Lögberg-Heimskringla - 11.04.1963, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG-HEIM SKRINGLA, FIMMTUDAGINN 11. APRIL 1963
GUÐRÚN FRA LUNDI:
ÖLDUFÖLL
Skáldsaga
„Ekkert skil ég í þér að láta
stelpuna eyða tíma og pen-
ingum í þennan bölvaðan ó-
/þarfa. Hvað ætlar hún eigin-
lega að gera með þetta? Bless-
uð láttu þetta undir pottinn
eða ketilinn, sama er mér,
bara að það fari frá augunum
á mér“.
„Nei, láttu nú ekki svona,
Herdís mín“, sagði Friðrika.
„Þetta ætlar hún að hafa á
kommóðum og skápum til
prýðis. Slíkt er nú að verða
alsiða. Okkur hefði þótt gam-
an að læra þetta, þegar við
vorum ungar“,
„Kannske þér. Þú ert svodd-
an hégómi. En mér hefði aldrei
dottið slíkt í hug. Það þótti
gott að læra að sauma algeng-
ustu flíkur utan á sig hérna í
eina tíð. Það vár heldur skyn-
pamlegra en þetta dútl. Hvað
ætlar þú eiginlega að gera úr
henni? Líklega verður hún ein
af frúnum í Höfðavíkinni.
Ætli þið lendið þar ekki öll að
lokum í þessari Höfðavík. Hún
er svo sem nógu blómleg möl-
in þar til að lifa á henni“,
rausaði konan frá Litlu-
Grund.
„Það er ekki gott að vita,
hvar við lendum að lokum“,
pagði Friðrika með góðlátlegu
brosi. „En nú ætla ég að koma
pieð kaffi handa okkur. Kann-
ake við getum þá talað um
eitthvað, sem þér geðjast að.
Ég heyri, að ekki liggur vel á
þér núna“.
„Sízt er nú að furða“, sagði
Herdís. „Líklega hefði þér orð-
ið þungt í skapi, þó að þú sért
sjálfsagt skapminni en ég, ef
gonur þinn hefði komið heim
eins útleikinn og Hrólfur var
í gær. Storkinn af blóði með
•bólgið nef og stóra kúlu á
enninu. Þvílíkur fantur, sem
hann hlýtur að vera, þessi
strákfjandi. Vilt þú ekki láta
þessa dóttur þína fara að hella
á könnuna og koma með kaff-
ið. Ég þarf margt við þig að
tala, svona undir fjögur
9ugu“.
Heimasætan stóð upp með
talsverðum merkissvip.
„Ég skil nú ekki í því, að
vinnukonurnar séu til annars
en hella upp á könnuna", sagði
hún og fór fram.
„Talaðu um það við hana
Gunnvöru, góða mín“, kallaði
móðir hennar á eftir henni.
„En hin? Á hún að sofa í
allan dag eða hvað? Ég hef
hugsað mér að tala við hana,
•drósina“, rausaði Herdís
gamla. „Þú lætur vinnukon-
urnar ráða sér sjálfar, og þarft
svo að hafa fullan bæinn af
þeim. Hvernig skyldi ég geta
komizt af með Brynku eina.
Og aldrei hef ég orðið vör við
,annað, en að við réðum við
,annríkið hjá okkur“.
„Þið eruð svoddan víking-
ar“, sagði Friðrika.
„Mér var kennt að vinna
með verkfærunum, en ekki
styðja mig við þau eða horfa
á þau. Gunnvör þeysir aftur
og fram og út og suður um
sveitina á hverjum sunnudegi
yfir sláttinn. Ég gæti trúað, að
þún væri heldur duglítil á
mánudagana. Hina hafið þið
víst algerlega í traföskjum.
Hún sést næstum aldrei“.
„Hún er hér öllum ókunnug
og hefur aldrei óskað eftir að
kynnast nágrönnunum nánar“,
sagði Friðrika. „Hitt er satt
og rétt, að ég hef hlíft henni.
Hún er þreklítil. Hefur verið
ákaflega heilsutæp alla sína
ævi“.
„O, læt ég það nú vera. Okk-
ur hefur sýnzt hún fá að vinna
engu síður en Gunnvör“, sagði
Herdís.
Friðriku þótti innilega vænt
um, þegar maður hennar kom
inn og kastaði kveðju á grann-
konu sína. Hægri hönd hans
var enn í reifum.
„Þú hefur farið að prísa
góða veðrið og færið, Herdís
mín“, sagði hann vingjam-
lega. „Það er nú samt ekki
vanalegt, að þú skreppir á
aðra bæi“, bætti hann við.
„Það ber nú fleira við en
þáð, sem vanalegt er hér á
þessum bæjum. Ekki hefur
það víst heyrzt fyrr, að menn
komi skaðmeiddir heim, þó að
þeir gangi til næsta bæjar“,
anzaði hún með sömu þykkj-
unni og áður.
„Það kemur varla fyrir í
okkar tíð“, sagði Bjarni.
„Þú segir það. Ég veit nú
samt ekki betur en að ég hafi
þurft að hafa heita bakstra við
hálsinn og .eyrað á Hrólfi mín-
um í alla nótt. Svoleiðis lék
þessi vinnumaður ykkar hann,
þessi ósómi og hrotti sem hann
er, hrein og bein skömm fyrir
heimilið þitt“, hvæsti Herdís.
„Nú, var hann svona hart
leikinn“, sagði Bjarni hógvær.
„En ég verð nú að segja eins
og satt er, að þetta var nauð-
vörn. Annars hefði Hrólfur
þryggbrotið hann. Og það ótt-
aðist ég á tímabili“.
„Ég get nú svona hugsað
mér, að Hrólfur minn hafi
tekið á honum, þá loksins
hann komst að honum. En það
ætlaði víst ekki að ganga vel.
Hann beitti alltaf hnefunum,
strákkvikindið“, sagði hún.
„Hann er náttúrlega alvan-
ur að slást. Hefur lært það af
Norðmönnunum", sagði
Bjarni.
„Og þú stóðst hjá og gerðir
ekkert til þess að hjálpa góð-
um nágranna þínum“, sagði
Herdís gremjulega.
„Hvað skyldi ég svo sem
hafa getað með annari hend-
inni“, sagði Bjarni. „Enda datt
•mér ekki í hug, að Hrólfur
yrði hjálparþurfi, þetta heljar-
menni. Ég bað Bensa að hætta,
þegar ég sá, að Hrólfur bar
lægri hlutann. Og það gerði
hann strax. En hvað þeim hef-
ur farið í milli áður en ég kom
út, veit ég ekkert um. En
Bensi hefur ekki þurft neina
bakstra við sig“.
Friðrika kom inn með kaffi
á bakka og setti hann á borðið
og bað gest sinn að gera svo
vel.
„Ég er nú að vona að þú
verðir rólegri, þegar þú hefur
drukkið kaffið með okkur“,
sagði Hún og settist við hlið
manns síns við borðið.
„Já, einmitt það“, hnussaði
í Herdísi. „Þú heldur, að það
standi ekki dýpra en það í
huga mínum, sem gerðist hér
í gærkvöldi, að kaffiskólpið
þitt muni gera það gott“.
„Þú getur ekki kennt okkur
um þetta, Herdís mín“, sagði
Bjarni. „Við tókum Hrólfi eins
og vanalega. Og hann fór að
spila við okkur“.
„Og tapaði“, greip Herdís
fram í. „Og það þolir hann alls
,ekki“.
„Slíkt er engum hægt að
kenna. Við spiluðum svona
eins og vanalega. En það var
eins og hann hefði ekki hug-
ann við spilin. Hann mundi
jafnvel ekki, hvað hann hafði
sagt stundum", sagði Bjarni.
„Allt út af þessari stelpu-
skepnu, sem hingað er komin
á heimilið til ykkar. Hann get-
ur ekki hugsað um annað en
hana. Þvílík fásinna í þessum
ungdómi nú á dögum. Ekki
gekk það svona til á mínum
uppvaxtarárum, að efnaðir og
álitlegir menn væru að eltast
við einskisnýtar vinnukonu-
kindur, sem þar að auki teldu
sig of góðar handa þeim“,
sagði Herdís og tók kaffiboll-
ann eftir margítrekuðu boði
Friðriku, lét nokkra sykur-
mola í hann og hrærði svo
harkalega í, að kaffið skvett-
ist út yfir barmana.
„Ég vona að kaffið sé gott',
sagði Friðrika. „Ég bað Gunn-
,vöru að láta vel á könnuna.
Vissi sem var, að þú kærðir
þig ekki um bráðónýtan uppá-
helling".
Herdís saup á bollanum.
„Það er hægt að kalla það
drekkandi. Meira er það nú
ekki“, sagði hún.
„Mér þykir það allt of
sterkt“, sagði Bjarni. „Ég held
að ég verði að blanda það
vatni, annars fæ ég fyrir
hjartað“.
„Já, svona. Ekki veit ég til
hvers er þá að vera að láta
eitthvað i pokann. Það mætti
þá alveg eins drekka úr bæj-
arlæknum", sagði Herdís.
Samt drakk hún þrjá bolla
og virtist talsvert hressari.
„Ojæja“, dæsti hún, þegar
því var lokið. „Nú langar mig
til þess að tala við hana, þessa
vinnukonu ykkar, undir fjög-
ur augu. Ef hægt væri að láta
hana sjá og skilja, hversu hún
er að kasta frá sér. Þetta flón!
Hefur hún aldrei minnst á
þetta við ykkur eða þið við
hana?“
„Nei, við erum alveg ófróð
um, hvað henni stendur til
boða“, sagði Bjarni. „Hefur
•sonur þinn beðið hennar eða
hvað?“
„Það er víst áreiðanlegt“,
hnussaði Herdís.
„Hefði ég haft hugmynd um
það, skyldi ég hafa reynt að
koma fyrir hana vitinu“, sagði
Friðrika, án þess þó að hug-
ur fylgdi máli. „Hún ætti þó
að gæta að hverju hún slepp-
ir“.
„Hún hugsar sjálfsagt lítið
um giftingu, sízt í sveit. Hún
er alin upp í kaupstað og hefur
sáralítið vit á sveitabúskap“,
sagði Bjarni.
„Það mætti nú líklega kenna
henni það“, sagði Herdís.
Hjónin fóru fram úr húsinu.
Friðrika kallaði á Siggu og
sagði henni, að Herdís vildi
tala við hana.
„Verður þú ekki inni líka?“
sagði Sigga. Hún vænti sér
góðs af návist hennar.
„Nei, það kemur mér lítið
við, sem hún ætlar að tala við
þig“, sagði hún og brosti háðs-
lega.
Ekki þurfti að vænta mikill-
ar hjálpar úr þeirri átt, hugs-
aði Sigga. Bjarni var mikið
skárri. Hann klappaði henni
á öxlina og sagði:
„Vertu bara hugrökk. Ég
skal verða hérna fyrir framan
og koma inn fyrir, ef ég álít
að þess þurfi. Láttu hana ekki
hræða þig til þess að taka
bónorðinu".
Það jók henni kjark að vita,
að Bjarni ætlaði að vera fyrir
framan hurðina. Hún gekk inn
fyrir og reyndi að bera höfuð-
ið jafn hátt og vanalega. Hún
heilsaði svo Herdísi með
handabandi.
„Vildir þú tala við mig?“
spurði hún.
„Já, ójá. Mér datt í hug að
spyrja þig, hvort þú vildir fara
til mín sem vinnukona á
næstu krossmessu", sagði Her-
dís ekki óhlýlega.
Siggu létti talsvert um
andadráttinn.
„Ég er búin að ráða mig út
í Höfðavík næsta ár“, sagði
hún. „Ég finn, að sveitavinnan
á ekki við mig. Ég er líka
heldur léleg við hana“.
„Þú hefur víst unnið hérna,
ekki síður en Gunnvör, þetta
sumar. Ég hef talsvert fylgzt
með þér. Það væri líklega
heldur hollara fyrir' þig að
borða kraftfæðuna í sveitinni
og safna ofurlitlu utan á
beinapípurnar á þér, heldur
en lifa hálfgerðu sultarlífi út
í kaupstað“, sagði Litlu-
Grundarhúsfreyjan, sem nú
var farin að rigsa fram og
aftur eftir gólfinu eins og
stygglynd gæs. „Ég býst við,
að það væri auðvelt að fá
þeim vistarráðum riftað.
Segðu mér bara, hvað þeir
heita, þessir væntanlegu hús-
bændur þínir. Ég skal svo
semja við þá“, sagði digra
mamma á Litlu-Grund.
„Þess gerist engin þörf“,
sagði Sigga. „Ég ætla mér
ekki að vera í sveit, nema
þetta ár“.
Hún sneri sér til dyra í
þeirri von, að samtalinu væri
lokið. En Herdís færði sig á
milli hennar og dyranna.
„Hvað heldur þú eiginlega
að þú sért, kindin mín?“ sagði
hún, og skerpti nú heldur
röddina. „Þú lætur sem þér
standi aldeilis á sama, hvort
þér býðzt ríkt mannsefni.
Bara snýrð upp á þig eins og
þú værir einhver hefðardama,
sem gæti valið úr karlmönn-
unum. Allslaus stúlka ætti að
vera svolítið skynsöm, þegar
lánið hlær svona við henni
Hvað hefur þú eiginlega út á
son minn og heimili hans að
setja? Reyndu að atfhuga mál-
ið betur áður en þú snýrð upp
á þig“.
Batnandi manni er bezt að
lifa.
NÆRFÖT - SOKKAR - T-SKYRTUR
Service - Satisfaction
Your Federal Grain Agent welcomes
the opportunity to discuss the follow-
ing with you:
GRAIN CEREAL GRAIN SEED
MALTING BARLEY COAL
SELECTED OATS
AGRICULTURAL CHEMICALS
OIL SEEDS—Rapeseed, Mustard Seed
13