Alþýðublaðið - 12.05.1962, Blaðsíða 15

[) FRÁ SOVÉT
0 0 0
greinar, sem voru eins og hrein
djöflaþýzka fyrir honum.
Það voru tímar í „Almennri,
pólitískri þekkirigu”, þar sem far
ið var í sögu verkalýðshreyfing-
anna, kommúnistaflokksins og
■iðnaðarvalda heims og í rit Marx,
Lenins og Stalíns, og alít var
i þetta fullt af erlendum riöfnum,
. sem hann gat tæplega stafað. —
Það voru kennslustundir í
„Stéttar-óvininum, sem við berj-
umst gegn“ með fyrirlestrum
um kapítalisma og fasisma; mörg
um vikum var eytt í „Herfræði,
sögu og vitlaust skrifuðum
kommúnistískum slagorðum inn
á milli, með þeirri afleiðingu, að
prófblöð hans væru ævinlega rif
in í tætlur, einu sinni frammi
frammi fyrir: bekknum.
,En hann þraukaði og þegar
komið var að „Tæknilegum atr-
iðum”, gekk honum betur. Hann
var fljótur að skilja undirstöðu-
atriðin í leyni- og dulmáli, af því
að hann vildi skilja það. Hann
var góður í faginu Samskipti og
skildi þegar ístað allt um sam-
bönd, sendiboða og póstkassa, og
ræði, Hugrekki og Rólyndi, fékk
hann hæstu einkunn allra í
bekknum.
í lok ársins lauk skýrslu þeirri,
sem íend var til SMERSH, með
orðunum „Pólitískt gildi EKK-
ERT, Starfsgildi FRÁBÆRT” —
sem var nákvæmlega það, sem
Otdyel II vildi lieyra.
Næsta árinu eyddi hann, á-
samt aðeins tveim erlendum lær
lingum meðal hundraða Rússa, í
Ógna- og blekkingaskólanum í
Kuchino fyrir utan Moskva. Hér
lauk liann sigri hrósandi nám-
• skeiði í júdó, hnefaleikum, frjáls
um íþróttum, ljósmyndun og út-
varpsfræðum undir eftirliti hins
fræga ofursta Arkady Fotoyev,
föður nýtízku njósna í Sovétríkj-
unum, og lauk námskeiði sínu í
skotfimi undir handleiðslu Ni-
kolai Godlaovsky, ofursta, sovét-
meistara í skotfimi með rifflum/
Tvisvar á þ essu ári kom bíU
frá MGB, án viðvörunar og á
kvöldum, þegar tungl var fullt,
og flutti hann til eins af fangels-
um Moskvuborgar. Með svarta
grímu yfir höfðinu var honum
leyft þar að framkvæma aftökur
með ýmsum tækjum — reipi, exi,
handvélbyssum. Hjartalínurit var
tekið, blóðþrýstingur mældur og
ýmsar aðrar rannsóknir gerðar á
undan aðgerðum þessum, með-
an á þeim stóð, og þegar þeim
var lokið, en honum var ekki
skýrt frá tilgangi rannsóknanna
né niðurstöðum.
Þetta var gott ár og honum
fannst, með réttu, að menn væiu
ánægðir með hann.
Árin 1949 og 1950 var Grant
leyft að taka þátt í minniháttar
aðgerðum með útrásasveitum í
leppríkjunum. í ferðum þessuin
voru rússneskir njósnarar og
leyniþjónustumenn, sem grunað-
ir voru um svik eða önnur afbrot,
barðir eða einfaldlega drepnir.
Grant framkvæmdi þessi skyldu
störf lireinlega, nákvæmlega og
án þess að mikið bæri á, og þó
að hans væri alltaf vandlega
gætt braut hann aldrei hið
minnsta út af því, sem ætlazt
var til af honum, og aldrei
sýndi hann af sér minnsta veik-
leika í skapgevð eða tæknilegri
hæfni Það hefði getað verið öðru
visi, ef hann licfði þurft að drepa,
þegar liann var einn á ferð, er
\ tungl var fullt. en yfirmenn hans
skildu. að á þeim tíma mundu
þeir ekki hafa vald yfir honum,
rié hann vfir sjálfum sér, svo að
þeir völdu aðra daga til aðcerða
hansi Tunglsýkistíminn var not
aður eingöngu til slátrunar' í
fangelsunum. og við og við var
þessu svo til liagað til að launa
honum fyrir vel unnin morð
með köldu blóði.
Á árunum 1951 og 1952 hlaut
nytsemi Grants meiri og opin-
Aróður og undirróður". og .enn
fieiri vikur um vandamál minni-
liiuta-þjóðflokka, þjóðir nýlendn
anna negra og gyðinga. í lok
- hvers mánaðar fóru fram próf,
• þar sem Grant sat og krotaði ó-
læsilega vitleysu, með hálf-
gleymdum brotum úr enskri
hann fékk ágæta einkunn í „sjálf
stæðri vinnu”, þar sem hver nem
andi var látinn gera áætlun um
ákveðna aðgerð og framkvæma
hana í útborgum Leningrad og
nágrenni. Og lolcs, þegar komið
var að prófum í Árvekni, Þag-
mælsku, „Öryggi fyrst”, Snar-
/ /
J
/ /
/ /
/ /
IJUNIHAB 7. JUNIHAB
HAB 7. JÚNÍ HAB 7. JÚNi
7, JÚNÍ HAB 7. JÚNÍ HAB
HAB 7. JÚNÍ HAB 7.
7. JÚNl HAB 7. JÚNÍ
HAB7.JÚNÍ HAB7.
7.JÚNÍHAB7
HAB 7. JÚNÍ HAB 7
7.
HAB 7. JUNIHAB 7
/ /
/ /
berari viðurkenningu. Vegna á-
gætra starfa, fyrst og fremst á
austursvæðinu í Berlín, var hon-
um veittur rússneskur borgara-
réttur og launahækkanir, svo að
1953 var hann kominn upp í
hvorki meira né minna en 5000
rúblur á mánuði. 1953 var hon-
um líka veitt majórstign og eftir
launaréttindi allt aftur til þess
tíma, er hann fyrst hitti „Boris
ofursta”, og loks var honum út-
hlptað húsinu á Krím. Honum
voru fengnir tveir lífverðir, að
nokkru leyti til að vernda hann
og að nokkru leyti til að koma
í veg fyrir þann ólíklega mögu-
leika, að hann „stingi af”, eins
og það heitir á máli MGB, og
einu sinni í mánuði var hann
fluttur til næsta fangelsis og
honum leyfðar eins margar af-
tökur og framboðið leyfði.
Grant átti auðvitað enga vini.
Allir, sem nokkurt samneyti
höfðu við hann, hötuðu hann,
skelfdust hann eða öfunduðu
hann. Hann átti ekki einu sinni
kunningja vegna starfsins, en
slíkt gengur stundum undir nafn
inu vinátta meðal hinna varkáru
starfsmanna hins opinbera í Sov
étríkjunum. En, ef hann yfir-
leitt tók eftir þessu, þá Jét hann
aldrei á neinu bera. Einu einstak-
lingar, sem hann hafði áhuga á,
voru fórnarlömb hans. Allt líf
hans var að öðru leyti innan í
honum. Og þar bjuggu hugsanir
hans.
Og svo átti hann að sjálfsögðu
SMERSH. Enginn í Sovétríkjun-
um, sem hefur SMERSH sín
megin, þarf að hafa áhyggjur af
vinum, eða yfirleitt nokkru öðru
en því að halda hinum svörtu
vængjum SMERSH yfir höfði-sér.
Grant var enn að hugsa óljóst
um það, hvernig hann stæði
gagnvart húsbændum sínum, þeg
ar flugvélin fór að lækka flugið,
er hún fann radargeislann frá
Tushino flugvelli rétt fyrir
sunnan hina rauðu birtu
Moskva.
Hann var efstur, yfir-böðull
SMERSH og þess vegna allra
Sovétríkjanna. Að hverju gat
hann stefnt nú? Frekari mann-
virðingum? Meiri peningum?
Fleiri smáhlutum úr gulli?
Veigameiri fórnarlömbum? Betri
tækni?
Það virtist raunverulega ekki
vera eftir neinu meira að slægj
ast. Eða var ef til vill einhver
annar maður, sem hann hafði
aldrei heyrt um, í einhverju
öðru landi, sem ryðja þyrfti úr
vegi, áður en hann hefði náð al
gjörlega upp á toppinn?
4. kafli
HEILDSALAR DAUÐANS
SMERSH er hin opinbera
morðstofnun sovétstjórnarinnar.
Hún starfar bæði heima og er-
lendis og árið 1955 voru alls 40.
000 karlar og konur í þjónustu
hennar. SMERSH er saman dreg
ið úr orðunum „Smiert Spion-
am“, seni þýðir „dauði yfir njósn
urum.“ Nafnið er aðcins notað
af starfsmönnum stofnunarinn-
ar og starfsmönnum ríkisstjórn-
arinnar. Enginn almennur borg
ari. som er heill á sönsum,
mundi láta sér það orð um munn
fara.
Aðalstöðvar SMERSH \eru
mjög stór og ljót bygging ' við
Sretenka Ulitsa. Húsið er núm-
er 13 við þessa breiðu, tilbreyt
ingarlausu götH, og fótgangénd
ur horfa á tærnar á sér, þegar
þeir fara fram hjá varðmönn-
mönnunum tveim með handvél-
byssurnar, sem standa sitt hvoru
megin á breiðum þrepunum, sem
liggja upp að stórum, tvöföláum
járndyrunum. Ef þeir átta . sig
nógu snemma, eða geta kpmið
því við, án þess að mikið beri á,
fara þeir yfir götuna og ganga
á hinni stéttiilni.
SMERSH er stjórnað frá dnn-
arri hæð. Vfeigamesta herbergið
á þeirri hæð er mjög stórfc- og
bjart. herbergi málað með fölum
ólívugrænum lit, sem virðisb
vera sameiginlegur með stjórn-
arskrifstofum um allan hfeim.
Gegnt hljóðheldum dyrunum
eru tveir breiðir gluggar, sem
snúa út að húsagarðinum bak
við húsið. Á öllu gólfinu er lit-
rik gólfábreiða frá Kákasus úfc
í öll horn. Tröllaukið eikarskrif
borð stendur á ská í horninit
lengst til vinstri frá dyrunum.
Rautt flauel er undir þykku
gleri á borðinu.
Vinstra megin á skrifborðinu
eru bakkar fyrir innkomin bréf
og þau, sem sendast skulu út, en
hægra megin á því fjögur síma
tæki.
Beint út frá miðju skrifborð-
inu og liornrétt á það liggur
fundaborð fram í herbergið.
Átta stólar með beinum bökum
og rauðu leðri standa við það.
Þetta borð er einnig þakið rauðu
flaueli, en á því er ekki gler-
plata. Öskubakkar eru á borðinU
og tvær þungar karýflur með
vatni og glös.
Á veggjunum eru fjórar stór-
ar myndir í gullumgerðum. Ár
ið 1955 voru myndirnar andlits-
mynd af Stalín yfir dyrunum,
mynd af Lenin milli glugganna
og á hinum veggjunum mynd
af Bulganin, og á þeim stað.rþar
sem mynd af Beria hafði háng-
ið allt fram til 13. janúar 1954,
var nú mynd af Ivan Aleksand-
rovitch Serov, hershöfðingja og
yfirmanni Öryggisnefndar rikis
ins.
Við vegginn til vinstri, undir
myndinni af Balganin, steridur
stór televisor eða sjónvarpstæki
í failegum eikarskáp. í því er
falið segulbandstæki, sem hægt
er að stjórna frá skrifborðinu.
Hjóðnemi tækisins nær eftir
endilöngu fundarborðinu og eru
leiðslurnar faldar í borðfótun-
um. Við hlið sjónvarpstækisina
■eru. litlar dyr, sem liggja að
einkasalerni og baði og að litl-
um sýningarklefa til að sýna 1
leynilegar kvikmyndir.
Undir mynd Serovs er bóka-
skápur. í efstu hillu hans eru
verk Marx, Engels, Lenins og
Stalíns og, þar sem auðveldara
er að ná þeim, bækur á öllum
tungumálum um njósnir, gagn-
njósnir, lögregluaðferðir og
glæpafræði. Við hliðina á bóka
skápnum stendur langt og mjótfc
borð við veginn, þar sem eru
tylft af albúmum, bundnum í leð
ur, og er dagsetning stimpluð
eftir lan Fleming
ALÞÝÐUBLA0I9 - 12. maí 1962 |_5