Alþýðublaðið - 29.08.1961, Page 2

r
{ dltotjórar: Gísll J. Astþórsson (áb.) og Benedikt Gröndal. — Fulltrúl rit-
| aljómar: Indriöi G. Þorsteinsson. — Fréttastjóri: Björgvin Guömundsson. —
• Clmar: 14 900 — 14 901 — 14 90Í Aug'ýsingasimi 14 906. — Aðsetur: Alþýðu-
| ifcoslö. — Prentsmlðja Alþýðubiaðsins Hverfjsgötu 8—10. — Áskriftargjald
í ‘fcr. 45,00 á mánuði. í lausasölu kr. 3,00 eint. Útgefandi Alþýðuflokkurinn. —
5 Fra 'væmdastjóri Sverrir Kjartansson.
Sjötugur í dag:
Halldór Sigurösson
frá Efri-Þverá i Vesturhópi
Raunvísindaráðstefna
GYLFI Þ. GÍSLASON menntamálaráðherra
ihefur haft frumkvæði að fyrstu ráðstefnu um hlut
verk raunvísinda á íslandi, og stendur hún nú yfir
: í Háskólanum. Undanfarið hefur verið unnið að
endurskipulagningu á rannsóknarmálum þjóðarinn
ar, og er ráðstefnan meðal annars kölluð saman
, til að ræða það mál og gefa vísindamönnum okkar
j tækifæri til að láta álit sitt á þeim málum í.ljós.
í ræðu sinni við opnun ráðstefnunnar lagði
* Gylfi áherzlu á fullt frelsi vísindanna jafnframt
: skyldu þjóðfélagsins til skipulags á vísindastarf-
inu. Þarna verður að fara saman andlegt frelsi og
félagslegt skipulag. Síðan sagði Gylfi: „í kotríki
eins og því, sem íslendingar hafa komið á fót hér
xiorður í höfum, foljóta vandamálin að verða enn
meiri og að sjálfsögðu nokkuð sérstaks eðlis. Ein
, mitt þess vegna hef ég átt frumkvæðið að því, að
fooðað væri til þessarar ráðstefnu. íslenzkir raun
vísindamenn hafa aldrei fyrr komið saman til alls
iaerjarfundar til þess að ræða, hvert hlutverk raun
vísinda skuli vera í íslenzku þjóðfélagi, hvernig
vísindastörfin skuli skipuleggja, hvernig afla
: íikuli fjár til þeirra, hver starfsskilyrði skuli búa
raunvísindamönnum. En gildi raunvísinda er ó-
ueitanlega orðið svo rgikið fyrir íslendinga og ís
lenzkan þjóðarbúskap, nauðsynin á nýju átaki til
að efla þau og hagnýta í ríkari mæli svo augljós.
að vonandi telst hafa verið fyllilega tímabært að
efna til ráðstefnunnar<!.
Síðar í ræðu sinni sagði Gylfi: „Ég geri mér
Ijóst. að ekki er unnt að ræða gildi raunvísinda
íyrir íslenzkt þjóðfélag og ætla þeim a-ukin hlut-
verk án þess að minnast á menntunarskilyrði ís-
lenzkra raunvísindamanna og starfsskilyrði
ipeirra. Mér er fyllilega ljóst, að bæta þarf skilyrði
ungra íslendinga til þess að afla sér menntunar
á sviði raunvísinda, bæði í tækni og hreinum vís~
indum. Hitt er mér þó enn ljósara, að kjör þau sem
raunvísindamönnum og raunar öllum háskóla-
menntuðum mönnum bjóðast hér á landi, eru langt
Ifyrir neðan það, sem sómasamlegt er og nauðsyn-
- til þess að tryggja þjóðfélaginu til frambúðar
starfskrafta, sem eru því ómissandi. Það er stað
reynd, sem aðrar þjóðir hafa gert sér ljósa, að það
■ er margfalt dýrara að búa illa að þessum starfs-
kröftum — hvað þá að vera án þeirra — en greiða
‘ íþeim vel og hagnýta þá vel. En hér er um að ræða
geysistórt vandamál, sem verið hefur að myndast
tí áratugi og verður ekki leyst í einu vetfangi vegna
'þess, hversu umfangsmikið það er orðið og hversu
nátengt það er orðið allri þjóðfélagsbyggingunni''.
HALLDÓR SIGURÐSSON,
fyrrum bóndi á Efri-Þverá í
Vesturliópi, er sjötugur í dag.
Halldór fæddist að Skarfjióli
í Miðfirði 29. ágúst 1891, son-
ur hjónanna Kristínar Þor-
steinsdóttux og Sigurðar Hall-
dórssonar, er þar bjuggu og á
fleiri bæjum í Miðfirði, en síð-
ast á Efri-Þverá Að ætt er
Halldór meira en að hálfu úr
Kjós.
Halldór ólst upp með foreldr
um sínum, og gerðist snemma
efnilegur til vinnu og bústjórn-
ar. Hann vandist auðvitað öll-
um sveitastörfum í æsku, en
stundaði einnig sjó á Suður-
nesjum á vertíðum. Tuttugu og
þriggja ára gamall kvæntist
hann Pálínu Sæmundsdóttur
ljósmóður og reistu þau bú á
Efri-Þverá.
Halldór var snauður þegar
hann héf búskap, en honurn
búnaðist með afbrigðum ve’. og
gerðist hann mikill framfara-
maður, svo mikill að í frásögur
er færandi. Hann stórbætti jörð
ina að ræktmi og húsakosti,
þre- eða fjórfaldaði túnio, —
byggði öll hús úr steinsteypu,
m a. byggði hann myndarlegr
íbúðarhús á verstu kreppuár-
unum. Hann byggði og fyrstu
steinsteyptu votheyshlöouna í
Húnaþingi, lagði í þá nýjung
að rækta valíendissngjar, þar
sem áður voru mýrarflákar, og
girti lönd sín með torfgörðum
og gaddavír.
Af þessu má ráöa. að Hall-
dór hafi ekki mátt síá vindhögg
in, og það gerði hann sízi. Þó
var hann um tíma heiliutæpur
og varð að gæta sín mjög í
mataræði.
Eftir þrjátíu árabúskap flutt
ist Halldór til Reykjavíkur. —
Stundaði hann ýmsa vinnu
fyrst, en hefur nú lengi veriö
húsvörður í Edduhúsinu, og þar
á hann heima.
En þó að Halldór sé fyrir
fimmtán árum fluttur úr Húná
HANNES
Á HORNINU
ýV Gengið um nýja
skemmtigarðinn.
ýV Framtak Eiríks Hjart
arsonar.
Og alúð Hafliða Jóns
sonar.
Þvottakonan þvær all
ar stundir.
LAUGARDALS-garðurinn var
opnaður fyrir almenning á
sunnudag. Eiríkur Hjartarson
nam land í dalnum og lióf skóg
rækt. Reykjavíkurbær keypti af
honum fyrir nokkrum ái.um og
síðan hefur verið unnið í garð-
inum af miklum dugnaði. Haf
liði Jónsson garðyrkjuráðunaut-
ur hefur stjórnað verkinu og
hlotið hús Eiríks fyrir, embætt-
isbúslað — og er hann því hinn
eini starfsmaðnr Reykjavíkur-
bæjar, sem liefui embættishú-
stað.
ÉG SKOÐAÐI garðirm á
sunnudag og þá var þar margt
manna. Ég hitti Hafliða á einni
skógargötunni og hann var kyrr
látur eins og vant er, en ég
fann inn á það, að hann var
dálítið stoltur af garðinum. —
Garðurinn hafði verið stækkað-
ur mikið aðallega til austurs og
þar er hann rýmri og „ioftbetri”
ef svo má að orði komast Þeg-
ar ég gekk um garðinn fannst
mér eins og ég væri staddur í
öðru landi. Garðurinn er ævin-
týri og það er gott að eignast
svona góð ævintýri.
FYRIR ÞAÐ stöndum við í
þingi, hefur hann lát:ð þau
málefni, er Húnvetninga varða,
til sín taka. Halldór hefur starf
að í Húnvetningafélaginu, 03
það var fyrst fyrir hans for-
göngu og atorku, að Borgar-
virki var endurbyggt. Hug-
myndina hafði Halldór fengið
löngu fyrr. Borgarvirki var,
eitt merkasta mannvirki forr.t,
sem til er hér á landi, og fyrir
störf sín við að varðveita það
og endurreisa, á Halldór skil-
ið þjóðarlof. Þá var það og fyr-
ir forgöngu Halldórs, að rækl-
aður er nú „Þórdísarlundur1*,
minningarlundur um fyrstu ís-
lenzku konuna, á hinum feg-
ursta stað í jaðri Vatnsdals-
hóla.
Halldór er eftirlætisbarn,
gæfunnar Allt heppnast, sem
hann leggur hönd að. Hann er
líka engin smásál, horfir yfir
smámuni hinc daglega amsturs,
og leyfir því ekki að hafa vald
yfir sér. Hann er atorkusamur
og framfarasinnaður gleðimað-
ur og bjarlsýnismaður, sem
ekki eldist, þótt árunum fjölgi^
Allt, er miðar til framfara, á
bug hans óskiptan, og hefur
hann nú að undanförnu gefið
tugi þúsunda til þjóðþrifamála.
Ég hygg, að það verði gest-
kvæm.t hjá Halldóri í dag, og
margar afmæliskveðjur mun
hann fá. Að lokum vil ég þakka
honum góða kynningu og
mikla vinsemd.
Sigvaldi HjálniaiFScn.
þakkarskuld við Eirik Hjartar-
son Eitt sinn ræddi ég við hann
og þá sagði hann mér að að lík-
indum hefði hann gerst skóg-
ræktarmaður af því að amma
hans sagði honum svo mörg sév-
intýri og sögur í bernsku hans
—og talaði oft um „rjóðrið £
skóginum“, um „kofann í. skóg-
inum“ o. s. frv. — Svona geta
þræðirnir legið — og þannig
vefst voðin Ekki hefur amma
gamla haft hugmynd um aö húni
væri að sá fyrstu fræjunum i
hlýjan og fagran skemmtigarð
fyrir höfuðstaðarbúa Líkast til
hefur hún aldrei séð Reykjavík.
VíÐ EIGUIM Eiríki Hjartar-
syni mikið að þakka Hann heí
ur aldrei verið hávaðamaður
eða auglýsing. Nú virmur hann
á hverju sumri af frábærri elju
að skógrækt á miklu landi se.n
hann á norður í Svarfaðardal.
Mér er sagt, að þar sá frgurfc
umhorfs og verkið lofi meistar,
ann alveg eins og hérna hjá okk-
ur í Laugardal — Það er rétt
að minna á það í þessu sam-
bandi, að hús Eiríks þarna 1
garðinum heitir Leugardalur,
Framhald á 7. síðu. ,
2 29. ágúst 1961 —7 Alþýðublaðið