Alþýðublaðið - 22.11.1960, Blaðsíða 2

I BBirtJörax; Glsll J. Ástþórsscn (áb.) og Benedlkt Gröndal. — FuUtrflar rlt-
HJtoar: Slgvaldl Hjálfitarsson og Indriði G. Þorstelnsson. — Fréttastjórl:
■Jflrgvin GuSmundsson. - Slmar: 14 900 — 14 902 — 14 603. Auglýsingasín-:
■4 906. — Aðsetur: AlþýSuhúsiB. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hverfis-
»»ta 8—10. — Áskriftargjald: kr. 45,00 á mánuði. í lausasðlu kr 3,00 eint
dtgofandi: AlþýÖuflokkurirui. — Framkvaamdastióri: Sverrlr KjartanssoD
Hvert stefnir?
MENN SPYRJA hverjir aðra þessa dagana,
hvert stefni málefnum þjóðarinnar, hvað sé að
gerast. Það er von að spurt sé, oft með nokkrum
áhyggjutón. Útlitið er í stórum dráttum þannig:
1) Vegna .stórfellds aflabrests togaranna, vegna
lítillar síldveiði, vegna verðfalls á mjöli og lýsi
eru tekjur þjóðarbúsins mörg hundruð milljón-
um LÆGRI en eðlilegt hefði verið. Það er því
miklu minna til skiptanna en væri í sæmilegu
árferði.
2) Fjölmenn stéttasamtök og félög framleiðenda
halda fundi og ráðstefnur, og hvarvetna eru sam
þykktar nýjar KRÖFUR. Alþýðusambandsþing
krefst 15—20% launahækkunar, styttri vinnu-
tíma og annarra hlunninda. Útgerðarmenn
krefjast hærra fiskverðs, ókeypis trygginga og
fleiri atriða. Fiskvinnslustöðvar segjast ekki
geta greitt það fiskverð, sem verið hefur, hvað
þá meira. Stjórnarandstaðan krefst þess, að rík
ið greiði 160 milljónir fyrir sjóði landbúnaðar-
ins og leggur auk þess fram tillögur, sem
mundu auka ríkisútgjöld um 2—300 milljónir.
Opinberir starfsmenn krefjast hærri launa.
Augljóst er, að stjórnendur landsins munu þurfa
á töfrakúnstum að halda, ef þeir eiga að verða
við þeim kröfum, sem fram eru bornar, jafnframt
því sem tekjur þjóðarbúsins rýrna sökum afla-
leysis. : -H !j!-á|
• -Um árabil hefði þjóðin lifað um efni fram og
jafnað mismuninn með vaxandi erlendum lántök
um. Hver hugsandi maður hlýtur að sjá, að frelsi
þjóðarinnar er í hættu, ef lengur er haldið á-
fram þeirri stefnu. Þess er raunar ekki kostur,
því óhugsandi var orðið að fá lán til að standa
tindir slíkum hallarekstri þjóðarbúsins.
Hér stefnir í hreina ógæfu. Þjóðin er fámenn og
efnahagslíf hennar ekki meira að vöxtum eða
flóknara en svo, að hver skynsamur maður hef-
ur yfirsýn yfir það. Þess vegna hljóta ábyrgir
nienn að sjá, að slík kröfugerð, sem nú er hafin,
er óábyrg og óraunhæf. Menn geta deilt um stefnu
ríkisstjórnsir. En það verður ekki deilt um þá
staðreynd, að ekki er hægt að skipta minnkandi
þjóðartekjum í stærri hluti en áður.
Islendingar verða að horfast í augu við stað-
reyndir og hugsa um hag heildarinnar, ef ekki •
á illa að fara.
Áskriftarsíminn er 14900
Minningararð
Kristjánsdóttir
Metta
ÉG MUN aldrei gleyma aug
um hennar.
Það var föst venja í áratugi,
þegar menn komu til Ólafsvík
ur í erindum Alþýðuflokksins.
að þá var sagt: Þú verður að
hitta Mettu. Því lágu leiðir
okkar margra í lítið hús
•skammt frá fjöru í víkinni. —
Gamla konan, lítil vexti, slit-
in af löngu erfiði og heilsu-
leysi, lét sér ekki nægja að
heilsa, heldur lagði hlýjan
lófa yfir hönd gestsins. Svo
ljómuðu augun eins og tærir
gimsteinar. í þessum ljóma
var kraftur og lífsgleði, stað-
festa, trú, hvatning.
Nú ljóma augun hennar
ekki lengur. Metta Kristjár.s-
dóttir verður í dag borin til
moldar, áttatíu ára gömul, —
Hún fæddist í Búðum í Staða-
sveit 13. marz, 1880, og voru
foreldrar hennar þau Sigríð-
ur Jónsdóttir og Kristján Jóns
son sjómaður þar. Urn tvítugt
fluttist Metta til Ólafsvíkur,
þar sem hún bjó í sex áratugi,
átti viðburðaríka og oft erf-
iða ævi, en gat þó miðlaö feikn
miklum kröftum fyrir hvers
konar félagsstarf, er til mann-
úðar horfð; eða stuðnings
þeim, sem! stóðu höllum fæti
í lífsbaráttunni.
Metta tók mikinn bátt í
samtökum kvenna í Ólafsvík,
var virk í leiklistarfstarfi á
yngri árum og forustukona í
bindindishreyfingunni. Hún
var meðal stofnenda siysa-
varnadeildar, formaður henn-
ar frá öndverðu og til síðustu
•stundar baráttukraftur fyrir
•björgunarskútu Breióafjarðar
og öðru því, er henni þótti
horfa til aukins öryggis sjó-
manna. Hún skipaði sér þeg-
ar í sveit þeirra, er ruddu
verkalýðshreyfingunni braut í
Ólafsvík og var fyrir það starf
gerð heiðursfélagi verkalýðs-
félagsins á staðnum. Hún að-
hylltist snemma jafnaðarstefn
una, enda var sú hugsjón
kjarn; þess, sem henni fannst
mest skorta í þjóðfélagi okk-
ar, leiðin til að útrýma fátækt
og skapa hinu vinnandi fólki
örugg lífskjör og mannvirð-
ingu. Hún var meðal stofn-
enda Alþýðuflokksfélags Ól-
afsvíkur og jafnan boðin og
búin til starfs og ráða í þess
þágu.
Metta varð fyrir þeirri sorg
að missa tvo eiginmenn af
slysförum, en þriðji maður
hennar, Jóhann Kristjánsson,
lifir hana. Þau ólu upp einn
son, og fjögur börn Mettu, öll
búsett í Ólafsvík, eru Sigríð-
ur, Kristján Guðmundur og
Bárður. Fjölskyldutengsl voru
jafnan sterk og hjá þeim
Mettu og Jóhanni jafnt hugg
un sem gleði að finna.
Ólafsvík sér á eftir einum
mætasta borgara sínum. Mettu
hlotnaðist sú gleði að sjá þetta
litla útgerðar- og verzlunar-
þorp dafna og verða að þrótt-
mikilli nútímabyggð, þar sem
Framhald á 11. síðu.
Hannes
h o
r n i n u
-fc Kristmann í drauma-
landinu.
ýý Dægrin blá — og hill-
ingarnar.
Undirróðursmaður og
starfsaðferðir hans.
ENDURMINNINGAR Krist-
manns Guðmundssonar frá Nor-
egsdvöl hans birtast honum nú
í hillingum. Dægrin eru bíá, líf-
ið ljúfur leikur, mennirnir, góð-
ir — og hann sjálfur sigurviss
og glaður, — og þó í huganum
viðkvæmni og innhverf hryggð,
ef svo reyndist, að honum auðn-
aðist ekki að finna hina stóru og
heitu ást, sem liann dreymdi um
sem drengur, dreymdi þá um og
dreymir enn, því að í raun og
veru hefur liann ekkert breytzt
öll þessi ár. Það bregður aðeins
fyrir kergju í máli hans einstaka
sinnum, eins og t„ d. um daginn
þegar hann var að lióta í útvarp-
inu.
ÉG VAR AÐ LJÚKA VIÐ
annað bindj endurminninga
hans og það er réttnefnt: „Dægr
in blá“ — ég hefði viljað bæta
vlð: „og draumar þeirra.“ Ég
kvadd; Kristmann þegar hann
steig á skipsfjöl til Noregs og
ég heimsótti hann á Noregsár-
um hans. Ég þekkti drauma hans
og metnað. Ég var alltaf viss um
að hann mundi komast langt —
og hann átti það skilið. Bókin
segir sögu hans þessi ár.
í RAUN OG VERU er þessi
bók eins og ljóð. Það er ljóð um
fagra daga og heitar nætur, ynd-
islegar konur og drauma. Hann
ann þessu efni og stíllinn er klið
mjúkur, en við og við eins og
söknuður milli línanna. Þessi
yndislegu ár eru horfin og koma
aldrei aftur. Hér negldist ég nið
ur — og stend einn „Einn gegn
öllum,“ segir Hemingway, en
Kristmann myndi vilja snúa því
við og segja: „Alir gegn ein-
um.“
ÉG BJÓSX VIÐ, að hann
myndi lýsa erfiðleikum sínum í
framandi landi, fyrst og fremst
erfiðleikunum við að ná tökum
á málinu — og síðan stríðinu við
útgefendur. En Kristmann stig-
ur yfir allt þetta. Það hverfur
fyrir ástum hans og dagdraum-
um. Það, sem flestum höfundum
reynist erfiðast, virðist honum
hafa verið leikur einn, enda veit
ég það að Kristmanni tókst ó-
trúlega fljótt að ná tökum á
norsku máli og um leið lesend-
unum. Það var honum leikur
einn — og svo hljóp hann snögg
lega frá öllu saman — heim.
B. B. SKRIFAR: „Þú birtir
dálitla mynd af ástandinu í efna
hagsmálunum, sem sýndi hvern-
ig allir sérhópar þjóðfélagsins
heimta hver í kapp við annan
meira í sinn hlut. En hefurðu
tekið eftir því hvernig að þessu
er unnið? Við skulum taka að-
eins einn mann til að sýna þetta
— Lúðvík Jósefsson.
LÚÐVÍK ÞESSI FÓR um alla
Austfirði og til Vestmannaeyja
og hélt fundi með útgerðarmönn
um og hvatti þá eindregið til
þess að gera kröfur á hendur rík
inu um stuðning við útgerðina,
Vitanlega þurfti ekki miklar for-
tölur til þess að fá útgerðarmenn
til þess að samþykkja þetta.
EFTIR HEIMKOMUNA tók
Lúðvík sér nokkurra daga livíld,
en fór svo í ferðalag meðal sjó-
manna og verkamanna og livatti
þá til að gera kröfur um hækk-
uð laun. — Þannig er unnið. Ég
vildi aðeins vekja athygli þína
á þessari starfsemi."
Hannes á horninn.

'&s-M,.
...„AS,
f2' MY- rr