Alþýðublaðið - 07.10.1960, Blaðsíða 13
í TILEFNI af því, að 8.
fulltrúaþing landssamibands
framhaldsskólakennara hefur
í samþykkt Vikið að veitingu
minni á skólastjórastöðu í
Kópavogi í s. 1. má’nuði, og
félag kennara við Gagnfræða
skóla Kópavogs hefur gert
um málið ályktanir og sient
iblöðum til birtingar, þykir
mér rétt að gera grein fyrir
þeim rökum, sem til veiting-
arinnar lágu.
Af sex umsækjendum um
skólastjórastöðu við Gagn
fræðaskólann í Kópavogi
höfðu þrír umsækjenda ótví
ræð réttindi, þ. e. Ingólfur
Þorkelsson, Jón E. Hjálmars-
son og Oddur Sigurjónsson.
Lög gera ráð fyrir því, að
áður en ráðhérra vieitir skóla
stjóra eða kennarastöðu skuli
fræðsluráð eða skólanefnd og
fræðslumálastjóri hafa fjall
að um umsóknirnar og gert
tillögu um það til ráðherra,
hver hljóta skuli stöðuna.
Hinn 31. ágúst var fjallað
um þetta mál á fundi fræðslu
ráðs Kópavogskaupstaðar.
Skrifleg atkvæðagreiðsla fór
þannig, að Ingólfur Þorkels
son hlaut 4 atkvæði, sem að
almaður og Jón R. Hjálmars
son eitt atkvæði, Haraldur
Steinþórsson hlaut 4 atkvæði
sem fyrri varamaður og Odd
ur Sigurjónsson eitt atkvæði.
Jón R. Hjá marsson hlaut 4
atkvæði sem 2. varamaður og
Haraldur Steinþórsson eitt
atkvæði. TJmsókn fræðslu
málastjóra til menntamála
ráðuneytisins er dags. 5.
sept. í hen> segir hann m.
a.:
„Um umsækjendur skal það
tekið fram, aö þrír þeirra
hafa ótvíræð réttindi, en það
eru Ingólfur Þorkelsson, Jón
Hjálmarsson. og Oddur Sigur
jó'nsson. Af þeim hefur Jón
R. Hjálmar; . tvímælalaust
mesta menntun, þ. e. a, s.
cand. iphiloi próf — eða
svokallað 1 orspróf — frá
háskólanur Osló. Um Ing
ólf Þorkelsson skal það tekið
fram, að h an hefur sýnt
röskleika og dugnað við
nám, þ. e. hann hefur
lokið stúde: . í áföng
um ogjsíða’ A ,— prófi
með fullu ' -lustarfi. Af
umsækjendur hsfur Oddur
Sigurjónsson ■engstan starfs-
feril og því r sta rrynslu, en
hann hefur rið skólastjóri
Gagnfræða’ Nsskaup
stað urn 23 •' keið.
ingólfur Þorkalsson, sem
fékk meiri 1 > íræðsluráðs
og hefur lar -neðmæli
skólastjóra c í samkennara
við Kópavc ■ án
efa vel hæfi kólastjóra
starfs. Hins tveir
umsækjendur r Jón Hjálm
arsson og ' óns
son, reynsiu skólastjórrr,
Oddur þó . ’-lsga eftir
rúmlega 20 'i.
Eftir að og
metið franr : :i t atriði,
einkum þ/ Tóns
R, Hjálmar Ianga
reynslu O. >nar
í skólastjór’ ið beir
standi nær því að fá skóla
stjórastöðu vii Gagnfræða
skóla Kópavogs en Ingólfur
Þorkelsson, enda þótt hann
hafi lagt fram góð meðmæli
og hlotið meiri hluta atkvæða
fræðsluráðs. í samræmi við
framangreint mæli ég með
umsækjendum um skcla
stjórastöðu við Gagnfræða
skólann í Kópavogj í þessari
röð:-
1. Jón R. Hjálmarsson
2. Oddur A. Sigurjónsson
3. Ingólfur Þorkelsson.11
Hinn 7. sept. barst mtennta
má'laráðuneytinu svohljóð
andi bréf frá Jóni R. Hjálm
arssyni:
„Hér með lýsi ég því yfir,-
að ég tfsk aftur umsókn mína
um stöðu skólastjóra við
Gagnfræðaskóla Kópavog's.
Ástæður til þessarar ákvörð
unar ' minnar eru einkum
þær, að ég þykist ekki hafa
hlotið nægilegt fylgi í
fræðsluráði Kópavogs, svo 0g
það, að erfitt er að yfirgefa
þann skóla, sem ég starfa
vi'ð. svo seint á hausti. Vil
ég því engu til hætta og
bið hið háa ráðuneyti' vin-
samlegast að verða við þess-
ari beiðni minni“.
Ef fræðsluráð eða skóla
nefnd hafa einróma mælt
með umsækja'nda í skóla
stjóra eða kennarastöðu og
fræðslumálastjóri hefur einn
ig lagt til, að sá umsækjandi
hlyti stöðuna, hefi ég ávallt
farið eftir þeim tillögum,
þótt ráðherra sé slíkt að vísu
ekki skylt, þar eð hann einn
ber ábj’rgð á veitingunni og
valdið er óskorað í hans
hendi, en aðte.ns um tillögu
rétt að ræða hjá. fræðslu
málastjóra og fræðsluxáði
eða skólanefnd. Hins vegar
er mjög algengt, að fræðslu
ráð eða skólanefndir séu
ekki sammálá í umsögnum
sínum. Ég hefi heldur aldrei
veitt skólastjóra eða kennara
stöðu gegn sameiginlegum til
lögum fræðslumálastjóra og
meiri hluta fræðsluráðs eða
skólanefndar, þótt t:l þess
Iberi ráðherra etm síður
skylda en þegar fræðsluniála
stjóri og allt fræðs’uráð eða
skólanefnd eru á einu máli.
Á hinn hóginn hefur það oft
gerzt, að tillögur f’-æðsJu
málastjóra og fvrv 's’uráðs
eða skólanefndar 1 r ekki
farið saman, eins 0' átti sér
stað í því tilviki sem hér
er urn að ræða, or* hlýtur
ráðherra þá að vega sérstak
lega og meta þau rök, sem
liggja að baki hvorri tillög-
unni um sig, einkum þó og
sér í lagi, ef fræðsluráð eða
skólanefnd eru ekjsi sammála,
svo sem einnig átti sér stað
í þessu tilviki.
Enginn rökstuðningur
fylgdi frá fræðsluráði Kópa
vogskaupstaðar fyrir tillögu
þess. Tvennt vakti hins veg
ar athygli í sambandi vi.ð
afstöSu meiri hluta fræðslu
ráðsins. Hið fyrri var það,
að mteiri hlutinn skyldi mæla
með yngsta umsækjandanum,
sem aldrei hafði verið skóla
stjóri', en hafna tveim skóla-
stjórum, manni, sem verið
hafði skólastjóri við gagn
fræðaskóla í 23 ár, og manni,
sem verið hafði skólastjóri
við héraðsskóla í sex ár og
hafði auk þess tvímælalaust
mesta menntun umsækjend-
airna, þ. e. a. s. embættispróf
frá: háskólanum í Osló
(Cand. mag. próf og Cand
Philol. próf) eftir 6 ára nám
með sagnfræði sem aðalnáms
grein, en þýzku og ensku
sem aukagreinar. Ég skal
ekki fjölyrða um það hér,
hvaða ástæður hafa tegið til
þess, að meiri hluti fræðslu
ráðs Kópavogskaupstaðar tók
hinn unga kennara fram yfir
þessa tvo skólastjóra, þótt
annar þeirra hefði lang-
mesta reynslu og hæstan
starfsaldur allra umsækjenda
og hinn lang mesta mennt
un þeirra. En einmitt þetta
dæmi sýnir, áð meiri hluta
í fræðsluráði getur mi'ssýnzt
herfilega í dómi síiium og
tillögu. Það vakti einnig at-
hygli mína að meiri hlutinn
mælti með manni, sem ekki
hafði tilskilin réttindi, sem
fyrra varanianni.
Eins og áður segir, raðaði
fræðslumálastjóri þeim þrem
ur umsækjendum, stem full
réttindi höfðu, þannig: 1. Jón
R. Hjálmarsson, 2. Oddur A.
Sigurjónsson, 3. Ingólfur Þor
kelsson. Rök fræðslumála
stjóra fyrir þtessari tillögu
voru þau, að hann teldi ann
ars vegar menntun Jóns R.
Hjálmarssonar og hins vegar
langa reynslu Odds Sigur
jónssonar valda því, að þeir
standi nær því að hljóta stöð
una en Ingólfur Þorkelsson.
Eltir að Jón R. Hjálmarsson
tók umsögn sína aftur átti
ég að velja á milli tillögu
fræðslumálastjóra, sem lagði
til að Oddur A. Sigurjóns
son hlyti stöðuna með hlið
sjón af því, að hann hafði
gegnt skólastjórastarfi' í meira
len 20 ár og hins vegar tillögu
meiri hluta fræðsluráðs, sem
gat varla haft önnur rök
fyrir tillögu smni, en þau,
að Ingólfur hefði starfáð við
þennan skóla og reynzt vel
sem kennari, en á það eru
engar brigður bornar, hvorki
af mér sé fræðslumálastjóra.
Við val á milli þessara
tveggja umsækjenda þótti
mér einsýnt að fara að til
lögu fræðslumálastjóra, meta
langan starfsaldur og mikla
reynslu Odds og veita honum
stöðuna. Að öðru jöfnu er
það heilhrigð os réttlát
regla, að menn njóti langr
ar þjónustu í þágu hins op
inbera við ráðstöfun em
'bætta, ekki sízt, ef sú þjón
usta hefur verið innt af
hendi utan þeirra staða, sem
helzt er sótzt eftir að starfa
í. Kennari, senj starfað hef
ur í 10 ár í stórum kaupstað,
getur ekki með nokkurri sann
girni talið sig órétti beittan,
þótt hann sé ekki tekinn
fram yfir skólasjóra, sem
starfað hefur í 23 ár í litlum
kaupstað, ef háðir hafa til
skilin réttindi til starfsins,
enginn úrslita munur er á
menntun þeirra, og háðir
hafa reynzt vel í þteim störf
um, sem þeir hafa gegnt. Ef
kennari með 10 ára starfs
aldur væri tekinn fram yfir
skólastjóra með 23 ára starfs
aldur, gæti hinn síðarnefndi
hins vtegar með réttu talið
sér gerðan órétt. Og kennara
s^éttinni sem heild væri' saim
arlega ekki greiði gerður
með slíkri embættisveitingu.
í greinargerð kennara
Gagnfræðaskóla Kópavogs
ler vilúð að veitingu minni á
skólastjórastöðunni við Hér
aðsskólann á Laugarvatai á
s. 1. ári. Er talið að afstaða
mín og raunar fræðslumála
stjóra éinnig sé önnur nú
en hún hafi reynzt þá. Um
sækjendur um skólastjóra
stöðuna -á Laugarvatni voru
þrír: Benedikt Sigvaldason,
Oddur Sigurjónsson og Vil
hjálmur Einarsson. Skóla
nefnd var sammála og mælti
með Benedikt Sigvaldasyni.
Fræðslumálastjór! lagð-i einn
ig til, að Benedikt Sigvalda
son hlyti stöðuna. Aðalrök
fræðslumálastjóra fyrir til
lögu sinni voru þau, að Benie
dikt Sigvaldason hefði lang
mesta menntun umsækjend-
anna þriggja, en hann hefur
mjög hátt háskólapróf frá
Bretlandi með ensku sem að-
alnámsgrein, auk þess sem
hann hefði reynzt mjög vel
sem kennari. Með hliðsjón af
því, að fræðslumálastjóri og
einróma skólanefnd voru sam
mála í tillögum sínum og ég
var sammála rökum þeim,
sem fræðslumálastjóri flutti
fyrir tillögu sinni, veitti ég
Benedikt Sigvaldasyni skóla
stjórastöðuna. Ef és léti
„freistast til að taka meirá
tillit til stjórnmálahagsmuna
og kunningsskapar en góðu
hófi gegnir“, hefði ég vænt
anlega veitt Oddi Sigurjóns
syni skólastjórastöðima við
Laugarvatn á s. 1. hausti.
Ég taldi mig gera rétt þá
að veita Benedikt Sigvalda-
syni stöðuna, eins og ég tel
mig hafa gert rétt núna að
veita Oddi Siurjónssyni skóla
stjórastöðuna í Kópavogi.
í greinargerð kennara Gagn
fræðaskóla Kópavogs er einn-
ig vikið að setningu skóla-
stjóra við barnaskóla Vestur-
bæjar 1958. Fræðslumálastjóri
og meirihluti fræðsluráðs
Reykjavíburbæjar urðu ekki
sammála í ti'Uögum sínum um
það, 'hver hljóta skyldi emb-
ættið Tveir af þrem umsækj-
endum, sem til greina komu,
hlutu meðmæli sitt hvors um-
sagnaraðilans, en allir voru
umsækjendurnir tialdir vel
hæfir til þess að hljóta stöð-
una. í þessu tilviki taldi ég
réttast að skipa þriðja umsækj
andann, enda var þar um að
ræða mann, sem hafði tuttugu
ára stiarfsferil að baki sem
kennari Hafði ég ástæða tií
þess að ætla, að báðir umsagn-
araði'lar sættu sig betur við þá
ákvörðun en ef ég hefði valið
annan hvorn þeirra, sem þeir
mæltu með, enda hefur þessi
embættisveiting mér vitan-
lega ekki verið gagnrýnd opin-
berlega.
Kennarar Gagnf ræðaskól a
Kópavogs hafa látið veitingu
skólastijórastöðunnar vió skóla
þeirra til sín taka opinberlega.
Kennarar eða íélög þeirra eru
ekki umsagnaraðilar um veit
ingu á stöðum lögum sam-
kvæmt. Það væri án efa mjög
óheppilegt og þá ekki sízt fyr-
ir kennarastéttina sjálfa, ef
kennarar eða einstök félög
kennara við skóla tækju upp
þann si'ð að láta veitángu á
stöðum til sín taka, t. d. með
söfnun undirskrifta til með-
mæla með einstökum umsækj
endum. Það er skiljanlegt, að
menn vilji styðja starfsbræður
sína og kunningja, þegar um
hagsmuni þeirra er að tef.a,
en ef sá siður kæmist á, að
umsækjendur um skólastjóra-
og kennarastöður vildu styðja
umsóknir sínar með skri'fleg-
um meðmælum starfsbræðra
sinna, þá skapaðist mikið
vandamál innan kennarastétt-
arinnar, auk þess sem þá yrði
stutt skref yfir í það að leita
Framhald á 14. síðu.
Alþýðublaðið — 7. okt. 1960
Greinargerb frá mennfamálarábherra:
Veiting skólastjóra-
stöbunnar í Kópavogi