. JAMES - Vote Odober 26
IN THE REST OF GREATER WINNIPEG— Vote Odober 21
THE STANDARD TIME LEAGUE
296 Smith Slreel Telephones 931 401 - 931 402
GOOD LIGHT
Helps Good Æarks
Good report cards are some-
thing to be proud of . . . and
usually they’re the result of
hours of homework.
Extra study calls for plenty
of good light, and you’ll get
the best possible light for
your children from Westing-
house lamps. They give a
bright light and they give it
longer.
You can order Westinghouse
lamps from your City Hydro
meter reader, bill deliverer
or collector. Have them sent
C.O.D. or charged to your
monthly light bill.
CITY HYDRO-----------"
Porlage and Kennedy Phone 848 131