Lögberg-Heimskringla - 18.03.1976, Blaðsíða 5

5
þær hafa eigin vanda fram
úr að ráða.
Aðal deila japana, til dæm-
is, er við Soviet ríkin. Báðar
þessar þjóðir stunda fiski-
veiðar í stórum stíl með vel
útbúnum nýtísku veiðiflota,
og fara víða.
Þegar Rússar færðu land-
helgina fyrst út í 12 mílur,
tóku þeir um 40 japönsk skip
með 278 mönnum í landhelgi
Þjóðirnar komust að samn-
ingi í fyrra.
Japan á líka í sífelldum
deilum við Norður Koreu, en
bar voru tekin föst tvö jap-
önsk fiskiskip í fyrra. Hinn
2. sept. sl. skaut fallbyssu
skip í Koreu á japanskt skip,
varð tveim fiskimönnum að
bana og særði tvo. Japan bók
staflega lifir á afurðum hafs-
ins. — Fiskurinn leggur til
meira en helming protén
efna í matvæli þjóðarinnar
og 10 prósent verkalýðsins
vinnur að fiskiveiðum.
Ef veiðiskip frá Hong
Kong reyna að komast und-
an án þess að borga það sem
þeim ber ,eiga þau það víst
að kínverskir varðbátar nái
þeim, taki þau föst, geri veiði
færin upptæk og haldi eftir
áhöfnunum.
Þorskastríðið hefur nú stað
íð milh íslands og Bretlands
í 10 ár. Islendingar halda því
fram, að 200 mílna takmörk-
in þurfi að verja til að varð-
veita fiskistofninn.
Islendingar benda á þverr-
andi afla máli sínu til sönn-
unar, segja að hann votti það
að þorskurinn sé veiddur um
of áður en hann nái að þrosk
ast og hrygna.
Þorskurinn hrygnir 10 sinn
um frá sjö til 17 ára aldurs,
en yfirleitt er fiskur sem nú
veiðist á miðunum aðeins 3
óra gamall. ísland vill tak-
marka heildaraflann, að sín-
um eigin meðtöldum, minka
hann um meira en helming
af því sem hann var síðast-
liðið ár, í þeim tilgangi að
stofninn fái að ná sér.
Bretiand viðurkennir ekki
200 mílna fiskveiðilögsögu ís
lands. Það er því sammála að
fiskistofninn verði að varð-
veita, en samþykkir ekki að
þörf sé að minnka aflann
eins mikið og Island krefst.
Bretar segja að fiskiútveg-
ur þeirra sem nú þegar stend
ur völtum fótum, eyðileggist
við þessar kröfur, að atvinnu
leysi fari vaxandi í landinu
og verð á fiski hækki upp úr
öllu hófi. En íslendingar
byggja nær því allan sinn
efnahag á fiski, á honum lif-
ir þjóðarhagurinn. — 85 pró-
sent af útflutningsvöru Is-
lendinga eru sjávarafurðir.
Verðbólga vex um 50 prósent
á ári, og sendiherra Islends í
London segir, ,,á þessu velt-
ur líf eða dauði íslands. Án
fisks yrði þar ekkert fólk,
svo einfalt er málið.”
Sex varðskip íslands hafa
hrjáð breska togara, og not-
að til þess sérstök neðansjáv-
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 18. MARS 1976
ar tæki, sem sneiða af þeim
togvírana. Síðastliðinn nóv-
ember sendi sióherinn þrjár
freigátur á miðin að bón tog
aramanna.
1 æstum viðureignum hafa
orðið margir árekstrar, en að
eins í einu tilfelli hleypt af
byssu. — íslenskt varðskip
skaut 57 millimetra kúlu eft
ir árekstur við togara, en
ekkert manntjón varð.
Bretar heimtu heim frei-
gáturnar þegar ísland hótaði
að rjúfa stjórnmálasamband
þjóðanna. Samræður á hæsta
stigi stjórnmálanna hafa mis
tekist, og nú bíða málsaðilar
úrlausnar á hafréttarstefnu
Sameinuðu þjóðanna.
Þrætum Vestur-Þýskalands
við ísland lauk síðastliðið ár
með samningi sem leyfir
Vestur Þjóðverjum að taka
meira en helmingi minni afla
en áður. Sömuleiðis sam-
þykktu Belgar að takmarka
fiskiveiðar í grennd við Is-
land. Sem stendur eru Norð-
menn að semja við Island. —
Flestir norskir fiskimenn
hafa samhyggð með Islend-
ingum í þessum deilum.
I rauninni stendur það til
að Noregur staðfesti 200
mílna efnahags svæði, ekki
landhelgi, en svæði þar sem
Noregur getur ráðið erlend-
um afla í því skyni að varð-
veita stofninn.
í’lest þeirra skipa, sem tek-
in hafa verið af norskum
varðskipum eru rússnesk og
aukin yfirráð Norðmanna
mundu skerða hlut rúsneska
flotans.
Svíþjóð hefur nú fært land
helgina út 1 12 sjómílur, tók
viðbrögð mest vegna veiðiað
ferða Soviet manna og Aust-
ur-Þjóðverja. — Togararnir
sjúga upp fiskinn úr djúpi
hafsins.
Rússneskir, japanskir og
austur evrópískir veiðiflotar
sækja að Atlantshafsströnd-
um og Kyrrahafsströndum
Bandaríkjanna. — Nærvera
þeirra og hávær mótmæli
Amerískra fiskimanna, sem
eru búnir ófullkomnari tækj
um, hafa hvatt þingið til
framkvæmda viðvíkjandi
200 mílna fiskive'iðilögsögu.
1 japönskum og rússnesk-
um veiðiflotum eru iðulega
100 skip. Þar eru með stór
verksmiðjuskip og smærri
veiðiskip sem færa þeim afl-
ann.
Á meðal þeirra sem líða
við 200 mílna landhelgi í
Equador, Chile, Peru og
Brazilíu, eru Bandaríkja-
menn.sem stunda rækjuveið-
ar og túnfiskveiðar. 1 vor
gengur í gildi 200 mílna fisk-
veiðilögsaga í Mexico. Þá
skerðist hagur Bandaríkjam-
anna, sem stunda rækjuveið-
ar í Mexico flóa. Á síðastliðn
um árum hafa varðskip í
Mexico tekið föst bandarísk
rækjuveiðiskip innan 12
mílna landhelgi í flóanum.
I Equador hafa bandarísk
skip, sem veiddu þar túnfisk
verið tekin í landhelgi árum
saman, en til vandræða
horfði árið 1972, þegar her-
floti Equador ríkis tók 53
bandarísk túnfiskveiðiskip,
miðaði á þau byssum og sekt
aði þau meira en tvær millj-
ónir dollara.
Bandaríkin minnkuðu fjár
styrk við her Equador ríkis,
en Equador svaraði þeim að-
gerðum með því að reka
bandaríska herinn úr landi.
Viðræður Bandaríkjanna um
fiskiveiði samninga við Equ-
ador, Peru og Chile voru
látnir falla niður og þar er
enn þögn.
Árið 1972 voru tekin föst
í Equador 27 skip, er veiddu
túnfisk við strendur landsins
og látin borga 1.2 milljóna
dollara sektir. 1 fyrra var
haldið föstum sjö veiðiskip-
um og þau sektuð um 1.6
milljón dollara. Bandaríkja-
stjórn bætti útgerðarmönn-
um skaðann.
Nú er orðið minna um að
túnfisk veiðiskip séu tekin
föst í Equador. Er ein ástæð
an sú að bandarískir útgerð-
armenn kaupa leyfi af Equa-
dor til að stunda veiðar á
miðunum.
En þetta hefur aukið mjög
á kostnað útgerðarmanna og
skert tekjur 30,000 sjómanna
sem stunda túnfiskveiðar í
fiskiflota Bandaríkjanna og
eru flestir búsettir í Kali-
forníu. Þessi leyfi kosta á
milli $25.000 og $30,000 og ná
aðeins yfir 50 daga eða þang
að til skipið er fullhlaðið,
hvort sem fyrst verður.
Brazilía hefur verið með
200 mílna fiskveiðilögsögu í
sex ár og tekist að leysa all-
ar þrætur með samningum.
Nýverið staðfestu Banda-
ríkin í annað sinn tveggja
ára samning, sem leyfir
bandarískum rækiuskipum
að stunda veiðar við norður
strendur Brazilíu. Brazilíu er
heimilt að rannsaka banda-
rísk skip, setja þeim toll og
taka yfirráð á veiðifærum
þeirra.
Bandaríkin taka þá af-
stöðu að samningurinn sé
ekki viðurkenning á 200
mílna takmörkunum, heldur
aðeins samvinnu viðleitni í
því að varðveita rækjustofn-
inn.
Utanríkisráð Bandaríkj-
anna segist ekki geta um ó-
ákveðinn tíma liðið ó-
reglubundnar og skeytingar-
lausar veiðar við strendur
landsins.
En Bandaríkin hafa reynt
að ná samningum við hlutað
eigandi lönd. Nýverið tókust
samningar við Soviet ríkin,
Japan og Póland.
Stjómin hefur verið mót-
stæð einhliða tilkynningum
200 mílna landhelgi hverrar
einstakrar þjóðar. Hún styð-
ur takmörk sett eftir alþjóða
samkomulagi, til dæmis á
hafréttarstefnunni.
Framhald á bls. 3
• Business and Protessional Cards •
Þjóðræknisfélag íslendinga í Vesturheimi | FORSETI: STEFAN J. STEFANSON, 37 Macklin Ave. Winnipeg, Manitoba, R2V 2M4 Styrkið félagið og deildir þess, með því að gerast meðlimir. Ársgjald: EINSTAKLINGAR $3.00 — HJÓN $5'.e0 Sendið ársgjöld til gjaldkera ykkar eigin deilda, eða til Fjármálaritara, Mrs. KRISTÍNAR R. JOHNSON, 1059 Dominion St., Winnipeg, Man., R3E 2P3
Phone: 783-3971 Building Mechanics Ltd. Pointing - Decoroting - Construction Renovoting - Rcel Estote K W (BILL) JOHANNSON Manager 910 Palmerston Ave. Winnipeg R3G ÍJS ICELANDIC STAMPS WANTED DLDER ICELANDIC STAMPS and LETTERS are VALUABLE I am an Expert Collector. able to Appraise or Buy. BRYAN Brjánn WHIPPLE 1205 SPRUCE STREET, BERKELEY, CAL 94709 USA

A. S. BARDAL ITD. FUNERAL HOME 3-43 Shcrbrook Street ‘ielur líkkistur og annast um útfarir. Allur útbúnaður sá hezti StofnaS 1894 774-7474 FRÁ V«N!
Goodman and Kojima Electric ilectricol Controctort 640 McGee Streel, Winnipeg, Manitoba R3E 1W8 Phone: 774-5549 ARTHUR GOODMANI M. KOJIMA Evenings and Holiday- TALLIN. KRISTJANSSON & SMITH Barrislers and Solicitors 300—232 Portage Avenue WINNIPEG, MANITOBA R3C ÓBl

774-7855 ESTIMATES FREE J. M. Ingimundson Re-root, Aspholt Shingles. Roof Repoirs, Instoll Vents, Insulotion ond Eovestroughinq 774-7855 632 Simcoe St., Winnipeg 3. Mon. Th-s Wesxern Paint Co Ltd. 521 HARGRAVE ST WINNIPEG "THE PAINTERS' SUPPLY HOUSE" | VS7 I SINCE 1908 943-7395 1 SHIMNOWSKI, Prctidcnt A H COTC. Treaturtr
Selkirk Funeral Chapel Ltd. Oirector GARTH CLARv Licensed Embo*rr*e' Servíng Selkirk ond Interloke oreot Ambulonce Sorvice Coll Selkirk Phone 4S2-62M Collect 209 Dufferin Av«.. Selkirk. Mon Minnist BETEL í erfðaskróm yðar

CAPITAL LUMBER Co. Ltd. 'THE COTTAGE BUILDERS’ >92 Higgins Ave. Winnip., Man Prefab homes, Gottages, Garages, CMHC ápproved Roof Trusses 943-1455 943-1455
S. A. Thorarinson Barriitcr 4 Sallcitor 701 SOMERSET PLACE 294 PORTAGE AVE RSC 0B9 Office 942-7051 L Residence 489-6488
1 Asgeirson Paints & Wallpapers Ltd. 696 Sargent Avenue Winnipeg 3. Maniloba PAINTS Benjamin Moore Sherwin Williamf C.I.L. HARDWARE
Skúli Anderson Custom Jewellery Engravet. 207 PARIS BLDG. 259 PORTAGE AVE. . Offtce: 942-5756 Home: 783-6688

DIVINSKY, BIRNBOIM. CAMERON & COOK Chrartered Accountants 300-288 Notre Dame Avenue, Winnipeg Manitoba R3B 1N7 Telephone: No. 942-0526-7-8 Effective July 3, 1972 GLASS & GLAZING WOOD & ALUMINUM
WALLPAPER Phones: 783-5967 - 783-4322 FREE DELIVERY ASGEIR ASGEIRSSON GEORGE ASGEIRSSON
RICHARDSON AND COMPANY
BARRISTER AND ATTORNEYS AT LAW
274 Girry Slreet, Winnipeg, Man. R3C 1H5. — Tel: 957-1670
Mr. S. GLENN SIGURDSON attends in GIMLI and RIVER-
TON on 'he lst and 3rd FRIDAYS of each month.
Offices are in the Gimli Medical Centre, 62—3rd Ave, between
the hours of 9:30 A.M. and 5:30 P.M. with Mr. Sigurdson and
his legal ass'stant in attendance. — (Telephone 642-7955).
ín Riverton, Mr. Sigurdson attends in the Riverton Village
Office between the hours of 1:00 P.M. and 3:00 P.M.