Lögberg-Heimskringla - 18.04.1963, Blaðsíða 2

?
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 18. APRÍL 1963
Sigrún Lindal
— In memoriam —
Hannes Jakobsson Lindal
F. 20. ágúst 1884 — D. 30. janúar 1957
Þegar við hjónin fluttumst
vestur um haf haustið 1928 og
settumst að í Winnipeg, þar
sem ég var ráðinn prestur við
kirkju Sambandssafnaðar,
l^ynntumst við brátt ýmsu á-
gætisfólki, sem tók okkur með
mikilli ástúð. Þar á meðal
voru þau hjónin Hannes og
Sigrún Lindal, sem bæði eru
nú horfin af þessum heimi.
Komum við oft á hið glæsi-
lega heimili þeirra þar í borg-
inni, þegar þau stóðu bæði í
blóma aldurs síns, og lífið
brosti við þeim. Þangað var
yndislegt að koma. Hannes
var þá einn af auðugustu
kaupsýslumönnum Winnipeg-
borgar, mjög vel viti borinn
og eftir því góður drengur,
Sigrún gáfuð kona og glæsi-
leg svo af bar, og börnin vel
gefin og efnileg. En af því að
Hannes var oft önnum kafinn
við störf sín kynntumst við
Sigrúnu nokkru betur, og
langar mig því til að minnast
hennar með örfáum orðum.
Hún var fædd að Jaðri í
Árnesbyggð í Nýja Islandi 5.
maí árið 1892. Foreldrar
hennar voru: Gunnlaugur
Helgason, landnámsmaður
þar, og kona hans Jóhanna
Helga Sigurðardóttir, ættuð
úr Borgarfirði, dóttir Sigurðar
Jónssonar bónda í Vogatungu
og víðar og konu hans Guð-
rúnar Guðmundsdóttur frá
Innsta Vogi á Akranesi. For-
eldrar Gunnlaugs voru: Helgi
Gunnlaugsson bóndi á Ásláks-
stöðum innri á Vatnsleysu-
strönd og kona hans Herdís
Hannesdóttir frá Hjalla í
Ölfusi. Var allt það fólk gervi-
legt og góðum gáfum gætt.
Dr. Rögnvaldur Pétursson
hefur lýst Gunnlaugi þannig
í útfararræðu: „Gunnlaugur
var gildur meðalmaður vexti,
bjartur yfirlitum með dökk-
jarpt hár og fagurblá augu.
Hann var fríður sýnum með
mannúðlegum og vingjarn-
legum svip. Skýrleiksmaður
og frjáls í hugsun, hreinlynd-
ur og hreinhjartaður, glaður
og skemmtinn í viðræðum,
brjóstgóður og hjálpfús og
frábærlega skyldurækinn.
Með honum er mætasti dreng-
ur á brottu genginn."
Móðir Sigrúnar, Jóhanna
Helga, var af fátæku foreldri
komin, en talin allra kvenna
fegurst. Hún ólst að mestu
leyti upp hjá vandalausum og
varð að vinna fyrir sér frá
barnsaldri, en fluttist um tví-
tugsaldurinn suður á Vatns-
leysuströnd. Þar mun hún
hafa kynnzt Gunnlaugi og
farið með honum vestur um
haf 1885 og giftust þau
skömmu síðar. Ekki urðu þó
þeirra samvistir langar, því að
Jóhanna Helga andaðist 13.
september 1895, og tre'gaði
Gunnlaugur hana ávallt síðan,
unz hann andaðist sextugur
að aldri 20. maí 1919. Eignuð-
ust þau Gunnlaugur alls fjög-
ur börn, en tvö þeirra dóu á
ungum aldri. Auk Sigrúnar
lifði aðeins einn bróðir, Helgi
Hermann, bóndi á Jaðri, dáinn
19. október 1959.
Sigrún var þriggja ára, er
móðir hennar andaðist, og var
hún þá tekin til fósturs af
föðurbróður sínum Guðmundi
Helgasyni bónda að Fróni í
Árnesbyggð og konu hans
Önnu Helgu Helgadóttur. Með
þeim ólst einnig upp frænka
hennar Anna Helga Eiríks-
dóttir frá Kárastöðum í Ár-
nesbyggð, er seinna giftist
Floyd Francis Frisk. Var mjög
ástúðlegt með þeim frænkum,
enda voru báðar góðum gáf-
um gæddar og hinar gervi-
legustu meyjar. ólust þær upp
við bezta atlæti og menntun.
Árið 1908 innritaðist Sigrún
í Wesley College í Winnipeg
og lauk B.A. prófi frá Mani-
tobaháskóla árið 1914. Þá fór
hún í Manitoba Normal School
og lauk þaðan kennaraprófi
árið eftir. Var hún síðan þrjú
ór skólakennari í Nýja Islandi
og Vatnabyggðum.
Hinn 20. marz 1918 giftist
hún Hannesi Lindal, hveiti-
kaupmanni í Winnipeg, al-
bróður Walters Lindal dóm-
ara, og var þeirra hjónaband
hið ástúðlegasta. Þau eignuð-
ust fjögur börn, sem öll eru á
lífi: Pearl, gift James Powers,
búsett í Los Angeles, Violet
(Mrs. R. J. Hamilton), Stock-
ton, Calif., Hannes Gunnlaug-
ur í Florida og Gaylord Guð-
mundur Lindal, í Toronto,
Ont., sem báðir eru kaupsýslu-
menn. Börnum sínum var hún
dásamleg móðir.
Á skólaárum sínum starf-
aði Sigrún mikið í Ungmenna-
f é 1 a g i Unitarasafnaðarins
gamla í Winnipeg og var þar
hvers manns hugljúfi. Hún
tók einnig þátt í ýmsum
félagsskap háskólaborgara.
Canadian Handicraft, og
mörgum félögum ö ð r u m •
Seinna starfaði hún í kvenfé-
lagi og leikfélagi Sambands-
safnaðar í Winnipeg, The Ice-
landic Canadian Club og var
um fjögurra ára skeið frétta-
ritari tímaritsins The Ice-
landic Canadian og átti nokk-
urn þátt í því ásamt manni
sínum að koma því tímariti á
fót. Ákaflega var hún vinsæl,
hvar sem hún lagði hönd að
verki og laðaði alla að sér með
gleði sinni og blíðu.
Eftir heimsstyrjöldina síð-
ari keypti Hannes Lindal hús
í Santa Monica, Calif., og
dvöldust þau hjónin þar löng-
um, þegar þau voru ekki hjá
börnum sínum í Toronto, eða
annars staðar. Þar ól Sigrún
að miklu leyti upp tvö sonar-
börn sín. Hannes andaðist í
Santa Monica 30. jan. 1957.
Árið 1959 fluttist Sigrún til
Santurce á Puerto Rico og
dvaldist þar fram í desember-
mánuð 1962, er hún fluttist
aftur vestur á Kyrrahafs-
strönd til dóttur sinnar í Los
Angeles. En þá kom kallið allt
í einu. Hún andaðist, nýkomin
vestur, hinn 4. febrúar 1963.
Sigrún Lindal er ein af
elskulegustu og ógleymanleg-
ustu konum, sem ég hefi
kynnzt. Það var ekki aðeins
að hún væri falleg, ástúðleg
í viðmóti og hégómalaus, hún
var einnig óvenju vinföst og
trygglynd. Þó að kynning
okkar yrði ekki lengri en þau
fjögur ár, sem við áttum
heima í Winnipeg, skrifaði
hún okkur eftir það öðru
hverju, hvar sem hún var
stödd í heiminum. Það gátu
stundum liðið nokkur ár milli
þess að við fréttum af henni.
En einn góðan veðurdag kom
bréf, og þá var eins og burtu
væri svipt móðu áranna, og frá
þeim streymdi sama ástúðin,
kátínan og gamansemin, sem
gerði hana svo hjartfólgna
öllum vinum sínum.
Eftir að hún kom til San-
turce, skrifaði hún reglulega,
og fengum við frá henni mörg
og skemmtileg bréf þaðan.
Hún hafði merkilega gott vald
á íslenzkri tungu. Bréfin voru
full af fjöri: „Ég hefði auð-
vitað miklu heldur átt að fara
til íslands, sagði hún. En að-
alástæðan fyrir því, að ég er
hérna enn þá er sú, að ég lét
setja kælikerfi í húsið. Svo
settist ég með bók fyrir fram-
an loftsnælduna og hefi ekki
nennt að standa upp síðan.“
Þó að Sigrún væri um eitt
skeið ævinnar vel á vegi stödd
fjárhagslega var hún undar-
lega óháð peningum. Hugur
hennar snerist um allt annað.
Hún kynnti sér ýmsar stefnur
í trúmálum og hugsaði mikið
um andlega hluti.
Hún var eins og gestur og
framandi á þessari jörð. Mér
fannst eins og hún væri hing-
að komin af annarri og feg-
urri stjörnu en vorri. Og nú
er hún horfin þangað aftur.
Guð blessi hana.
Benjamín Krisljánsson:
Vinum hinna góðu og vin-
sælu hjóna, Hannesar og Sig-
rúnar Lindal, er áttu heima
um langt skeið í Winnipeg,
mun þykja vænt um að þeirra
sé minnst ýtarlegar en gert
hefir verið, og erum við því
séra Benjamín Kristjánssyni
einkar þakklát fyrir hina
fögru minningargrein um frú
Sigrúnu. — Þegar Hannes
Lindal lézt 1957 minntist rit-
stjóri Lögbergs hans nokkrum
orðum og sagði meðal annars:
„Hannes var hæfileika maður
hinn mesti og drengur góður;
hans mun væntanlega verða
nánar getið síðar“. Vegna ým-
issa ástæðna komst það ekki í
verk, en séra Benjamín minn-
ist hans mjög vinsamlega í
grein sinni og leyfum við okk-
ur að bæta við stuttum kafla
um Hannes heitinn.
Við íslendingar höfum jafn-
an haft miklar mætur á rit-
höfundum okkar og skáldum,
lærdóms- og embættismönn-
um, og er það eðlilegt með
þjóð sem ann bókmenntum og
lærdómi. Ef til vill höfum við
ekki kunnað að meta að
sama skapi þá menn okk-
ar, sem haslað hafa sér
völl á sviði athafna og við-
skipta, þó verða þeir menn,
sem bera af á þeim vettvangi
að vera gæddir sérstökum
gáfum, fyrirhyggju, áræðni og
framtakssemi og þeir eiga oft-
ast mikilvægan þátt í að efla
allskonar framfarir í sínu um-
hverfi. Einn slíkra manna, er
hæzt báru meðal Vestur-ís-
lendinga á því sviði var
Hannes heitinn Lindal fé-
sýslumaður.
Hann var fæddur á íslandi,
Húnvetningur í báðar ættir.
Faðir hans var Jakob Hanson
Lindal, Natanssonar læknis
Ketilssonar og Kristínar Þor-
varðardóttur, en móðir hans
var Anna, dóttir Hannesar
Þorvarðarsonar prests Jóns-
sonar og Hólmfríðar Jóns-
dóttur stjörnufræðings
Bjarnasonar.
Þau hjónin Jakob og Anna
Lindal fluttu vestur um haf
um 1887 með börn sín og sett-
ust að í Lögberg byggðinni og
síðar í Þingvalla nýlendunni.
— Hannes hóf nám í barna-
skóla byggðarinnar þegar
hann hafði aldur til, én þegar
hann var ellefu ára vildi það
slys til, að einhver á leikvelli
skólans, varpaði frá sér trjá-
rót og lennti hún óvart á fót-
legg Hannesar. Meiðslið greri
illa og fékk hann berkla í
leggbeinið. Eftir það var hann
meira og minna rúmfastur
undir læknishendi í Winnipeg
til átján ára aldurs. Hann náði
nokkurn veginn fullum bata,
en bar menjar þessa fótar-
meins til dauðadags.
Vegna þessa áfalls gat
Hannes vitaskuld ekki notið
venjulegrar skólagöngu, en
hann var bókhneigður og gáf-
aður og las mikið sér til gagns.
Sjálfsmenntun var lengi Is-
lendingum haldgóð og reynist
stundum betri en þululær-
dómur langskólamenntunnar.
Það sannaðist á Hannesi.
Tvítugur að aldri hóf hann
fasteignasölu í Winnipeg,
fyrst í félagi með Árna heitn-
um Eggertssyni og síðar upp
á eigin spítur og lánaðist hon-
um þessi starfsemi vel, en
nokkru síðar fékk hann hug-
boð um að viðskiptakreppa
myndi vera í aðsígi og reynd-
ist það rétt, en hann hafði þá
selt eða ráðstafað eignum
sínum og flutti nú árið 1908
til Leslie, Saskachewan og
rak þar um skeið járnvöru- og
timburverzlun.
Það er víðsýnt þar vestra á
hinum miklu sléttum vestur-
landsins. Um þetta leyti var
mikill innfluttningur fólks frá
öllum löndum Evrópu til að
notfæra sér frjósemi sléttun-
ar. Hinum unga glöggskyggna
íslending varð . fljótlega ljóst
að aðal framleiðsla innflytj-
endanna yrði hveitikorn,
enda hlaut sléttan síðar nafn-
ið, brauðkarfa heimsins. Hann
sá einnig að Winnipegborg
myndi verða aðal sölumiðstöð
kornframleiðslunnar í Vestur
Kanada. Hann flutti því aftur
til Winnipeg og stofnaði sitt
eigið kornsölufélag, er hann
nefndi Columbia Grain Com-
pány Limited. Nokkrum ár-
um síðar tók hann Pétur
Anderson í félag með sér, er
þeir nefndu North West Com-
mission Company Limited.
Síðar, þegar Hannes lét af
störfum, seldi hann Pétri sinn
hlut í félaginu.
Hannes J. Lindal var gædd-
ur miklum business hæfileik-
um, hann var glöggskygn og
fyrirhyggjusamur í viðskipt-
um og fésýslumálum; honum
var oftast ljóst hvert stefndi
í þeim efnum og vissi því fót-
um sínum forráð. Hann sá
fyrirfram kreppuna 1907;
stöðvun í byggingafram-
Framhald á bls. 3
Hannes og Sigrún Lindal