Alþýðublaðið - 15.03.1962, Blaðsíða 2

Hltstjórar: Gísli J. Ástþórsson (áb.) og Benedikt Gröndal. — Aðstoðarritstjóri:
Björgvin Guðmundsson. — Símar: 14 900 — 14 902 — 14 903. Auglýsingasími
14 906. — Aðsetur: Alþýðuhúsið. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins, Hverfisgötu
8—10- — Áskriftargjald kr. 55,00 á mánuði. í lausasölu kr. 3.00 eint. Útgef-
andi: Alþýðuflokkurinn. — Framkvæmdastjóri: Ásgeir Jóhannesson.
1
Árásin á vökulögin
TOGARAEIGENDUR hafa nú í fyrsta sinn op-
inberlega kraíizt þess, að vðkulögin verði afnumin.
Þeir krefjast, að sjómenn verði látniir vinna
meira en 12 stundir í sólarhring, og lofa kauphækk
unum á móti. Sjómenn hafa þegar hafnað þessari
kröfu, enda er hún í algjöru ósamræmi við þróun
ivinnumála í landinu. Með þessari kröfu hafa út-
gerðármenn 'kastað olíu í eld togaradeilunnar.
Fyrir nokkrum vikum .gerðist sá óvenjulegi at-
fourður, að ríkisstjórn og stjórnarandstaða samein
uðust á Alþingi um að hefja víðtæka tilraun til
að, tryggja verkafólki í landi sömu laun og það
hefur í dag fyrir styttri vinnutíma. Vonir manna
eru að gera átta stunda vinnudag að raunveru-
leika. Þessi stefna er þveröfug við óskir togarae'ig
enda, sem krefjast þess, að sjómenn vinni meira
en 12 stundir fyrir eitthvað hærra kaup.
Aflaverðlaunum sjómanna á togurum má ekki
skipta í fleiri staði en 31—32. Við það hefur áhöfn
in miðazt. Hins.vegar er skoðun kunnugra, að með
góðurn og vönum sjómönnum sé hægt að komast
af með fáerri menn, epda hafa togarar yfirleitt
siglt með færri síðustu mánuði'. Með því að bæta
kjör sjómanna ættu að fást betri menn á skipin,
og er þá hægt að hafa færri menn, sem fá stærri
hluti, en útgerðin sparar einnig nokkuð fé.
ifeamaburður við enska og þýzka togara er ekki
méð öllu réttmætur. Þeir hafa alltaf lengri sigl-
ingu, eru lengur í höfn og hafa meira aðhald að
(skipstjórum um að halda veiðikostnaði niðri.
Sjómannasamtök okkar eru að sjálfsögðu alltaf
r.eiðubúin til að ræða breytta vinnutækni, sem
gæfi hærra kaup og betri afkomu atvinnutækja
með sama vinnutíma, rétt eins og landverkafólkið.
En hinu má ekki gléyma, að vinnuslit togarasjó-
mannsins hefur lítið breytzt árurn saman, þótt í-
búðir í skipum hafi batnað mjög. Hann er að
miklu leyti dæmdur til útlegðar frá heimili og
fjölskyldu. Þess vegna á hann erfitt með að skilja,
hvers vegna heimtuð er af honum meira en 12
tíma vinna á sama tíma sem allir eru sammála
um að reyna að gera 8 stunda vinnudag raunhæf
an fyrir landverkafólk.
í verksmiðjum okkar er talið sjálfsagt, að miða
viþ 8 stunda vaktir, en ýfirvinnu og næturvinnu
ef meira er unnið. Hvað mundií verða sagt, ef til
dsemis Áburðarverksmiðjan krefðist þess, að tek-
in,væri upp 12 stunda vinna eins og ekki þykir
nóg á togurum?
Erfiðleikar togaraútgerðarinnar eru miklir og
fj^rhagslegir erfiðleikar mjög alvarlegir. Vand-
raeðin stafa af aflaleysi, og ríkið ætlar að hlaupa
þaV að nokkru undir bagga. Þessa erfiðleika er
ek^ci hægt að leysa með því að rifta helgustu rétt
indaskrá íslenzkra sjómanna — vökulögunum.
,ig
c
2 & marz 1962 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
um vöku
in
1 ALÞÝÐUBLAÐINU barst í gær
^ eftirfarandi fréttatilkynning frá
Félagi íslenzkra botnvörpuskipa-
1 eigenda:
í TILEFNI af bla'ðafréttum,
sem birtar voru í dag hér í
Eeykjavík út af bréfi, sem full-
trúar FÍB afhentu í gærmorjmn
báðum sjávarútvegsmálanefndum
Alþingis, og þar sem þessar blaða
fréttir eru meira og minna vill-
andi, leyfum vér oss hér með að
senda yður eintak af bréfunum
og auk þess taka eftirfarandi
íram:
Það er í fyrsta lagi alrangt,
sem í einu dagblaðanna stendur,
að farið sé fram á, að vökulögin
verði afnumin. Hins vegar er far-
ið fram á ákveðnar breytingar,
eins og fram kemur í bréfinu, og
eru þær fólgnar í því, að heildar
vaktir á þilfari á fiskveiðum
verði miðaðar við 1 sólarhring,
16 klst. og hvíldartími 8 klst., en
alls ekki 18 klst. vaktir og 6 klst.
hvíld, eins og sagt er í sama
blaði. Benda má á, að þar sem
í bréfi voru er rætt um 12 klst.
samfellda vakt, myndi vinna á
þilfari aðeins vera helmingur af
þeim tíma, eins og aflabrögð eru
nú. — Eins og bent er á í með-
fylgjandi bréfi voru, hafa ekki
verið sett lög um hvíldartíma
bátasjómanna. Hins vegar hafa
verið gerðir milli þeirra og báta-
útvegsmanna samningar um 6
klst. hvíldartíma á sólarhring. Er
þá ekki um samfelldan hvíldar-
tíma að ræða.
1 sambandi við þessi tilmæli má
benda á þann mikla aðstöðumun,
sem er ríkjandi varðandi annars
vegar íslenzka og hins vegar
brezka og þýzka togaraútgerð.
Eins og á er bent í bréfinu, er
áhöfn á brezkum togurum 20—
21 maður, en á þýzkum togurum
24 menn og fiska þeir álíka mik-
ið og íslenzkir togarar, þegar
þeir veiða á sama sjó. Þegar ís-
lenzkir togarar landa erlendis,
þurf þeir að greiða þar háa tolla,
sem þarlendir tograr þurfa ekki
að greiða. Auk þess nýtur brezk
togaraútgerð mikils ríkisstuðn-
ings, og eftir því, sem bezt verð-
ur vitað, mun hafa verið ákveðið
að veita þýzkri togaraútgerð op-
inberan stuðning einnig. Þrátt
fyrir þetta á togaraútgerðin í
Englandi og Þýzkalandi í mikl-
um fjárhagsörðugleikum.
Öllum má ljóst vera, þegar á
þetta er litið, að íslenzka togara-
útgerðin er alls ekki samkeppn-
isfær við brezka og þýzka tog-
araútgerð.
Samkvæmt athugun, sem gerð
liefur verið á launakjörum há-
seta, námu laun þeirra hvers um
sig árið 1961 að meðaltali, miðað
við heils árs starf eða 340 daga
úthaldstíma og 25 daga samfelld-
an frítíma í landi, um 104 þús.
krónur. Er hér um að ræða bein-
ar launagreiðslur að viðbættu or-
lofi.
Auk þessa nema ýmis hlunn-
indi á hvern háseta, sem útgerð-
in greiðir, um 31,800 krónum. Er
þar um að ræða eftirtalda liði:
Frítt fæði um borð, lífeyrissjóðs-
iðgjald, sjúkrsamlagsiðgjald, ið-
gjald af ábyrgðartryggingum, at-
vinnuleysistryggingariðgjald, ið-
gjöld af íryggingum hjá almanna
tryggingum, iðgjöld af eigna-
tryggingum (um borð í skipi) og
iðgjald af stríðstryggingu.
Samkvæmt þessu nema beinar
og óbeinar Jaunagreiðslur togara-
útgerðarinnar til hvers háseta á
s. 1. ári um 135.800 kr. þrátt fyr-
ir hinn mikla aflabrest.
Laun netjamanna og báts-
manna eru hærri.
Fréttatilkynning þessi er í dag
send öllum dagblöðum í Eeykja-
vílc svo og Eíkisútyarpinu.
★ Afstöðu . Alþýðublaðsins til
þessa máls iná sjá í Ieiðara.
Frambyggður
bafur smíðau-
ur í Eyjum
NÝJUM 36 tonna frambyggð-
um bát veröur senn hleypt af
stokkunum í Eyjum. Þetta verður
senniiega einn stærsti fram-
Framh. á 5. síðu.
HANNES
Á HORNINU
★ Eru götuljósin aðeins
fyrir akandi fólk?
★ Kæruleysi gangandi
fólks getur orðið því
dýrlceypt. -
★ Nýjar aðferðir lögregl-
unar nauðsynlegar.
i s
ÞAÐ er alveg þýðingarlaust að
halda að þaö sé hægt að gera götu-
vitana fullvirka, ef ætlast er til,
að þeir, sem aka bifreiðum, fari
einir eftir merkjum ljósanna. Að
vísu er ménfljóst, að lögreglan
ætlast alveg eins til þess að gang-
andi fólk fari eftir þeim. En út-
koman er sú, að akstursmenn gera
það, en gangandi fólk gerir það
ekki, nema með höppum og glöpp-
um.
ÉG VARÐ vitni að því einn dag-
inn í Lækjargötu, að þrjár stúlkur
gengu gegnt grænu ljósi og sluppu
með jiaumindum með heila limi
frá bureið. Þegar þær voru slopn-
ar, sneru þær sér við og ráku tungu
út úr sér að vagnstjóranum. Lög-
regluþjónn stóð á horninu hjá
Árna B. Björnssyni, virtist hafa
séð þennan atburð, en hafðist ekki
að. Ef rétt hefði verið farið að,
þá átti lögregluþjónninn að tala
við stúlkurnar, fara með þær fyrir
umferðadómstólinn og dæma þær
þar í sektir.
UMFERÐALÖGREGLAN hlýtur
að vera búin að fá reynslu fyrir
því, að það er ekki hægt að setja
alla ábyrgðina á vagnstjórana. —
Götuljósin eru ætluð bæði gang-
andi mönnum og ökumönnum. —
Hún verður að taka upp nýjar að-
ferðir, annars nó götuvitarnir ekki
tilgangi sinum. Um þetta er rætt
í bréfinu, sem hér fer á eftir:
PÉTUR skrifar: ,,Ég var að fá
tilkynningu frá umferðalögregl-
unni, sem ég skil illa, en nánast
mun meina, að nú sé mér bannað
að leggja bíl mínum á ystu brún
gangstéttar og láta hann snúa
„norður eða suður“ eftir vild, svo
sem ég hef jafnan gert.
í SUMAR sem leið, fóru umferða
lögregluþjónar hér um götuna og
heimtuðu að allir bílar snéru í á-
kveðna átt. Þessu var hlítt í tvo
eða þrjá daga, en síðan ekki sög-
una meir. Og ekkert skeði. Nú sé
ég að í minni götu er þessu nýja
banni ekki hlítt. Það er líka verka-
hægt. Gatan er svo mjó, að ef bíl
er lagt „við brún akbrautar“ eins
og fyrir er mælt í reglunum, er
því nær ómöguelgt að aka bíl
framhjá nema leggja bílnum nið-
ur í göturæsið.
ÞESSI GATA, sem hér um ræðir
er í „góðu hverfi", malbikuð og
allt í þessu fína lagi. Eh hún er
svona þröng. Að vísu er þarna ekki
mikil umferð, en því nær hver ein-
asti húseigandi í götunni á bíl, og
öll umferð því ómöguleg, nema
með því að leggja bílnum upp á
brún gangstéttar.
HVAÐ eiga svona fyrirmæli að
þýða? Þeim verðu rekki fylgt. —
Ég skrifaði þér í sumar, Hannes,
um fyrirmæli lögreglunnar þá, og
lét þess getið að ofstjórn leiddi til
óstjórnar, enda kom það á daginn.
Þessi nýju fyrirmæli eru engu skyn
samlegri en þau eldri, enda eru
þau ekki haldin, og verða ekki
haldin, því það mundi gera alla
umferð verri og ótryggari, ef þeim
væri fylgt.
ÚR ÞVÍ ég er að senda þér línur
um umferðamálin og lögregluna,
langar mig til að biðja þig fyrir
skilaboð til stjórnar umferðamál-
anna, en þau eru þessi: Hvers
vegna eru lögregluþjónar stöðugt
á hælunum á okkur, sem ökum
bílum og beita okkur þyngstu sekt
um fyrir smávægileg brot, t. .d e£
við skreppum í búð og látum bíl
standa við gangstétt í 2 eða 3
mínútur án þess að valda nokkurri
truflun á umferð, en líða fótgang-
andi fólki átölulaust, að brjóta all-
ar umferðareglur? Ég hef ekið bíl
hér í bænum í 25 ár og hef aldrei
séð lögreglunþjón skipta sér af
umferðabrotum fótgangandi fólks,
þó það gani út í umferðina, sjálfu
sér og öðrum til stórháska, án þess
að hirða nokkuð um umferðaregl-
ur.
ÉG VAR nýlega í Kaupmanna-
höfn, þar er bílaumferð ekki nærri
því eins mikil og hér. Eg sá aldrei
fótgangandi mann brjóta umferða-
reglu, enda var mér sagt af heima-
manni þar, að fyrir öll slík brot
væri harðlega refsað, —fólk látið
greiða sektir á staðnum. Því er
þetta ekki gert hér?“
Hannes á horninu.