Dagskrá

Eksemplar

Dagskrá - 13.03.1897, Side 2

Dagskrá - 13.03.1897, Side 2
250 annað borð eiga menn auðvitað að selja það sem best — og það gjöra menn með því að láta hönd selja hendi og taka við enska gullinu hjer á staðnum, til endur- gjalds fyrir varning sinn, hvort sem meira eða minna er selt af honum. — Vjer búumst við að þetta verði úthrópað sem Lokaráð af ýmsum ofstækismönnum í kaupfjelögunum, og má ekki annars vænta af þeim sumum hverjum, hvað sem sagt væri um þetta efni. — En vjer viljum biðja góða og hyggna menn er nú reka verslun við umboðs- mennina Zöllner & Vídalín að íhuga þessa uppástungu hleypidómalaust. Snöggar stórbreytingar á verslunarað- ferð þjóðarinnar hljóta jafnan að hafa afarmikinn kostnað og óbeinlínis skaða í för með sjer. — En á þann hátt sem að ofan er greint mætti snúa því sem ábótavant er í æskilegra horf, án þess að raska því sem gott er og vel gjört í kaupfjelagsskapnum. Algerði skilnaðurinn. I 13. tölubl. »Þjóðviljans unga« er ritstjóragrein um skilnaðinn milli Islands og Danmerkur, þar sem það sjest Ijóslega að »Þjóðv.« stendur að öllu leyti á sama grund- velli í stjórnarskrármálinu eins og meginhluti endur- skoðunarflokksins hefur staðið þing eptir þing. Allir þeir sem vilja sjálfstjórnarmálinu vel, hljóta að gleðjast yfir því, að ritstj. »Þjóðviljans,« sem eins og kunnugt er telst tneð rjettu einn hinn helsti endurskoð- unarmaður á alþingi, tekur þannig í þetta mál. »Þjóðv.« grein þessi stendur í nánu sambandi við aðra grein í sama blaði »Politiskar horfur (12 tölubl.) þar sem ritstj. telur efa á því hvort þingið muni reyn- ast hafa festu og þol til þess að halda stjórnarskrár- frumvarpinu áfram óbreyttu, sem hann telur þó skyldu þingsins. — Hann fer þeim orðum um þær horfur eru sjeu á því að nýtt, breytt stjórnarskrárfrumvarp geti unnið fylgi Islendinga. - »Og þegar svo þetta nýja hringl- eða glamranda frumvarp ræki sig á sömu mótspyrnu stjórn- arinnar, vegna »alríkishnútsins« eins og garnla stjórnar- skrár frumvarpið, mundi þá ekki sama hjartveiidn og heigulshátturinn, sama óþreyan og -festule) sið sem ein- kennt hefur þessa síðari stjórnarbaráttu Islendinga skapa vonum bráðan nýjan hringlanda málinu til enn meiri ó- gagns og skaða?« Að halda »skilnaöinum« fram sem aðalkröfu að svo komnu segir höf. að »yrði öllum stjórnbótatilraunum landsmanna til ógagns eins« — en aptur á móti \iil hann brýna fyrir mönnum að láta stjórnina skilja jafn- framt hvað Islendingar munu fara fram á ef endurskoð- unarbaráttan leiði til einskis. Þetta er hið sama sem undanfarandi þing hafa gjört, er þau hafa samþykkt endurskoðuð stjórnarlög fyrir Island í sjermálunum á grundvell stöðulaga og stjórnarskrár, að geymdum óskertum landsrjettindum Islands eptir hinum sögulega rjetti. Danastjórn mun hafa skilið það mjög vel um und- anfarin ár að endurskoðunarkrafan er ekki það síðasta er endurskoðunarmennirnir vilja fara fram á fyrir hönd Islands. — Það hefur komið svo berlega fram sem þörf er á, að Islendingar geyma sjer rjett til fullkomins sjalfstæðis samkvæmt hinni upphaflegu stöðu landsins og sáttmálum við hina erlendu konunga. En á hinn bóginn hefur það samkvæmt sjálfu eðli þeirra sannana og skilríkja er Islendingar hafa byggt endurskoðunar- kröfur sínar á verið ógerlegt að halda fram algerðum aðskilnaðí frá Danmörku um leið og breyting á hinni gildandi stjórnarskrá hefur verið heimtuð. Krafan um »algerðan aðskilnað« getur auðvitað aldrei kornið fram öðru vísi en sem aðalkrafa, af þeirri einföldu astæðu að hún felur í sjer það mesta sem far- ið verður fram á í þessu efni En hitt er vel mögulegt, og verður sjálfsagt gjört á komandi þingum eins og að undanförnu, að geytna rjettinn tilskilnaðar—þegar Islend- ingar álíta að tími sje kominn til þess að krefjast þeirrar breytingar á stjórnarhögum landsins. — Og samkvæmt því sem komið hefur fram að undanförnu er einnig lík- legt að þingið láti Danastjórn enn skilja að skilnaður- inn sje það næsta sem farið verði fram á, á sínum tíma, ef allar tilraunir til endurbóta á stjórnarskránni, af hálfu alþingis, skyldu reynast árangurslausar. Bakburður kvenna í Reykjavík. Eitt af því sem er hið áreiðanlegasta merki upp á menningarstig þjóðar, er meðferðin með kvennfólkið. Hja villiþjóðum, eins og Indtánum í Ameriku og mörg- um Svertingjaþjóðum er það alsiða að konur vinni alla erviða vinnu, en karlar liggi í leti og iðjuleysi. Og þótt vjer Islendingar sjeum taldir meðal siðaðra þjóða og höfum næga bóklega menntun í samanburði við al- þýðu í öðrum löndum til þess, þá vcrður þó eigi á móti því borið, að hjer á sjer stað ýmislegt, að því er til meðferðar a kvennfólki kemur, er eigi lítill skrælingja- bragur er að. Oflangt yrði hjer að fara nákvæmlega út í mál þetta, og vil jeg því sjerstaklega tala um eitt atriði, nfl. hinn alræntda bakburð, er konur hjer eru hafðar til. Það virtist mega ætla, að höfuðbær landsins, Reykja- vík, væri feti framar en aðrir staðir á landinu að þessu leyti, en því miður verður eigi hægt að telja henni það til gildis, og vil jeg því til sönnunar nefna Laugaburðinn. Það er fullkunnugt að hjer er alsiða að vinnustúlkur

x

Dagskrá

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagskrá
https://timarit.is/publication/153

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.