Öldin - 01.10.1896, Blaðsíða 7

ÖLDIN.
lbl
fús til að gera hvorttveggja: Hafna öll-
um tillögum sem fóru fram á breytingu
og fótumtroða alt réttlæti, ef hún með því
gæti aukið tekjur sínar. Mótbárur Cuba-
manna allar, höfðu ekkert að segja. Þeim
var varpað í haf gleymskunnar með fyrir-
litningu. Kröfur einveldisfélaganna aftur
á móti voru meðteknar með fögnuði og
bænir þeirra veittar. Og alt af síðan hefir
þessi félagsvinna haldist með einveldisfé-
lögunum og stjórninni. Sitt í hvoru lagi
hafa þau haldið áfram að féfletta Cuba-
menn, takmarkalaust og miskunarlaust.
Renni maður nú augum yfir sögnna,
rekur maður sig á stjórnarskipun, sein út
kom í Madrid 28. Marz 1825. Efni hennar
er á þessa leið:
“Hans hátign, vor lierra, konungur-
inn, af einlægum vilja til að fyrirbyggja
v&ndræðin, sem undir sérstökum kringum-
stæðum gætu leitt af deildu valdi og af af-
skiftum ýmsra manna, er úrskurðarvald
hafa; og í þelm tilgangi einnig, að viðlialda
sínu lögmæta konunglega valdi og við-
halda friði og spekt með lögmætri aðferð
á þessari dýrmætu eyju, — í þessum til-
gangi hefir hans hátign ákveðið, sam-
kvæmt tillögum ráðgjafa sinna, að veita
yður, æruverði herra, hið fullkomnasta og
ótakmarkað vald til þess, ekki einungis að
reka burtu af eyjunni einn og sérhvern
mann í opinberri þjónustu, hvaða helzt
stöðu sem hann hefir, hverrar stéttar sem
hann er og í hvaða helzt kringumstæðum
sem hann er, svo framarlega sem breytni
hans, opinberlega eða heimuglega, þykir
viðsjárverð. Jafnframt hafið þér vald til
að ráða menn og taka í þeirra stað, sem
víst er að eru trúverðugir konungsinnar
og sem verðskulda algert traust yðar, æru-
verði herra. Ennfremur hafið þér vald til
að úrskurða hvert framfylgt skuli eða fram-
fylgt ekki staðfestum lögum eða reglu-
gerðum, hverrar helzt tegundar sem eru,
áhrærandi stjórn á eyjunni eða eyjar-mál.
í þessu efni farið þér, æruverði herra, eftir
því einu sem yður virðist heppilegast og
konungssjórninni hollast.”
Þessi konunglega tilskipun hefir aldrei
verið numin úr gildi, en er í fullu gilii
enn. Þetta er grundvailarlaga grein, sem
öll stjórn á Cuba byggist á ætið síðan.
Enginn persneskur liarðstjóri, enginn “kon-
súll” Rómverja, hefir nokkru sinni haft
meiri, takmarkalausari völd. Það væri
gersamlega ómögulegt að gefa einum
manni meiri völd. Þessi undir-konungur
hefir jafnvel vald til að leggja til síðu
hvaða helst lög sem er og sem konungur-
inn sjálfur hefir staðfest. Hann hefir æðst
vald í hermálum og æðst vald í öllum
þjóðfélagsmálum. Hann er löggjafinn og
æðsti dómarinn í öllum málum undir eins.
Hann býr til lögin, útskýrir þau, beitir
þeim og hefir einn alt framkvæmdarvald á
hendi. Tilskipanir hans allar byrja æfin-
leg með þessum orðum : “Eg býð og skipa”
og þeim boðum og skipunum verða menn
að hlýða möglunarlaust og án alls undan-
dráttar. Þessu hófiausa valdi hafa undir-
konungarnir svikalaust beitt til þess að
stjórna eyjunni með járnhönd. Hafi minsti
grunur kviknað, — enda fyrir fordóma
eða óvináttu einungis — hafa þeir tekið
menn og hnept í fangelsi án þess að sýna
iit á að rannsaka málið, rekið þá af eyj-
unni, eða dæmt þá til þrælkunar í glæpa-
manna-bygðum Spánverja í Afríku. Eða
heir hafa blátt áfram látið skjóta þá! Hvorn
veginn sem þeir hafa tekið, hefir það að
auki fylgt, að eignir hinna happasnauðu
manna hafa verið gerðar upptækar, svo
fjölskyldur þeirra hafa farið á vonarvöl.
Það er ekki til á Cuba einn einasti ættbálk-
ur, sem ekki hefir mátt sjá á bak einum
eða fleiri af sínum í útlegð, í þrældóm, eða í
gröfina, fyrir ofsókn harðstjóranna á síðast-
liðnum 70 árum.
Þar sem Cubamönnum þannig hefir
verið bannað að sýna mótþróa heima hjá